శల్య పర్వము - అధ్యాయము - 10

వ్యాస మహాభారతము (శల్య పర్వము - అధ్యాయము - 10)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [స]
తస్మిన విలులితే సైన్యే వధ్యమానే పరస్పరమ
థరవమాణేషు యొధేషు నినథత్సు చ థన్తిషు
2 కూజతాం సతనతాం చైవ పథాతీనాం మహాహవే
విథ్రుతేషు మహారాజ హయేషు బహుధా తథా
3 పరక్షయే థారుణే జాతే సంహారే సర్వథేహినామ
నానాశస్త్రసమావాపే వయతిషక్త రదథ్విపే
4 హర్షణే యుథ్ధశౌణ్డానాం భీరూణాం భయవర్ధనే
గాహమానేషు యొధేషు పరస్పరవధైషిషు
5 పరాణాథానే మహాఘొరే వర్తమానే థురొథరే
సంగ్రామే ఘొరరూపే తు యమ రాష్ట్రవివర్ధనే
6 పాణ్డవాస తావకం సైన్యం వయధమన నిశితైః శరైః
తదైవ తావకా యొధా జగ్నుః పాణ్డవసైనికాన
7 తస్మింస తదా వర్తమానే యుథ్ధే భీరు భయావహే
పూర్వాహ్ణే చైవ సంప్రాప్తే భాస్కరొథయనం పరతి
8 లబ్ధలక్షాః పరే రాజన రక్షితాశ చ మహాత్మనా
అయొధయంస తవ బలం మృత్యుం కృత్వా నివర్తనమ
9 బలిభిః పాణ్డవైర థృప్తైర లబ్ధలక్షైః పరహారిభిః
కౌరవ్య అసీథత పృతనా మృగీవాగ్నిసమాకులా
10 తాం థృష్ట్వా సీథతీం సేనాం పఙ్కే గామ ఇవ థుర్బలామ
ఉజ్జిహీర్షుస తథా శల్యః పరాయత పాణ్డుచమూం పరతి
11 మథ్రరాజస తు సంక్రుథ్ధొ గృహీత్వా ధనుర ఉత్తమమ
అభ్యథ్రవత సంగ్రామే పాణ్డవాన ఆతతాయినః
12 పాణ్డవాశ చ మహారాజ సమరే జితకాశినః
మథ్రరాజం సమాసాథ్య వివ్యధుర నిశితైః శరైః
13 తతః శరశతైస తీక్ష్ణైర మథ్రరాజొ మహాబలః
అర్థయామ ఆస తాం సేనాం ధర్మరాజస్య పశ్యతః
14 పరాథురాసంస తతొ రాజన నానారూపణ్య అనేకశః
చచాల శబ్థం కుర్వాణా మహీ చాపి సపర్వతా
15 సథణ్డ శూలా థీప్తాగ్రాః శీర్యమాణాః సమన్తతః
ఉల్కా భూమిం థివః పేతుర ఆహత్య రవిమణ్డలమ
16 మృగశ చ మాహిషాశ చాపి పక్షిణశ చ విశాం పతే
అపసవ్యం తథా చక్రుః సేనాం తే బహుశొ నృప
17 తతస తథ యుథ్ధమ అత్యుగ్రమ అభవత సంఘచారిణామ
తద సర్వాణ్య అనీకాని సంనిపత్య జనాధిప
అభ్యయుః కౌరవా రాజన పాణ్డవానామ అనీకినీమ
18 శల్యస తు శరవర్షేణ వర్షన్న ఇవ సహస్రథృక
అభ్యవర్షథ అథీనాత్మా కున్తీపుత్రం యుధిష్ఠిరమ
19 భీమసేనం శరైశ చాపి రుక్మపుఙ్ఖైః శిలాశితః
