చిత్రభారతము/చతుర్థాశ్వాసము
శ్రీరస్తు
చిత్రభారతము
చతుర్థాశ్వాసము
| 1 |
| వ. | అవధరింపుము మృదుమధురవచనరచనాపరితోషితముని | 2 |
| క. | ఒడలఁ గల తొడవులన్నియు | 3 |
| మ. | కొనగోరుల్ దలసోఁకఁ జన్నులమెఱుంగుల్ దిక్కులం బర్వ స | |
| | జననాథాగ్రణి కంటె నొక్కతె [2]తలన్ సంపెంగతైలంబునన్. | 4 |
| చ. | ఒక చపలాక్షి యొయ్యన నృపోత్తము నౌదలపైఁ దనర్చు నా | 5 |
| ఉ. | కొందఱు భామినీమణులు గొజ్జఁగినీరు సువర్ణకుంభరా | 6 |
| ఉ. | వేఱొకప్రౌఢ చేరి పృథివీరమణాగ్రణికిన్ శిరంబు నీ | 7 |
| తే. | చెలువయొక్కతె వెలిపట్టుచేలఁ గట్టెఁ | 8 |
| శా. | బంగారంచులపట్టుపచ్చడము శుంభల్లీలమై నొక్కసా | |
| | జెంగల్వల్ సవరించి కొప్పిడియె రాజీవాక్షి యొక్కర్తు ప్రే | 9 |
| ఉ. | శ్రీ విలసిల్లి సంతతసువృత్తమునం గడువన్నె కెక్కి నా | 10 |
| క. | శ్రుతిభూషణ యోగ్యుం డీ | 11 |
| చ. | హరితరుపంచకంబు నిఖిలార్థుల కర్థము లిచ్చునప్పుడున్ | 12 |
| ఉ. | వేఱొకపద్మనేత్ర నునువింతమెఱుంగుల నొప్పు మేలికై | 13 |
| ఉ. | రాజశిరోవతంసునకు రమ్యగుణంబులఁ బొల్చి స్నేహసం | |
| | భ్రాజితనైజదృక్తతిని బాటియనం గనుపట్టునట్టి నీ | 14 |
| వ. | ఇవ్విధంబున నలంకృతుండై నిజదేవతానమస్కారంబు | 15 |
| సీ. | |
| తే. | శంఖభేరీమృదంగనిస్సాణపటహ | 16 |
| ఉ. | ఒద్ధికతోడ మంత్రులు నయోచితభాషలు పల్కఁ గర్ణముల్ | 17 |
| ఆ. | సంతసము నొంది మేదినీకాంతుఁ డపుడు | 18 |
| సీ. | వలుద ముత్యాలకోవల నేర్చి కట్టిన | |
| తే. | నిరుగెలంకులఁ గట్టిన యొరలనున్న | 19 |
| క. | ఆసామ్రాణికిఁ జూపుల | 20 |
| ఉ. | ఆతఱిఁ జేరవచ్చి వినయమ్మున నమ్మనుజేశ్వరుండు సం | |
| | ఖ్యాతిగ నెక్కె దైవతహయంబు సురేశ్వరుఁ డెక్కువైఖరిన్. | 21 |
| వ. | ఇత్తెఱంగున నత్తురంగారోహణంబుఁ జేసి సంతోషభరి | 22 |
| శా. | ఆరాజేంద్రుని రూపరేఖయుఁ దురంగారోహణక్రీడయున్ | 23 |
| వ. | అప్పుడు. | 24 |
| ఉ. | మించిన నీలహర్మ్యతతి మేఘము సొంపు వహింప నందు వ | 25 |
| వ. | అయ్యవసరంబునఁ గొందఱు ప్రౌఢకాంతలు చతుర్ధనమహీ | 26 |
| మ. | తరుణీ, వీనికి సార్వభౌమత యథార్థం బయ్యెఁ గాకుండిన | 27 |
| మ. | చెలియా, మిక్కిలి చిత్రమయ్యెడి నిరీక్షింపం గళావైభవో | |
| | జలనం బందక పుండరీకము వికాసస్ఫూర్తిఁ జెన్నొందెఁ గాం | 28 |
| క. | అని పౌరులు కొనియాడుచుఁ | 29 |
| వ. | ఇవ్విధంబున నద్ధరణీపురుహూతుండు సకలసేనాసమేతుండై | 30 |
| ఉ. | అప్పుడు సాహిణీలు గదియం జని రెండుకెలంకులం బ్రియం | 31 |
