వేమన పద్యములు (సి.పి.బ్రౌన్)/ప్రథమ భాగము
వేమన పద్యములు.
ప్రథమ భాగము.
వేమన' నగ యోగి వెలసె లోకములోన;
పూజలి' డుఁడు, పుణ్య - పురుషులార;
పూజలి' డిన యంత, భుక్తి ముక్తుల ని' చ్చు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ. 1
పలుకుమ' న్ననే' ల పలుకక యున్నావు;
పలుకుమ' య్య, నాతొ ప్రబలముగను;
పలుకుమ' య్య! నీదు పలుకు నేనె'రిగెద. వి. 2
- ___________
The VERSES OF VEMANA.
TRANSLATION.
BOOK I.
1. The Yogi named Vemana hath shone forth in the world ; bow to him, ye men of virtue! while ye reverence him he will bestow on you sustenance and perfection. Listen O Vema, dear to the Lord of all ǃ
2. When I cry "Speak, O God," why speakest thou not ? O speak to me, and powerfully ! Speak, O father, surely I shall recognize thy voice ! ఆత్మ - శుద్ధి లేని యాచారమ'ది యేల ?
భాండ - శుద్ధి లేని పాకమే'ల ?
చిత్త - శుద్ధి లేని శివ పూజలే' లరా ? వి. 3
నిక్కమై' న మంచి నీలమొ'క్కటి చాలు;
తళుకు బెళుకు రాళ్లు తట్టెడే'ల?
చదువఁ పద్యమ'రయఁ జాలదా' యొక్కటి ? వి. 4
నిన్ను జూచెనే'ని తన్ను తా మరచును;
తన్ను జూచెనే'ని నిన్ను మరచు ;
నే' విధమున జనుఁడు నెరుగు, నిన్నును దన్ను? వి. 5
మురియు వాడె' వండు? మురియనిదె' వ్వండు?
పాటు జేసి చూడ' బట్ట బయలు ;
సొరిది జల - ఘటమున సూర్యుని - చందంబు. వి. 6
- _____________
3. Observances void of purity of heart ! to what end are they ? to what end is the preparation of food without cleansing the vessel ? void of purity of mind, to what end is the worship of God ?
4. One real and good sapphire is enough, why collect a basketful of glittering, sparkling stones ? consider then, is not one verse, if worth reading, sufficient ?
5. While he looks to thee, O God, he forgets thee. How shall a man learn to know himself and thee ?
6. Who is the joyful man ? who is the unhappy ? if thou seek to know this, this is as evident as the sun shining down into a vessel of water. గాజు కుప్పె లోన కడగుచు దీపంబు
యెట్టులుండు, జ్ఞానమ' ట్టులుండు
తెలిసిన' ట్టి వారి దేహంబులందుల. వి. 7
కల్ల - గురుడు గట్టు, నె'ల్ల కర్మంబుల;
మధ్య - గురుడు గట్టు, మంత్ర - చయము;
ఉత్తముండు కట్టు, యోగ - సామ్రాజ్యంబు. వి. 8
పెట్టి పొయ్య లేని వట్టి నరులు భూమి;
పుట్టనే' మి? వారు గిట్ట నేమి?
పుట్టలోన చెదలు పుట్టదా గిట్టదా ? వి. 9
తాము గన్న - వారు తము గన్న - వారును
చచ్చు టె' ల్ల, తమకు సాక్షి గాదె?
బ్రతుకుటె' ల్ల తమకు బ్రహ్మ - కల్పంబులా ? వి. 10
- ______________
7. Even as a lamp shines in a glass vase, thus shineth wisdom dwelling in the bodies of men of understanding.
8. A false teacher restrains us in all our acts. The middling, ordinary teacher, makes a multitude of senseless spells. But the good one combines the whole power of excellence.
9. Profitless are those men, who will bestow neither meat nor drink : what though they be born in the world ? what though they die ? are not the white-ants of the hillock also born ? and do they not die also ?
10. Is not the dying of all those we bring forth and of those who bring us forth, an evidence to us ? Shall our life be to us as the eternity of God ? ఎరుక మాలు వాడు యేమే' మి చదివిన ;
చదివినంత సేపు సద్గుణి యగు ;
కదసి తామరందు కప్ప గూర్చున్నట్లు. వి. 11
కూటికినె' డ బాసి కూర్చిన మనుజుఁడు ;
వెలదుల గనుగొన్న వెతల జిక్కు ;
చెలఁగి యగ్ని చూచు శలభంబు చాడ్పున. వి. 12
కసువు బసికిఁజేసె, గాలి ఫణికి జేసె ;
మన్నె' రలకు జేసె, మరవకె' ట్లు ;
కుంభిని బనులకును కూడ'ట్లు చేసెరా ? వి. 13
ఎవ్వరి గుణములును యేమ' న్న మానవు ;
చక్కజేయ రాదు, కుక్కతోక ;
గడుసురాలు మగని గంప బెట్ట' మ్మురా. వి. 14
11. Whatever he may read who is devoid of understanding, his virtue continues only so long as he is reading; even as a frog is dignified only so long as it is seated on a lotus leaf.
12. At the sight of women the cupidinous man quits his meal, being stricken with the pain of desire ; even as the grasshopper delights in viewing the fire that will destroy it.
13. Grass he created for cattle : wind as food for the serpent : and earth for the earth-worm, forgetting none : behold how he hath prepared food for all the inhabitants of the globe !
14. No man's disposition will alter, say what we may ; neither can a dog's tail be made straight : the stubborn woman will even put her husband in a basket and sell him. వేరు - పురుగు చేరి, వృక్షంబు జెరుచును ;
చీడ - పురుగు చేరి, చెట్టుఁ జెరుచు ;
కుత్సితుండు చేరి, గుణవంతుఁ జెరుచురా. వి. 15
ఉప్పు కప్పురంబు నొ'క్కపోలికెనుండు ;
చూడఁ జూడ రుచుల జాడ వేరు;
పురుషులందు పుణ్య - పురుషులు వేరయా. వి. 16
జీవి పోక ముందె జీవ - వస్తువులి'చ్చి,
జీవి నిలుప వలయు జీవనముగ ;
జీవి తొలఁగు వెనక జీవ - వస్తువులే'ల ? వి. 17
కల్ల నిజము రెండు కర - కంఠుఁడె' రుగును,
నీరు పల్లమె' రుగు నిజముగాను :
తనయుని జననంబు తల్లిఁదానె' రుగును. వి. 18
- _________
15. The root-worm destroys the tree ; the sap.worm destroys the herb ; and the backbiter ruins every good quality.
16. Salt and camphor are of one semblance ; but if you examine and try the flavours, their tastes are diverse : thus do the excellent differ from other men.
17. Before the spirit depart give vital medicines and stay the soul in life ; but when the soul hath departed, to what end are reviving remedies ?
18. Truth and falsehood the Great Spirit alone knows : water alone truly knows the declivity and the rising ground : and the mother alone knows the generation of her son and also it his father. అంగమె' ల్ల వదలి, యటు దంతములు నూ' డి,
తనువు ముదిమిచేత దరుచు వడక ;
ముప్పు - తిప్పల బడి మోహంబు విడువడు. వి. 19
ఆడు వారి గన్న న' ర్థంబు పొడ గన్న ;
సారమై' న రుచుల చవులు గన్న ;
యయ్యగాండ్లకై' ననా' శలు బుట్టవా ? వి. 20
అనువు గాని చోటన' ధికులమ'నరాదు ;
కొంచెముండుటె' ల్ల కొదువ గాదు ;
కొండ యద్దమందు కొంచమై' యుండదా ? వి. 21
తన - మది కపటము గలిగిన ;
తనవలెనే కపటముండు, తగ జీవులకున్
తన - మది కపటము విడిచిన ;
తనకె' వ్వడు కపటి లేడు, ధరలో వేమా ! 22
- __________
19. Though the limbs all wither, the teeth drop out, and the body tremble greatly with decrepitude ; though they be infirm with age, cupidity will never leave man.
20. If they see women, view wealth, or taste delicious sweets, will not desires be produced in all, even the best of men ?
21. In an unsuitable place never let us hold ourselves superior. To be low is no humiliation. Small is the image of a hill in a mirror.
22. If thine own mind contain duplicity, others will, like thyself, use craft towards thee : but if dissimulation leave thy heart, none in the world will be deceitful toward thee. ౘంప దగిన యట్టి శత్రుడు తన - చేత
జిక్కెనే' ని కీడు సేయ రాదు.
