వేమన పద్యాలు/బ
బంగరుఁ బొడఁగన్న భామలఁ బొడఁగన్న
మార్చుబంగరుఁ బొడఁగన్న భామలఁ బొడఁగన్న
చిత్తమునను చింత సేయఁడేని
వాఁడె పరమయోగి వర్ణింప జగమందు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బండమీఁద చెలమ పాటించిత్రవ్విన
మార్చుబండమీఁద చెలమ పాటించిత్రవ్విన
నలయి కెక్కుడౌను నాశలేదు
గుంటపట్టు చెలమ కులముద్ధరించురా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బొంది యెవరిసొమ్ము పోషింపఁ బలుమారు
మార్చుబొంది యెవరిసొమ్ము పోషింపఁ బలుమారు
ప్రాణ మెవరిసొమ్ము భక్తిసేయ
ధనమ దెవరి సొమ్ము ధర్మమే తనసొమ్ము
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బందెత్రాళ్ళఁ దెచ్చి బంధించి కట్టంగ
మార్చుబందెత్రాళ్ళఁ దెచ్చి బంధించి కట్టంగ
లింగఁడేమి దొంగిలించినాఁడొ
యాత్మలింగ మేల యర్చింపఁజూడరో
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బిందురక్తములను బెరసిన దేహంబు
మార్చుబిందురక్తములను బెరసిన దేహంబు
చంద మెఱుఁగక ద్విజశబ్ద మిడఁగ
నడచిన విడుచున నరకంబు మృత్యువు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బిడ్డలను సతులను వేఱైనచుట్టాల
మార్చుబిడ్డలను సతులను వేఱైనచుట్టాల
సంపదల తనువులఁ జాలనమ్మి
సంతసిల్లుచుండు క్షణభంగురము లన్ని
దెలియ నేరఁడేమి దెల్ప వేమ!
బోడితలల జడల బూడిదెపూఁతల
మార్చుబోడితలల జడల బూడిదెపూఁతల
భాషణాసనముల వేషములను
యోగిగాఁడు లోన బాగుగాకుండెనా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బోడితలల నెల్ల బూడిదెపూఁతల
మార్చుబోడితలల నెల్ల బూడిదెపూఁతల
నాసనముల మారు తాపనముల
యోగిగాఁడు లోన బాగు గాకుండిన
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బిడియమింతలేక పెద్దనే నేనంచు
మార్చుబిడియమింతలేక పెద్దనే నేనంచు
పొంకములను బలుకు సంకఠునకు
హెచ్చు కల్గదీడ చచ్చినా రాదాడ
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
బిడియమింతలేక పెద్దను నేనంచు
మార్చుబిడియమింతలేక పెద్దను నేనంచు
బొంకములను పల్కు సుంకుసునకు
ఎచ్చుకలగ దిచట చచ్చినా రాదట
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
బడుగు నెఱుఁగ లేని ప్రాభవం బది యేల
మార్చుబడుగు నెఱుఁగ లేని ప్రాభవం బది యేల
ప్రోదియిడని బంధు భూతి యేల
వ్యాధి దెలియలేని వైద్యుఁడు మఱియేల
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బాపఁ డెముకకూడు భక్షించుచుండును
మార్చుబాపఁ డెముకకూడు భక్షించుచుండును
పేరటంబుఁబోవు పెండ్లి మగువ
కులము మానము వీడ కోర్కెలు మెండాయె
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బొమ్మలాటవాఁడు బొమ్మల నాడించు
మార్చుబొమ్మలాటవాఁడు బొమ్మల నాడించు
భువిని జనులుచూఁడ బొలుపుమీఱ
తానుమఱిగియుండి దైవ మాడించురా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బయలు రూపు రూపు బయలునుగాఁ జేసి
మార్చుబయలు రూపు రూపు బయలునుగాఁ జేసి
బయలు రూపు బట్టబయలు చేసి
బయలులోనివాని భావింపఁ దత్వంబు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బయలున బంధము గప్పను
మార్చుబయలున బంధము గప్పను
బయలునఁ బరమాత్మునకును బంధము తొలఁగు
బయలున బంధము లూడిన
నయవర్తన ముక్తిఁగాంచు నరుఁడటు వేమా!
బయలున సర్వము పుట్టును
మార్చుబయలున సర్వము పుట్టును
బయలందే లీనమగును బ్రహ్మం బనఁగా
బయలని మదిలోఁ దెలిసిన
బయలందే ముక్తి బట్టబయలగు వేమ!
