ఛాన్దోగ్యోపనిషత్ - అధ్యాయము 4

←ముందరి అధ్యాయము

ఛాన్దోగ్యోపనిషత్ (ఛాన్దోగ్యోపనిషత్ - అధ్యాయము 4)

తరువాతి అధ్యాయము→

ప్రథమః ఖండః

జానశ్రుతిర్హ పౌత్రాయణః శ్రద్ధాదేయో బహుదాయీ బహుపాక్య ఆస
స హ సర్వత ఆవసథాన్మాపయాంచక్రే సర్వత ఏవ
మేऽన్నమత్స్యన్తీతి||4.1.1||

అథ హనిశాయామతిపేతుస్తద్ధైవహసోహసమభ్యువాద
హో హోऽయి భల్లాక్శ భల్లాక్శ జానశ్రుతేః పౌత్రాయణస్య
సమం దివా జ్యోతిరాతతం తన్మా ప్రసాఙ్క్శీ స్తత్త్వా
మా ప్రధాక్శీరితి||4.1.2||

తము హ పరః ప్రత్యువాచ కమ్వర ఏనమేతత్సన్తసయుగ్వానమివ
రైక్వమాత్థేతి యో ను కథసయుగ్వా రైక్వ ఇతి||4.1.3||

యథా కృతాయవిజితాయాధరేయాః సంయన్త్యేవమేనసర్వం
తదభిసమైతి యత్కించ ప్రజాః సాధు కుర్వన్తి యస్తద్వేద
యత్స వేద స మయైతదుక్త ఇతి||4.1.4||

తదు హ జానశ్రుతిః పౌత్రాయణ ఉపశుశ్రావ
స హ సంజిహాన ఏవ క్శత్తారమువాచాఙ్గారే హ సయుగ్వానమివ
రైక్వమాత్థేతి యో ను కథసయుగ్వా రైక్వ ఇతి||4.1.5||

యథా కృతాయవిజితాయాధరేయాః సంయన్త్యేవమేనసర్వం
తదభిసమైతి యత్కించ ప్రజాః సాధు కుర్వన్తి యస్తద్వేద
యత్స వేద స మయైతదుక్త ఇతి||4.1.6||

స హ క్శత్తాన్విష్య నావిదమితి ప్రత్యేయాయ తహోవాచ
యత్రారే బ్రాహ్మణస్యాన్వేషణా తదేనమర్చ్ఛేతి||4.1.7||

సోऽధస్తాచ్ఛకటస్య పామానం కషమాణముపోపవివేశ
తహాభ్యువాద త్వం ను భగవః సయుగ్వా రైక్వ
ఇత్యహహ్యరా3 ఇతి హ ప్రతిజజ్ఞే స హ క్శత్తావిదమితి
ప్రత్యేయాయ||4.1.8||

||ఇతి ప్రథమః ఖండః||

ద్వితీయః ఖండః

తదు హ జానశ్రుతిః పౌత్రాయణః షట్శతాని గవాం
నిష్కమశ్వతరీరథం తదాదాయ ప్రతిచక్రమే తహాభ్యువాద ||4.2.1||

రైక్వేమాని షట్శతాని గవామయం నిష్కోऽయమశ్వతరీరథోऽను
మ ఏతాం భగవో దేవతాశాధి యాం దేవతాముపాస్స ఇతి ||4.2.2||

తము హ పరః ప్రత్యువాచాహ హారేత్వా శూద్ర తవైవ సహ
గోభిరస్త్వితి తదు హ పునరేవ జానశ్రుతిః పౌత్రాయణః
సహస్రం గవాం నిష్కమశ్వతరీరథం దుహితరం తదాదాయ
ప్రతిచక్రమే||4.2.3||

తహాభ్యువాద రైక్వేదసహస్రం గవామయం
నిష్కోऽయమశ్వతరీరథ ఇయం జాయాయం గ్రామో
యస్మిన్నాస్సేऽన్వేవ మా భగవః శాధీతి||4.2.4||

