అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 130

వ్యాస మహాభారతము (అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 130)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [ఉమా]
థేశేషు రమణీయేషు గిరీణాం నిర్ఝరేషు చ
సరవన్తీనాం చ కుఞ్జేషు పర్వతొపవనేషు చ
2 థేశేషు చ విచిత్రేషు ఫలవత్సు సమాహితాః
మూలవత్సు చ థేశేషు వసన్తి నియతవ్రతాః
3 తేషామ అపి విధిం పుణ్యం శరొతుమ ఇచ్ఛామి శంకర
వానప్రస్దేషు థేవేశ సవశరీరొపజీవిషు
4 [మహేష్వర]
వానప్రస్దేషు యొ ధర్మస తం మే శృణు సమాహితా
శరుత్వా చైకమనా థేవి ధర్మబుథ్ధిపరా భవ
5 సంసిథ్ధైర నియతైః సథ్భిర వనవాసమ ఉపాగతైః
వానప్రస్దైర ఇథం కర్మ కర్తవ్యం శృణు యాథృశమ
6 తరికాలమ అభిషేకార్దః పితృథేవార్చనం కరియా
అగ్నిహొత్రపరిస్పన్థ ఇష్టి హొమవిధిస తదా
7 నీవార గరహణం చైవ ఫలమూలనిషేవణమ
ఇఙ్గుథైర అణ్డ తైలానాం సనేహార్దం చ నిషేవణమ
8 యొగచర్యా కృతైః సిథ్ధైః కామక్రొధవివర్జనమ
వీరశయ్యామ ఉపాసథ్భిర వీర సదానొపసేవిభిః
9 యుక్తైర యొగవహైః సథ్భిర గరీష్మే పఞ్చతపైస తదా
మణ్డూకయొగనియతైర యదాన్యాయ నిషేవిభిః
10 వీరాసన గతైర నిత్యం సదణ్డిలే శయనైస తదా
శీతయొగొ ఽగనియొగశ చ చర్తవ్యొ ధర్మబుథ్ధిభిః
11 అబ్భక్షైర వాయుభక్షైశ చ శైవాలొత్తర భొజనైః
అశ్మకుట్టైస తదా థాన్తైః సంప్రక్షాలైస తదాపరైః
12 చీరవల్కల సంవీతైర మృగచర్మ నివాసిభిః
కార్యా యాత్రా యదాకాలం యదా ధర్మం యదావిధి
13 వననిత్యైర వనచరైర వనపైర వనగొచరైః
వనం గురుమ ఇవాసాథ్య వస్తవ్యం వనజీవిభిః
14 తేషాం హొమక్రియా ధర్మః పఞ్చ యజ్ఞనిషేవణమ
నాగపఞ్చమయజ్ఞస్య వేథొక్తస్యానుపాలనమ
15 అష్టమీ యజ్ఞపరతా చాతుర్మాస్య నిషేవణమ
పౌర్ణమాస్యాం తు యొ యజ్ఞొ నిత్యయజ్ఞస తదైవ చ
16 విముక్తా థారసంయొగైర విముక్తాః సర్వసంకరైః
విముక్తాః సర్వపాపైశ చ చరన్తి మునయొ వనే
17 సరుగ్భాణ్డ పరమా నిత్యం తరేతాగ్నిశరణాః సథా
సన్తః సత్పద నిత్యా యే తే యాన్తి పరమాం గతిమ
18 బరహ్మలొకం మహాపుణ్యం సొమలొకం చ శాశ్వతమ
గచ్ఛన్తి మునయః సిథ్ధా ఋషిధర్మవ్యపాశ్రయాత