పొసగ మేలు జేసి పొమ్మ' నుటే' చావు ! వి. 23
తామసించి సేయ తగదె' ట్టికార్యంబు :
వేగిరింపన' దియు విషమమ' గును -
పచ్చి - కాయ దెచ్చి' పడ - వేయ' ఫలమౌ' నె? వి. 24
నీళ్ల లోన నోడ నిగిడి తిన్నగ బ్రాకు;
బైట మూరెడై' నబ్రాక లేదు :
నెలవు దప్పు చోట నేర్పరి కొర గాడు ! వి. 25
నీళ్ల లోన మొసలి నిగిడి యేనుఁగుఁ బట్టు;
బైట కుక్క చేత భంగ పడును;
స్థాన - బలిమి గాని' తన - బల్మి కాద' యా ; వి. 26
- ________
23. Though a foe worthy of death fall into thy hand, afflict him not : Conciliate him by goodness and bid him depart. This is death to him !
24. It is fit to perform no act tardily ; if thou hurry it, it will itself become evil. If thou take and cast down a raw fruit, will it ripen ?
25. In the waters a ship will float and swim smoothly : But if out, it cannot crawl even a cubit. Thus where he is not at home, the skilful is of no avail.
26. A crocodile while swimming in water will seize and destroy an elephant ; but out of the stream it is discomfited even by a dog. Its might then is local, not individual. కులము లో నొకండు గుణవంతుడుండెనా ?
కులము వెలయు, వాని గుణముచేత.
వెలయు వనము లోన మలయ - జంబు' న్న' ట్లు. వి. 27
పంది పిల్లలీ' ను, పదియునై' దింటిని ;
కుంజరంబు యీను, కొదమనొ' కటి.
యుత్తమ - పురుషుండు యొక్కడు జాలడా ? వి. 28
ఎరుఁగు వాని దెలుపనె' వ్వడై' ననుఁ జాలు ;
నొ'రుల వశము గాదు వోగు దెల్ప;
యేటి వంక దీర్ప నె' వ్వరి తరమ' యా ? వి. 29
అల్పుఁడె'పుడు బల్కు నా' డంబరము గాను,
సజ్జనుండు బలుకు, చల్ల గాను.
కంచు మోగిన' ట్లు కనకంబు మోగునా ? వి. 30
- ________
27. If there be in a tribe one of excellence, the tribe becomes illustrious by reason of his virtues, as the grove is distinguished for the sandal tree therein.
28. A pig will bring forth young at five or ten at a time ; an elephant produces but one. Is not then one man truly excellent, enough ?
29. Any one can instruct a man of understanding, but it is not in the power of others to teach the vile : Is it possible for any one to straighten the bend of a river ?
30. The light man will always talk big, but the excellent speaks coolly. Consider, will gold ring like bell metal ? ఓగు నో' గు మెచ్చు నొ' నరంగన' జ్ఞాని
భావమి' చ్చ, మెచ్చు పరమ లుబ్ధు :
పంది బురద మెచ్చు, పన్నీరు మెచ్చునా ? వి. 31
గంగ పారుచుండు, కదలని గతి తోడ ;
మురికి బారుచుండు, మ్రోఁత తోడ ;
దాతయోర్చిన' ట్ల ధముడో' ర్వఁగా లేడు. వి. 32
కాని - వాని చేత కాసు వీసములి' చ్చి
వెంటఁ దిరుగుటె' ల్ల వెర్రితనము :
పిల్లి బట్ట కోడి పిలిచిన పలుకునా ? వి. 33
పిసిని - వాని యింట పీనుఁగు వెడలిన,
కట్ట - కోలలకును కాసులి' చ్చి ;
వెచ్చమా' యెనంచు వెక్కి - వెక్కేడ్చురా. వి. 34
- ________
31. The vile countehances (or applauds) the vile, and agreeably to this does the hard miser laud the mind of the fools : the swine delights in mud, will it take pleasure in rose water ?
32. The Ganges flows with a tranquil course, but a foul stream rushes with a roar. Thus the base can never be mild as the noble.
33. If you have given your money[1] to an evil man to follow him about is all folly. If a cat has seized a fowl will it answer to your call ?
34. If a corpse leave a miser's house when he has given the money for the shroud and bier, "alas for the fees !" cries he, sobbing and sobbing as he weeps ! కష్ట - లోభి వాని కలిమికినా' సించి,
బడుగు - వాఁడు దిరుగు పరిణమించు ;
తగరు వెంట నక్క దగిలిన చందంబు. వి. 35
లోభి - వానిఁ జంప లోకంబు లోపల
మందు వలదు; వేరె మతము గలదు :
పైకమ'డుగ, చాల భగ్గున పడి చచ్చు. వి. 36
మాటలె' ల్ల కల్ల, మనసె' ల్ల దొంగర్కె
మే;' టి ప్రాణమింకనే' టి బ్రతుకు?
మాట సత్యమై - తె మరి శతా - యుష్యంబు. వి. 37
కలిమి నాఁడు నరుఁడు కానఁడు మదమున ;
లేమి నాఁడు మొదలె లేదు పెట్ట :
కలిమి లేమి లేని కాలంబు గలుగునా ? వి. 38.
- ____________
35. Coveting the gains of the hard miser the poor man follows him and bends humbly : this attachment is like that of the fox to the ram.
36. Would you kill a miser : no poison in the world is requisite : there is another mode ; ask him for a penny, and he will instantly fall down dead.
37. All their words are a lie, their whole heart is set on fraud. To what end then is the soul any longer ? of what good is life I If thy word be truth, this is a hundred additional years of life.
38. In the day of wealth a man is puffed up, and cannot see others ; when in poverty, he has nothing left to bestow : Is there any season free from the ills both of riches and those of poverty ? కనియు గాన లేడు కదలింపడా' నోరు :
వినియు వినగ లేడు విస్మయమున ;
సంపద గల వాడు సన్నిపాతకమ' ది. వి. 39
తీర్పనా' ర్ప లేని తీర్పరి - తనమే' ల ?
కూర్ప విప్ప లేప నేర్పరే' ల?
పెట్టి పొయ్య లేని వట్టి బీరములే' ల ? వి. 40
తాను గుడువ లేక, తగ వే' ది యాప్తుల
జేరని' వ్వడ', ట్టి చెనటిగోవు ;
చేని లోన బొమ్మ జేసి కట్టిన యట్లు. వి. 41
పూర్వ - జన్మమందు పుణ్యంబు సేయని
పాపి ధనము కాశ పడుట యెల్ల
విత్త మరచి కోయ వెదకిన చందంబు. వి. 42
- _______
39. Seeing he cannot see, he will not open that mouth of his. Hearing he heareth not, through arrogance. Such is the disorder[2] of the man of wealth !
40. To what end is an authority that can neither decide nor determine? of what use is a genius who neither can join nor loose? What good is there in the empty bragging of those who give neither meat nor drink?
41. He who neither eats for himself, nor will let his friends approach, the vicious brute, is like to a lifeless image (scarecrow) made and set up in a field.
42. If a sinner in his former birth performed no virtue, all his longing for wealth is like seeking to reap when you have forgotten to sow. చమురు గలుగు దివ్వె సరవితో మండును;
చమురు లేని దివ్వె సమసి పోవు;
తనువు తీరెనే'ని తలపు తోడనె తీరు. వి. 43
భూపతి - కృప నమ్మి భూమి జెరుచు వాడు,
ప్రజల యుసురు దాకి పడును పిదప;
యెగర వేయ బంతి యెందాక నిల్చురా. వి. 44
పాపమ'నగ వేరె పరదేశమున లేదు
తనదు కర్మములను దగిలియుండు;
కర్మ - తంత్రి గాక, గనుకని యుంటొ'ప్పు. వి. 45
నక్క - వినయములను నయగారములు బల్కి
కుడువకెల్ల - ధనము కూడ బెట్టు
కొక్కు - బోను - వాత కూడు చల్లిన రీతి. వి. 46
- ________
43. A lamp, if supplied with oil, flames meetly: a light devoid of oil expires. Thus when the body ceases to live our thoughts perish with it.
44. He that, relying on the prince, ruins the land, the sorrows of the people shall reach him, and at last he shall fall. How long shall the bounding ball retain its elevation.
45. What is called sin does not pertain to any peculiar place ; it is attached to (or mingled with) our own acts. It is better, then, to keep one's eyes open, than to be a laborious performer of meritorious works.
46. Practising the humility of a fox, and talking obsequiously, he heaps up all his wealth, and does not use it: thus is rice sprinkled at the mouth of a bandicoot trap. వెళ్లి వచ్చు నాడు మళ్లి పోయే నాడు ;
వెంట రాదు, ధనము కొంట బోడు ;
తాను యేడ బోనొ ధనమే' డ బోవునో ? వి. 47
పుట్టు - బిత్తలి వలె పోవు - బిత్తలి వలె ;
తిరుగు - బిత్తలి వలె, దేహి ధరణి
యున్న నాటి'కై' నను' పకారి గాలేడు. వి. 48
కాశి బోదున' నుచు గడకట్టగానే' ల ?
