శల్య పర్వము - అధ్యాయము - 11
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (శల్య పర్వము - అధ్యాయము - 11) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [స]
పతితం పరేక్ష్య యన్తారం శల్యః సర్వాయసీం గథామ
ఆథాయ తరసా రాజంస తస్దౌ గిరిర ఇవాచలః
2 తం థీప్తమ ఇవ కాలాగ్నిం పాశహస్తమ ఇవాన్తకమ
సశృఙ్గమ ఇవ కౌలాసం సవజ్రమ ఇవ వాసవమ
3 సశూలమ ఇవ హర్యక్షం వనే మత్తమ ఇవ థవిపమ
జవేనాభ్యపతథ భీమః పరగృహ్య మహతీం గథామ
4 తతః శఙ్ఖప్రణాథశ చ తూర్యాణాం చ సహస్రశః
సింహనాథశ చ సంజజ్ఞే శూరాణాం హర్షవర్ధనః
5 పరేక్షన్తః సర్వతస తౌ హి యొధా యొధమహాథ్విపౌ
తావకాశ చ పరే చైవ సాధు సాధ్వ ఇత్య అదాబ్రువన
6 న హి మథ్రాధిపాథ అన్యొ రామాథ వా యథునన్థనాత
సొఢుమ ఉత్సహతే వేగం భీమసేనస్య సంయుగే
7 తదా మథ్రాధిపస్యాపి గథా వేగం మహాత్మనః
సొఢుమ ఉత్సహతే నాన్యొ యొధొ యుధి వృకొథరాత
8 తౌ వృషావ ఇవ నర్థన్తౌ మణ్డలాని విచేరతుః
ఆవల్గితౌ గథాహస్తౌ మథ్రరాజవృకొథరౌ
9 మణ్డలావర్త మార్గేషు గథా విహరణేషు చ
నిర్విశేషమ అభూథ యుథ్ధం తయొః పురుషసింహయొః
10 తప్తహేమమయైః శుభ్రైర బభూవ భయవర్ధనీ
అగ్నిజ్వాలైర ఇవావిథ్ధా పట్టైః శల్యస్య సా గథా
11 తదైవ చరతొ మార్గాన మణ్డలేషు మహాత్మనః
విథ్యుథ అభ్రప్రతీకాశా భీమస్య శుశుభే గథా
12 తాడితా మథ్రరాజేన భీమస్య గథయా గథా
థీప్యమానేవ వై రాజన ససృజే పావకార్చిషః
13 తదా భీమేన శల్యస్య తాడితా గథయా గథా
అఙ్గారవర్షం ముముచే తథ అథ్భుతమ ఇవాభవత
14 థన్తైర ఇవ మహానాగౌ శృఙ్గైర ఇవ మహర్షభౌ
తొత్త్రైర ఇవ తథాన్యొన్యం గథా గరాభ్యాం నిజఘ్నతుః
15 తౌ గథా నిహతైర గాత్రైః కషణేన రుధిరొక్షితౌ
పరేక్షణీయతరావ ఆస్తాం పుష్పితావ ఇవ కింశుకౌ
16 గథయా మథ్రరాజేన సవ్యథక్షిణమ ఆహతః
భీమసేనొ మహాబాహుర న చచాలాచలొ యదా
17 తదా భీమ గథా వేగైస తాడ్యమానొ ముహుర ముహుః
శల్యొ న వివ్యదే రాజన థన్తినేవాహతొ గిరిః
18 శుశ్రువే థిక్షు సర్వాసు తయొః పురుషసింహయొః
గథా నిపాతసంహ్రాథొ వజ్రయొర ఇవ నిస్వనః
19 నివృత్య తు మహావీర్యౌ సముచ్ఛ్రితగథావ ఉభౌ
పునర అన్తరమార్గస్దౌ మణ్డలాని విచేరతుః
20 అదాభ్యేత్య పథాన్య అష్టౌ సంనిపాతొ ఽభవత తయొః
