శల్య పర్వము - అధ్యాయము - 59

వ్యాస మహాభారతము (శల్య పర్వము - అధ్యాయము - 59)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [ధృ]
అధర్మేణ హతం థృష్టా రాజానం మాధవొత్తమః
కిమ అబ్రవీత తథా సూత బలథేవొ మహాబలః
2 గథాయుథ్ధవిశేషజ్ఞొ గథాయుథ్ధవిశారథః
కృతవాన రౌహిణేయొ యత తన మమాచక్ష్వ సంజయ
3 [స]
శిరస్య అభిహతం థృష్ట్వా భీమసేనేన తే సుతమ
రామః పరహరతాం శరేష్ఠశ చుక్రొధ బలవథ బలీ
4 తతొ మధ్యే నరేన్థ్రాణామ ఊర్ధ్వబాహుర హలాయుధః
కుర్వన ఆర్తస్వరం ఘొరం ధిగ ధిగ భీమేత్య ఉవాచ హ
5 అహొ ధొగ యథ అధొ నాభేః పరహృతం శుథ్ధవిక్రమే
నైతథ థృష్ట్వం గథాయుథ్ధే కృతవాన యథ వృకొథరః
6 అధొ నాభ్యా న హన్తవ్యమ ఇతి శాస్త్రస్య నిశ్చయః
అయం తవ అశాస్త్రవిన మూఢః సవచ్ఛన్థాత సంప్రవర్తతే
7 తస్య తత తథ బరువాణస్య రొషః సమభవన మహాన
తతొ లాఙ్గలమ ఉథ్యమ్య భీమమ అభ్యథ్రవథ బలీ
8 తస్యొర్ధ్వ బాహొః సథృశం రూపమ ఆసీన మహాత్మనః
బహుధాతువిచిత్రస్య శవేతస్యేవ మహాగిరేః
9 తమ ఉత్పతన్తం జగ్రాహ కేశవొ వినయానతః
బాహుభ్యాం పీనవృత్తాభ్యాం పరయత్నాథ బలవథ బలీ
10 సితాసితౌ యథువరౌ శుశుభాతే ఽధికం తతః
నభొగతౌ యదా రాజంశ చన్థ్రసూర్యౌ థినక్షయే
11 ఉవాచ చైనం సంరబ్ధం శమయన్న ఇవ కేశవః
ఆత్మవృథ్ధిర మిత్ర వృథ్ధిర మిత్ర మిత్రొథయస తదా
విపరీతం థవిషత్స్వ ఏతత షడ విధా వృథ్ధిర ఆత్మనః
12 ఆత్మన్య అపి చ మిత్రేషు విపరీతం యథా భవేత
తథా విథ్యాన మనొ జయానిమ ఆశు శాన్తి కరొ భవేత
13 అస్మాకం సహజం మిత్రం పాణ్డవాః శుథ్ధపౌరుషాః
సవకాః పితృష్వసుః పుత్రాస తే పరైర నికృతా భృశమ
14 పరతిజ్ఞా పారణం ధర్మః కషత్రియస్యేతి వేత్ద హ
సుయొధనస్య గథయా భఙ్క్తాస్మ్య ఊరూ మహాహవే
ఇతి పూర్వం పరతిజ్ఞాతం భీమేన హి సభా తలే
15 మైత్రేయేణాభిశప్తశ చ పూర్వమ ఏవ మహర్షిణా
ఊరూ భేత్స్యతి తే భీమొ గథయేతి పరంతప
అతొ థొషం న పశ్యామి మా కరుధస తవం పరలమ్బహన
16 యౌనైర హార్థైర్శ చ సంబన్ధైః సంబథ్ధా సమేహ పాణ్డవైః
తేషాం వృథ్ధ్యాభివృథ్ధిర నొ మా కరుధః పురుషర్షభ
17 [రామ]
ధర్మః సుచరితః సథ్భిః సహ థవాభ్యాం నియచ్ఛతి
అర్దశ చాత్యర్ద లుబ్ధస్య కామశ చాతిప్రసఙ్గినః
18 ధర్మార్దౌ ధర్మకామౌ చ కామార్దౌ చాప్య అపీడయన
ధర్మార్దకామాన యొ ఽభయేతి సొ ఽతయన్తం సుఖమ అశ్నుతే
19 తథ ఇథం వయాకులం సర్వం కృతం ధర్మస్య పీడనాత
భీమసేనేన గొవిన్థ కామం తవం తు యదాత్ద మామ
20 [వా]
అరొషణొ హి ధర్మాత్మా సతతం ధర్మవత్సలః
భవాన పరఖ్యాయతే లొకే తస్మాత సంశామ్య మా కరుధః
21 పరాప్తం కలియుగం విథ్ధి పరతిజ్ఞాం పరాణ్డవస్య చ