వాశి - తీర్థములను వగవనే' ల ?
దోషకారికె' ట్లు దొరుకురా యాకాశి' వి. 49
ఇనుము విరిగెనే' ని యినుమారు ముమ్మారు
కాచి యతక నేర్చు కమ్మరీడు ;
మనసు విరిగెనే' ని మరి యంట నేర్చునా ? వి. 50
- ________
47. When he departs this life his riches follow him not, neither when he returns in another transmigration ; when he again dies he carries not his wealth with him : where does he go and where does his wealth go ?
48. Naked was he born and naked does he depart. He that is in the body wanders the earth as though naked : Long as he live he cannot become a doer of good.
49. Why make projects, saying, I will go to Casi (Benares)? why long after the noble holy springs? How shall that Benares (heaven) be attained by the evil doer?
50. Though iron break twice or thrice, the smith knows how to heat and weld it. If the spirit break who shall restore it ? పరనారీ - దూరగుడై ;
పరధనములకా' స పడక పరహితచారై ;
పరుల' లిగిన తాన' లుగక
పరులె' న్నగ బ్రతుకువాఁడు ప్రాజ్ఞుడు వేమా. 51
అజ్ఞానమె శూద్రత్వము ;
సుజ్ఞానము బ్రహ్మమౌ' ట శ్రుతులను వినరా !
యజ్ఞానము' డిగి వాల్మికి
సుజ్ఞానపు - బ్రహ్మమొం' దె జూడర వేమా !. 52
నీళ్లలోని - చేప నెరి మాంసమా' శకు
గాలమం' దు జిక్కి కూలిన' ట్లు
యాశ బుట్టి మనుజుడా' రీతి జెడిపోవు ; వి. 53
- _______
51. He who keeps himself afar from another's wife ; who desireth not another's wealth, but is benevolent ; and though others be enraged, is not worth ; and who lives in the esteem of others, is the wise Man.
52. Listen to the scriptures, that declare ignorance to he the servile (Sudra) state, and wisdom to be (Braminship) the priestly rank. Behold Valmiki the bard (who was once a highwayman) when his ignorance ceased, attained the Braminical rank.
53. Like as the fish in the waters, through desire of the delicious bait, is fixed on the hook and perishes : so a man if seized with desire is also ruined. బొంది యెవరి సొమ్ము పోషింప పలుమారు !
ప్రాణమె' వరి సొమ్ము భక్తి సేయ !
ధనము యెవరి సొమ్ము! ధర్మమే తన సొమ్ము. వి. 54
నార యన' నవచ్చు, నమశివ యనవచ్చు ;
మేలు - వారి నమ్మిమెచ్చ వచ్చు ;
కొంగు - కాసు విడిచి గొబ్బున నీ' రాదు. వి. 55
మేడి - పండు జూడ మేలిమై' యుండును ;
పొట్ట విచ్చి చూడ పురుగులుండు;
బెరుకు వాని మదిని బింకెమీ' లాగురా. వి. 56
ఉసురు లేని తిత్తి యిసుమం' త వూదిన
పంచ - లోహములును భస్మమౌ' ను ;
పెద్దలు' సురుమం' టె పెను మంటలె' గవయా ? వి. 57
- _______
54. Whose is the body, that we should continually nourish it ? whose is the soul that we should devout to save it ? whose is our wealth? virtue alone is ours !
55. He may ejaculate Nara ! (Arjuna) or Namasiva ! (a name of the deity) and we may, in seeing him, say, Good ! Admirable ! and laud him; but he is in no hurry to open his purse and bestow a farthing.
56. If you behold the fig (ficus glomerata) it is like pure gold ; if you open its belly and look in, it is all worms. Such is the ostentation of a reserved man.
57. By the groaning of a buffalo hide bellows (in the world)[3] the five metals are calcined : when good men grieve, will not a great flame arise to heaven ? మందు దిన బోటు మానును;
మందు దినగ జేయ పొలతి మహిలో వలసున్;
మందు దిన కుదురు రోగము;
మందు దినం గలదు, పుష్టి మహిలో వేమా. 58
తలను పాగ పైని తగు - పచ్చడము బొజ్జ
చెవుల పోగుల' రసి చేరున'ర్థి;
శుద్ధ - పశువులౌ'ట బుద్ధిలోనె' రుగక. వి. 59
స్త్రీల సుఖము జూచి చిత్తంబు నిలుకడ
సేయని మనుజుండు చెడు నిజంబు;
యేటి - గట్టు - మానుకె'ప్పుడు చలనంబు? వి. 60
- ________
58. If the medicine is taken the wound will be cured. There is also a medicine which, if thou give it to her, a woman will love thee : there is a medicine by which disease is cured : if thou take a certain medicine, it causes fatness.
59. When he beholds a turban on the head, a well fitting coat, a fair belly and rings in the ears, the beggar approaches him, little supposing what a mere brute the miser really is.
60. He who being given up to the pleasures of women, cannot exercise firmness of mind, verily shall be ruined. Like as a tree on the river bank is ever unstable. కూలినాలి జేసి, గుల్లా పుపని జేసి ;
తెచ్చి పెట్ట యాలు మెచ్చ నేర్చు ;
లేమి - జిక్కు - విభుని వేమారు దిట్టును. వి. 61
ఇంద్రియ పరవశుడ' ధముం
డిం' ద్రియ పరవశుడు భక్తియెడ మధ్యముడౌ ;
నింద్రియ జయుడు' త్తముడు జి
తేంద్రియ సమ్మతుడు విన మహేశుడు వేమా. 62
తన గుణము తనకునుండగ
నెనయంగా నొరుని - గుణమునెం' చును, మదిలో
తనగుణము తాను దెలియక,
పనరి యొరుని న' నెడు వాడు భ్రష్టుఁడు వేమా. 63
- ______
61. If thou wilt work for hire, and slave, and gain, and give it to thy wife, she knows to applaud thee: but a thousand-fold will she revile her husband, if he falls into poverty.
62. He that is given up to his senses is the lowest. He that is delivered up to his lusts shall through devotion become medial. He is the best who hath conquered his lusts. He who hath subdued his passions and commandeth himself is (hear me) the mighty lord !
63. His own disposition remaining, unaltered in him, he concerns himself to weigh in his mind the temper of another ! He who, himself yet ignorant of his own nature, laments only for his neighbour, is a fallen creature 0 Vema ! వెర్రి - వానికై' న వేష - ధారికినై' న,
రోగికై' న పరమ - యోగికై' న,
స్త్రీలఁ జూచిన' పుడు చిత్తంబు రంజిల్లు. వి. 64
తావసించు - చోట తగన' ల్జడా' యెనా ?
సౌఖ్యము గల భూమి జరుద వలయు ;
కొలకులింకెనే' ని కొంగలందుండునా ? వి. 65
భూమిలోన పుణ్య - పురుషులు లేకు' న్న
జగములే' ల నిచ్చు పొగులు గాక
నం' త తరుచు దొరకరా' డనాడను గాని. వి. 66
చిత్త - శుద్ధి గల్గి చేసిన పుణ్యంబు,
కొంచెమై' నన' దియు కొదువ గాదు;
విత్తనంబు మర్రి - వృక్షంబునకునెం' త. వి. 67
- ______
64. Whether he be a fool, or a fop, he he a patient or a pre-eminent ascetic, instantly on beholding women is the heart of a man delighted.
65. If the place where you are is troubled, you should pass to a more comfortable land. If the pond dry, will the cranes remain in it ? (An allusion to a fable in the Hitopadesa).
66. Were the earth void of the excellently virtuous, how should the world stand nor be burnt with fire ? They are not so very frequent : but only here and there.
67. A good work performed with a pure heart, though small, is not trifling. How large is the seed of the banyan and the mustard tree ! చెడ్డ వాని మిగులఁ జెరుచును దైవంబు
అడ్డ పడడు వానికా' పదై'న;
చెడిన - చేనుఁజూచి యొడయడు మెచ్చునా ? వి. 68
ఎక్కుడై' న - యాశలి' నుమడి యుండఁగా;
తిక్కబట్టి నరుడు తిరుగుచుం' డు ;
కుక్కవంటి - యాశ కూర్చుండని' వ్వదు. వి. 69
అరయ తరుచు కల్లలా' డెడు - వారిం' డ్ల
వెడలకే' ల లక్ష్మి విశ్రమించు ?