తస్యా హ ముఖముపోద్గృహ్ణన్నువాచాజహారేమాః శూద్రానేనైవ
ముఖేనాలాపయిష్యథా ఇతి తే హైతే రైక్వపర్ణా నామ
మహావృషేషు యత్రాస్మా ఉవాస స తస్మై హోవాచ||4.2.5||

||ఇతి ద్వితీయః ఖండః||

తృతీయః ఖండః

వాయుర్వావ సంవర్గో యదా వా అగ్నిరుద్వాయతి వాయుమేవాప్యేతి
యదా సూర్యోऽస్తమేతి వాయుమేవాప్యేతి యదా చన్ద్రోऽస్తమేతి
వాయుమేవాప్యేతి||4.3.1||

యదాప ఉచ్ఛుష్యన్తి వాయుమేవాపియన్తి
వాయుర్హ్యేవైతాన్సర్వాన్సంవృఙ్క్త ఇత్యధిదైవతమ్||4.3.2||

అథాధ్యాత్మం ప్రాణో వావ సంవర్గః స యదా స్వపితి ప్రాణమేవ
వాగప్యేతి ప్రాణం చక్శుః ప్రాణశ్రోత్రం ప్రాణం మనః ప్రాణో
హ్యేవైతాన్సర్వాన్సంవృఙ్క్త ఇతి||4.3.3||

తౌ వా ఏతౌ ద్వౌ సమ్వర్గౌ వాయురేవ దేవేషు ప్రాణః ప్రాణేషు ||4.3.4||

అథ హ శౌనకం చ కాపేయమభిప్రతారిణం చ కాక్శసేనిం
పరివిష్యమాణౌ బ్రహ్మచారీ బిభిక్శే తస్మా ఉ హ న దదతుః ||4.3.5||

స హోవాచ మహాత్మనశ్చతురో దేవ ఏకః కః స జగార
భువనస్య గోపాస్తం కాపేయ నాభిపశ్యన్తి మర్త్యా
అభిప్రతారిన్బహుధా వసన్తం యస్మై వా ఏతదన్నం తస్మా
ఏతన్న దత్తమితి||4.3.6||

తదు హ శౌనకః కాపేయః ప్రతిమన్వానః ప్రత్యేయాయాత్మా దేవానాం
జనితా ప్రజానాహిరణ్యదబభసోऽనసూరిర్మహాన్తమస్య
మహిమానమాహురనద్యమానో యదనన్నమత్తీతి వై వయం
బ్రహ్మచారిన్నేదముపాస్మహే దత్తాస్మై భిక్శామితి||4.3.7||

తస్మ ఉ హ దదుస్తే వా ఏతే పఞ్చాన్యే పఞ్చాన్యే దశ
సన్తస్తత్కృతం తస్మాత్సర్వాసు దిక్శ్వన్నమేవ దశ కృతసైషా
విరాడన్నాదీ తయేదసర్వం దృష్టసర్వమస్యేదం దృష్టం
భవత్యన్నాదో భవతి య ఏవం వేద య ఏవం వేద||4.3.8||

||ఇతి తృతీయః ఖండః||

చతుర్థః ఖండః

సత్యకామో హ జాబాలో జబాలాం మాతరమామన్త్రయాంచక్రే
బ్రహ్మచర్యం భవతి వివత్స్యామి కింగోత్రో న్వహమస్మీతి ||4.4.1||

సా హైనమువాచ నాహమేతద్వేద తాత యద్గోత్రస్త్వమసి
బహ్వహం చరన్తీ పరిచారిణీ యౌవనే త్వామలభే
సాహమేతన్న వేద యద్గోత్రస్త్వమసి జబాలా తు నామాహమస్మి
సత్యకామో నామ త్వమసి స సత్యకామ ఏవ జాబాలో
బ్రవీథా ఇతి||4.4.2||