బయలులోని బయలు పరికించి చూడక
మార్చుబయలులోని బయలు పరికించి చూడక
బయలు రూపుఁ జూచి వలచెఁగాక
ముఱికిదేహమందు మోహంబు విడదాయె
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బారెడేసి జడలు భస్మంబుపూఁతలు
మార్చుబారెడేసి జడలు భస్మంబుపూఁతలు
మరునితోడ మాఱుమలయఁ గలరు
ముంజికోకలెల్ల లంజెకోకలాయె
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బ్రతుకు నిత్య మనుచుఁ బదరుచు వగమీఱ
మార్చుబ్రతుకు నిత్య మనుచుఁ బదరుచు వగమీఱ
విఱ్ఱవీఁగువారు వెఱ్ఱివారు
ప్రాణులెల్ల యమునివారి గొఱ్ఱెలుసుమీ
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బ్రతుకులెల్ల మాయ భవబంధములు మాయ
మార్చుబ్రతుకులెల్ల మాయ భవబంధములు మాయ
తెలివి మాయ తన్నుఁ దెలియ మాయ
మాయ దెలియువాఁడు మర్మజ్ఞుఁడగు యోగి
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బ్రతుకువార లెవరు బ్రతుకకుందు రెవరు
మార్చుబ్రతుకువార లెవరు బ్రతుకకుందు రెవరు
బ్రతికిబ్రతుకలేని ప్రాణు లెవరు
క్షితిని శోధఁజేసి స్థిరమునఁజూడరా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బ్రహ్మ గుఱ్ఱ మాయె భవుఁడు పల్లం బాయె
మార్చుదేశదేశములను దిరిగిగాసిలినొంద
నాత్మయందు ధ్యాన మంటుకొనునె
కాసులకును దిరుగఁ గలుగునా మోక్షంబు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బ్రహ్మ తలనుగొట్టి పారవైచినయప్పు
మార్చుబ్రహ్మ తలనుగొట్టి పారవైచినయప్పు
డడ్డపడగపోవరైరి సురలు
శివుని కరుణలేమి జెడిపోక పోదురా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
బ్రహ్మ మనగవేఱె పరదేశమున లేదు
మార్చుబ్రహ్మ మనగవేఱె పరదేశమున లేదు
బ్రహ్మ మనగ దానె బట్టబయలు
తన్నుదా నెఱిఁగినఁ దానెపో బ్రహ్మంబు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బ్రహ్మ మున్నచోటు పరగంగఁ దెలియక
మార్చుబ్రహ్మ మున్నచోటు పరగంగఁ దెలియక
యెందొవెదుక బ్రహ్మ మేల కలుగు
అంజనంబు లేక యా సొమ్ము దొరకదు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బ్రహ్మ యెవనికొడుకు పరికింపఁగా భువి
మార్చుబ్రహ్మ యెవనికొడుకు పరికింపఁగా భువి
విష్ణు వెవనికొడుకు వెలయఁజూడ
శివుఁడు నెవనికొడుకు సిగ్గెఱుఁగరు జనుల్‌
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బ్రహ్మఁ జంపి విష్ణుభాగంబులోఁ గల్పి
మార్చుబ్రహ్మఁ జంపి విష్ణుభాగంబులోఁ గల్పి
విష్ణుఁ జంపి శివునివెలయఁ గల్పి
శివునిఁ జంపి తాను శివయోగి కావలె
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బ్రహ్మగ్రుడ్డు మేను ప్రాణమన్నది గాలి
మార్చుబ్రహ్మగ్రుడ్డు మేను ప్రాణమన్నది గాలి
కనులు చంద్రరవులు గారవింప
నింతకంటె బ్రహ్మ మెక్కడనున్నది
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బ్రహ్మగుడ్డు ననెడిపట్టణంబులోపల
మార్చుబ్రహ్మగుడ్డు ననెడిపట్టణంబులోపల
బ్రహ్మ మెఱుగలేని బాపఁడేల
తనమనంబు దెలియఁ దానెపో బ్రహ్మంబు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బ్రహ్మఘటము మేను ప్రాణంబు దగ గాలి
మార్చుబ్రహ్మఘటము మేను ప్రాణంబు దగ గాలి
మిత్రచంద్రవహ్ని నేత్రచయము
మఱియుఁ బ్రహ్మ మనఁగ మహిమీదలేదయా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బ్రాహ్మణుల మటండ్రు బ్రహ్మత్వమదిలేని
మార్చుబ్రాహ్మణుల మటండ్రు బ్రహ్మత్వమదిలేని
బ్రహ్మమద్దియేల? బ్రాహ్మణుఁడటె
బొమ్మవలెను వాడు దిమ్మపై గూర్చుండ
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
బ్రహ్మనృపతి వైశ్యపతులును శూద్రులు