19 ఏష ధర్మొ మయా థేవి వాన పరస్దాశ్రితాః శుభః
విస్తరేణార్ద సంపన్నొ యదా సదూలమ ఉథాహృతః
20 [ఉ]
భగవన థేవథేవేశ సర్వభూతనమస్కృత
యొ ధర్మొ మునిసంఘస్య సిథ్ధివాథేషు తం వథ
21 సిథ్ధివాథేషు సంసిథ్ధాస తదా వననివాసినః
సవైరిణొ థారసంయుక్తాస తేషాం ధర్మః కదం సమృతః
22 [మ]
సవైరిణస తాపసా థేవి సర్వే థారవిహారిణః
తేషాం మౌణ్డ్యం కషాయశ చ వాసరాత్రిశ చ కారణమ
23 తరికాలమ అభిషేకశ చ హొత్రం తవ ఋషికృతం మహత
సమాధిః సత్పద సదానం యదొథిత నిషేవణమ
24 యే చ తే పూర్వకదితా ధర్మా వననివాసినామ
యథి సేవన్తి ధర్మాస తాన ఆప్నువన్తి తపఃఫలమ
25 యే చ థమ్పతి ధర్మాణః సవథారనియతేన్థ్రియాః
చరన్తి విధిథృష్టం తథ ఋతుకాలాభిగామినః
26 తేషామ ఋషికృతొ ధర్మొ ధర్మిణామ ఉపపథ్యతే
న కామకారాత కామొ ఽనయః సంసేవ్యొ ధర్మథర్శిభిః
27 సర్వభూతేషు యః సమ్యగ థథాత్య అభయథక్షిణామ
హింసా రొషవిముక్తాత్మా స వై ధర్మేణ యుజ్యతే
28 సర్వభూతానుకమ్పీ యః సర్వభూతార్జవ వరతః
సర్వభూతాత్మభూతశ చ స వై ధర్మేణ యుజ్యతే
29 సర్వవేథేషు వా సనానం సర్వభూతేషు చార్జవమ
ఉభే ఏతే సమే సయాతామ ఆర్జవం వా విశిష్యతే
30 ఆర్జవం ధర్మ ఇత్య ఆహుర అధర్మొ జిహ్మ ఉచ్యతే
ఆర్జవేనేహ సంయుక్తొ నరొ ధర్మేణ యుజ్యతే
31 ఆర్జవొ భువనే నిత్యం వసత్య అమర సంనిధౌ
తస్మాథ ఆర్జవనిత్యః సయాథ య ఇచ్ఛేథ ధర్మమ ఆత్మనః
32 కషాన్తొ థాన్తొ జితక్రొధొ ధర్మభూతొ ఽవిహింసకః
ధర్మే రతమనా నిత్యం నరొ ధర్మేణ యుజ్యతే
33 వయపేతతన్థ్రొ ధర్మాత్మా శక్యా సత్పదమ ఆశ్రితః
చారిత్రపరమొ బుథ్ధొ బరహ్మభూయాయ కల్పతే
34 [ఉ]
ఆశ్రమాభిరతా థేవ తాపసా యే తపొధనాః
థీప్తిమన్తః కయా చైవ చర్యయాద భవన్తి తే
35 రాజానొ రాజపుత్రాశ చ నిర్ధనా వా మహాధనాః
కర్మణా కేన భగవన పరాప్నువన్తి మహాఫలమ
36 నిత్యం సదానమ ఉపాగమ్య థివ్యచన్థన రూషితాః
కేన వా కర్మణా థేవ భవన్తి వనగొచరాః
37 ఏతం మే సంశయం థేవ తపశ్చర్యా గతం శుభమ
శంస సర్వమ అశేషేణ తర్యక్ష తరిపురనాశన
38 [మ]
ఉపవాసవ్రతైర థాన్తా అహింస్రాః సత్యవాథినః
సంసిథ్ధాః పరేత్య గన్ధర్వైః సహ మొథన్త్య అనామయాః
39 మణ్డూకయొగశయనొ యదాస్దానం యదావిధి