స హ హారిద్రుమతం గౌతమమేత్యోవాచ బ్రహ్మచర్యం భగవతి
వత్స్యామ్యుపేయాం భగవన్తమితి||4.4.3||

తహోవాచ కింగోత్రో ను సోమ్యాసీతి స హోవాచ
నాహమేతద్వేద భో యద్గోత్రోऽహమస్మ్యపృచ్ఛం మాతర
సా మా ప్రత్యబ్రవీద్బహ్వహం చరన్తీ పరిచరిణీ యౌవనే
త్వామలభే సాహమేతన్న వేద యద్గోత్రస్త్వమసి జబాలా తు
నామాహమస్మి సత్యకామో నామ త్వమసీతి సోऽహ
సత్యకామో జాబాలోऽస్మి భో ఇతి||4.4.4||

తహోవాచ నైతదబ్రాహ్మణో వివక్తుమర్హతి సమిధ
సోమ్యాహరోప త్వా నేష్యే న సత్యాదగా ఇతి తముపనీయ
కృశానామబలానాం చతుఃశతా గా నిరాకృత్యోవాచేమాః
సోమ్యానుసంవ్రజేతి తా అభిప్రస్థాపయన్నువాచ
నాసహస్రేణావర్తేయేతి స హ వర్షగణం ప్రోవాస తా యదా
సహస్రసంపేదుః||4.4.5||

||ఇతి చతుర్థః ఖండః||

పఞ్చమః ఖండః

అథ హైనమృషభోऽభ్యువాద సత్యకామ3 ఇతి
భగవ ఇతి హ ప్రతిశుశ్రావ ప్రాప్తాః సోమ్య సహస్రస్మః
ప్రాపయ న ఆచార్యకులమ్||4.5.1||

బ్రహ్మణశ్చ తే పాదం బ్రవాణీతి బ్రవీతు మే భగవానితి
తస్మై హోవాచ ప్రాచీ దిక్కలా ప్రతీచీ దిక్కలా
దక్శిణా దిక్కలోదీచీ దిక్కలైష వై సోమ్య చతుష్కలః
పాదో బ్రహ్మణః ప్రకాశవాన్నామ||4.5.2||

స య ఏతమేవం విద్వాపాదం బ్రహ్మణః
ప్రకాశవానిత్యుపాస్తే ప్రకాశవానస్మిభవతి
ప్రకాశవతో హ లోకాఞ్జయతి య ఏతమేవం విద్వా
పాదం బ్రహ్మణః ప్రకాశవానిత్యుపాస్తే||4.5.3||

||ఇతి పఞ్చమః ఖండః||

షష్ఠః ఖండః

అగ్నిష్టే పాదం వక్తేతి స హ శ్వోభూతే గ
ఆభిప్రస్థాపయాంచకార తా యత్రాభి సాయం
బభూవుస్తత్రాగ్నిముపసమాధాయ గా ఉపరుధ్య సమిధమాధాయ
పశ్చాదగ్నేః ప్రాఙుపోపవివేశ ||4.6.1||

తమగ్నిరభ్యువాద సత్యకామ3 ఇతి భగవ ఇతి
హ ప్రతిశుశ్రావ ||4.6.2||

బ్రహ్మణః సోమ్య తే పాదం బ్రవాణీతి బ్రవీతు మే భగవానితి
తస్మై హోవాచ పృథివీ కలాన్తరిక్శం కలా ద్యౌః కలా
సముద్రః కలైష వై సోమ్య చతుష్కలః పాదో
బ్రహ్మణోऽనన్తవాన్నామ ||4.6.3||

స య ఏతమేవం విద్వాపాదం
బ్రహ్మణోऽనన్తవానిత్యుపాస్తేऽనన్తవానస్మి
భవత్యనన్తవతో హ లోకాఞ్జయతి య ఏతమేవం విద్వా
పాదం బ్రహ్మణోऽనన్తవానిత్యుపాస్తే ||4.6.4||

||ఇతి షష్ఠః ఖండః||

సప్తమః ఖండః

హపాదం వక్తేతి స హ శ్వోభూతే గా
అభిప్రస్థాపయాంచకార తా యత్రాభి సాయం
బభూవుస్తత్రాగ్నిముపసమాధాయ గా ఉపరుధ్య సమిధమాధాయ
పశ్చాదగ్నేః ప్రాఙుపోపవివేశ||4.7.1||

