శుకసప్తతి/ముప్పదియాఱవకథ
యనుచు వర్ణింపఁ గైచేసికొని యొయార
మమరవచ్చెఁ బ్రభావతీహంసయాన. 139
మ. అపు డాచక్కెరదిండిపక్కిదొర యక్కా! నేఁటి కిమ్మేనిచొ
క్కపుశృంగారము వక్ష్యమాణకథజోన్ వింతయయ్యెన్ సుమీ
కృప దళ్కొత్తఁగఁ జిత్తగింపుమని యంగీకారముం గాంచి నే
రుపు మీరం దెలుపందొడంగె పలుమారుం దేనియల్ చిందగన్. 140
ముప్పదియాఱవకథ
క. సుజనాకరమగు నొకపుర
ము జగజ్జేగీయమాన మొదవగ ముదితా
గజరథమురుదురురయహయ
భుజవిజయసనాథసుభటభూయిష్ఠంబై. 141
క. ఆరాజథానియేలు గ
భీరుం డనునృపతి యతనిప్రియమంత్రి జర
త్కారుఁ డన వెలయు నతనికు
మారుఁడు గుణశాలి యనఁగ మాన్యతఁ గాంచెన్. 142
గీ. అతఁ దొకనాఁడు హరిశర్మ యనఁగబరఁగు
నొక్క తైర్థికుం డేతేర నొదవుభక్తి
నతని కిష్టాన్నసంతుష్టి యాచరించి
యర్హసంభాషణంబుల నలరఁజేసి. 143
క. అన్నియుఁ దొరగిన యట్టి ప్ర
సన్నాత్మా కలియుగంబు చటులాఘతదు
శ్చిన్ను లగుజనుల కేక్రియ
నెన్నగ సద్గతులుగలుగు నెఱిగింపఁగదే? 144
వ. అనిన విని యమ్మహీసురుం డిట్లనియె. 145
సీ. అన్నదానంబు దురంతపాపాటవీ
జాలంబునకు దావకీలగాదె?
సురపితృభజనంబు దురితమేదురధరా
ధరకోటులకు వజ్రధారగాదె?
కూపకల్పన మహాఘోరదుష్కృతతమః
కాండంబునకు భానుకరముగాదె?
తరుకోటి నిల్పు టుత్కటకల్మషాబ్ధిక
లమునకు జంఝానిలంబుగాదె?
గీ. ధరణి మఱియును భూసురస్థాపనంబు
మొదలుగా నెన్నఁగలపుణ్యములు సెలంగు
నవియు సాలవె వృజినాగ్ని నవలనార్ప
సద్గతులు గూర్పగ నమాత్యచంద్రతనయ. 146
వ. అనిన విని యమందసందేహకందళితహృదయారవిందుఁడై యమ్మంత్రినందనుండు. 147
గీ. ముక్తి దొరకదు విజ్ఞానముననెగాని
కర్మమునఁగాని విజ్ఞానగరిమ లేదు
జ్ఞానసత్కర్మహీనులె జనులకల్ప
మతుల కేరీతి గల్లు సద్గతులు చెపుమ? 148
క. అనఘాత్మ యనాయాసం
బున కర్మఫలంబు జ్ఞానమున జెంది రయం
బున లింగశరీరము వీ
డ్కొన సద్గతి గాంచు వెరవుగోరెద చెపుమా. 149
చ. అన విని యమ్మహీసురకులాగ్రణి యించుకసేపు కొంతచిం
తన మొనరించి యంతట పితామహుమాట దలంచి మంత్రినం
దను గనువిచ్చి చూచి చిఱునవ్వు కెలంకుల చిన్నవెన్నెలల్
చినుకగ నిట్లనున్ ప్రమదసింధునిమగ్నమనోంబుజాతుఁడై. 150
గీ. బంధురక్షక! యిది మంచి ప్రశ్న కలియు
గమున పాపాత్మజనులకు గతులుగలుగు
వెరవు దెలిపెద నన్నిట్లు వేఁడ భూత
కరుణగలవాఁడ వగు టెఱుగంగనయ్యె. 151
క. మును బ్రహ్మ దెలిపె భూతల
మున గాశీక్షేత్రరాజమును శ్రీముష్ణం
బు ననాయాసంబున కలి
జనులకు సత్పుణ్యగతు లొసంగు నటంచున్. 152
క. కావేర్యుత్తరభువిసం
జీవనదికి పడమటను నృశేవధికకృషా
శైవనికి దక్షిణంబగు
తావున శ్రీముష్ణవిష్ణుధామము వెలయున్. 153
సీ. శ్రీవరాహస్వామి చిత్తాపకల్పితా
మోదసాగరము శ్రీముష్ణపురము
ప్రతివారసేవకాగతశతక్రతుశూలి