మార్చుబ్రహ్మనృపతి వైశ్యపతులును శూద్రులు
బ్రహ్మవిష్ణుహరులు పశువు లెన్న
బ్రహ్మముం దెలియక బహురూపులైరిట్లు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బ్రహ్మమేడ ననుచు పలుమాఱు లాడేరు
మార్చుబ్రహ్మమేడ ననుచు పలుమాఱు లాడేరు
వెఱ్ఱిమూర్ఖ జనుల విధముఁజూడ
బ్రహ్మ మన్నిటందుఁ బరిపూర్ణమైయుండు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బ్రహ్మమును దెలిసెడు భావమందున నిల్చి
మార్చుబ్రహ్మమును దెలిసెడు భావమందున నిల్చి
తనువు గుడిని జేసి తన్ను నిలిపి
లోకమందు నిలిచి లోఁజూపు చూడరా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బ్రహ్మమును నెఱుఁగవు భావమందుండిన
మార్చుబ్రహ్మమును నెఱుఁగవు భావమందుండిన
తనువు గుడిగఁ జేసి తన్ను నిలిపి
లోకబుద్ధివిడిచి లోఁజూపు చూడరా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బ్రహ్మవేత్తల మని పౌరుష మాడేరు
మార్చుబ్రహ్మవేత్తల మని పౌరుష మాడేరు
బ్రహ్మ మనఁగ దాని భావమేమి
తెలుపొ నలుపొ యెఱుపొ తెలిసినఁ బలుకుఁడీ
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బ్రహ్మవాదు లెల్ల బ్రహ్మంబనంగను
మార్చుబ్రహ్మవాదు లెల్ల బ్రహ్మంబనంగను
వలను తెలిసిచూడ వద్దనుండు
ముందునున్న యట్టి ముద్రిక కానరో
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బీఱుబోవుకులకు బిరుదు మ్రింగుకులంబు
మార్చుబీఱుబోవుకులకు బిరుదు మ్రింగుకులంబు
నెల్ల జీవులకు భరించుకులము
ఇట్టుకులమువారు హరదూరులు
పట్ట గలుగువాఁడు పరఁగ వేమా
బాలచనులఁ బూలబంతులఁ బోల్తురు
మార్చుబాలచనులఁ బూలబంతులఁ బోల్తురు
ప్రాలుమాలినట్టి భ్రష్టు లవని
మాంసఖండమందు మఱియేమియున్నది
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బల్లి పలుకులువిని ప్రజలెల్ల తమపనుల్
మార్చుబల్లి పలుకులువిని ప్రజలెల్ల తమపనుల్
సఫలమగునటంచు సంతసించి
కానిపనులకు తమ కర్మమటందురు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
బైలున బంధము గలపక
మార్చుబైలున బంధము గలపక
వ్రాలెను పరమాత్మునకును వాంఛిత మొప్ప
బైలున బంధము గలిపిన
కైలాసముఁజేరి ముక్తి గాంచుర వేమా!
బాసలాడనేర్చి పలు మోసములుచేసి
మార్చుబాసలాడనేర్చి పలు మోసములుచేసి
గ్రాసమునకు భువిని ఖలుడవైతి
దోసకారి నీకు దొరుకునా మోక్షంబు!
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
బుద్ధియుతున కేల పొసఁగని సౌఖ్యంబు
మార్చుబుద్ధియుతున కేల పొసఁగని సౌఖ్యంబు
కార్యవాదికేల కడుచలంబు
కుత్సితునకు నేల గురుదేవతాభక్తి
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బూతులేని లంజ భూతంబు కూఁతురు
మార్చుబూతులేని లంజ భూతంబు కూఁతురు
ప్రీతిలేనిపాటు ధాత్రిచేటు
దాతలేని యూరు దయ్యాల పేటరా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బూదిపూఁత లెన్న భుజముల పొంకాలు
మార్చుబూదిపూఁత లెన్న భుజముల పొంకాలు
వ్రాలు లింగములును వరుసమతము
తిక్కడగునుగాక యెక్కఁడ దగ దట్లు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
బొంది యెవరి సొమ్ము పోషింపబలుమారు
మార్చుబొంది యెవరి సొమ్ము పోషింపబలుమారు
ప్రాణ మెవరి సొమ్ము భక్తిసేయ,
ధనమదెవరిసొమ్ము ధర్మమె తన సొమ్ము
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ !
బ్రహ్మఘటము మేను ప్రాణంబు తగగాలి
మార్చుబ్రహ్మఘటము మేను ప్రాణంబు తగగాలి
మిత్రచంద్ర శిఖులు నేత్రచయము
మఱియు బ్రహ్మమనగ మహిమీద లేదయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ !