అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 132
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 132) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [ఉ]
భగవన సర్వభూతేశ సురాసురనసం కృత
ధర్మాధర్మే నృణాం థేవ బరూహి మే సంశయం విభొ
2 కర్మణా మనసా వాచా తరివిధం హి నరః సథా
బధ్యతే బన్ధనైః పాశైర ముచ్యతే ఽపయ అద వా పునః
3 కేన శీలేన వా థేవకర్మణా కీథృశేన వా
సమాచారైర గుణైర వాక్యైః సవర్గం యాన్తీహ మానవాః
4 [మ]
థేవి ధర్మార్దతత్త్వజ్ఞే సత్యనిత్యే థమే రతే
సర్వప్రాణి హితః శరశ్నః శరూయతాం బుథ్ధివర్ధనః
5 సత్యధర్మరతాః సన్తః సర్వలిప్సా వివర్జితాః
నాధర్మేణ న ధర్మేణ బధ్యన్తే ఛిన్నసంశయాః
6 పరలయొత్పత్తితత్త్వజ్ఞాః సర్వజ్ఞాః సమథర్శినః
వీతరాగా విముచ్యన్తే పురుషాః సర్వబన్ధనైః
7 కర్మణా మనసా వాచా యే న హింసన్తి కిం చన
యే న సజ్జన్తి కస్మింశ చిథ బధ్యన్తే తే న కర్మభిః
8 పరాణాతిపాతాథ విరతాః శీలవన్తొ థయాన్వితాః
తుల్యథ్వేష్యప్రియా థాన్తా ముచ్యన్తే కర్మబన్ధనైః
9 సర్వభూతథయావన్తొ విశ్వాస్యాః సర్వజన్తుషు
తయక్తహింసా సమాచారాస తే నరాః సవర్గగామినః
10 పరస్వే నిర్మమా నిత్యం పరథారవివర్జకాః
ధర్మలబ్ధార్ద భొక్తారస తే నరాః సవర్గగామినః
11 మాతృవత సవసృవచ చైవ నిత్యం థుహితృవచ చ యే
పరథారేషు వర్తన్తే తే నరాః సవర్గగామినః
12 సతైన్యాన నివృత్తాః సతతం సంతుష్టాః సవధనేన చ
సవభాగ్యాన్య ఉపజీవన్తి తే నరాః సవర్గగామినః
13 సవథారనిరతా యే చ ఋతుకాలాభిగామినః
అగ్రామ్యసుఖభొగాశ చ తే నరాః సవర్గగామినః
14 పరథారేషు యే నిత్యం చారిత్రావృత లొచనాః
యతేన్థ్రియాః శీలపరాస తే నరాః సవర్గగామినః
15 ఏష థేవకృతొ మార్గః సేవితవ్యః సథా నరైః
అకషాయ కృతశ చైవ మార్గః సేవ్యః సథా బుధైః
16 థానధర్మతపొ యుక్తః శీలశౌచథయాత్మకః
వృత్త్యర్దం ధర్మహేతొర వా సేవితవ్యః సథా నరైః
సవర్గవాసమ అభీప్సథ్భిర న సేవ్యస తవ అత ఉత్తరః
17 [ఉ]
వాచాద బధ్యతే యేన ముచ్యతే ఽపయ అద వా పునః
తాని కర్మాణి మే థేవ వథ భూతపతే ఽనఘ
18 [మ]
ఆత్మహేతొః పరార్దే వా నర్మ హాస్యాశ్రయాత తదా
యే మృషా న వథన్తీహ తే నరాః సవర్గగామినః
19 వృత్త్యర్దం ధర్మహేతొర వా కామకారాత తదైవ చ
అనృతం యే న భాషన్తే తే నరాః సవర్గగామినః
20 శలక్ష్ణాం వాణీం నిరాబాధాం మధురాం పాపవర్జితామ
సవాగతేనాభిభాషన్తే తే నరాః సవర్గగామినః
21 కటుకాం యే న భాషన్తే పరుషాం నిష్ఠురాం గిరమ
అపైశున్య రతాః సన్తస తే నరాః సవర్గగామినః
22 పిశునాం యే న భాషన్తే మిత్ర భేథకరీం గిరమ
ఋతాం మైత్రీం పరభాషన్తే తే నరాః సవర్గగామినః
23 వర్జయన్తి సథా సూచ్యః పరథ్రొహం చ మానవాః
సర్వభూతసమా థాన్తాస తే నరాః సవర్గగామినః
24 శఠప్రలాపాథ విరతా విరుథ్ధ పరివర్జకాః
సౌమ్య పరలాపినొ నిత్యం తే నరాః సవర్గగామినః
25 న కొపాథ వయాహరన్తే యే వాచం హృథయథారణీమ
సాన్త్వం వథన్తి కరుథ్ధాపి తే నరాః సవర్గగామినః
26 ఏష వాణీ కృతొ థేవి ధర్మః సేవ్యః సథా నరైః
శుభః సత్యగుణొ నిత్యం వర్జనీయా మృషా బుధైః
27 [ఉ]
మనసా బధ్యతే యేన కర్మణా పురుషః సథా
తన మే బరూహి మహాభాగ థేవథేవ పినాక ధృక
28 [మ]
మానసేనేహ ధర్మేణ సంయుక్తాః పురుషాః సథా