| చ. | కొదమమహాతురంగమముఁ గోరిక లీరిక లెత్త నెంతయున్ | 32 |
| చ. | పొడవుగ ఱాఁగ నెక్కి మది పూనిక మోదము నామతింప లే | |
| | నడుగులజాడ యేర్పడఁగ నానరనాథుఁడు నేర్పు పెంపునన్ | 33 |
| ఉ. | రాగల సన్నఁ జేసి సుకరంబుగ వామకరంబులోని య | 34 |
| వ. | మఱియును. | 35 |
| సీ. | వాగెలు గుదియించి రాగసన్నలు సేయ | |
| తే. | మూఁడుపదములు ధరణిపై మోపియాడు | 36 |
| క. | జననాథుఁడు దనగుణములుఁ | 37 |
| వ. | ఇత్తెఱంగున నయ్యుత్తమాశ్వంబు కారణజన్మంబు గావునఁ | 38 |
| ఉ. | నారదుఁ డేగుదెంచి నరనాథుని కి ట్లను నోమహీశ యీ | 39 |
| క. | అని యనిమిషముని చనుటయుఁ | 40 |
| సీ. | ధన్యుఁడై భువనైకమాన్యుఁడై కనుపట్టు | |
| తే. | యనగఁ బెంపొందు నీనది కబ్జగర్భు | 41 |
| చ. | తెలుపగు నీటిపైఁ బసిమిదేఱెడు నల్లదె హేమనీరజం | 42 |
| ఉ. | ఫేనసమూహముల్ రుచులఁ బెంపగు గొజ్జఁగిపువ్వుగుంపులై | 43 |
| వ. | అని మఱియుం దదీయవిశేషంబులు గొనియాడి సంతోష | 44 |
| చ. | అనిశము దానవారి కిరవై యమృతాకృతిఁ బొల్చి యభ్రమున్ | 45 |
| క. | తెలిచెలువము వడి బెడఁగున్ | |
| | బుల యొప్పుఁ గలిగి సురనది | 46 |
| వ. | ఇట్లు కనుంగొని యాశ్చర్యహృదయుండై చనిచని ముందట. | 47 |
| సీ. | బహువిధమాణీక్యపటలకాంతిచ్ఛటా | |
| తే. | దేవతాసార్వభౌమకీర్తిప్రతాప | 48 |
| వ. | మఱియు. | 49 |
| క. | అటఁ జనిచని కనుఁగొనియెం | 50 |
| వ. | కనుఁగొని తదుపరిభాగంబునం జనిచని. | 51 |
| చ. | కరకరితోడి రిత్త యలుక ల్పచరించి మనోజకేళికిం | |
| | దెఱవలతోడఁ బాసి తమదివ్యగృహంబుల కేఁగి శయ్యలం | 52 |
| ఉ. | శూరులు గొంద ఱుద్ధవిడిఁ జొచ్చి నిలింపవధూగృహంబులం | 53 |
| ఉ. | 54 |
| చ. | వరుఁ డొకకొంతకాలము ప్రవాసముగాఁ జని వచ్చినంత స | |
| సీ. | కలలోవలను వియోగములేక విభులతో | |
| | జందనప్రసవభూషణముల కాంతులు | |
| తే. | బ్రియులయధరామృతం బెల్లం బీల్చి సొక్కి | 56 |
| వ. | ఇవ్విధంబున వివిధవిలాసంబులుగల దేవతావిలాసినీవాటికం | 57 |
| ఉ. | ఆమహనీయహర్మ్యమున నత్యధికప్రభఁ బొల్చునట్టి చిం | 58 |
| సీ. | మేనులు గైకొన్న మెఱుఁగుఁదీఁగె లనంగ | |
| | నంగంబు దాల్చిన శృంగారరస మన | |
| తే. | నిర్జరీనీజ్యమానమాణిక్యకలిత | 59 |
| వ. | కనుంగొని మనంబున ఘనంబగుసంతోషంబునం జెంది | 60 |
| ఉ. | భీష్మపరాక్రమస్ఫురణఁ బేర్చిన వీరులయుజ్జ్వలప్రతా | 61 |
| శా. | ప్రాకారంబులు రమ్యహర్మ్యమణికుంభస్తోమముల్ గోపురా | |
| సీ. | సంతుష్టమానసస్వాహాస్వధాకాంత | |