థరౌపథేయాంస తదా సర్వాన మాథ్రీపుత్రౌ చ పాణ్డవౌ
20 ధృష్టథ్యుమ్నం చ శైనేయం శిఖణ్డినమ అదాపి చ
ఏకైకం థశభిర బాణైర వివ్యాధ చ మహాబలః
తతొ ఽసృజథ బాణవర్షం ఘర్మాన్తే మఘవాన ఇవ
21 తతః పరభథ్రకా రాజన సొమకాశ చ సహస్రశః
పతితాః పాత్యమానాశ చ థృశ్యన్తే శల్య సాయకైః
22 భరమరాణామ ఇవ వరాతాః శలభానామ ఇవ వరజాః
హరాథిన్య ఇవ మేఘేభ్యః శల్యస్య నయపతఞ శరాః
23 థవిరథాస తురగాశ చార్తాః పత్తయొ రదినస తదా
శల్యస్య బాణైర నయపతన బభ్రముర వయనథంస తదా
24 ఆవిష్ట ఇవ మథ్రేశొ మన్యునా పౌరుషేణ చ
పరాచ్ఛాథయథ అరీన సంఖ్యే కాలసృష్ట ఇవాన్తకః
వినర్థమానొ మథ్రేశొ మేఘహ్రాథొ మహాబలః
25 స వధ్యమానా శల్యేన పాణ్డవానామ అనీకినీ
అజాతశత్రుం కౌన్తేయమ అభ్యధావథ యుధిష్ఠిరమ
26 తాం సమర్ప్య తతః సంఖ్యే లఘుహస్తః శితైః శరైః
శరవర్షేణ మహతా యుధిష్ఠిరమ అపీడయత
27 తమ ఆపతన్తం పత్త్యశ్వైః కరుథ్ధొ రాజా యుధిష్ఠిరః
అవారయచ ఛరైస తీక్ష్ణైర మత్తం థవిపమ ఇవాఙ్కుశైః
28 తస్య శల్యః శరం ఘొరం ముమొచాశీవిషొపమమ
సొ ఽభయవిధ్యన మహాత్మానం వేగేనాభ్యపతచ చ గామ
29 తతొ వృకొథరః కరుథ్ధః శల్యం వివ్యాధ సప్తభిః
పఞ్చభిః సహథేవస తు నకులొ థశభిః శరైః
30 థరౌపథేయాశ చ శత్రుఘ్నం శూరమ ఆర్తాయనిం శరైః
అభ్యవర్షన మహాభాగం మేఘా ఇవ మహీధరమ
31 తతొ థృష్ట్వా తుథ్యమానం శల్యం పార్దైః సమన్తతః
కృతవర్మా కృపశ చైవ సంక్రుథ్ధావ అభ్యధావతామ
32 ఉలూకశ చ పతత్రీ చ శకునిశ చాపి సౌబలః
సమయమానశ చ శనకైర అశ్వత్దామా మహారదః
తవ పుత్రాశ చ కార్త్స్న్యేన జుగుపుః శల్యమ ఆహవే
33 భీమసేనం తరిభిర విథ్ధ్వా కృతవర్మా శిలీముఖైః
బాణవర్ణేణ మహతా కరుథ్ధ రూపమ అవారయత
34 ధృష్టథ్యుమ్నం కృపః కరుథ్ధొ బాణవర్ణైర అపీడయత
థరౌపథేయాంశ చ శకునిర యమౌ చ థరౌణిర అభ్యయాత
35 థుర్యొధనొ యుధాం శరేష్ఠావ ఆహవే కేశవార్జునౌ
సమభ్యయాథ ఉగ్రతేజాః శరైశ చాభ్యహనథ బలీ
36 ఏవం థవంథ్వ శతాన్య ఆసంస తవథీయానాం పరిః సహ
ఘొరరూపాణి చిత్రాణి తత్ర తత్ర విశాం పతే
37 ఋశ్య వర్ణాఞ జఘానాశ్వాన భొజొ భీమస్య సంయుగే
సొ ఽవతీర్య రదొపస్దాథ ధతాశ్వః పాణ్డునన్థనః