తఉపనిపత్యాభ్యువాద సత్యకామ3 ఇతి భగవ
ఇతి హ ప్రతిశుశ్రావ||4.7.2||

బ్రహ్మణః సోమ్య తే పాదం బ్రవాణీతి బ్రవీతు మే భగవానితి
తస్మై హోవాచాగ్నిః కలా సూర్యః కలా చన్ద్రః కలా
విద్యుత్కలైష వై సోమ్య చతుష్కలః పాదో బ్రహ్మణో
జ్యోతిష్మాన్నామ||4.7.3||

స య ఏతమేవం విద్వాపాదం బ్రహ్మణో
జ్యోతిష్మానిత్యుపాస్తే జ్యోతిష్మానస్మిభవతి
జ్యోతిష్మతో హ లోకాఞ్జయతి య ఏతమేవం విద్వా
పాదం బ్రహ్మణో జ్యోతిష్మానిత్యుపాస్తే||4.7.4||

||ఇతి సప్తమః ఖండః||

అష్టమః ఖండః

మద్గుష్టే పాదం వక్తేతి స హ శ్వోభూతే గా అభిప్రస్థాపయాంచకార
తా యత్రాభి సాయం బభూవుస్తత్రాగ్నిముపసమాధాయ గా
ఉపరుధ్య సమిధమాధాయ పశ్చాదగ్నేః ప్రాఙుపోపవివేశ||4.8.1||

తం మద్గురుపనిపత్యాభ్యువాద సత్యకామ3 ఇతి భగవ ఇతి
హ ప్రతిశుశ్రావ||4.8.2||

బ్రహ్మణః సోమ్య తే పాదం బ్రవాణీతి బ్రవీతు మే భగవానితి
తస్మై హోవాచ ప్రాణః కలా చక్శుః కలా శ్రోత్రం కలా మనః
కలైష వై సోమ్య చతుష్కలః పాదో బ్రహ్మణ ఆయతనవాన్నామ ||4.8.3||

స యై ఏతమేవం విద్వాపాదం బ్రహ్మణ
ఆయతనవానిత్యుపాస్త ఆయతనవానస్మి
భవత్యాయతనవతో హ లోకాఞ్జయతి య ఏతమేవం
విద్వాపాదం బ్రహ్మణ ఆయతనవానిత్యుపాస్తే ||4.8.4||

||ఇతి అష్టమః ఖండః||

నవమః ఖండః

ప్రాప హాచర్యకులం తమాచర్యోऽభ్యువాద సత్యకామ3 ఇతి
భగవ ఇతి హ ప్రతిశుశ్రావ||4.9.1||

బ్రహ్మవిదివ వై సోమ్య భాసి కో ను త్వానుశశాసేత్యన్యే
మనుష్యేభ్య ఇతి హ ప్రతిజజ్ఞే భగవామే కామే బ్రూయాత్ ||4.9.2||

శ్రుతమే భగవద్దృశేభ్య ఆచార్యాద్ధైవ విద్యా విదితా
సాధిష్ఠం ప్రాపతీతి తస్మై హైతదేవోవాచాత్ర హ న కించన
వీయాయేతి వీయాయేతి||4.9.3||

||ఇతి నవమః ఖండః||

దశమః ఖండః

ఉపకోసలో హ వై కామలాయనః సత్యకామే జాబాలే
బ్రహ్మచార్యమువాస తస్య హ ద్వాదశ వార్షాణ్యగ్నీన్పరిచచార
స హ స్మాన్యానన్తేవాసినః సమావర్తయహ స్మైవ న
సమావర్తయతి||4.10.1||