సవర్గం గచ్ఛన్తి కల్యాణి తన మే కీర్తయతః శృణు
29 థుష్ప్రణీతేన మనసా థుష్ప్రణీతతరాకృతిః
బధ్యతే మానవొ యేన శృణు చాన్యచ ఛుభాననే
30 అరణ్యే విజనే నయస్తం పరస్వం వీక్ష్య యే నరాః
మనసాపి న హింసన్తి తే నరాః సవర్గగామినః
31 గరామే గృహే వా యథ థరవ్యం పారక్యం విజనే సదితమ
నాభినన్థన్తి వై నిత్యం తే నరాః సవర్గగామినః
32 తదైవ పరథారాన యే కామవృత్తాన రహొగతాన
మనసాపి న హింసన్తి తే నరాః సవర్గగామినః
33 శత్రుం మిత్రం చ యే నిత్యం తుల్యేన మనసా నరాః
భజన్తి మైత్రాః సంగమ్య తే నరాః సవర్గగామినః
34 శరుతవన్తొ థయావన్తః శుచయః సత్యసంగరాః
సవైర అర్దైః పరిసంతుష్టాస తే నరాః సవర్గగామినః
35 అవైరా యే తవ అనాయాసా మైత్ర చిత్తపరాః సథా
సర్వభూతథయావన్తస తే నరాః సవర్గగామినః
36 శరథ్ధావన్తొ థయావన్తశ చొక్షాశ చొక్ష జనప్రియాః
ధర్మాధర్మవిథొ నిత్యం తే నరాః సవర్గగామినః
37 శుభానామ అశుభానాం చ కర్మణాం ఫలసంచయే
విపాకజ్ఞాశ చ యే థేవి తే నరాః సవర్గగామినః
38 నయాయొపేతా గుణొపేతా థేవథ్విజ పరాః సథా
సమతాం సమనుప్రాప్తాస తే నరాః సవర్గగామినః
39 శుభైః కర్మఫలైర థేవి మయైతే పరికీర్తితాః
సవర్గమార్గొపగా భూయః కిమ అన్యచ ఛరొతుమ ఇచ్ఛసి
40 [ఉ]
మహాన మే సంశయః కశ చిన మర్త్యాన పరతి మహేశ్వర
తస్మాత తం నైపుణేనాథ్య మమాఖ్యాతుం తవమ అర్హసి
41 కేనాయుర లభతే థీర్ఘం కర్మణా పురుషః పరభొ
తపసా వాపి థేవేశ కేనాయుర లభతే మహత
42 కషీణాయుః కేన భవతి కర్మణా భువి మానవః
విపాకం కర్మణాం థేవ వక్తుమ అర్హస్య అనిన్థిత
43 అపరే చ మహాభొగా మన భొగాస తదాపరే
అకులీనాస తదా చాన్యే కులీనాశ చ తదాపరే
44 థుర్థర్శాః కే చిథ ఆభాన్తి నరాః కాష్ఠమయా ఇవ
పరియ థర్శాస తదా చాన్యే థర్శనాథ ఏవ మానవాః
45 థుష్ప్రజ్ఞాః కే చిథ ఆభాన్తి కే చిథ ఆభాన్తి పణ్డితాః
మహాప్రజ్ఞాస తదైవాన్యే జఞానవిజ్ఞానథర్శినః
46 అల్పాబాధాస తదా కే చిన మహాబాధాస తదాపరే
థృశ్యన్తే పురుషా థేవ తన మే శంసితుమ అర్హసి
47 [మ]
హన్త తే ఽహం పరవక్ష్యామి థేవి కర్మఫలొథయమ
మర్త్యలొకే నరాః సర్వే యేన సవం భుఞ్జతే ఫలమ
48 పరాణాతిపాతీ యొ రౌథ్రొ థణ్డహస్తొథ్యతస తదా
నిత్యమ ఉథ్యతథణ్డశ చ హన్తి భూతగణాన నరః
49 నిర్థయః సర్వభూతానాం నిత్యమ ఉథ్వేగ కారకః
అపి కీట పిపీలానామ అశరణ్యః సునిర్ఘృణః
50 ఏవం భూతొ నరొ థేవి నిరయం పరతిపథ్యతే
విపరీతస తు ధర్మాత్మా రూపవాన అభిజాయతే
51 నిరయం యాతి హింసాత్మా యాతి సవర్గమ అహింసకః
యాతనాం నిరయే రౌథ్రాం స కృచ్ఛ్రాం లభతే నరః
52 అద చేన నిరయాత తస్మాత సముత్తరతి కర్హి చిత
మానుష్యం లభతే చాపి హీనాయుస తత్ర జాయతే
53 పాపేన కర్మణా థేవి బథ్ధొహింసా రతిర నరః
అప్రియః సర్వభూతానాం హీనాయుర ఉపజాయతే
54 యస తు శుక్లాభిజాతీయః పరాణిఘాత వివర్జకః
నిక్షిప్తథణ్డొ నిర్థణ్డొ న హినస్తి కథా చన
55 న ఘాతయతి నొ హన్తి ఘనన్తం నైవానుమొథతే
సర్వభూతేషు స సనేహొ యదాత్మని తదాపరే
56 ఈథృశః పురుషొత్కర్షొ థేవి థేవతమ అశ్నుతే
ఉపపన్నాన సుఖాన భొగాన ఉపాశ్నాతి ముథా యుతః
57 అద చేన మానుషే లొకే కథా చిథ ఉపపథ్యతే
తత్ర థీర్ఘాయుర ఉత్పన్నః స నరః సుఖమ ఏధతే
58 ఏవం థీర్ఘాయుషాం మార్గః సువృత్తానాం సుకర్మణామ
పరాణిహింసా విమొక్షేణ బరహ్మణా సముథీరితః