ఉథ్యమ్య లొహథణ్డాభ్యామ అతిమానుష కర్మణొః
21 పరార్దయానౌ తథాన్యొ ఽనయం మణ్డలాని విచేరతుః
కరియావిశేషం కృతినౌ థర్శయామ ఆసతుస తథా
22 అదొథ్యమ్య గథే ఘొరే సశృఙ్గావ ఇవ పర్వతౌ
తావ ఆజఘ్నాతుర అన్యొన్యం యదా భూమిచలొ ఽచలౌ
23 తౌ పరస్పరవేగాచ చ గథాభ్యాం చ భృశాహతౌ
యుగపత పేతతుర వీరావ ఉభావ ఇన్థ్రధ్వజావ ఇవ
24 ఉభయొః సేనయొర వీరాస తథా హాహాకృతొ ఽభవన
భృశం మర్మణ్య అభిహతావ ఉభావ ఆస్తాం సువిహ్వలౌ
25 తతః సగథమ ఆరొప్య మథ్రాణామ ఋషభం రదే
అపొవాహ కృపః శల్యం తూర్ణమ ఆయొధనాథ అపి
26 కషీబవథ విహ్వలత్వాత తు నిమేషాత పునర ఉత్దితః
భీమసేనొ గథాపాణిః సమాహ్వయత మథ్రపమ
27 తతస తు తావకాః శూరా నానాశస్త్రసమాయుతాః
నానా వాథిత్రశబ్థేన పాణ్డుసేనామ అయొధయన
28 భుజావ ఉచ్ఛ్రిత్య శస్త్రం చ శబ్థేన మహతా తతః
అభ్యథ్రవన మహారాజ థుర్యొధన పురొగమాః
29 తథ అనీకమ అభిప్రేక్ష్య తతస తే పాణ్డునన్థనాః
పరయయుః సింహనాథేన థుర్యొధన వధేప్సయా
30 తేషామ ఆపతతాం తూర్ణం పుత్రస తే భరతర్షభ
పరాసేన చేకితానం వై వివ్యాధ హృథయే భృశమ
31 స పపాత రదొపస్దే తవ పుత్రేణ తాడితః
రుధిరౌఘపరిక్లిన్నః పరవిశ్య విపులం తమః
32 చేకితానం హతం థృష్ట్వా పాణ్డవానాం మహారదాః
పరసక్తమ అభ్యవర్షన్త శరవర్షాణి భాగశః
33 తావకానామ అనీకేషు పాణ్డవా జితకాశినః
వయచరన్త మహారాజ పరేక్షణీయాః సమన్తతః
34 కృపశ చ కృతవర్మా చ సౌబలశ చ మహాబలః
అయొధయన ధర్మరాజం మథ్రరాజపురస్కృతాః
35 భారథ్వాజస్య హన్తారం భూరి వీర్యపరాక్రమమ
థుర్యొధనొ మహారాజ ధృష్టథ్యుమ్నమ అయొధయత
36 తరిసాహస్రా రదా రాజంస తవ పుత్రేణ చొథితాః
అయొధయన్త విజయం థరొణపుత్ర పురస్కృతాః
37 విజయే ధృతసంకాల్పాః సమభిత్యక్తజీవితాః
పరావిశంస తావకా రాజన హంసా ఇవ మహత సరః
38 తతొ యుథ్ధమ అభూథ ఘొరం పరస్పరవధైషిణామ
అన్యొన్యవధసంయుక్తమ అన్యొన్యప్రీతివర్ధనమ
39 తస్మిన పరవృత్తే సంగ్రామే రాజన వీరవరక్షయే
అనిలేనేరితం ఘొరమ ఉత్తస్దౌ పార్దివం రజః
40 శరవణాన నామధేయానాం పాణ్డవానాం చ కీర్తనాత
పరస్పరం విజానీమొ యే చాయుధ్యన్న అభీతవత
41 తథ రజః పురుషవ్యాఘ్ర శొణితేన పరశామితమ
థిశశ చ విమలా జజ్ఞుస తస్మిన రజసి శామితే
42 తదా పరవృత్తే సంగ్రామే ఘొరరూపే భయానకే