తం జాయోవాచ తప్తో బ్రహ్మచారీ కుశలమగ్నీన్పరిచచారీన్మా
త్వాగ్నయః పరిప్రవోచన్ప్రబ్రూహ్యస్మా ఇతి తస్మై హాప్రోచ్యైవ
ప్రవాసాంచక్రే||4.10.2||

స హ వ్యాధినానశితుం దధ్రే తమాచార్యజాయోవాచ
బ్రహ్మచారిన్నశాన కిం ను నాశ్నాసీతి స హోవాచ
బహవ ఇమేऽస్మిన్పురుషే కామా నానాత్యయా వ్యాధీభిః
ప్రతిపూర్ణోऽస్మి నాశిష్యామీతి||4.10.3||

అథ హాగ్నయః సమూదిరే తప్తో బ్రహ్మచారీ కుశలం నః
పర్యచారీద్ధన్తాస్మై ప్రబ్రవామేతి తస్మై హోచుః ప్రాణో బ్రహ్మ
కం బ్రహ్మ ఖం బ్రహ్మేతి||4.10.4||

స హోవాచ విజానామ్యహం యత్ప్రాణో బ్రహ్మ కం చ తు ఖం చ న
విజానామీతి తే హోచుర్యద్వావ కం తదేవ ఖం యదేవ ఖం తదేవ
కమితి ప్రాణం చ హాస్మై తదాకాశం చోచుః||4.10.5||

||ఇతి దశమః ఖండః||

ఏకాదశః ఖండః

అథ హైనం గార్హపత్యోऽనుశశాస పృథివ్యగ్నిరన్నమాదిత్య
ఇతి య ఏష ఆదిత్యే పురుషో దృశ్యతే సోऽహమస్మి స
ఏవాహమస్మీతి||4.11.1||

స య ఏతమేవం విద్వానుపాస్తేऽపహతే పాపకృత్యాం లోకీ భవతి
సర్వమాయురేతి జ్యోగ్జీవతి నాస్యావరపురుషాః క్శీయన్త ఉప
వయం తం భుఞ్జామోऽస్మిలోకేऽముష్మియ ఏతమేవం
విద్వానుపాస్తే||4.11.2||

||ఇతి ఏకాదశః ఖండః||

ద్వాదశః ఖండః

అథ హైనమన్వాహార్యపచనోऽనుశశాసాపో దిశో నక్శత్రాణి
చన్ద్రమా ఇతి య ఏష చన్ద్రమసి పురుషో దృశ్యతే సోऽహమస్మి
స ఏవాహమస్మీతి||4.12.1||

స య ఏతమేవం విద్వానుపాస్తేऽపహతే పాపకృత్యాం లోకీ భవతి
సర్వమాయురేతి జ్యోగ్జీవతి నాస్యావరపురుషాః క్శీయన్త ఉప
వయం తం భుఞ్జామోऽస్మిలోకేऽముష్మియ ఏతమేవం
విద్వానుపాస్తే||4.12.2||

||ఇతి ద్వాదశః ఖండః||

త్రయోదశః ఖండః

అథ హైనమాహవనీయోऽనుశశాస ప్రాణ ఆకాశో ద్యౌర్విద్యుదితి
య ఏష విద్యుతి పురుషో దృశ్యతే సోऽహమస్మి స
ఏవాహమస్మీతి||4.13.1||

స య ఏతమేవం విద్వానుపాస్తేऽపహతే పాపకృత్యాం లోకీ భవతి
సర్వమయురేతి జ్యోగ్జీవతి నాస్యావరపురుషాః క్శీయన్త ఉప
వయం తం భుఞ్జామోऽస్మిలోకేऽముష్మియ ఏతమేవం
విద్వానుపాస్తే||4.13.2||

||ఇతి త్రయోదశః ఖండః||

చతుర్దశః ఖండః

తే హోచురుపకోసలైషా సోమ్య తేऽస్మద్విద్యాత్మవిద్యా
చాచార్యస్తు తే గతిం వక్తేత్యాజగామ
హాస్యాచార్యస్తమాచార్యోऽభ్యువాదోపకోసల ఇతి ||4.14.1||

