శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 317

వ్యాస మహాభారతము (శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 317)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [నారథ]
అశొకం శొకనాశార్దం శాస్త్రం శాన్తి కరం శివమ
నిశమ్య్య లభతే బుథ్ధిం తాం లబ్ధ్వా సుఖమ ఏధతే
2 శొకస్దాన సహస్రాణి భయస్దాన శతాని చ
థివసే థివసే మూఢమ ఆవిశన్తి న పణ్డితమ
3 తస్మాథ అనిష్ట నాశార్దమ ఇతిహాసం నిబొధ మే
తిష్ఠతే చేథ వశే బుథ్ధిర లభతే శొకనాశనమ
4 అనిష్ట సంప్రయొగాచ చ విప్రయొగాత పరియస్య చ
మనుష్యా మానసైర థుఃఖైర యుజ్యన్తే అల్పబుథ్ధయః
5 థరవ్యేషు సమతీతేషు యే గుణాస తాన న చిన్తయేత
తాన అనాథ్రియమాణస్య సనేహబన్ధః పరముచ్యతే
6 థొషథర్శీ భవేత తత్ర యత్ర రాగః పరవర్తతే
అనిష్టవథ ధితం పశ్యేత తదా కషిప్రం విరజ్యతే
7 నార్దొ న ధర్మొ న యశొ యొ ఽతీతమ అనుశొచతి
అప్య అభావేన యుజ్యేత తచ చాస్య న నివర్తతే
8 గుణైర భూతాని యుజ్యన్తే వియుజ్యన్తే తదైవ చ
సర్వాణి నైతథ ఏకస్య శొకస్దానం హి విథ్యతే
9 మృతం వా యథి వా నష్టం యొ ఽతీతమ అనుశొచతి
థుఃఖేన లభతే థుఃఖం థవావ అనర్దౌ పరపథ్యతే
10 నాశ్రు కుర్వన్తి యే బుథ్ధ్యా థృష్ట్వా లొకేషు సంతతిమ
సమ్యక పరపశ్యతః సర్వం నాశ్రు కర్మొపపథ్యతే
11 థుఃఖొపఘాతే శారీరే మానసే వాప్య ఉపస్దితే
యస్మిన న శక్యతే కర్తుం యత్నస తన నానుచిన్తయేత
12 భైషజ్యమ ఏతథ థుఃఖస్య యథ ఏతన నానుచిన్తయేత
చిన్త్యమానం హి న వయేతి భూయశ చాపి పరవర్ధతే
13 పరజ్ఞయా మానసం థుఃఖం హన్యాచ ఛారీరమ ఔషధైః
ఏతథ విజాన సామర్ద్యం న బాలైః సమతామ ఇయాత
14 అనిత్యం యౌవనం రూపం జీవితం థరవ్యసంచయః
ఆరొగ్యం పరియ సంవాసగృధ్యేత తత్ర న పణ్డితః
15 న జానపథికం థుఃఖమ ఏకః శొచితుమ అర్హతి
అశొచన పరతికుర్వీత యథి పశ్యేథ ఉపక్రమమ
16 సుఖాథ బహుతరం థుఃఖం జీవితే నాత్ర సంశయః
సనిగ్ధత్వం చేన్థ్రియార్దేషు మొహాన మరణమ అప్రియమ
17 పరిత్యజతి యొ థుఃఖం సుఖం వాప్య ఉభయం నరః
అభ్యేతి బరహ్మ సొ ఽతయన్తం న తం శొచన్తి పణ్డితాః
18 థుఃఖమ అర్దా హి తయజ్యన్తే పాలనే న చ తే సుఖాః
థుఃఖేన చాధిగమ్యన్తే నాశమ ఏషాం న చిన్తయేత
19 అన్యామ అన్యాం ధనావస్దాం పరాప్య వైశేషికీం నరాః
అతృప్తా యాన్తి విధ్వంసం సంతొషం యాన్తి పణ్డితాః
20 సర్వే కషరాన్తా నిచయాః పతనాన్తాః సముచ్ఛ్రయాః
సంయొగా విప్రయొగాన్తా మరణాన్తం హి జీవితమ
21 అన్తొ నాస్తి పిపాసాయాస తుష్టిస తు పరమం సుఖమ
తస్మాత సంతొషమ ఏవేహ ధనం పశ్యన్తి పణ్డితాః
22 నిమేష మాత్రమ అపి హి వయొ గచ్ఛన్న న తిష్ఠతి
సవశరీరేష్వ అనిత్యేషు నిత్యం కిమ అనుచిన్తయేత
23 భూతేష్వ అభావం సంచిన్త్య యే బుథ్ధ్వా తమసః పరమ
న శొచన్తి గతాధ్వానః పశ్యన్తః పరమాం గతిమ
24 సంచిన్వానకమ ఏవైనం కామానామ అవితృప్తకమ
వయాఘ్రః పశుమ ఇవాసాథ్య మృత్యుర ఆథాయ గచ్ఛతి
25 అదాప్య ఉపాయం సంపశ్యేథ థుఃఖస్య పరిమొక్షణే
అశొచన్న ఆరభేతైవ యుక్తశ చావ్యసనీ భవేత
26 శబ్థే సపర్శే చ రూపే చ గన్ధేషు చ రసేషు చ
నొపభొగాత పరం కిం చిథ ధనినొ వాధనస్య వా
27 పరాక సంప్రయొగాథ భూతానాం నాస్తి థుఃఖమ అనామయమ
విప్రయొగాత తు సర్వస్య న శొచేత పరకృతిస్దితః
28 ధృత్యా శిశ్నొథరం రక్షేత పాణి పాథం చ చక్షుషా
చక్షుః శరొత్రే చ మనసా మనొ వాచం చ విథ్యయా
29 పరనయం పరతిసంహృత్య సంస్తుతేష్వ ఇతరేషు చ
విచరేథ అసమున్నథ్ధః స సుఖీ స చ పణ్డితః
30 అధ్యాత్మరతిర ఆసీనొ నిరపేక్షొ నిరామిషః
ఆత్మనైవ సహాయేన యశ చరేత స సుఖీ భవేత