తావకానాం పరేషాం చ నాసీత కశ చిత పరాఙ్ముఖః
43 బరహ్మలొకపరా భూత్వా పరార్దయన్తొ జయం యుధి
సుయుథ్ధేన పరాక్రాన్తా నరాః సవర్గమ అభిప్సవః
44 భర్తృపిణ్డ విమొక్ష అర్దం భర్తృకార్యవినిశ్చితాః
సవర్గసంసక్తమనసొ యొధా యుయుధిరే తథా
45 నానారూపాణి శస్త్రాణి విసృజన్తొ మహారదాః
అన్యొన్యమ అభిగర్జన్తః పరహరన్తః పరస్పరమ
46 హతవిధ్యత గృహ్ణీత పరహరధ్వం నికృన్తత
ఇతి సమ వాచః శరూయన్తే తవ తేషాం చ వై బలే
47 తతః శల్యొ మహారాజ ధర్మరాజం యుధిష్ఠిరమ
వివ్యాధ నిశితైర బాణైర హన్తుకామొ మహారదమ
48 తస్య పార్దొ మహారాజ నారాచాన వై మహారదమ
మర్మాణ్య ఉథ్థిశ్య మర్మజ్ఞొ నిచఖాన హసన్న ఇవ
49 తం వార్య పాణ్డవం బాణైర హన్తుకామొ మహాయశాః
వివ్యాధ సమరే కరుథ్ధొ బహుభిః కఙ్కపత్రిభిః
50 అద భూయొ మహారాజ శరేణ నతపర్వణా
యుధిష్ఠిరం సమాజఘ్నే సర్వసైన్యస్య పశ్యతః
51 ధర్మరాజొ ఽపి సంక్రుథ్ధొ మథ్రరాజం మహాయశాః
వివ్యాధ నిశితైర బాణైః కఙ్కబర్హిణ వాజితైః
52 చన్థ్ర సేనం చ సప్తత్యా సూతం చ నవభిః శరైః
థరుమసేనం చతుఃషష్ట్యా నిజఘాన మహారదః
53 చక్రరక్షే హతే శల్యః పాణ్డవేన మహాత్మనా
నిజఘాన తతొ రాజంశ చేథీన వై పఞ్చవింశతిమ
54 సాత్యకిం పఞ్చవింశత్యా భీమసేనం చ పఞ్చభిః
మాథ్రీపుత్రౌ శతేనాజౌ వివ్యాధ నిశితైః శరైః
55 ఏవం విచరతస తస్య సంగ్రామే రాజసత్తమ
సంప్రేషయచ ఛితాన పార్తః శరాన ఆశీవిషొపమాన
56 ధవజాగ్రం చాస్య సమరే కున్తీపుత్రొ యుధిష్ఠిరః
పరముఖే వర్తమానస్య భల్లేనాపహరథ రదాత
57 పాణ్డుపుత్రేణ వై తస్య కేతుం ఛిన్నం మహాత్మనా
నిపతన్తమ అపశ్యామ గిరిశృఙ్గమ ఇవాహతమ
58 ధవజం నిపతితం థృష్ట్వా పాణ్డవం చ వయవస్దితమ
సంక్రుథ్ధొ మథ్రరాజొ ఽభూచ ఛరవర్షం ముమొచ హ
59 శల్యః సాయకవర్షేణ పర్జన్య ఇవ వృష్టిమాన
అభ్యవర్షథ అమేయాత్మా కషత్రియం కషత్రియర్షభః
60 సాత్యకిం భీమసేనం చ మాథ్రీపుత్రౌ చ పాణ్డవౌ
ఏకైకం పఞ్చభిర విథ్ధ్వా యుధిష్ఠిరమ అపీడయత
61 తతొ బాణమయం జాలం వితతం పాణ్డవొర అసి
అపశ్యామ మహారాజ మేఘజాలమ ఇవొథ్గతమ
62 తస్యా శల్యొ రణే కరుథ్ధొ బాణైః సంనతపర్వభిః
థిశః పరచ్ఛాథయామ ఆస పరథిశశ చ మహారదః
63 తతొ యుధిష్ఠిరొ రాజా బాణజాలేన పీడితః
బభూవ హృతవిక్రాన్తొ జమ్భొ వృత్ర హణా యదా