ఓటి కుండ నీరు పోసిన చందాన. వి. [4] 70
గుణవతి యగు యువతి గృహము చక్కగనుం' డు,
చీకటిం' ట దివ్వె చెలగు రీతి;
దేవి యున్న యిల్లు దేవార్చన - గృహంబు. వి. 71
- ______
68. Utterly does the Deity destroy the wicked. God does not interpose if evil befall him. Will the king be pleased at seeing a barren field ?
69. When his passions are redoubled, a man is seized with madness and roams the earth. Cupidity makes a man as restless as a dog.
70. How should fortune dwell in the houses of those who perpetually tell lies ? It is like drawing water in a leaky vessel.
71. The house of a virtuous young woman is orderly, she is like as a light shining in a dark room : The house in which a first wedded wife dwells, is like as the place of divine worship. ఇంటి యాలు విడిచి యిల జార - కాంతల
వెంట దిరుగు - వాడు వెర్రివాడు ;
పంట చేను విడిచి పరిగె యేరిన యట్లు. వి. 72
రాజ - వరులకె' పుడు రణ - రంగముల చింత ;
పరమ - మునులకె' ల్ల పరమచింత ;
యల్ప - నరులకె'ల్లన' తివెలపైచింత. వి. 73
తల్లి - దండ్రి మీద దయ లేని పుత్రుండు
పుట్టనే' మి ? వాడు గిట్టనే' మి ?
పుట్టలోన చెదలు పుట్టదా గిట్టదా ? వి. 74
ముందరి పోటులు మాన్పను
మందెందై' నాను గలదు' మహి లోపలనే ;
నిందల - మాటలు మాన్పెడు
ముం దెం' దై' నాను గలదె? మహిలో వేమా 75
- ______
72. He that leaves his wife at home, and roams after incontinent women in the world is a madman. It is like leaving his fruitful field, to go and gather mere gleanings.
73. The thoughts of kings is perpetually on the battlefield. Eminent saints are constantly thinking on the Most High. But light men are always thinking on women alone.
74. The son who hath no regard for mother and father, what matter though he be born, what though he perish ? Do not the white-ants in a hillock come forth and perish as well as he ?
75. A medicine may always be found somewhere in the world, to heal wounds received in front. But hath any remedy been found to heal the wounds of slanderous words ? తత్వమె' రుగు - వాడు దైవంబు నె' రుగును ;
సర్వ - సారములను జంప జేయు ;
కదళి మ్రింగు వాడు గరళంబు మ్రింగునా ? వి. 76
నీళ్ల మీద బుగ్గ నిలచిన యప్పుడు ;
తళ్లు వేగ వచ్చి తాకు గాక ;
విడెడు - కుండకింత విభ్రాంతి పడుదురు ! వి. 77
హేమకార - విద్య నె' రిగిన వారె' ల్ల
వెతలఁ బడని యట్లు విద్య చేత
తత్వమె' రుగు వెనుక తనకు చింతే' లరా ? వి. 78
జీవ - భావమె' రుగ జెడదె' న్నటికి మతి ;
దైవమునునె' రుంగ దనరు బుద్ ధి;
తేజము' దయమం' ద దిమిరంబు నిలువదు. వి. 79
- ______
76. He who knows the truth knows the Divinity, and this will enable him to slay all his lusts. Will he who has swallowed a delicious plantain, swallow bitter venom?
77. When a bubble stands on water, a rapid rush in passing destroys it. Alas ! what affection men feel for the frail earthen vessel of the body.
78. Like as all those who comprehend the science of alchymy by reason of that skill suffer no more sorrows, so when thou hast learnt the truth, thou shalt no more grieve.
79. If thou knowest the nature of life, and that it consists in the temporary union of soul and body, never shall thy mind perish in delusion. If thou knowest the Deity, -wisdom shall shine within thee; after the light hath arisen darkness shall no more remain. ఆశచేత మనుజులా' యువు గల నాళ్లు
దిరుగుచుందురు భ్రమ' ద్రిప్ప లేక ;
మురికి భాండమందు ముసరు నీగల భంగి. వి. 80
పర సమి' నుము సోకి బంగారమై' నట్లు;
కప్పురంబు జ్యోతి గలసిన' ట్లు;
పుష్పమందు తావి పొసగిన' ట్ల' గు, ముక్తి. వి. 81
కుండ పగిలెనే' ని కొత్తది [5]గొనవచ్చు ;
భూ - తలంబునందు పొందుగాను
కూల బడిన నరుఁడు కుదురుట యరుదయా! వి. 82
జపము బాహ్య - పూజ జాల జేసి పిదప
కపటము విడ లేక కష్ట - నరులు
ముక్తినొం' ద లేక మునిగిరి తమమున. వి. 83
- ______
80. Through strong desire do men wander all the days of their life, unable to rid themselves of delusion; like to flies that settle on a vessel defiled with wine.
81. As iron by touching the Philosopher's stone becomes gold ; like as camphor unites with the lamp, and both become fire ; or like as the odour in a flower is united therewith, such is absorption : it consists in the uniting of our soul with the Divinity.
82. Though a vessel be broken, a new one is easily procured. Is it then marvellous that after a man's death he should acquire a new body?
83. After much meditation and external worship, wicked men, who cease not from hypocrisy, are unable to attain beatitude, and sink into darkness. ఊర్ధ్వ - లోకమందును' చిత క్రమంబున ;
రూపమే' మి లేక రూఢితోన ;
పరమ - యోగి చూచు, పరమాత్ముడి' తడ' ని. వి. 84
సత్యమ' మరి యుండ, జ్ఞానమ' మరి యుండు,
జ్ఞానమ' మరి యుండ సత్యముండు
జ్ఞాన సత్యములును సమమై - న ద్విజుఁడ' గు. వి. 85
దానమొ' సఁగు కన్న, దేసంబు * [6]మరిహెచ్చు ;
దేసమొ' సఁగు కన్న, తెలివి హెచ్చు;
తెలివి కన్న నాసఁ †[7] దెగ వేసిన ది హెచ్చు. వి. 86
దొంగ మాటలా' డ దొరుకునా మోక్షంబు ?
చేత గాని కూతచెల్లదె' పుడు?
గురువు పద్దు గాదు, గుణహీన మది ‡ [8] గాక. వి. 87
- ______
84. In the world above, after finishing his holy course, the perfected saint shall in reality behold the Great Spirit, devoid of all form, and say, This is He !
85. If thou be endued with truth, thou shalt attain wisdom ; by gaining wisdom, thou shalt attain the truth. He is the regenerate, who possesseth wisdom and truth in an equal degree.
86. Meditation is of superior merit to the bestowing of gifts; as understanding is superior to meditation ; and to cut off our lusts, is superior even to understanding.
87. If thou use the words of hypocrisy, how shalt thou attain beatitude? thy vain babbling shall never pass as good : this is no dignified undertaking, but only a fruitless inclination. గాలి లేని దీప - కళిక చందంబున,
లలు ససుళ్లు లేని జలధి రీతి;
నిశ్చలాత్మయెన్న నిర్వికారంబున
నుండెనే'ని, ముక్తియండ్రు వేమ. 88
మంట లోహములను మాను చీలలయందు
బటము గోడలందు, బరగ నిసుకఁ
బెట్టనంటున'ట్ల, బెనఁగు దేహము జీవి. వి. 89
కలుషమె'ల్ల (దెలియ), దల వంపులకు మూల
మ',రయ తత్వమె' ల్లనా'త్మఁబుట్టు;
తెలివినందుకు మరి ధీరుండు గావలె! వి. 90
అనగ ననగ రాగమ తిశయిల్లుచు నుండు
తినగ తినగ వేము తీపినుండు
సాధకమున బనులు సమకూరు ధరలోన. వి. 91
- ______
88. Like to the flame of a lamp that is placed out of the wind - like to the ocean free from defiling whirpools - is the unagitated soul when free from change. This is named beatitude.§[9]
89. As metals unite with flame, and a spike with wood, and figures with the walls on which they are painted, so are the body and living soul united.
90. Know that sin is always the cause of drooping the head ; that all true good originates in the spirit, but to comprehend this requires much firmness.
91. By talking and conversing affection increased : as you continue to eat even the bitter Nimba leaf, it becomes sweet ; so by practice may we succeed in any art whatever. స్థూలము కను గుడ్డు' సూక్ష్మంబు కన్పాప'
కంటిపాపనుండు కారణంబు.