| | సమిదాజ్యచరుహవిశ్చర్వణోజ్జ్వలముఖం | |
| తే. | జబుకుసాదులు మ్రోల కైజా యొనర్చి | 63 |
| సీ. | ఈపుణ్యనిధి పార్వతీశ్వరునకుఁ బ్రతా | |
| తే. | మీజగద్రక్షకుఁడు రేల నినునితేజ | 64 |
| వ. | ఇట్లు కృతనమస్కారుండై హయగమనవేగంబున | 65 |
| ఉ. | దారుణపాశతోమరగదాపరిఘాదులఁ బూని లోకసం | |
| | బ్భూరమణేంద్రుఁ డద్భుతముఁ బొందుచు భావములోన నుబ్బుచున్. | 66 |
| సీ. | భూరిభుజాదండభూషణంబుగ నొప్పు | |
| తే. | బ్రాణిసంఘాతముల పుణ్యపాతకాయు | 67 |
| వ. | కని తద్విశేషంబు లిట్లని తలంచె. | 68 |
| సీ. | పాపపుణ్యములందుఁ బక్షపాతము లేక | |
| తే. | నిమ్మహాత్మునిగరిమంబు నెన్నవశమె | 69 |
| వ. | అయ్యవసరంబున నత్తురంగంబు గగనంబునఁ దన్నుం గొని | 70 |
| తే. | కర్బురావాసయోగ్యతకలిమిఁ జేసి | 71 |
| వ. | అని సంతసిల్లునెడ నాహయంబు రయంబున నభ్రపథంబునం | 72 |
| తే. | త్రిపథగాసూర్యనందనాకృష్ణవేణి | 73 |
| క. | ప్రియ మొందు వరుణుఁ గని వి | 74 |
| తే. | అతిజవంబున నారీతి నరిగి యరిగి | 75 |
| చ. | అనిశముఁ బద్మినీసముదయంబు రతిం బసిగొంచు నొయ్యనొ | 76 |
| వ. | అప్పుడు. | 77 |
| క. | మానసవేగతురంగా | 78 |
| సీ. | పల్లవసంయోగభవ్యసౌభాగ్యంబు | |
| తే. | గలిగి సుమనోవితానవిఖ్యాతిఁ జెంది | 79 |
| సీ. | భూషణమాణిక్యములు నీరమై పాఱఁ | |
| | దాళసంఘప్రభేదంబుల గతులచే | |
| తే. | జండకోదండశరఖడ్గభిండివాల | 80 |
| సీ. | ఆత్మప్రియావిరహానలజ్వాలచేఁ | |
| తే. | నుబుసుపోకకుఁ దనయొద్ద నున్నవారి | 81 |
| తే. | పెద్దకొలువున మాణిక్యపీఠియందు | |
| | కిన్నరేశ్వరుఁ బ్రేమ నీక్షించె నా న | 82 |
| సీ. | సత్ప్రవాళప్రభాసమితి యెల్లెడఁ బర్వి | |
| తే. | బద్మరాగావళిప్రభాపటల మెల్ల | 83 |
| తే. | అంత నారాజు ఘోటకాయత్తుఁ డగుచు | 84 |
| క. | కని యచ్చటఁ బ్రమథులు మును | 85 |
| క. | ఆసైంధవవశగతుఁడై | 86 |
| వ. | చని. | 87 |
| క. | భూకాంతుఁడు తత్తటమున | 88 |
| వ. | ఇట్లు కాంచి. | 89 |
| తే. | కోరి వెండియు నావెండికొండ డాయ | 90 |
| తే. | శృంగములబాగుఁ బై చాయ చెలువుఁబాద | 91 |
| చ. | హరిచరణంబునం బొడమె నండ్రు విధాతృకమండలూదక | 92 |
| చ. | హరహర యిగ్గిరిస్థలము సందులమింటికనామలంతలుం | 93 |
| వ. | అని వినుతింపుచుం బురోభాగంబున నొక్కమహోత్సేధ | 94 |
| చ. | అనుపమరాజశేఖరు లనంతవిభూతులు సద్విభూతివ | 95 |
| చ. | కదలుప రానితేరు గిరికందరభాగపుటూరు చుట్టగా | 96 |
| సీ. | మొలకకెంజడలలో మూఁడుత్రోవలయేఱు | |
