శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 318
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 318) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [నారథ]
సుఖథుఃఖవిపర్యాసొ యథా సముపపథ్యతే
నైనం పరజ్ఞా సునీతం వా తరాయతే నాపి పౌరుషమ
2 సవభావాథ యత్నమ ఆతిష్ఠేథ యత్నవాన నావసీథతి
జరామరణరొగేభ్యః పరియమ ఆత్మానమ ఉథ్ధరేత
3 రుజన్తి హి శరీరాణి రొగాః శారీర మానసాః
సాయకా ఇవ తీక్ష్ణాగ్రాః పరయుక్తా థృధ ధన్విభిః
4 వయాధితస్య వివిత్సాభిస తరస్యతొ జీవితైషిణః
అవశస్య వినాశాయ శరీరమ అపకృష్యతే
5 సరవన్తి న నివర్తన్తే సరొతాంసి సరితామ ఇవ
ఆయుర ఆథాయ మర్త్యానాం రాత్ర్యహాని పునః పునః
6 వయత్యయొ హయ అయమ అత్యన్తం పక్షయొః శుక్లకృష్ణయొః
జాతం మర్త్యం జరయతి నిమేషం నావతిష్ఠతే
7 సుఖథుఃఖాని భూతానామ అజరొ జరయన్న అసౌ
ఆథిత్యొ హయ అస్తమ అభ్యేతి పునః పునర ఉథేతి చ
8 అథృష్టపూర్వాన ఆథాయ భావాన అపరిశఙ్కితాన
ఇష్టానిష్టాన మనుష్యాణామ అస్తం గచ్ఛన్తి రాత్రయః
9 యొ యమ ఇచ్ఛేథ యదాకామం కామానాం తత తథ ఆప్నుయాత
యథి సయాన న పరాధీనం పురుషస్య కరియాఫలమ
10 సంయతాశ చ హి థక్షాశ చ మతిమన్తశ చ మానవాః
థృశ్యతే నిష్ఫలాః సన్తః పరహీనాశ చ సవకర్మభిః
11 అపరే బాలిశాః సన్తొ నిర్గుణాః పురుషాధమాః
ఆశీర్భిర అప్య అసంయుక్తా థృశ్యన్తే సర్వకామినః
12 భూతానామ అపరః కశ చిథ ధింసాయాం సతతొత్దితః
వఞ్చనాయాం చ లొకస్య స సుఖేష్వ ఏవ జీర్యతే
13 అచేష్టమానమ ఆసీనం శరీః కం చిథ ఉపతిష్ఠతి
కశ చిత కర్మానుసృత్యాన్యొ న పరాప్యమ అధిగచ్ఛతి
14 అపరాధం సమాచక్ష్వ పురుషస్య సవభావతః
శుక్రమ అన్యత్ర సంభూతం పునర అన్యత్ర గచ్ఛతి
15 తస్య యొనౌ పరసక్తస్య గర్భొ భవతి వా న వా
ఆమ్రపుష్పొపమా యస్య నివృత్తిర ఉపలభ్యతే
16 కేషాం చిత పుత్ర కామానామ అనుసంతానమ ఇచ్ఛతామ
సిథ్ధౌ పరయతమానానాం నైవాన్థమ ఉపజాయతే
17 గర్భాచ చొథ్విజమానానాం కరుథ్ధాథ ఆశీవిషాథ ఇవ
ఆయుష్మాఞ జాయతే పుత్రః కదం పరేతః పితైవ సః
18 థేవాన ఇష్ట్వా తపస తప్త్వా కృపణైః పుత్రగృథ్ధిభిః
థశ మాసాన పరిధృతా జాయన్తే కులపాంసనాః
19 అపరే ధనధాన్యాని భొగాంశ చ పితృసంచితాన
విపులాన అభిజాయన్తే లబ్ధాస తైర ఏవ మఙ్గలైః
20 అన్యొన్యం సమభిప్రేత్య మైదునస్య సమాగమే
ఉపథ్రవ ఇవావిష్టొ యొనిం గర్భః పరపథ్యతే
