పోతన తెలుగు భాగవతము/అష్ఠమ స్కంధము/అప్సరావిర్భావము

అప్సరావిర్భావము

←ఐరావతావిర్భావము

తెలుగు భాగవతము (మూస:పోతన తెలుగు భాగవతము/అష్ఠమ స్కంధము/) రచయిత: పోతన

లక్ష్మీదేవి పుట్టుట→

తెభా-8-262-వ.
మఱియునుం గొండకవ్వంబునం గడలి మథింప నప్సరోజనంబు జనించె నంత.
టీక:- మఱియున్ = ఇంకను; కొండ = పర్వతపు; కవ్వంబునన్ = కవ్వముతో; కడలిన్ = సముద్రమును; మథింపన్ = చిలుకగా; అప్సరస్ = దేవకన్యలు; జనంబున్ = సమూహము; జనించెన్ = పుట్టిరి; అంతన్ = అంతట.
భావము:- ఆ క్షీరసాగరాన్ని అలా మందరపర్వతం అనే కవ్వంతో చిలకుతూ ఉండగా, దానిలోనుండి అప్సరసలు పుట్టారు.

తెభా-8-263-క.
క్రొక్కారు మెఱుఁగు మేనులు
గ్రిక్కిరిసిన చన్నుఁగవలుఁ గ్రిస్సిన నడుముల్
పిక్కటిలి యున్న తుఱుములుఁ
జక్కని చూపులును దివిజసతులకు నొప్పెన్.
టీక:- క్రొక్కారు = వర్షాకాలపు; మెఱుగు = మెరుపుతీగలవంటి; మేనులున్ = తనువులు; క్రిక్కిరిసిన = ఎడము లేక వ్యాపించిన; చన్ను = స్తనముల; కవలు = జంటలు (2); క్రిస్సిన = కృశించిన; నడుముల్ = నడుములు; పిక్కటిలి = నిండారి; ఉన్న = ఉన్నట్టి; తుఱుములున్ = కొప్పులు; చక్కని = మనోహరమైన; చూపులునున్ = చూపులు; దివిజసతుల్ = అప్సరసల; కున్ = కు; ఒప్పెన్ = అమరెను.
భావము:- అలా పాలకడలిలో పుట్టిన అప్సరసలు, వానాకాలంలోని మెరుపుతీగల వంటి తళుకైన శరీరాలూ, ఒకదానితో ఒకటి ఒరుసుకుపోతున్నట్లు ఉండే స్తన ద్వయమూ, చిక్కిన చక్కని నడుములు, నిండైన కొప్పులూ, అందమైన చూపులూ చక్కగా అమరి ఉన్నారు

తెభా-8-264-వ.
వెండియు నా రత్నాకరంబు నందు సుధాకరుం డుద్భవించి; విరించి యనుమతంబునఁ దన యథాస్థానంబునం బ్రవర్తించుచుండె; నంత.
టీక:- వెండియున్ = ఇంకను; రత్నాకరంబున్ = సముద్రము; అందున్ = లో; సుధాకరుండు = చంద్రుడు; ఉద్భవించి = పుట్టి; విరించి = బ్రహ్మదేవుడు; అనుమతంబునన్ = అనుజ్ఞ ప్రకారము; తన = తన యొక్క; యథా = స్వ; స్థానంబునన్ = స్థానమునందు; ప్రవర్తించుచుండెన్ = వర్తిల్లుచుండెను; అంతన్ = అంతట.
భావము:- అటుపిమ్మట, రత్నాలకు నిలయమైన ఆ పాలసముద్రంలో చంద్రుడు జన్మించాడు. అతడు బ్రహ్మదేవుని అనుమతితో తన మొదటి స్థానాన్నే అధిష్టించాడు.