కారణమున బ్రహ్మ - కళ నెరుంగ వలెను. వి. 92
తేనె తెరల జాడ తేనె టీగ యెరుంగు
సుమ - రసంబు జాడ భ్రమర మె' రుఁగు ;
పరమ - యోగి జాడ' భక్తుండె' రుంగును. వి. 93
అడవి దిరుఁగ లేదు' యాకసమున లేదు,
అవనిఁ దీర్థ - యాత్రలందు లేదు ;
ఒడలు శుద్ధిఁ జేసి' యొడయని జూడరా ! వి. 94
కప్పురంపు మనసు గాంక్షించు యోగికి
జ్ఞాన - దీప - శిఖయుఁ దా నటించు ;
కాన వచ్చునా' త్మ - క్రమమాణమై' నిచ్చ. వి. 95
- _______
92. Large is the eye-ball, minute is the pupil ; yet in the pupil alone exists the source of vision : such are the mediums through which we view the Deity.
93. As the bee knows the direction of the hive ; and as the humble bee seeks where the sweetest sap is found : so does a devoted spirit seek after the perfected saint.
94. Though we roam the wilds, sanctity is not in them ; nor is it in the sky ; nor on earth in the confluence of holy streams. Make thy body pure and thou shalt behold the king.
95. The devout man who longs for a heart pure as camphor, shall himself shine as the flame of the lamp of wisdom. By the gradual progress of his soul shall he attain his desire. నీవా' డిన నేనా' డుదు ;
నీవుండిన నేను నుం' దు, నిర్విణ్నుడనై ;
నీవు దలంచినఁ దలపుదు
నీవు నగిన నేను నగుదు ! నిజముగ వేమా. 96
నీరు కారమా' యె, కారంబు నీరా' యె;
కారమైన నీరు కారమా' యె
కారమందు నీరు కడు రమ్యమై' యుండు. వి. 97
శివుని యనుభవంబు సృష్టిలోపల లేక,
సంశయంబు చెడదు సాధకులకు;
చెలగు దివ్వె లేక చీకటి వాయునా ? వి. 98
ఇంద్రియముల చేతనె' గ్గొందుచుండెడు
వెర్రి[10] మనుజుడే' ల వెదకు శివుని ?
ఇంద్రియముల రోసి యీశుని జూడుడీ. వి. 99
96. What thou sayest, O God, I will say ! where thou dwellest I will remain enwrapt; my thoughts shall be like to thine ; and when thou smilest, I will also smile.
97. Water becomes saltpetre, and saltpetre turns into water ; nitrous water is converted into nitre : so strong is the attraction between a salt and a fluid.
98. If, while on earth he attain not the enjoyment of God, never shall the aspirant be freed from doubt. Can a house be luminous devoid of a candle ?
99. Why should the fool, who is still agitated by his lusts, seek after God ? Forsake your passions, and ye shall see him. కడుపు నిండ సుధను గ్రమము తోఁ ద్రావిన
పాల మీఁదనే' ల పారు మనసు?
తత్వమె' రుగ వెనుక తత్వంబు లేటికో ? వి. 100
ఉత్తమో - త్తముండు తత్వజ్ఞుడి' (ల మీద)
మహిమఁ జూపు వాడు మధ్యముండు.
వేషధారి, యుదర - పోషకుడ' ధముండు. వి. 101
హృదయమందు నున్న యీశుని దెలియక,
శిలలకె' ల్ల మ్రొక్కు జీవులార !
శిలలనే' మి యుండు, జీవులందే కాక? వి. 102
గంగి - గోవు పాలు గంటెడై' నను జాలు ;
కడివె' డైన నే' మి ఖరము పాలు ;
భక్తి గలుగు కూడు పట్టెడై' నను జాలు. వి. 103
- ______
100. If one have drunk his belly full of nectar, how should his mind run upto milk? When we know the divine essence, to what end are other things ?[11]
101. The best of the excellent on earth is he who knoweth the truth ; he who displays his own greatness is in the middle state ; and he who wears a religious garb to nourish his belly is the lowest of all.
1.2 O ! ye who, ignorant of the God who dwells in the hear, bow down to all stones, ye mere animals ! what is there in a stone superior to what is in a lining body !
103. A single spoonful of milk from a good cow is enough ; of what use is pailful of ass's milk ? a single handful of food given with faith (zeal or affection) is enough. బండ మీద చెలమ పాటించి తవ్విన,
నలయికె' క్కుడౌ' ను, ఆశ లేదు;
గుంట పట్టు చెలమ కులము' ద్ధరించు రా . వి. 104
కాకి - గూటి లోన కోకిలమన్న' ట్లు
భ్రమరమ' గుచు పురువు బ్రతికిన' ట్లు;
గురుని గొల్చు వెనక, గురువు తానౌ' నయా. వి. 105
మాట దిద్ద వచ్చు' మరి యెగ్గు లేకుండ,
దిద్ద వచ్చు రాయి, తిన్నగాను;
మనసు దిద్ద రాదు, మహినెంత వారికి. వి. 106
మనసునందు ముక్తి మలయుచునుండంగ,
మనసునె' రుగ లేక, మనుజులె' ల్ల,
మనసునంట లేక, మాయమై పోదురు. వి. 107
- _______
104. If you painfully dig a well in a rock devoid of a spring, you will suffer great weariness, but not gain your desire : but a pit dug in low ground will support a tribe.
105. Like a cuckoo lives in a crow's nest ; like the worms live that are hidden by a wasp ; *[12]is he who honours a teacher : he shall himself become a master.
106. Speech may be corrected so as to be without irregularity ; a stone may be carved into a fine form ; but the mind can never be altered, no, not in the best of men.
107. Though the principles in wich beatitude originates exist in our heart, all men who are unable to know their hearts, and to restrain their minds, vanish in death. మనసు ముక్తి యనుచు, మదినె' రుంగగ లేరు,
మనసుచేత దగిలి మాయమై' రి;
మనసు తాన యైన మర్మజ్ఞుడ' గు యోగి. వి. 108
మదినె' రిగిన వాని మహి గానమెందును,
మదినె' రుంగు నరుడు మహిని నరుదు;
వెదకి తనువులోన వేడ్కతో నినుఁ జూచు. వి. 109
బ్రహ్మమును యెరుగదు భావమిందుండినా,
తనువు గుడి - గఁ జేసి, తన్ను నిలిపి,
లోక - బుద్ధి విడిచి, లో - జూపు జూడ రా. వి. 110
నిన్నుఁ జూచుచుండ నిండును దత్వంబు;
తన్నుఁ జూచుచుండ తగులు మాయ
నిన్ను నె'రి గిన పుడె తన్ను దానె' రుఁగును. వి. 111
- ______
108. They cannot learn that the heart is the source of perfection ; they are entangled in their lusts and perish ; he who is converted into pure mind is the saint who knows the great secret.
109. No where do we see one who knows his own heart ; he who knows his heart is rarely found. If he search, he shall with joy find Thee, O God even in the body.
110. The mind cannot see God as long as it is in this life : but convert thy body into a temple, and restrain thyself : give up all worldly thoughts, and see him with thy internal eye.
111. By looking to Thee, is wisdom *[13] perfected ; by looking to ourselves, we fall into delusion ; when we know Thee, we shall know ourselves. గాలి గాలిఁగలసె, గగనంబు గగనంబు,
మన్ను మన్నుఁ గలసె, మంట మంట;
నీరు నీటఁ గలసె, నిర్మలంబై' యుండె. వి. 112
వెదుక వెదుక దొరుకు వేదాంత వేద్యుండు ;
వెదుకు వానిఁ దాను వెదకుచుండు;
వెదుక నేర్చిన' ట్టి వెరవర్లు గలరకో ? వి. 113
తను వలచిన దా వలచును
తను వలవక యున్న దన్నుఁదా వలవడి ('లన్‌.)
తనదు పటాటోపంబులు
తన మాయలు పనికి రావు (ధరలో వేమా) ! 114
- ______
112. In the dissolution, at death, of the five corporeal elements air returns to air, ether to ether, earth to earth, flame to flame, and water to water ; thus does the spirit attain purity.
113. By searching and seeking, he who knoweth the scripture *[14] is found : he seeketh the man who seeketh him; alas ! are there any who are wise and seek him ?
114. If we love him, he will love us ; if we love not him, never will he love us : all our display, all our hypocrisy, will be of no avail [in the world]. స్వానుభూతి లేక, శాస్త్ర - వాసనల చే,
సంశయంబు చెడదు సాధకునకు;
చిత్ర - దీపమునను జీఁకటి చెడన'ట్లు. వి. 115
శాంతమున సకల కార్యము
సంతోషంబునను బొందు; సత్యము జయమౌ;
పంతము చెల్లును; ధర్మజు-
డెంతే'సి ప్రయాసముల జయించెను, వేమా! 116
ఉర్వి - జనులు, పరమ - యోగీశ్వరునిఁ జూచి,
తెగడు వారు గాని, తెలియ లేరు
అమృతమా'ది రుచుల హస్తమే' మె'రుగును? వి. 117
- _______
115. Without personal experience, the mere savor of the scripture will not remove the fears of the aspirant ; *[15] as darkness is never dispelled by a mere painted flame.
