శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 285
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 285) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [జనక]
వర్ణొ విశేషవర్ణానాం మహర్షే కేన జాయతే
ఏతథ ఇచ్ఛామ్య అహం శరొతుం తథ బరూహి వథతాం వర
2 యథ ఏతజ జాయతే ఽపత్యం స ఏవాయమ ఇతి శరుతిః
కదం బరాహ్మణతొ జాతొ విశేషగ్రహణం గతః
3 [పరాషర]
ఏవమ ఏతన మహారాజ యేన జాతః స ఏవ సః
తపసస తవ అపకర్షేణ జాతిగ్రహణతాం గతః
4 సుక్షేత్రాచ చ సుబీజాచ చ పుణ్యొ భవతి సంభవః
అతొ ఽనయతరతొ హీనాథ అవరొ నామ జాయతే
5 వక్రాథ భుజాభ్యామ ఊరుభ్యాం పథ్భ్యాం చైవాద జజ్ఞిరే
సృజతః పరజాపతేర లొకాన ఇతి ధర్మవిథొ విథుః
6 ముఖజా బరాహ్మణాస తాత బాహుజాః కషత్రబన్ధవః
ఊరుజా ధనినొ రాజన పాథజాః పరిచారకాః
7 చతుర్ణామ ఏవ వర్ణానామ ఆగమః పురుషర్షభ
అతొ ఽనయే తవ అతిరిక్తా యే తే వై సంకరజాః సమృతాః
8 కషత్రజాతిర అదామ్బస్దా ఉగ్రా వైథేహకాస తదా
శవపాకాః పుల్కసాః సతేనా నిషాథాః సూతమాగధాః
9 ఆయొగాః కరణా వరాత్యాశ చన్థాలాశ చ నరాధిప
ఏతే చతుర్భ్యొ వర్ణేభ్యొ జాయన్తే వై పరస్పరమ
10 [జనక]
బరహ్మణైకేన జాతానాం నానాత్వం గొత్రతః కదమ
బహూనీహ హి లొకే వై గొత్రాణి మునిసత్తమ
11 యత్ర తత్ర కదం జాతాః సవయొనిం మునయొ గతాః
శూథ్రయొనౌ సముత్పన్నా వియొనౌ చ తదాపరే
12 [పరాషర]
రాజన్న ఏతథ భవేథ గరాహ్యమ అపకృష్టేన జన్మనా
మహాత్మానం సముత్పత్తిస తపసా భావితాత్మనామ
13 ఉత్పాథ్య పుత్రాన మునయొ నృపతౌ యత్ర తత్ర హ
సవేనైవ తపసా తేషామ ఋషిత్వం విథధుః పునః
14 పితామహశ చ మే పూర్వమ ఋశ్యశృఙ్గశ చ కాశ్యపః
వతస తాన్థ్యః కృపశ చైవ కక్షీవాన కమదాథయః
15 యవక్రీతశ చ నృపతే థరొణశ చ వథతాం వరః
ఆయుర మతఙ్గొ థత్తశ చ థరుపథొ మత్స్య ఏవ చ
16 ఏతే సవాం పరకృతిం పరాప్తా వైథేహ తపసొ ఽఽశరయాత
పరతిష్ఠితా వేథవిథొ థమే తపసి చైవ హి
17 మూలగొత్రాణి చత్వారి సముత్పన్నాని పార్దివ
అఙ్గిరాః కశ్యపశ చైవ వసిష్ఠొ భృగుర ఏవ చ
18 కర్మతొ ఽనయాని గొత్రాణి సముత్పన్నాని పార్దివ
నామధేయాని తపసా తాని చ గరహణం సతామ
19 [జనక]
విశేషధర్మాన వర్ణానాం పరబ్రూహి భగవన మమ
తదా సామాన్య ధర్మాంశ చ సర్వత్ర కుశలొ హయ అసి
20 [పరా]
పరతిగ్రహొ యాజనం చ తదైవాధ్యాపనం నృప