భగవ ఇతి హ ప్రతిశుశ్రావ బ్రహ్మవిద ఇవ సోమ్య తే ముఖం భాతి
కో ను త్వానుశశాసేతి కో ను మానుశిష్యాద్భో ఇతీహాపేవ
నిహ్నుత ఇమే నూనమీదృశా అన్యాదృశా ఇతీహాగ్నీనభ్యూదే
కిం ను సోమ్య కిల తేऽవోచన్నితి||4.14.2||

ఇదమితి హ ప్రతిజజ్ఞే లోకాన్వావ కిల సోమ్య తేऽవోచన్నహం
తు తే తద్వక్శ్యామి యథా పుష్కరపలాశ ఆపో న శ్లిష్యన్త
ఏవమేవంవిది పాపం కర్మ న శ్లిష్యత ఇతి బ్రవీతు మే
భగవానితి తస్మై హోవాచ||4.14.3||

||ఇతి చతుర్దశః ఖండః||

పఞ్జదశః ఖండః

య ఏషోऽక్శిణి పురుషో దృశ్యత ఏష ఆత్మేతి
హోవాచైతదమృతమభయమేతద్బ్రహ్మేతి
తద్యద్యప్యస్మిన్సర్పిర్వోదకం వా సిఞ్చతి వర్త్మనీ ఏవ
గచ్ఛతి||4.15.1||

ఏతసంయద్వామ ఇత్యాచక్శత ఏతహి సర్వాణి
వామాన్యభిసంయన్తి సర్వాణ్యేనం వామాన్యభిసంయన్తి
య ఏవం వేద||4.15.2||

ఏష ఉ ఏవ వామనీరేష హి సర్వాణి వామాని నయతి
సర్వాణి వామాని నయతి య ఏవం వేద||4.15.3||

ఏష ఉ ఏవ భామనీరేష హి సర్వేషు లోకేషు భాతి
సర్వేషు లోకేషు భాతి య ఏవం వేద||4.15.4||

అథ యదు చైవాస్మిఞ్ఛవ్యం కుర్వన్తి యది చ
నార్చిషమేవాభిసంభవన్త్యర్చిషోऽహరహ్న
ఆపూర్యమాణపక్శమాపూర్యమాణపక్శాద్యాన్షడుదఙ్ఙేతి
మాసాసంవత్సర
సంవత్సరాదాదిత్యమాదిత్యాచ్చన్ద్రమసం చన్ద్రమసో విద్యుతం
తత్ పురుషోऽమానవః స ఏనాన్బ్రహ్మ గమయత్యేష దేవపథో
బ్రహ్మపథ ఏతేన ప్రతిపద్యమానా ఇమం మానవమావర్తం నావర్తన్తే
నావర్తన్తే||4.15.5||

||ఇతి పఞ్చదశః ఖండః||

షోడశః ఖండః

ఏష హ వై యజ్ఞో యోऽయం పవతే ఏష హ యన్నిదసర్వం పునాతి
యదేష యన్నిదసర్వం పునాతి తస్మాదేష ఏవ యజ్ఞస్తస్య
మనశ్చ వాక్చ వర్తనీ||4.16.1||

తయోరన్యతరాం మనసా సబ్రహ్మా వాచా
హోతాధ్వర్యురుద్గాతాన్యతరాయత్రౌపాకృతే ప్రాతరనువాకే
పురా పరిధానీయాయా బ్రహ్మా వ్యవదతి||4.16.2||

అన్యతరామేవ వర్తనీసహీయతేऽన్యతరా
స యథైకపాద్వ్రజన్రథో వైకేన చక్రేణ వర్తమానో
రిష్యత్యేవమస్య యజ్ఞోరిష్యతి యజ్ఞరిష్యన్తం
యజమానోऽనురిష్యతి స ఇష్ట్వా పాపీయాన్భవతి||4.16.3||

