శల్య పర్వము - అధ్యాయము - 15

వ్యాస మహాభారతము (శల్య పర్వము - అధ్యాయము - 15)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [స]
తద సైన్యాస తవ విభొ మథ్రరాజపురస్కృతాః
పునర అభ్యథ్రవన పార్దాన వేగేన మహతా రణే
2 పీడితాస తావకాః సర్వే పరధావన్తొ రణొత్కటాః
కషణేనైవ చ పార్దాంస తే బహుత్వాత సమలొడయన
3 తే వధ్యమానాః కురుభిః పాణ్డవా నావతస్దిరే
నివార్యమాణా భీమేన పశ్యతొః కృష్ణ పార్దయొః
4 తతొ ధనంజయః కరుథ్ధాః కృపం సహ పథానుగైః
అవాకిరచ ఛరౌఘేణ కృతవర్మాణమ ఏవ చ
5 శకునిం సహథేవస తు సహ సైన్యమ అవారయత
నకులః పార్శ్వతః సదిత్వా మథ్రరాజమ అవైక్షత
6 థరౌపథేయా నరేన్థ్రాంశ చ భూయిష్ఠం సమవారయన
థరొణపుత్రం చ పాఞ్చాల్యః శిఖాణ్డీ సమవారయత
7 భీమసేనస తు రాజానం గథాపాణిర అవారయత
శల్యం తు సహ సైన్యేన కున్తీపుత్రొ యుధిష్ఠిరః
8 తతః సమభవథ యుథ్ధం సంసక్తం తత్ర తత్ర హ
తావకానాం పరేషాం చ సంగ్రామేష్వ అనివర్తినామ
9 తత్ర పశ్యామహే కర్మ శల్యస్యాతిమహథ రణే
యథ ఏకః సర్వసైన్యాని పాణ్డవానామ అయుధ్యత
10 వయథృశ్యత తథా శల్యొ యుధిష్ఠిర సమీపతః
రణే చన్థ్రసమొ ఽభయాశే శరైశ చర ఇవ గరహః
11 పీడయిత్వా తు రాజానం శరైర ఆశీవిషొపమైః
అభ్యధావత పునర భీమం శరవర్షైర అవాకిరత
12 తస్య తల లాఘవం థృష్ట్వా తదైవ చ కృతాస్త్రతామ
అపూజయన్న అనీకాని పరేషాం తావకాని చ
13 పీడ్యమానాస తు శల్యేన పాణ్డవా భృశవిక్షతాః
పరాథ్రవన్త రణం హిత్వా కరొశమానే యుధిష్ఠిరే
14 వధ్యమానేష్వ అనీకేషు మథ్రరాజేన పాణ్డవః
అమర్షవశమ ఆపన్నొ ధర్మరాజొ యుధిష్ఠిరః
తతః పౌరుషమ ఆస్దాయ మథ్రరాజమ అపీడయత
15 జయొ వాస్తు వధొ వేతి కృతబుథ్ధిర మహారదః
సమాహూయాబ్రవీత సర్వాన భరాతౄన కృష్ణం చ మాధవమ
16 భీష్మొ థరొణశ చ కర్ణశ చ యే చాన్యే పృదివీక్షితః
కౌరవార్దే పరాక్రాన్తాః సంగ్రామే నిధనం గతాః
17 యదాభాగం యదొత్సాహం భవన్తః కృతపౌరుషాః
భాగొ ఽవశిష్ట ఏకొ ఽయం మమ శల్యొ మహారదః
18 సొ ఽహమ అథ్య యుధా జేతుమ ఆశంసే మథ్రకేశ్వరమ
తత్ర యన మానసం మహ్యం తత సార్వం నిగథామి వః
19 చక్రరక్షావ ఇమౌ శూరౌ మమ మాథ్రవతీసుతౌ
అజేయౌ వాసవేనాపి సమరే వీర సంమతౌ
20 సాధ్వ ఇమౌ మాతులం యుథ్ధే కషత్రధర్మపురస్కృతౌ
మథర్దం పరతియుధ్యేతాం మానార్హౌ సత్యసంగరౌ
21 మాం వా శల్యొ రణే హన్తా తం వాహం భథ్రమ అస్తు వః
ఇతి సత్యామ ఇమాం వాణీం లొకవీరా నిబొధత
22 యొత్స్యే ఽహం మాతులేనాథ్య కషత్రధర్మేణ పార్దివాః