కాలొ థణ్డమ ఇవొథ్యమ్య గథాపాణిర అయుధ్యత
38 పరముఖే సహథేవస్య జఘానాశ్వాంశ చ మథ్రరాట
తతః శల్యస్య తనయం సహథేవొ ఽసినావధీత
39 గౌతమః పునర ఆచార్యొ ధృష్టథ్యుమ్నమ అయొధయత
అసంభ్రాన్తమ అసంభ్రాన్తొ యత్నవాన యత్నవత్తరమ
40 థరౌపథేయాంస తదా వీరాన ఏకైకం థశభిః శరైః
అవిధ్యథ ఆచార్య సుతొ నాతిక్రుథ్ధః సమయన్న ఇవ
41 శల్యొ ఽపి రాజన సంక్రుథ్ధొ నిఘ్నన సొమక పాణ్డవాన
పునర ఏవ శితైర బాణైర యుధిష్ఠిరమ అపీడయత
42 తస్య భీమొ రణే కరుథ్ధః సంథష్ట థశనచ ఛథః
వినాశాయాభిసంధాయ గథామ ఆథత్త వీర్యవాన
43 యమథణ్డప్రతీకాశాం కలరాత్రిమ ఇవొథ్యతామ
గజవాజిమనుష్యాణాం పరాణాన్త కరణీమ అపి
44 హేమపట్ట పరిక్షిప్తామ ఉల్కాం పరజ్వలితామ ఇవ
శైక్యాం వయాలీమ ఇవాత్యుగ్రాం వజ్రకల్పామ అయొ మయీమ
45 చన్థనాగురుపఙ్కాక్తాం పరమథామ ఈప్సితామ ఇవ
వసా మేథొ మృగాథిగ్ధాం జిహ్వాం వైవస్వతీమ ఇవ
46 పటు ఘణ్టా రవ శతాం వాసవీమ అశనీమ ఇవ
నిర్ముక్తాశీవిషాకారాం పృక్తాం గజమథైర అపి
47 తరాసనీం రిపుసైన్యానాం సవసైన్యపరిహర్షిణీమ
మనుష్యలొకే విఖ్యాతాం గిరిశృఙ్గవిథారిణీమ
48 యయా కౌలాస భవనే మహేశ్వర సఖం బలీ
ఆహ్వయామ ఆస కౌన్తేయః సంక్రుథ్ధమ అలకాధిపమ
49 యయా మాయావినొ థృప్తాన సుబహూన ధనథాలయే
జఘాన గుహ్యకాన కరుథ్ధొ మన్థారార్దే మహాబలః
నివార్యమాణొ బహుభిర థరౌపథ్యాః పరియమ ఆస్దితః
50 తాం వజ్రం మణిరత్నౌఘామ అష్టాశ్రిం వజ్రగౌరవామ
సముథ్యమ్య మహాబాహుః శల్యమ అభ్యథ్థ్రవథ రణే
51 గథయా యుథ్ధకుశలస తయా థారుణనాథయా
పొఠయామ ఆస శల్యస్య చతురొ ఽశవాన మహాజవాన
52 తతః శల్యొ రణే కరుథ్ధః పీనే వక్షసి తొమరమ
నిచఖాన నథన వీరొ వర్మ భిత్త్వా చ సొ ఽభయగాత
53 వృకొథరస తవ అస్మభ్రాతస తమ ఏవొథ్ధృత్య తొమరమ
యన్తారం మథ్రరాజస్య నిర్బిభేథ తతొ హృథి
54 స భిన్నవర్మా రుధిరం వమన విత్రస్తమానసః
పపాతాభిముహొ థీనొ మథ్రరాజస తవ అపాక్రమత
55 కృతప్రతికృతం థృష్ట్వా శల్యొ విస్మితమానసః
గథామ ఆశ్రిత్య ధీరాత్మా పరత్యమిత్రమ అవైక్షత
56 తతః సుమనసః పార్దా భీమసేనమ అపూజయన
తథ థృష్ట్వా కర్మసంగ్రామే ఘొరమ అక్లిష్టకర్మణః