శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 16

వ్యాస మహాభారతము (శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 16)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [వైషమ్పాయన]
అర్జునస్య వచొ శరుత్వా భీమసేనొ ఽతయ అమర్షణః
ధైర్యమ ఆస్దాయ తేజస్వీ జయేష్ఠం భరాతరమ అబ్రవీత
2 రాజన విథితధర్మొ ఽసి న తే ఽసత్య అవిథితం భువి
ఉపశిక్షామ తే వృత్తం సథైవ న చ శక్నుమః
3 న వక్ష్యామి న వక్ష్యామీత్య ఏవం మే మనసి సదితమ
అతి థుఃఖాత తు వక్ష్యామి తన నిబొధ జనాధిప
4 భవతస తు పరమొహేన సర్వం సంశయితం కృతమ
విక్లవత్వం చ నః పరాప్తమ అబలత్వం తదైవ చ
5 కదం హి రాజా లొకస్య సర్వశాస్త్రవిశారథః
మొహమ ఆపథ్యతే థైన్యాథ యదా కు పురుషస తదా
6 ఆగతిశ చ గతిశ చైవ లొకస్య విథితా తవ
ఆయత్యాం చ తథాత్వే చ న తే ఽసత్య అవిథితం పరభొ
7 ఏవంగతే మహారాజ రాజ్యం పరతి జనాధిప
హేతుమ అత్ర పరవక్ష్యామి తథ ఇహైకమనాః శృణు
8 థవిథిధొ జాయతే వయాధిః శారీరొ మానసస తదా
పరస్పరం తయొర జన్మ నిర్థ్వంథ్వం నొపలభ్యతే
9 శారీరాజ జాయతే వయాధిర మానసొ నాత్ర సంశయః
మానసాజ జాయతే వయాధిః శారీర ఇతి నిశ్చయః
10 శారీర మానసే థుఃఖే యొ ఽతీతే అనుశొచతి
థుఃఖేన లభతే థుఃఖం థవావ అనర్దౌ పరపథ్యతే
11 శీతొష్ణే చైవ వాయుశ చ తరయః శారీర జా గుణాః
తేషాం గుణానాం సామ్యం చ తథ ఆహుః సవస్దలక్షణమ
12 తేషామ అన్యతమొత్సేకే విధానమ ఉపథిష్యతే
ఉష్ణేన బాధ్యతే శీతం శీతేనొష్ణం పరబాధ్యతే
13 సత్త్వం రజొ తమొ చైవ మానసాః సయుస తరయొ గుణాః
హర్షేణ బాధ్యతే శొకొ హర్షః శొకేన బాధ్యతే
14 కశ చిత సుఖే వర్తమానొ థుఃఖస్య సమర్తుమ ఇచ్ఛతి
కశ చిథ థుఃఖే వర్తమానః సుఖస్య సమర్తుమ ఇచ్ఛతి
15 స తవం న థుఃఖీ థుఃఖస్య న సుఖీ చ సుఖస్య చ
న థుఃఖీ సుఖజాతస్య న సుఖీ థుఃఖజస్య వా
16 సమర్తుమ అర్హసి కౌరవ్య థిష్టం తు బలవత్తరమ
అద వా తే సవభావొ ఽయం యేన పార్దివ కృష్యసే
17 థృష్ట్వా సభా గతాం కృష్ణామ ఏకవస్త్రాం రజస్వలామ
మిషతాం పాణ్డుపుత్రాణాం న తస్య సమర్తుమ అర్హసి
18 పరవ్రాజనం చ నగరాథ అజినైశ చ నివాసనమ
మహారణ్యనివాసశ చ న తస్య సమర్తుమ అర్హసి
19 జటాసురాత పరిక్లేశం చిత్రసేనేన చాహవమ
సైన్ధవాచ చ పరిక్లేశం కదం విస్మృతవాన అసి
పునర అజ్ఞాతచర్యాయాం కీచకేన పథా వధమ
20 యచ చ తే థరొణ భీష్మాభ్యాం యుథ్ధమ ఆసీథ అరింథమ
మనసైకేన తే యుథ్ధమ ఇథం ఘొరమ ఉపస్దితమ
21 యత్ర నాస్తి శరైః కార్యం న మిత్రైర న చ బన్ధుభిః
ఆత్మనైకేన యొథ్ధవ్యం తత తే యుథ్ధమ ఉపస్దితమ
22 తస్మిన్న అనిర్జితే యుథ్ధే పరణాన యథి హ మొక్ష్యసే
అన్యం థేహం సమాస్దాయ పునస తేనైవ యొత్స్యసే
23 తస్మాథ అథ్యైవ గన్తవ్యం యుథ్ధస్య భరతర్షభ
ఏతజ జిత్వా మహారాజ కృతకృత్యొ భవిష్యసి
24 ఏతాం బుథ్ధిం వినిశ్చిత్య భూతానామ ఆగతిం గతిమ
పితృపైతామహే వృత్తే శాధి రాజ్యం యదొచితమ
25 థిష్ట్యా థుర్యొధనః పాపొ నిహతః సానుగొ యుధి
థరౌపథ్యాః కేశపక్షస్య థిష్ట్యా తవం పథవీం గతః
26 యజస్వ వాజిమేధేన విధివథ థక్షిణావతా
వయం తే కింకరాః పార్ద వాసుథేవశ చ వీర్యవాన