విశేషధర్మొ విప్రాణాం రక్షా కషత్రస్య శొభనా
21 కృషిశ చ పాశుపాల్యం చ వానిజ్యం చ విశామ అపి
థవిజానాం పరిచర్యా చ శూత్ర కర్మ నరాధిప
22 విశేషధర్మా నృపతే వర్ణానాం పరికీర్తితాః
ధర్మాన సాధారణాంస తాత విస్తరేణ శృణుష్వ మే
23 ఆనృశంస్యమ అహింసా చాప్రమాథః సంవిభాగితా
శరాథ్ధకర్మాతిదేయం చ సత్యమ అక్రొధ ఏవ చ
24 సవేషు థారేషు సంతొషః శౌచం నిత్యానసూయతా
ఆత్మజ్ఞానం తితిక్షా చ ధర్మాః సాధారణా నృప
25 బరాహ్మణాః కషత్రియా వైశ్యాస తరయొ వర్ణా థవిజాతయః
అత్ర తేషామ అధీకారొ ధర్మేషు థవిపథాం వర
26 వికర్మావస్దితా వర్ణాః పతన్తి నృపతే తరయః
ఉన్నమన్తి యదా సన్తమ ఆశ్రిత్యేహ సవకర్మసు
27 న చాపి శూథ్రః పతతీతి నిశ్చయొ; న చాపి సంస్కారమ ఇహార్హతీతి వా
శరుతిప్రవృత్తం న చ ధర్మమ ఆప్నుతే; న చాస్య ధర్మే పరతిషేధనం కృతమ
28 వైథేహకం శూథ్రమ ఉథాహరన్తి; థవిజా మహారాజ శరుతొపపన్నాః
అహం హి పశ్యామి నరేన్థ్ర థేవం; విశ్వస్య విష్ణుం జగతః పరధానమ
29 సతాం వృత్తమ అనుష్ఠాయ నిహీనా ఉజ్జిహీర్షవః
మన్త్రవర్జం న థుష్యన్తి కుర్వాణాః పౌష్టికీః కరియాః
30 యదా యదా హి సథ్వృత్తమ ఆలమ్బన్తీతరే జనాః
తదా తదా సుఖం పరాప్య పరేత్య చేహ చ శేరతే
31 [జ]
కిం కర్మ థూసయత్య ఏనమ అద జాతిర మహామునే
సంథేహొ మే సముత్పన్నస తన మే వయాఖ్యాతుమ అర్హసి
32 [పరా]
అసంశయం మహారాజ ఉభయం థొషకారకమ
కర్మ చైవ హి జాతిశ చ విశేషం తు నిశామయ
33 జాత్యా చ కర్మణా చైవ థుష్టం కర్మ నిషేవతే
జాత్యా థుష్టశ చ యః పాపం న కరొతి స పూరుషః
34 జాత్యా పరధానం పురుషం కుర్వాణం కర్మ ధిక్కృతమ
కర్మ తథ థూసయత్య ఏనం తస్మాత కర్మ న శొభనమ
35 [జ]
కాని కర్మాణి ధర్మ్యాణి లొకే ఽసమిన థవిజసత్తమ
న హింసన్తీహ భూతాని కరియమాణాని సర్వథా
36 [పరా]
శృణు మే ఽతర మహారాజ యన మాం తవం పరిపృచ్ఛసి
యాని కర్మాణ్య అహింస్రాణి నరం తరాయన్తి సర్వథా
37 సంన్యస్యాగ్నీన ఉపాసీనాః పశ్యన్తి విగతజ్వరాః
నైఃశ్రేయసం ధర్మపదం సమారుహ్య యదాక్రమమ
38 పరశ్రితా వినయొపేతా థమనిత్యాః సుసంశితాః
పరయాన్తి సదానమ అజరం సర్వకర్మ వివర్జితాః
39 సర్వే వర్ణా ధర్మకార్యాణి సమ్యక; కృత్వా రాజన సత్యవాక్యాని చొక్త్వా
తయక్త్వాధర్మం థారుణం జీవలొకే; యాన్తి సవర్గం నాత్ర కార్యొ విచారః