ఆనృణ్యం యాతు వైరస్య పరతిజ్ఞాయాశ చ పాణ్డవః
22 [స]
ధర్మచ ఛలమ అపి శరుత్వా కేశవాత సా విశాం పతే
నైవ పరీతమనా రామొ వచనం పరాహ సంసథి
23 హత్వాధర్మేణ రాజానం ధర్మాత్మానం సుయొధనమ
జిహ్మయొధీతి లొకే ఽసమిన ఖయాతిం యాస్యతి పాణ్డవః
24 థుర్యొధనొ ఽపి ధర్మాత్మా గతిం యాస్యతి శాశ్వతీమ
ఋజు యొధీ హతొ రాజా ధార్తరాష్ట్రొ నరాధిపః
25 యుథ్ధథీక్షాం పరవిశ్యాజౌ రణయజ్ఞం వితత్య చ
హుత్వాత్మానమ అమిత్రాగ్నౌ పరాప చావభృదం యశః
26 ఇత్య ఉక్త్వా రదమ ఆస్దాయ రౌహిణేయః పరతాపవాన
శవేతాభ్రశిఖరాకారః పరయయౌ థవారకాం పరతి
27 పాఞ్చాలాశ చ సవార్ష్ణేయాః పాణ్డవాశ చ విశాం పతే
రామే థవారవతీం యాతే నాతిప్రమనసొ ఽభవన
28 తతొ యుధిష్ఠిరం థీనం చిన్తాపరమ అధొముఖమ
శొకొపహతసంకల్పం వాసుథేవొ ఽబరవీథ ఇథమ
29 ధర్మరాజ కిమర్దం తవమ అధర్మమ అనుమన్యసే
హతబన్ధొర యథ ఏతస్య పతితస్య విచేతసః
30 థుర్యొధనస్య భీమేన మృథ్యమానం శిరః పథా
ఉపప్రేక్షసి కస్మాత తవం ధర్మజ్ఞః సన నరాధిప
31 [య]
న మమైత పరియం కృష్ణ యథ రాజానం వృకొథరః
పథా మూర్ధ్న్య అస్పృశత కరొధాన న చ హృష్యే కులక్షయే
32 నికృత్యా నికృతా నిత్యం ధృతరాష్ట్ర సుతైర వయమ
బహూని పరుషాణ్య ఉక్త్వా వనం పరస్దాపితాః సమ హ
33 భీమసేనస్య తథ్థుఃఖమ అతీవ హృథి వర్తతే
ఇతి సంచిన్త్య వార్ష్ణేయ మయైతత సముపేక్షితమ
34 తస్మాథ ధత్వాకృత పరజ్ఞం లుబ్ధం కామవశానుగమ
లభతాం పాణ్డవః కామం ధర్మే ఽధర్మే ఽపి వా కృతే
35 [స]
ఇత్య ఉక్తే ధర్మరాజేన వాసుథేవొ ఽబరవీథ ఇథమ
కామమ అస్త్వ ఏవమ ఇతి వై కృచ్ఛ్రాథ యథుకులొథ్వహః
36 ఇత్య ఉక్తొ వాసుథేవేన భీమ పరియహితైషిణా
అన్వమొథత తత సర్వం యథ భీమేన కృతం యుధి
37 భీమసేనొ ఽపి హత్వాజౌ తవ పుత్రమ అమర్షణః
అభివాథ్యాగ్రతః సదిత్వా సంప్రహృష్టః కృతాఞ్జలిః
38 పరొవాచ సుమహాతేజా ధర్మరాజం యుధిష్ఠిరమ
హర్షాథ ఉత్ఫుల్లనయనొ జితకాశీ విశాం పతే
39 తవాథ్య పృదివీ రాజన కషేమా నిహతకణ్టకా
తాం పరశాధి మహారాజ సవధర్మమ అనుపాలయన
40 యస తు కర్తాస్య వైరస్య నికృత్యా నికృతిప్రియః
సొ ఽయం వినిహతః శేతే పృదివ్యాం పృదివీపతే
41 థుఃశాసనప్రభృతయః సర్వే తే చొగ్రవాథినః
రాధేయః శకునిశ చాపి నిహతాస తవ శత్రవః
42 సేయం రత్నసమాకీర్ణా మహీ సవనపర్వతా
ఉపావృత్తా మహారాజ తవామ అథ్య నిహతథ్విషమ
43 [య]
గతం వైరస్య నిధనం హతొ రాజా సుయొధనః
కృష్ణస్య మతమ ఆస్దాయ విజితేయం వసుంధరా
44 థిష్ట్యా గతస తవమ ఆనృణ్యం మాతుః కొపస్య చొభయొః
థిష్ట్యా జయసి థుర్ధర్షం థిష్ట్యా శత్రుర నిపాతితః