| తే. | మొదలిచదువులు | 97 |
| సీ. | నెలవంకతీరునఁ బొలుపగుదంతంబు | |
| తే. | మౌళి శశిరేఖ దిలకింప మద మెలర్ప | 98 |
| శా. | చాపజ్యాకిణకర్కశంబు లగుహస్తంబుల్ [16]మరుద్భూజశా | 99 |
| వ. | ఇవ్విధంబున గరుడగంధర్వకిన్నరకింపురుషయక్షరాక్షస | |
| | బేరోలగంబున్న పన్నగాభరణుం డగుపరమేశ్వరుండు | |
| | కోద్భుట్టాదితాళదర్పంబులు మొదలగు నూటొక్కతాళం | 100 |
| శా. | శుభ్రాంశూజ్జ్వలమౌళి మెచ్చి శిర మస్తోకంబుగా నూఁపె జూ | 101 |
| వ. | అయ్యవసరంబున. | 102 |
| శా. | ఆవిశ్వేశ్వరుఁ జూచి యవ్విభుఁడు జాతానందుఁ డై "శ్రీమహా | 103 |
| మ. | అనఘా, వెండియు నూర్ధ్వమార్గమున నశ్వాధీనుఁడై రాజు దాఁ | |
| | ఘనమై మించిన భానుమండలము వేడ్కం జూచి | 104 |
| ఉ. | సారథి కుంటియట్టె రథచక్ర మొకండటె పాముపిండు దు | 105 |
| సీ. | జలజాలయానాథు చక్కనికుడికన్ను | |
| తే. | తెలివి మీఱంగ మింటను దిరుగుదంట | 106 |
| వ. | అనునవసరంబున. | 107 |
| చ. | అనుపమ వేగశాలి యగునశ్వము ద న్గొనియేఁగ రాజు స | |
| | బునికటసీమకున్ దివిజపుంగవు లద్బుతమంది చూడఁగన్. | 108 |
| క. | చని యాజననాథుఁడు దన | 109 |
| సీ. | సురవరు లమృతంబు వరుసఁ గ్రోలెడుకోర | |
| తే. | నిండు చెలువంపుఁబ్రోవు వెన్నెలలఠావు | 110 |
| సీ. | అనుచు నబ్జారాతిఁ గొనియాడు యాచతు | |
| | నిత్యాలయంబగు సత్యలోకముఁ జేర | |
| తే. | జారుమాణిక్యకీలితసౌధయూధ | 111 |
| క. | వీక్షించి యందు నృపహ | 112 |
| సీ. | ఎల్లదివ్యులకు మునీంద్రసంఘములకు | |
| తే. | వెలఁది తనతలవాకిలి వెడలనీక | 113 |
| తే. | సకలయోగీంద్రవరులును సంయములును | 114 |
| సీ. | ఏరాజవదనకు హేమగర్భానన | |
| తే. | లేజగజ్జననికి నంచ యెక్కిరింత | 115 |
| తే. | అట్టివాగ్దేవి మాతృక లలమి కొలువఁ | 116 |
| వ. | ఇవ్విధంబున సమస్తమునియోగిదేవతాసమేతుండును, | |
| | యవసరంబున నయ్యుత్తమాశ్వంబు సత్యలోకంబుననుండి | 117 |
| సీ. | అనిశంబుఁ బగగొన్నయట్టి తేజస్తమం | |
| తే. | పొడవులకు నెల్లఁ బొడవు వేల్పులు చరించు | 118 |
| వ. | అని పొగడునవసరంబున నాహయంబు దన్నుంగొని చన | 119 |
| క. | పాపాంధకారపటలీ | 120 |
| వ. | అది మఱియు ననంతచంద్రప్రభాపాండురంబును, నగణిత | 121 |
| క. | అమరావతియను నొక్కపు | 122 |
| ఆ. | బహువితానవితానవిభ్రాజితములు | 123 |
| సీ. | ఱెక్కతేజీలపై నెక్కి మిన్నులు ముట్ట | |
| తే. | [24]వేయి తలగడలనుగల వెల్లపాన్పు | 124 |
| మ. | నరపాలత్వము దోషహేతువు మహేంద్రత్వంబు నీక్షింప న | 125 |