సవయం సమభిసంధాయ విజయాయేతరాయ వా
23 తస్య మే ఽభయధికం శస్త్రం సర్వొపకరణాని చ
సంయుఞ్జన్తు రణే కషిప్రం శాస్త్రవథ రదయొజకాః
24 శైనేయొ థక్షిణం చక్రం ధృష్టథ్యుమ్నస తదొత్తరమ
పృష్ఠగొపొ భవత్వ అథ్య మమ పార్దొ ధనంజయః
25 పురఃసరొ మమాథ్యాస్తు భీమః శస్త్రభృతాం వరః
ఏవమ అభ్యధికః శల్యాథ భవిష్యామి మహామృధే
26 ఏవమ ఉక్తాస తదా చక్రుః సర్వే రాజ్ఞః పరియైషిణః
తద పరహర్షః సైన్యానాం పునర ఆసీత తథా నృప
27 పాఞ్చాలానాం సొమకానాం మత్స్యానాం చ విశేషతః
పరతిజ్ఞాం తాం చ సంగ్రామే ధర్మరాజస్య పూరయన
28 తతః శఙ్ఖాంశ చ భేరీశ చ శతశశ చైవ పుష్కరాన
అవాథయన్త పాఞ్చాలాః సింహనాథాంశ చ నేథిరే
29 తే ఽభయధావన్త సంరబ్ధా మథ్రరాజం తరస్వినః
మహతా హర్షజేనాద నాథేన కురుపుంగవాః
30 హరాథేన గజఘణ్టానాం శఙ్ఖానాం నినథేన చ
తూర్యశబ్థేన మహతా నాథయన్తశ చ మేథినీమ
31 తాన పరత్యగృహ్ణాత పుత్రస తే మథ్రరాజశ చ వీర్యవాన
మహామేఘాన ఇవ బహూఞ శైలావ అస్తొథయావ ఉభౌ
32 శల్యస తు సమరశ్లాఘీ ధర్మరాజమ అరింథమమ
వవర్ష శరవర్షేణ వర్షేణ మఘవాన ఇవ
33 తదైవ కురురాజొ ఽపి పరగృహ్య రుచిరం ధనుః
థరొణొపథేశాన వివిధాన థర్శయానొ మహామనాః
34 వవర్షా శరవర్షాణి చిత్రం లఘు చ సుష్ఠు చ
న చాస్య వివరం కశ చిథ థథర్శ చరతొ రణే
35 తావ ఉభౌ వివిధైర బాణైస తతక్షాతే పరస్పరమ
శార్థూలావ ఆమిష పరేప్షూ పరాక్రాన్తావ ఇవాహవే
36 భీమస తు తవ పుత్రేణ రణశౌణ్డేన సంగతః
పాఞ్చాల్యః సాత్యకిశ చైవ మాథ్రీపుత్రౌ చ పాణ్డవౌ
శకునిప్రముఖాన వీరాన పరత్యగృహ్ణన సమన్తతః
37 తథ ఆసీత తుములం యుథ్ధం పునర ఏవ జయైషిణామ
తావకాతాం పరేషాం చ రాజన థుర్మన్త్రితే తవ
38 థుర్యొధనస తు భీమస్య శరేణానతపర్వణా
చిచ్ఛేథాథిశ్య సంగ్రామే ధవజం హేమవిభూషితమ
39 సకిఙ్కిణిక జాలేన మహతా చారుథర్శనః
పపాత రుచిరః సింహొ భీమసేనస్య నానథన
40 పునశ చాస్య ధనుశ చిత్రం గజరాజకరొపమమ
కషురేణ శితధారేణ పరచకర్త నరాధిపః
41 సచ్ఛిన్నధన్వా తేజస్వీ రదశక్త్యా సుతం తవ
బిభేథొరసి విక్రమ్య స రదొపస్ద ఆవిశత
42 తస్మిన మొహమ అనుప్రాప్తే పునర ఏవ వృకొథరః
యన్తుర ఏవ శిరః కాయాత కషురప్రేణాహరత తథా
43 హతసూతా హయాస తస్య రదమ ఆథాయ భారత
వయథ్రవన్త థిశొ రాజన హాహాకారస తథాభవత
44 తమ అభ్యధావత తరాణార్దం థరొణపుత్రొ మహారదః
కృపశ చ కృతవర్మా చ పుత్రం తే ఽభిపరీప్సవః
45 తస్మిన విలులితే సైన్యే తరస్తాస తస్య పథానుగాః