116. By gentleness is every object pleasantly obtained: truth shall become victorious : our vow shall be accomplished. How great were the difficulties overcome by the gentle Dharma-Raz ! †[16]
117. When the sons of earth see the holy saint ‡[17] they revile him, but cannot understand him. Can the hand discern ambrosia from other tastes ? పురుషుడె'న్నిగతులఁ బుట్టింది,*[18] మొదలుగ,
పాప చింతఁ జేయు పామరమున
మదిని గుంటి కుక్క మాంసము దిన్నట్లు. వి. 118
అంకిలె' రిగి మాటలా' డ నేర్చిన' పుడె,
పిన్న పెద్ద తనములె, న్ననేల' ల?
పిన్న చేతి దివ్వె పెద్దగా వెలుగదా? వి. 119
మొదటఁ బోయు నీరు [మొగి] బీజములకె' క్కి,
మొదటికు' రుక వేగ మొలకలె' త్తు;
మొలక పృథివి బెరిగి వెలయును వృక్షంబు. వి. 120
- ________
118. However often he be re.born in the human form, stupidly does he meditate on sin alone: like a lame dog who in imagination eats flesh.
119. When one has learnt to speak prudently, why should we think of his youth or age? May not a lamp burn bright though held in the hand of an infant?
120. The water at first poured on the seed affects it, reaching the root; soon it raises a sprout j the shoot grows in the soil; and the tree comes to light. మగని కాలమందు మగువ కష్టించిన,
సుతుల కాలమందు సుఖముఁ బొందు.
కలిమి లేమి రెండు గలవెంత వారికి.
బలిమి, పుత్ర బలిమి బలిమి, వేమ. 121
ఆరు రుచులు వేరు సారంబు ఒక్కటి;
సత్య - నిష్ఠ వేరు సత్యమొ'కటి;
పరమ ఋషులువేరు, భావ్యుండు ఒక్కడు. వి. 122
తారకంబు జూచు దారి వేరే కల్దు;
సమము గాను జూడ, జక్కఁబడును;
వెర్రిగాను జూడ, వెలుగె'ల్ల బారురా! వి. 123
సజ్జనముల చెలిమి చాలింపఁగా రాదు;
ప్రకృతినె'రుగకు'న్న, భక్తి లేదు.
పలువలె'ట్టి రీతి భక్తి నిల్పుదుర'యా? వి. 124
121. If in the time of her husband's life a woman labours, she shall enjoy comfort in the time of her sons; all, however great, participate in wealth and poverty. The strength of strong sons is the greatest of all.
122. The six flavours *[19] are diverse, but taste is one ; various are the creeds regarding truth, but truth is one: and saints differ among themselves, while he on whom they meditate is one.
123. If thou look to God through the appointed means, there is a certain; method of attaining t» him: if thou look steadily to him, it shall become straight 5 but if thou look to him as a fool, all his light shall depart.
124. Cease not from friendship with the good: till we understand our fallen nature, we have no faith; how shall a sinner attain firmness in faith? ఇట్టి కనుల బ్రహ్మమె'ట్టు చూడఁగ వచ్చు?
జూచు కనులు వేరు, చూపు వేరు.
చూపు లోననుంచి చూడంగ వలవదా? వి. 125
దూలములను బోలు దురవస్థలను ఎల్ల
రోసి, యాసల'న్ని గోసివేసి
వాసనను దెలిసిన వాఁడెపో బ్రహ్మంబు! వి. 126
మన్నును దినుమంటె, మండేరు జనులార?
మంటి లోని మేలు మరువనే'ల?
నీళ్ల లోని మేలు, నిఖిలమై యుండురా! వి. 127
- _______
125. With such eyes as these how can we view the Deity? the eyes that see him are different, the vision is diverse. Must not we look to him with an internal eye?
126. He who hates all these evil periods of life that are burthensome as a beam; and who cuts off all his passions ; who knows the true value of his feelings, he, (go to) is become endued with the divine spirit.*[20]
127. If it is said "Eat earth"†[21] ye flame with rage; why do ye forget the good ye derive from the soil? The benefits of water pervade the world without acknowledgment. జీవమే'డనుండు? భావమె'క్కడనుండు?
కాపురంబు యేడ గదిసి యుండు?
తనరుచు'న్న రెంటి స్థలమే'ల తెలియరు? వి. 128
ధనము గూడఁ బెట్టి ధర్మంబు సేయక,
తాను దినక లెస్స దాచుగాక,
తేనెనీ'గ గూర్చి తెరవరికి' య్యదా? వి. 129
ఇచ్చే వారల సంపద
హెచ్చేదే' కాని, లేమి యేలా కలుగున్?
అచ్చెలమ నీళ్లు చల్లిన,
విచ్చలవిడినూ' రుచుం డు, వినరా వేమా! 130
- ______
128. Where does life reside? where does thought dwell? what place is their habitation? why can ye not perceive the evident*[22] abode of these two principles.
129. He heaps up wealth, and gives none in charity he consumes it not himself, but hides it! Will not the bee that stores up honey yield it by force to the traveller?
130. The wealth of liberal men shall always increase; poverty shall never befall them : when that †[23] well has ponied forth its waters, again'shall they be plentifully produced. పాలఁ గలయు నీరు' పాలెయై రాజిల్లు,
నదియు సాంబ యోగ్యమై'న యట్లు'
సాధు సజ్జనముల సాంగత్యముల చేత,
మూఢ జనుడు ముక్తి మొనయు వేమ! 131
చెడిన మానవులను చేపట్టి రక్షించి,
కడకు దేర్చిన'ట్టి ఘనుడు, తలప,
కడగి పుణ్యమై'న కడు శివు - సన్నిధి,
నెడ తెగకయ యుందురె'పుడు వేమ! 132
- ________
131. Water mingled with milk bears the appearance of milk; and thus becomes acceptable in sacred rites : thus, by intercourse with the pure and excellent shall even the foolish attain perfection.*[24]
132. The rich man who takes the destitute by the hand and rescues him, shall ultimately, in the presence of the glorious Siva, †[25] shall unceasingly dwell in happiness. ఒకరి నోరుఁ గొట్టి, యొకరు భక్షింతురు,
వారు నోరు మిత్తి వరుస గొట్టు;
చేఁప పిండునే'ల చేఁపలు చంపును?
జనుడు చేప పిండుఁ జంపు వేమ! 133
కనులు పోవు వాడు కాళ్లు పోయిన వాడు
ఉభయుల'రయఁ, గూడి యుండున'ట్లు,
పేద పేదఁ గూడి పెనగొని యుండును. వి. 134
పరగ రాతి గుండు పగలఁ గొట్టగ వచ్చు,
కొండల'న్ని పిండి గొట్ట వచ్చు,
కఠిన చిత్తు మనసు కరిగింపఁగా రాదు. వి. 135
- ______
133. They will strike a man on the face, *[26] and devour his substance ; they in turn shall be smitten on the mouth by the goddess of death : as fishes, preying on the fishy tribe, are destroed by man in just retribution.
134. He who has lost his eyes, and he who has lost his legs, unite to aid one another; so the beggar unites with the poor man.
135. A stone ball may be broken, the very hills may be reduced to dust; but the heart of the cruel man can be melted by nothing! అంత కొరత దీరి యతిశయ కాముడై
నిన్ను నమ్మి చాల నిష్ఠ తోడ,
నిన్నుఁ గొల్వ ముక్తి నిశ్చయముగఁ గల్గు. వి. 136
తత్వము తిరమై'న, తావుల వెదకుచు,
తాను తత్వమగును, తత్వ - యోగి
తలపుల'న్ని యుడుగ, తానె,పో, తత్వంబు! వి. 137
మాటలా'డ వేరె మనసు కొలది వేరె;
యొడలి గుణము వేరె యోజ వేరె;
యెట్లు గల్గు ముక్తి యేలాగు తనలాగు? వి. 138
- ______
136. He who, free from fault, and full of love, believeth on Thee and with all austerity worshippeth Thee; he shall certainly attain release (mucti: see v. 88, n.)