ముఖసరోత్కరము శ్రీముష్ణపురము
ముక్తివధూటిముముక్షుకోటివిధూత
మోహనాకరము శ్రీముష్ణపురము
నటతపురోమణి ఘటితనూపురరావ
ముఖరితాంబరము శ్రీముష్ణపురము
గీ. స్మరణమాత్రవినిర్ఘతసకలపాప
మూలసంతతివరము శ్రీముష్ణపురము
దర్శనాలోలహృదయకందళితలసద
మోఘసుజ్ఞానధరము శ్రీముష్ణపురము. 154
క. శ్రీముష్ణము శ్రీముష్ణము
శ్రీముష్ణం బనుచుఁదలప జీవుఁడు కర్మ
గ్రామము దహించి గర్భ
స్తోమప్రాప్తులును నడుచుద్రోవలు మఱుచున్. 155
సీ. పొందుగోరదు నిజభుక్తి కాలాగతా
గాధబాధాకరవ్యాధిచయము
చేరలు పోదు దురంతచింతాతిసంతాప
కృతిమహిన్నిద్రదరిద్రరవము
తొంగిచూడదు మనోభంగపారంపరీ
విత్రాసజనతతాపత్రయంబు
తడవఁబోవదు మహోద్ధామకామక్రోధ
మాత్సర్యద్రోహాదిమదకులంబు
గీ. మించి శ్రీముష్ణ మంచు దలంచువాని
మాట లేటికి వానికర్మంబులు వ్రాయు
చిత్రగుప్తులు తమలెక్క చెడియె ననుచు
కవిలె పడవేయుదురు ధర్మకార్యదుర్య! 156
సీ. శ్రీముష్ణ మని దలంచినఁజాలు ప్రాకర్మ
కలితపాపౌఘంబువలనఁ బోవు
శ్రీముష్ణయాత్ర చేసినజాలు నన్యూన
విజ్ఞాన మది కాళ్ళవ్రేళ్ళఁ బెనఁగు
శ్రీముష్ణపురముఁ జూచినఁజాలు భోక్తవ్య
కరమకాండంబు లెక్కడనొ యడఁగు
శ్రీముష్ణనగరు డాసినఁజూలు కైవల్య
పథమెల్ల కిల్లాకు పంపుసేయు
గీ. తగులుచే నైన శ్రీముష్ణధామసీమ
కాపురం బున్నవానిభాగ్యంబుఁ బొగడ
నలవియే బ్రహకైన బల్ చిలువకైన
తలఁచినంతనె మైగరుపొలిచె జూఁడు! 157
గీ. ఇతరపుణ్యస్థలంబుల నెందుఁజూడ
దారమును దెల్పి కరుణించువారు లేరు
కాశి శ్రీముష్ణమున రమాకాంతునాజ్ఞ
హరుఁడు గరుడుఁడు నుపనిష్టు లగుదురయ్య! 158
సీ. జనకేళిరతవిరజానదీజలజాత
కులసౌరభము గుబుల్ కొనగడంగి
పుడుకబెట్టులతేనె దడిసిన నునుఱెక్క
సురటిజల్లినగొట్టుసోఁక విసరి
హరిపదంబులు దార్ప నర్హమౌ కంటికి
దంబుపై నుత్తమాంగంబుఁ జేర్చి
వైకుంఠపురసురావళి బరాబరి సేయు
మృదులహస్తమున నెమ్మేను నిమిరి
గీ. ఖగకులేంద్రుండు దక్షిణకర్ణమునను
తారకబ్రహ్మపరమమంత్రంబు నొడువు
గడగి కడపటిపయనంబుఁ గాంచువాని
కోమహమహ శ్రీముష్ణగ్రామసీమ. 159
సీ. ఎందుండివచ్చునో యినకోటినిభచక్ర
మరుదెంచు దకిణహస్తమునకు
సమయమౌ టెఱుఁగునో ఘుమఘుమధ్వనిశంఖ
మపు డొద్దు వాయకరాగ్రసీమ
యెవ్వరు పనుతురో యలహేమచేలంబు
జగనీటుగసు కటీచక్రసీమ
తరివేచియుండునో తతమణీకోటిర
మవతీర్ణమగు నుత్తమాంగమునకు
గీ. పతగరాజోక్తతారకబ్రహ్మమంత్ర
మంత్రములు కొన్ని వీనులవల నటింప
తనువుతో బొందు సడలించు ధన్యమతికి
భూసురోత్తమ శ్రీముష్ణపురమునందు.
శా. శ్రీముష్ణంబు సమస్తవైష్ణవమహాక్షేత్రాళికిన్ రాజసే
వామంత్రంబున పాపలోపకరణవ్యాపారపారీణమై
యామోదం బొదవించు నిచ్చు బలదీర్ఘాయుంగళావైభవం
బేమో యంచు మదిం దలంచెదవుసుమ్మీ మంత్రిరాణ్నందనా.