గాణ్డీవధన్వా విస్ఫార్య ధనుస తాన అహనచ ఛరైః
46 యుధిష్ఠిరస తు మథ్రేశమ అభ్యధావథ అమర్షితః
సవయం సంచొథయన్న అశ్వాన థన్తవర్ణాన మనొజవాన
47 తత్రాథ్భుతమ అపశ్యామ కున్తీపుత్రే యుధిష్ఠిరే
పురా భూత్వా మృథుర థాన్తొ యత తథా థారుణొ ఽభవత
48 వివృతాక్షశ చ కౌన్తేయొ వేపమానశ చ మన్యునా
చిచ్ఛేథ యొధాన నిశితైః శరైః శతసహస్రశః
49 యాం యాం పరత్యుథ్యయౌ సేనాం తాం తాం జయేష్ఠః స పాణ్డవః
శరైర అపాతయథ రాజన గిరీన వజ్రైర ఇవొత్తమైః
50 సాశ్వసూత ధవజరదాన రదినః పాతయన బహూన
ఆక్రీడథ ఏకొ బలవాన పవనస తొయథాన ఇవ
51 సాశ్వారొహాంశ చ తురగాన పత్తీంశ చైవ సహస్రశః
వయపొదయత సంగ్రామే కరుథ్ధొ రుథ్రః పశూన ఇవ
52 శూన్యమ ఆయొధనం కృత్వా శరవర్షైః సమన్తతః
అభ్యథ్రవత మథ్రేశం తిష్ఠ శల్యేతి చాబ్రవీత
53 తస్య తచ చరితం థృష్ట్వా సంగ్రామే భీమకర్మణః
విత్రేసుస తావకాః సర్వే శల్యస తవ ఏనం సమభ్యయాత
54 తతస తౌ తు సుసంరబ్ధౌ పరధ్మాప్య సలిలొథ్భవౌ
సామాహూయ తథాన్యొన్యం భర్త్సయన్తౌ సమీయతుః
55 శల్యస తు శరవర్షేణ యుధిష్ఠిరమ అవాకిరత
మథ్రరాజం చ కౌన్తేయః శరవర్షైర అవాకిరత
56 వయథృశ్యేతాం తథా రాజన కఙ్కపత్రిభిర ఆహవే
ఉథ్భిన్న రుధిరౌ శూరౌ మథ్రరాజయుధిష్ఠిరౌ
57 పుష్పితావ ఇవ రేజాతే వనే శల్మలి కింశుకా
థీప్యామానౌ మహాత్మానౌ పరాణయొర యుథ్ధథుర్మథౌ
58 థృష్ట్వా సర్వాణి సైన్యాని నాధ్యవస్యంస తయొర జయమ
హత్వా మథ్రాధిపం పార్దొ భొక్ష్యతే ఽథయ వసుంధరామ
59 శల్యొ వా పాణ్డవం హత్వా థథ్యాథ థుర్యొధనాయ గామ
ఇతీవ నిశ్చయొ నాభూథ యొధానాం తత్ర భారత
60 పరథక్షిణమ అభూత సర్వం ధర్మరాజస్య యుధ్యతః
61 తతః శరశతం శల్యొ ముమొచాశు యుధిష్ఠిరే
ధనుశ చాస్య శితాగ్రేణ బాణేన నిరకృన్తత
62 సొ ఽనయత కార్ముకమ ఆథాయ శల్యం శరశతైస తరిభిః
అవిధ్యత కార్ముకం చాస్య కషురేణ నిరకృన్తత
63 అదాస్య నిజఘానాశ్వాంశ చతురొ నతపర్వభిః
థవాభ్యామ అద శితాగ్రాభ్యామ ఉభౌ చ పార్ష్ణిసారదీ
64 తతొ ఽసయ థీప్యమానేన పీతేన నిశితేన చ
పరముఖే వర్తమానస్య భల్లేనాపాహరథ ధవజమ
తతః పరభగ్నం తత సైన్యం థౌర్యొధనమ అరింథమ
65 తతొ మథ్రాధిపం థరౌణిర అభ్యధావత తదా కృతమ
ఆరొప్య చైనం సవరదం తవరమాణః పరథుథ్రువే
66 ముహూర్తమ ఇవ తౌ గత్వా నర్థమానే యుధిష్ఠిరే
సదిత్వా తతొ మథ్రపతిర అన్యం సయన్థనమ ఆస్దితః
67 విధివత కల్పితం శుభ్రం మహామ్బుథ నినాథినమ
సజ్జయన్త్రొపకరణం థవిషతాం లొమహర్షణమ