137. When he is well grounded in the truth (tatwa) he searcheth it in every place, and, united with holiness, shall be transformed into it; all his vain thoughts shall be done away; and he, (go to) shall be perfect.*[27]
138. Talking is one thing, and the temper of the mind is another; the qualities of the body tend one way, and our intention another! How shall we attain salvation! and what path is this we are pursuing? వెలది చక్కదనము వెరవై'న యీడును
విభుని కరుణ లేక వితగనుండు;
నీదు కరుణ లేక నేర్పులు కొర గావు! వి. 139
ఎంత కష్టముండునంత పాపపు చింత;
చింత చేత మిగులఁ జివుకు మనసు;
చింత లేక యు'న్న చెడని సంపద జూచు. వి. 140
ఎన్నాళ్లును దానుండును
యెన్నాళ్లును దాను నేర్చి యెన్నిట వెలయున్‌;
కొన్నాళ్లకుఁ దాఁ జన్న ను *[28]
మన్నా'యెను విద్య లె'ల్ల! [మహిలో] వేమా. 141
ధనమె'చ్చిన్న మనమె'చ్చును,
మనమె'చ్చిన దుర్గుణంబు మానక యె'చ్చున్;
ధనము'డిగిన మనము'డు గును;
మనము'డిగిన దుర్గుణంబు మానును వేమా! 142
139. As the beauty of a woman, and her lovely bloom, if devoid of grace in her husband's eyes, are all unprofitable; so devoid of Thy grace, all our skill is fruitless!
140. In proportion to a man's difficulties are his wicked devices; by such thoughts the mind is much weakened; if devoid of anxiety, he possesses an imperishable treasure.
141. However many days he livps,. however long he is learning, and however he is distinguished, in a few days he dies, and is turned to earth, with all his skill.
142. As wealth increases, inclinations increase; with our inclinations, our evil nature fails not to be aggravated ; when wealth ceases, our lusts leave us; and with those lusts are our bad dispositions diminished. విన వలెనె'వ్వరు చెప్పిన;
వినినంతనె తమక - పడక వివరింప వలెన్:
విని కని వివరము దెలిసిన
మనుజుడు పో నీతి - పరుడు, మహిలో వేమా. 143
ఈ కపట నాటకంబును,
ఈ కపటపు చదువుల'న్ని యింపు దలిర్పన్
ఏ కపటా'త్ముడు సేసెనొ,
యా కపటా'త్మునకు మ్రొక్కి, యలరుము వేమా. 144
ఎండ వేళ చీకటే' కమై యున్నట్లు,
నిండు కుండ నీరు నిలిచిన'ట్లు,
దండిని బరమా'త్మ తత్వంబు దెలియరో! వి. 145
- ________
143. Whoever speaks, hear him; while listening, be not wroth, but examine it well, with discrimination:*[29] if, by listening and viewing, he discover the truth, (go to) a man shall become excellent in wisdom.
144. Him, the hidden spirit, who created this well contrived mystic dance, and delights in these recondite studies;†[30] worship that inscrutable spirit, and rejoice in him, O Venus !
145. Like as when the sun shines clearly, and darkness hides itself;‡[31] and as when clear water fills a vase; so fully and clearly let us com prehend the essence of the supreme spirit. ఎండిన మానొ' కట'డవిని
ఉండిననందగ్ని పుట్టి యూడ్చును చెట్లన్‌;
దండి గల వంశ మెల్లను
చండాలుండొ'కడు పుట్టి చదుపును వేమా! 146
శిష్య - వర్గమునకు శివు జూప నేరక
కాని మతము లోన గలుపు నట్టి
గురుని యెరుకన', రయ, గుడ్డె'ద్దు జొన్న, రా. వి. 147
ఇంటి లోని ధనము, "యిదినాది" యనుచును,
మంటి లోన దాచు, మంకు జీవి!
కొంటఁ బోడు వెంట గుల్ల కాసును రాదు. వి. 148
- ______
146. If there be one dry tree in a forest, it will produce flame by friction and sweep away all the rest: thus if a base wretch *[32] be born in a noble race, he will destroy it all.
147. The teacher†[33] who is unable to shew the path of holiness to his disciples, and plunges them in an evil creed, his wisdom is like that of a bullock entangled in a field of maize.‡[34]
148. The wicked wretch §[35] considers the wealth in his house as his own for ever, and hides it in the earth; yet he cannot carry a cauri or a farthing with him when he dies. దేశ వేషములను తేట సేయక దేవు
డా'త్మ లోననుండన' నగి పెనగి;
వేసమ'రసి చూడ, గ్రాసంబు కొరకయో! వి. 149
మిరప గింజఁ జూడ మీద నల్లగనుండు;
కొరికి చూడ, లోన చురుకుమ' నును;
సజ్జనులగు వారి సారమి,ట్టులనుండు. వి. 150
పర్వత - వన - వాసి, పరిణామ వర్తన,
కూప - వాసికె'ట్లు గురుతు పడును?
బ్రహ్మ - నిష్ఠు వెంట ప్రాకృతుడ'రుగునా? వి. 151
149. God regards not *[36] our country or our garb; he dwells in the soul, intimately entwined therewith; an assumed garb †[37] is merely worn for the rake of the belly.
150. If you look at a grain of pepper, it is externally black; if you bite it you perceive ‡[38] that internally it is pungent. Thus imperceptible is the worth of the excellent.
151. How can the conduct,—so different from his own§[39]—of the hermit who abides in the mountains and wild, be comprehended by him who dwells in the pit of secularity? will the natural man follow after him whose practice is godlike? కస్తురి యట చూడ, కాంతి నల్లగనుండు;
పరిమళించు దాని పరిమళంబు;
గురువు లైన వారి గుణములీ' లాగు, రా. వి. 152
దొంగతనము రంకు దొరసి యుండు జగతి;
రంకులాడికింత శంక బుట్టు;
దొంగకె('న్న) రే - వెలుంగొ' ప్పు కాన'ట్టు. వి. 153
గురువు లేక విద్య గురుతుగా దొరకదు,
నృపతి లేక భూమి తృప్తిగాదు;
గురువు విద్య లేక గురుతర - ద్విజుఁడౌ'నె? వి. 154
- ____
152. Look closely at musk; its hue indeed is dark, but its fragrance perfumes all things. Thus hidden are the virtues of men of weight.
153. Theft and whoredom are alike in the world; the adultress is full of apprehensions; like the thief, who dares not View the beauty of moon, light.
154 Without a teacher, learning cannot be accurately gained ; as, with, out a ruler, the earth is not nourished: without a teacher, and learning, how can one become distinguished among the twice-born ?*[40] అల్ప - సుఖములె'ల్లనా' శించి మనుజుండు,
బహుళ దుఃఖములను బాధపడును;
పర - సుఖంబు నొంది, బ్రతుకంగ నేరడు. వి. 155
కాల - వశముఁ బట్టి, కర్మ - జీవుల పిండు *[41]
మత్తుల' గుచును మద - మత్తులై' రి;
ముత్తులైన జనుల మనసే'టి మనుసయా? వి. 156
[కడగి †[42]] వట్టి యాస కడతేర నివ్వదు
ఇడుములందుఁ బెట్టి యీడ్చు గాని;
పుడమి జనుల భక్తి బొడమంగ నియ్యదు. వి. 157
పాల లోన పులుసు లీలతోఁ గలిసిన,
విరిసి తునుకల'గును, విరివిగాను;
తెలివి మనము లోన దివ్య తత్వము ‡[43] తేట. వి. 158
- _______
155. The man who longs after trifling comforts, suffers the grief of many sorrows ; it is out of his power to attain the highest of bliss, and live for ever.
156. Sinful creatures are all subject to time; they are intoxicated by the lusts they delight in; ah, what kind of heart is the heart of a drunken man ?
157. Vain desire suffers not to attain our end; it only plunges us in troubles, and drags us along; it prevents faith from being born in men.
158. If you mingle an acid with milk, it will separate, cracking into . pieces; thus does the divine influence divide the understanding heart. దేహము లెస్సగనుండిన,
పోషణ - తత్వంబుల'న్ని పొందుగ దెలుసున్;
దేహము బడలిక బడినను,
పోషణ - తత్వములు [వచ్చి] పొందవు, వేమా. 159
అధికుడై'న రాజు *[44] యల్పునిఁ జేపట్ట,
వాని మాట చెల్లు వసుధలోన
గణకులొ'ప్పియు'న్న గవ్వలు చెల్లవా? వి. 160
ధర్మమ' †[45] రసి పూని ధర్మ రాజా'దులు,
నిర్మలంపు ప్రౌఢి ‡[46] నిల్పు కొనిరి;
ధర్మమే నృపులకు తారక §[47] - యోగంబు. వి. 161
- ______
159. If the body be well, the real. nature of our course is clearly seen; but when the body falls into weakness we cannot perceive the truth of our state.
160. If it mighty prince takes a light man by the hand, his word will pass current in the world; if merchants own them, are not even shells accepted for money ?