థీక్షాం చరతి ధర్మాత్మా స నాగైః సహ మొథతే
40 శష్పం మృగముఖొత్సృష్టం యొ మృగైః సహ సేవతే
థీక్షితొ వై ముథా యుక్తః స గచ్ఛత్య అమరావతీమ
41 శైవాలం శీర్ణపర్ణం వా తథ వరతొ యొ నిషేవతే
శీతయొగవహొ నిత్యం స గచ్ఛేత పరమాం గతిమ
42 వాయుభక్షొ ఽమబుభక్షొ వా ఫలమూలాశనొ ఽపి వా
యక్షేష్వ ఐశ్వర్యమ ఆధాయ మొథతే ఽపసరసాం గణైః
43 అగ్నియొగవహొ గరీష్మే విధిథృష్టేన కర్మణా
చీర్త్వా థవాథశ వర్షాణి రాజా భవతి పార్దివః
44 ఆహారనియమం కృత్వా మునిర థవాథశ వార్షికమ
మరుం సంసాధ్య యత్నేన రాజా భవతి పార్దివః
45 సదణ్డిలే శుథ్ధమ ఆకాశం పరిగృహ్య సమన్తతః
పరవిశ్య చ ముథా యుక్తొ థీక్షాం థవాథశ వార్షికీమ
46 సదణ్డిలస్య ఫలాన్య ఆహుర యానాని శయనాని చ
గృహాణి చ మహార్హాణి చన్థ్ర శుభ్రాణి భామిని
47 ఆత్మానమ ఉపజీవన యొ నియతొ నియతాశనః
థేహం వానశనే తయక్త్వా సస్వర్గం సముపాశ్నుతే
48 ఆత్మానమ ఉపజీవన యొ థీక్షాం థవాథశ వార్షికీమ
తయక్త్వా మహార్ణవే థేహం వారుణం లొకమ అశ్నుతే
49 ఆత్మానమ ఉపజీవన యొ థీక్షాం థవాథశ వార్షికీమ
అశ్మనా చరణౌ భిత్త్వా గుహ్యకేషు స మొథతే
50 సాధయిత్వాత్మనాత్మానం నిర్థ్వంథ్వొ నిష్పరిగ్రహః
చీర్త్వా థవాథశ వర్షాణి థీక్షామ ఏకాం మనొగతామ
సవగ లొకమ అవాప్నొతి థేవైశ చ సహ మొథతే
51 ఆత్మానమ ఉపజీవన యొ థీక్షాం థవాథశ వార్షికీమ
హుత్వాగ్నౌ థేహమ ఉత్సృజ్య వహ్ని లొకే మహీయతే
52 యస తు థేవి యదాన్యాయం థీక్షితొ నియతొ థవిజః
ఆత్మన్య ఆత్మానమ ఆధాయ నిర్థ్వంథ్వొ నిష్పరిగ్రహః
53 చీర్త్వా థవాథశ వర్షాణి థీక్షామ ఏకాం మనొగతామ
అరణీ సహితం సకన్ధే బథ్ధ్వా గచ్ఛత్య అనావృతః
54 వీరాధ్వాన మనా నిత్యం వీరాసన రతస తదా
వీర సదాయీ చ సతతం స వీర గతిమ ఆప్నుయాత
55 స శక్ర లొకగొ నిత్యం సర్వకామపురస్కృతః
థివ్యపుష్పసమాకీర్ణొ థివ్యచన్థన భూషితః
సుఖం వసతి ధర్మాత్మా థివి థేవగణైః సహ
56 వీరలొకగతొ వీరొ వీర యొగవహః సథా
సత్త్వస్దః సర్వమ ఉత్సృజ్య థీక్షితొ నియతః శుచిః
వీరాధ్వానం పరపథ్యేథ యస తస్య లొకాః సనాతనాః
57 కామగేన విమానేన స వై చరతి చఛన్థతః
శక్ర లొకగతః శరీమాన మొథతే చ నిరామయః