| మ. | గురుఁ డేకైవడి విష్ణుపూజనము దక్షుండై కృపం జెప్పె నా | 126 |
| క. | ఉన్నారు విష్ణుభక్తిన్ | 127 |
| తే. | అనుచు నావిష్ణుభక్తుల కతిముదమున | 128 |
| సీ. | విమలరహస్యమంత్రముల నెమ్మదిఁ బూని | |
| | యరిసమూహములఁ బొరిఁబొరి నణఁగించి | |
| తే. | యవ్యయతపోధనంబు లత్యంతనియతిఁ | 129 |
| వ. | అయ్యవసరంబున ఘోటకంబు దన్నుం గొనిచనఁ జనిచని | 130 |
| తే. | బాలభానున కెనయైన భవ్యదివ్య | 131 |
| చ. | కనకమహీధరాగ్రమునఁ గానఁగవచ్చు నినేంద్రమండలం | 132 |
| సీ. | కౌస్తుభమాణిక్యకలితమై విలసిల్లు | |
| తే. | గలువలకుఁ దమ్ములకు నవ్వుఁ గఱువు లోచ | 133 |
| సీ. | తనపాదలాక్ష భూధరసుతాది నిలింప | |
| తే. | దనరు నేయింతి యట్టిపద్మావధూటి | 134 |
| వ. | ఆ చతుర్ధనజననాయకుం డద్దేవదేవుసభామంటపంబున సన | 135 |
| తే. | శ్రీహరికి నాత్మభోగ మర్పించి శాంత | 136 |
| వ. | తదనంతరంబ. | 137 |
| సీ. | తనతల్లి దాస్యంబు దప్పింప హరి నోర్చి | |
| తే. | పాపరాయని మదిలోని భయము మాన | 138 |
| శా. | విష్వద్ర్యఙ్మహనీయకీర్తిఁ ద్రిజగద్విఖ్యాతచారిత్రుఁ డీ | 139 |
| వ. | ఇట్లు మ్రొక్కి యనంతరంబ జయవిజయులకుం బ్రణమిల్లి | 140 |
| తే. | తమ్మిలోఁ దరితుమ్మెద కొమ్మలెల్ల | 141 |
| వ. | తదనంతరంబున నిట్లని తలంచె. | 142 |
| చ. | అనిశము నేమునీంద్రులు మహానియమంబున నేజగత్పతిం | 143 |
| క. | అని తలఁచుచు నజ్జనపతి | 144 |
| వ. | అని శుకయోగీంద్రుం డిలావంతునకుఁ జెప్పినవిధం బెఱిం | 145 |
| శా. | శ్రీలక్ష్మీశ్వరపాదభక్తినిరతా చిత్తాబుఖానక్షమా | 146 |
| క. | సతతాన్నదానసువ్రత | 147 |
| తోదకము. | భావజమూర్తి నృపస్తుతకీర్తీ | 148 |
| గద్యము. | ఇది శ్రీమత్కౌండిన్యగోత్రపవిత్ర చరిగొండ తిమ్మ | |
- ↑ నిరులై
- ↑ దగన్
- ↑ న్దరుణి యొకర్తు మెచ్చి బిరుదంబుగ నుం... పలన్ ఘటించెగాన్.
- ↑ నిలువ
- ↑ బటవణి యిడి వీ
- ↑ మస్తరింపఁగా
- ↑ జన్మకారణంబు
- ↑ లేనగవు పొంద
- ↑ కాఁకమెయిఁ బోరడనం
- ↑ నను పొందగ
- ↑ డేగుచోన్
- ↑ జండకోదండభీషణఖడ్గపాణియై
దుర్వారలీలఁ జిత్రుఁడు భజింప - ↑ రతనంపుటిండ్ల
- ↑ లూఁపఁ
- ↑ మావహించి
- ↑ నమే రుద్రుశాఖా
- ↑ ఛత్ర
- ↑ కం, కాభ్రాచ్ఛచ్చటులోర్విరావములు
- ↑ మీత్రయిన్.
- ↑ ముదుకలాగుల
- ↑ పటలి
- ↑ భూమి గడచి
- ↑ న తురంగుఁ డైనవిభుఁ
- ↑ వేయుదలలతలగడల
- ↑ నిజహృద్వీథిన్
- ↑ లై తగుసన్మునీశ్వరుల కెల్ల
- ↑ మోదమునఁ జల్పి
- ↑ చీ,ర
- ↑ పనంట్లు గాఁగఁ, పన్నార్లు గాఁగఁ
- ↑ టను బరమహర్షపులకిత