21 శీర్ణం పరశరీరేణ నిచ్ఛవీకం శరీరిణమ
పరానినాం పరాణ సంరొధే మాంసశ్లేష్మ విచేష్టితమ
22 నిర్థగ్ధం పరథేహేన పరథేహం చలాచలమ
వినశ్యన్తం వినాశాన్తే నావి నావమ ఇవాహితమ
23 సంగత్యా జదరే నయస్తం రేతొ బిన్థుమ అచేతనమ
కేన యత్నేన జీవన్తం గర్భం తవమ ఇహ పశ్యసి
24 అన్నపానాని జీర్యన్తే యత్ర భక్షాశ చ భక్షితాః
తస్మిన్న ఏవొథరే గర్భః కిం నాన్నమ ఇవ జీర్యతే
25 గర్భమూత్ర పురీసానాం సవభావనియతా గతిః
ధారణే వా విసర్గే వా న కర్తుర విథ్యతే వశః
26 సరవన్తి హయ ఉథరాథ గర్భా జాయమానాస తదాపరే
ఆగమేన సహాన్యేషాం వినాశ ఉపపథ్యతే
27 ఏతస్మాథ యొనిసంబన్ధాథ యొ జీవన పరిముచ్యతే
పరజాం చ లభతే కాం చిత పునర థవన్థ్వేషు మజ్జతి
28 శతస్య సహ జాతస్య సప్తమీం థశమీం థశామ
పరాప్నువన్తి తతః పఞ్చ న భవన్తి శతాయుషః
29 నాభ్యుత్దానే మనుష్యాణాం యొగాః సయుర నాత్ర సంశయః
వయాధిభిశ చ విమద్యన్తే వయాలైః కషుథ్రమృగా ఇవ
30 వయాధిభిర భక్ష్యమాణానాం తయజతాం విపులం ధనమ
వేథనాం నాపకర్షన్తి యతమానాశ చికిత్సకాః
31 తే చాపి నిపునా వైథ్యాః కుశలాః సంభృతౌషధాః
వయాధిభిః పరికృష్యన్తే మృగా వయాధైర ఇవార్థితాః
32 తే పిబన్తః కసాయాంశ చ సర్పీంసి వివిధాని చ
థృశ్యన్తే జరయా భగ్నా నాగా నాగైర ఇవొత్తమైః
33 కే వా భువి చికిత్సన్తే రొగార్తాన మృగపక్షిణః
శవాపథాని థరిథ్రాంశ చ పరాయొ నార్తా భవన్తి తే
34 ఘొరాన అపి థురాధర్షాన నృపతీన ఉగ్రతేజసః
ఆక్రమ్య రొగ ఆథత్తే పశూన పశుపచొ యదా
35 ఇతి లొకమ అనాక్రన్థం మొహశొకపరిప్లుతమ
సరొతసా సహసా కషిప్తం కరియమాణం బలీయసా
36 న ధనేన న రాజ్యేన నొగ్రేణ తపసా తదా
సవభావా వయతివర్తన్తే యే నియుక్తాః శరీరిషు
37 న మరియేరన న జీర్యేరన సర్వే సయుః సర్వకామికాః
నాప్రియం పరతిపశ్యేయుర ఉత్దానస్య ఫలం పరతి
38 ఉపర్య ఉపరి లొకస్య సర్వొ భవితుమ ఇచ్ఛతి
యతతే చ యదాశక్తి న చ తథ వర్తతే తదా
39 ఐశ్వర్యమథమత్తాంశ చ మత్తాన మథ్య మథేన చ
అప్రమత్తాః శఠాః కరూరా విక్రాన్తాః పర్యుపాసతే
40 కలేశాః పరతినివర్తన్తే కేషాం చిథ అసమీక్షితాః
సవం సవం చ పునర అన్యేషాం న కిం చిథ అభిగమ్యతే
41 మహచ చ ఫలవైషమ్యం థృశ్యతే కర్మ సంధిషు
వహన్తి శిబికామ అన్యే యాన్త్య అన్యే శిబికా గతాః
42 సర్వేషామ ఋథ్ధికామానామ అన్యే రదపురఃసరాః
మనుజాశ చ శతస్త్రీకాః శతశొ విధవాః సత్రియః
43 థవన్థ్వారామేషు భూతేషు గచ్ఛన్త్య ఏకైకశొ నరాః