అథ యత్రోపాకృతే ప్రాతరనువాకే న పురా పరిధానీయాయా బ్రహ్మా
వ్యవదత్యుభే ఏవ వర్తనీ సన హీయతేऽన్యతరా ||4.16.4||

స యథోభయపాద్వ్రజన్రథో వోభాభ్యాం చక్రాభ్యాం వర్తమానః
ప్రతితిష్ఠత్యేవమస్య యజ్ఞః ప్రతితిష్ఠతి యజ్ఞం ప్రతితిష్ఠన్తం
యజమానోऽనుప్రతితిష్ఠతి స ఇష్ట్వా శ్రేయాన్భవతి||4.16.5||

||ఇతి షోడశః ఖండః||

సప్తదశః ఖండః

ప్రజాపతిర్లోకానభ్యతపత్తేషాం తప్యమానానా
రసాన్ప్రావృహదగ్నిం పృథివ్యా వాయుమన్తరిక్శాతాదిత్యం దివః ||4.17.1||

స ఏతాస్తిస్రో దేవతా అభ్యతపత్తాసాం తప్యమానానా
రసాన్ప్రావృహదగ్నేరృచో వాయోర్యజూసామాన్యాదిత్యాత్ ||4.17.2||

స ఏతాం త్రయీం విద్యామభ్యతపత్తస్యాస్తప్యమానాయా
రసాన్ప్రావృహద్భూరిత్యృగ్భ్యో భువరితి యజుర్భ్యః స్వరితి
సామభ్యః||4.17.3||

తద్యదృక్తో రిష్యేద్భూః స్వాహేతి గార్హపత్యే జుహుయాదృచామేవ
తద్రసేనర్చాం వీర్యేణర్చాం యజ్ఞస్య విరిష్టసందధాతి ||4.17.4||

స యది యజుష్టో రిష్యేద్భువః స్వాహేతి దక్శిణాగ్నౌ
జుహుయాద్యజుషామేవ తద్రసేన యజుషాం వీర్యేణ యజుషాం యజ్ఞస్య
విరిష్టసందధాతి||4.17.5||

అథ యది సామతో రిష్యేత్స్వః స్వాహేత్యాహవనీయే
జుహుయాత్సామ్నామేవ తద్రసేన సామ్నాం వీర్యేణ సామ్నాం యజ్ఞస్య
విరిష్టం సందధాతి||4.17.6||

తద్యథా లవణేన సువర్ణసందధ్యాత్సువర్ణేన రజత
రజతేన త్రపు త్రపుణా సీససీసేన లోహం లోహేన దారు
దారు చర్మణా||4.17.7||

ఏవమేషాం లోకానామాసాం దేవతానామస్యాస్త్రయ్యా విద్యాయా
వీర్యేణ యజ్ఞస్య విరిష్టసందధాతి భేషజకృతో హ వా
ఏష యజ్ఞో యత్రైవంవిద్బ్రహ్మా భవతి||4.17.8||

ఏష హ వా ఉదక్ప్రవణో యజ్ఞో యత్రైవంవిద్బ్రహ్మా భవత్యేవంవిద
హ వా ఏషా బ్రహ్మాణమనుగాథా యతో యత ఆవర్తతే
తత్తద్గచ్ఛతి||4.17.9||

మానవో బ్రహ్మైవైక ఋత్విక్కురూనశ్వాభిరక్శత్యేవంవిద్ధ
వై బ్రహ్మా యజ్ఞం యజమానసర్వా
తస్మాదేవంవిదమేవ బ్రహ్మాణం కుర్వీత నానేవంవిదం నానేవంవిదమ్ ||4.17.10||

ఇతి చతుర్థోऽధ్యాయః

←ముందరి అధ్యాయము

ఛాన్దోగ్యోపనిషత్

తరువాతి అధ్యాయము→