వ. విశేషించియుఁ బంచమహాపాతకంబులసైన్యంబ పటాపంచలంబు గావించుసమయం బొక్కటి గలదు. అది పరమరహస్యం బిత్తఱి బశ్చాత్తాపమునం జీకాకుపడు నీకుఁ దెలుపందగు నిం దెవ్వరు లేరుగదా! దగ్గఱకు రమ్ము! కృతాఖిలజనోగ్లాసంబగు మాఘమాసంబున, నక్షీణపుణ్యలక్ష్మీవిధానపక్షంబగు శుక్లపక్షంబున, దుర్దమదురితమర్దనఘనంబగు చతుర్దశిదీనంబున, శ్రీముష్ణంబున, నిత్యకృత్యంబులు నిర్వర్తించి, రథోత్సవోత్సాహుండగు వరాహదేవుని భజియించి, యవ భృదస్నానకుతూహలుండగు నద్దేవుని వెంటనె ప్రాగంబునిదానంబున కరిగి, వేఁగిన పున్నమనాఁడు, ప్రాతఃకాలంబున తదంబుల గ్రుంకి, మధ్యాహ్నంబునకు, చకచకితగోపురమణీడంబరంబగు పురంబునకుఁ జని, సంజనితకంజాతవిహారమాణరథాంగవధూవిభ్రమశ్రీకరంబగు నభ్రసరోజాకరంబున మునుకలిడి, తనుకలితకనకవసనరుచినిచయప్రకాశితదిశాబృందుండగు గోవిందదేవుని సందర్శించి, విజ్ఞానసభాభాసమానుండగు నీశానునకు నమస్కారంబు గావించి, యేతెంచి, దినాంతరంబున, సదావాసితగంగానిర్ఝరిణియగు నిత్యపుష్కరిణి నవగాహంబు గావించి, నిశాముఖంబున వరాహదేవుని సేవించి, తత్ప్రసాదంబును భుజియించినవారికి, దేశాంతరనివాళియైన, దుష్కృతక్లేశలేశంబులు లేక, యనేకాభీష్టంబులు చేకూరు; నావెనుక కైవల్యంబునకుం గాణా చీకాండ్లగు. దైవయోగంబున నమ్మాఖమాసం బాసన్నమైయున్నయది. ఏను దద్వ్రతాచరణంబున కఱుగుచున్నవాఁడ నచ్చటికి వచ్చితిరేని రమ్మని పలికిన యమ్మహీసురపుంగవునిం గనుంగొని యభంగురసంతోషాంతరంగుండై గుణశాలి యిట్లనియె. 162
మ. మును నీతావకపాదపద్మవినుతిం బూతాత్మతం జెందినాఁ
డనొ నీసత్కరుణాగుణంబు కొనియాడం శక్యమే నాయశం
బునకున్ విస్మృతి దెల్పితే దయవెసం బూర్ణంబుగాఁ దెల్పి దో
కొనిపొ మ్మచ్చటి కేను వత్తు నిక నీకున్ శిష్యశిష్యుండనై. 163
సీ.చక్కగాఁ బోనున్న సంయమనీపురం
బున కేఁగుత్రోవల ముండ్లుగొట్టి
చలపట్టి దురితావళులె వ్రాయుచిత్రగు
ప్తులలెక్క హంసపాదులు ఘటించి
మున్నుగా నమరించి యున్నదండనదాడి
యాతనసాధనం బవల ద్రోచి
దండనోత్సుకవృత్తి దరిజేసియున్నట్టి
పాశకోశము పటాపంచఁజేసి
గీ. నన్ను రక్షింప వచ్చి తెంతటిమహామ
హుండవొగాని యిది యేల నుర్విమీఁద
మిమ్మువంటి మహాత్ములు మెలఁగుటెల్ల
కూర్మి దీనుల రక్షించుకొఱకుగాదె? 164
క. అని చిలుక బలుకుచుండగ
నినుఁడు పూర్వాద్రిమీఁద నెక్కుట గనుచున్
జనియె ప్రభావతి నిద్రా
ఘనపరవశనిమీలితాక్షికైరవి యగుచున్. 165
గీ. చారుకేళీనిశాంతంబుఁ జేరి నాఁటి
రేయి రాజిల్కరౌతు గారించి రాజు
వలపుతో వచ్చు నాప్రభావతినిఁ జూచి
“తేమనోభీష్టమస్త”ని తేనెలొలుక
బలికె తక్కటికథ విన జిలుక యపుడు. 166
ఏఁబదిమూఁడవకథ
వ. అని యిట్లు గుణశాలి సన్నుతించి నీవెంట వత్తు ననిన. 167
చ. అనిన నతండు మేకొన కరాబ్జగృహీతతదీయపాణియై
జనభయకారిఘోరవనశైవలిని పురవక్కణంబులె