ఇథమ అన్యత పరం పశ్య మాత్రమొహం కరిష్యసి
44 తయజ ధర్మమ అధర్మం చ ఉభే సత్యానృతే తయజ
ఉభే సత్యానృతే తయక్త్వా యేన తయజసి తం తయజ
45 ఏతత తే పరమం గుహ్యమ ఆఖ్యాతమ ఋషిసత్తమ
యేన థేవాః పరిత్యజ్య మర్త్యలొకం థివం గతాః
46 [భీ]
నారథస్య వచః శరుత్వా శుకః పరమబుథ్ధిమాన
సంచిన్త్య మనసా ధీరొ నిశ్చయం నాధ్యగచ్ఛత
47 పుత్రథారైర మహాన కలేశొ విథ్యామ్నాయే మహాఞ శరమః
కిం ను సయాచ ఛాశ్వతం సదానమ అల్పక్లేశం మహొథరమ
48 తతొ ముహూర్తం సంచిన్త్య నిశ్చితాం గతిమ ఆత్మనః
పరావపజ్ఞొ ధర్మస్య పరాం నైఃశ్రేయసీం గతిమ
49 కదం తవ అహమ అసంక్లిష్టొ గచ్ఛేయం పరమాం గతిమ
నావర్తేయం యదా భూయొ యొనిసంసారసాగరే
50 పరం భావం హి కాఙ్క్షామి యత్ర నావర్తతే పునః
సర్వసఙ్గాన పరిత్యజ్య నిశ్చితాం మనసొ గతిమ
51 తత్ర యాస్యామి యత్రాత్మా శమం మే ఽధిగమిష్యతి
అక్షయశ చావ్యయశ చైవ యత్ర సదాస్యామి శాశ్వతః
52 న తు యొగమ ఋతే శక్యా పరాప్తుం సా పరమా గతిః
అవబన్ధొ హి ముక్తస్య కర్మభిర నొపపథ్యతే
53 తస్మాథ యొగం సమాస్దాయ తయక్త్వా గృహకలేవరమ
వాయుభూతః పరవేక్ష్యామి తేజొరాశిం థివాకరమ
54 న హయ ఏష కషయమ ఆప్నొతి సొమః సురగణైర యదా
కమ్పితః పతతే భూమిం పునశ చైవాధిరొహతి
కషీయతే హి సథా సొమః పునశ చైవాభిపూర్యతే
55 రవిస తు సంతాపయతి లొకాన రశ్మిభిర ఉల్బనైః
సర్వతస తేజ ఆథత్తే నిత్యమ అక్షయ మన్థలః
56 అతొ మే రొచతే గన్తుమ ఆథిత్యం థీప్తతేజసమ
అత్ర వత్స్యామి థుర్ధర్షొ నిఃసఙ్గేనాన్తరాత్మనా
57 సూర్యస్య సథనే చాహం నిక్షిప్యేథం కలేవరమ
ఋషిభిః సహ యాస్యామి సౌరం తేజొ ఽతిథుఃసహమ
58 ఆపృచ్ఛామి నగాన నాగాన గిరీన ఉర్వీం థిశొ థివమ
థేవథానవగన్ధర్వాన పిశాచొరగరాక్షసాన
59 లొకేషు సర్వభూతాని పరవేక్ష్యామి న సంశయః
పశ్యన్తు యొగవీర్యం మే సర్వే థేవాః సహర్షిభిః
60 అదానుజ్ఞాప్య తమ ఋషిం నారథం లొకవిశ్రుతమ
తస్మాథ అనుజ్ఞాం సంప్రాప్య జగామ పితరం పరతి
61 సొ ఽభివాథ్య మహాత్మానమ ఋషిం థవైపాయనం మునిమ
శుకః పరథక్షిణీకృత్య కృష్ణమ ఆపృష్టవాన మునిః
62 శరుత్వా ఋషిస తథ వచనం శుకస్య; పరీతొ మహాత్మా పునర ఆహ చైనమ
భొ భొః పుత్ర సదీయతాం తావథ అథ్య; యావచ చక్షుః పరీణయామి తవథర్దమ
63 నిరపేక్షః శుకొ భూత్వా నిఃస్నేహొ ముక్తబన్ధనః
మొక్షమ ఏవానుసంచిన్త్య గమనాయ మనొ థధే
పితరం సంపరిత్యజ్య జగామ థవిజసత్తమః