161. By practising; what was right, † did Dharma Raz and other warriors maintain their spotless heroism. Righteousness is to all rulers the means of attaining salvation.§ దానములను సేయ ధర చేతులా'డక,
బహు ధనంబుఁ గూర్చి పాఁతి పెట్టి,
తుదను దండుగని'డి మొదలు చెడు నరుడు. వి. 162
నిత్యంబు కాని యొడలికి,
నిత్యము దుఃఖంబుఁ బడును, [నిరతము ధరలో;]*[48]
నిత్యా'నందపు పదవికి
నిత్యంబును దుఃఖ పడగ నేరరు, వేమా! 163
విను వివేకమ నెడు వింత గొడ్డలి చేత,
వ'లయ విద్య యనెడు నడవి నరికి,
తెలివి యనెడు గొప్ప దీపంబు చేపట్టి,
ముక్తిఁ జూడ వచ్చు, మొనసి వేమ. 164
- ______
162. He will not move his hands to bestow gifts; he collects much wealth, and buries it; ultimately he shall pay the penalty; the man shaft be ruined root and branch.
163. For this body, devoid of perpetuity, they bear perpetual pain; but never will they take any pains to attain the abode of eternal bliss.
164. Hear ! if with the admirable axe of discrimination, thou cut down the forest of ignorance, holding in thy hand the great lamp that is called understanding, then shalt thou see †[49] perfection. ఎక్కడి సుతులె'? క్కడి పతు.
లె?'క్కడి బంధువులు, సఖులు? నెక్కడి భృత్యుల్‌?
డొక్కు బడి పోవు వేళల,
చక్కటికిని నెవరు రారు, సహజము వేమా. 165
పాల నీరు క్రమము పరగ హంస యెరుంగు;
నీరు పాల క్రమము నెమలికే'ల?*[50]
అజ్ఞుడైన వాఁడున'ల శివునె'రుగునా? వి. 166
కన్నులందు మదము గప్పి కానరు గాని,
నిరుడు మందటే'డు నిన్న మొన్న,
దగ్ధులై,న వారు తమకంటె తక్కువా? వి. 167
165. Where are sons or wives; where are relations; where are friends or servants †[51] at the time when we perish? none of them will approach us:this is their nature.
166. The swan alone can distinguish water when mingled with milk: ‡[52] how should the peacock distinguish these fluids? and how shall the ignorant man discern the deity from his own works?
167. They cover their eyes with fatness, and cannot see: but are those who were burnt on the funeral pyre (last year, or the year before; yesterday, or the day before) inferior to these, so blind in their pride? దీపంబు లేని యింటను
రూపంబులఁ దెలియ లేరు, రూఢిగ తమలో;
దీపమ'గు తెలివి గలిగియు,
పాపంబుల మరుగు త్రోవఁ బడుదురు, వేమా.[53] 168
ఏరు దాటి మెట్టకే'గిన పురుషుండు,
పుట్టి సరుకుఁగొనక పోయిన'ట్లు
యోగ - పురుషుడే'ల యొడలుఁ బాటించురా? వి. 169
మంటి కుండ వంటి మాయ శరీరంబు
చచ్చునె;న్నడైనఁ జావ' దాత్మ;
ఘటములె'న్నియైన గగనంబె యేకమే. వి. 170
మాయ'ను చెర - సాల, మనస'ను గొలుసౌను;
భేదమ' నెడు బొండ బెరసి యుండు;
యిట్టి బద్ధ - జీవికె'న్నడు మోక్షంబు? వి. 171
168. In a house without a lump they cannot clearly perceive each others countenances; if you possess the light of understanding, why do you fall into the dark path of sin ?
169. The man who has crossed a river and reached the shore cares no longer for the hide.sewn boat; why should the man who has attained happiness trouble himself about the body? . .
170. This false body, like an earthen vessel, will die: never shall the soul die; however many vessels there be, there is but one expanse into which they are ultimately resolved.
171. We are imprisoned in delusion; our inclinations are as chains, empty distinctions are the shackles attached to us: when shall be the deliverance from this life of bondage? ఎరుక కన్నను సుఖమే' లోకమున లేదు,
యెరుక నెరుగ నెవ'నికె' రుక లేదు;
యెరుక సాటి యెరుక యెరుకయే తత్వంబు. వి. 172
కని యుండి కాన లేర ట
విని యుండియు వినగ లేరు విస్మయమే మో
"కని గుడ్డియు విని చెవుడం"
చ'నున'దినిజ'మయ్యె జగమునందున, వేమా. 173
ఊరకుంట దెలియను' త్తమ యోగంబు,
మానసంబు కలిమి మధ్యమంబు;
నాసనా'ది విధులున'ధమ యోగంబు,రా. వి. 174
మనసుఁ బూని గెల్చి మనసులో సుఖియించి
కడకు మోక్ష పదముఁ గనును వాడు;
చెట్టుఁ బెట్ట ఫలము చేకూరకుండునా? వి. 175
172. In no world is there a blessing greater than wisdom: none possesses wisdom but he who recognizes its value. Knowledge is comparable to itself alone, Wisdom is (tatwa) the chief good.
173. Seeing they cannot see; hearing they cannot hear! what pride is this? the saying is verified, that "blind is his sight, and deaf is his hearing."
174. Quietism is the highest means of attaining absorption : the possession of intellect is the middle grade: postures, and other superstitious rites are the lowest degree of worship,
175. He who undertakes to subdue his heart shall find comfort therein: at last he shall see the abode of beatitude (mocsha) shall not he who plants a tree obtain its fruit? మాట లాడ వచ్చు మనసు నిల్పగ రాదు;
తెలుప వచ్చుఁ దన్నుఁ దెలియ రాదు;
సురియఁ బట్ట వచ్చు శూరుడు గారాదు. వి. 176
చూపు వెలయఁ జేసి, సూక్ష్మంపు వత్తిచే
చిత్తమ' నెడు దివ్వె, చెన్ను పరచి,
పాపమ' నెడు తిమిర మే' పార బాపని
పాప జాతి గురుడు, పశువు వేమ. 177
గురువు చిల్ల - గింజ; 'కుంభమీ' దేహం బు;
ఆత్మ - కలుష - పంకమ' డుగుఁ బట్ట,
తెలిసి విరిచెనే'ని దివ్యా - మృతము తేరు. వి. 178
176. It is easy to talk, but hard to the mind; we may teach others, but cannot ourselves understand : it is easy to lay hold on the sword, but hard to become valiant.
177. The teacher,*[54] of sinful nature, who cannot clear thine eyes, and with the subtle flame †[55] illumine the lamp of thy heart; who cannot dissipate the darkness of sin, this teacher is no better than a brute.
178. The teacher is the clearing nut; ‡[56] the vessel is this body ; if the impurities of thy soul sink like mud; through this separation, caused by wisdom, shall divine nectar§ be produced. గురుడ నగా మొదలంతకు;
గురు - శిష్యుల'నంగనె'ల్ల కొమ్మలు కాగా
గురువును గానగఁ జాలరు
ధర లోపల మనుజులె'ల్ల; తలపరు, వేమా. 179
గురుడ నగా పరమా'త్ముడు
పరగంగా శిష్యుడ'నగ పటు జీవుడ' గున్
గురు - శిష్య - జీవ - సంపద
గురు తరముగఁ గూర్చు నతడు, గురువ'గు వేమా. 180
లోకములకు గురువు, లోకులకును గురు,
వదియుఁ దెలిసి 'మోక్షమందరో' రి
గురునిఁ గనక నరక కూపము బొందిరి. వి. 181
179. The teacher is the root of all; the disciples of a teacher are the branches:*[57] men can seldom discern the really excellent teacher in the world.
180. The great spirit is our instructor; the intelligent living creature is the learner: he is the real teacher who duly applies to each other the qualities of the preceptor and learner.
J81. Know him who is the teacher of the worlds, and the instructor of the people; hereby shall ye attain release (mocsha): by not looking to the teacher, they have fallen into the pit of hell. జీవి లోననుండు స్థిరమును గానక,
తిరుగున'స్థిరంబు, వరుస నమ్మి,
స్థిరము నస్థిరమును దెలియ జీవికి ముక్తి. వి. 182
గతము జూతమంటె, కల గన్న యర్థంబు;
నడుచు కాలమే'మి నమ్మ రాదు
క్షణము లోని బ్రతుకు సంసార - విభ్రాంతి. వి. 183
తాన నంగనె'వరు తన - వార'న నెవరు
తెలిసి తెలియ లేరు, తిక్కనరులు!
అరిది పిసిని - కాయ పురుగు పద్ధతి గాఁగ! వి. 184
182. Unable to perceive the immortality of the soul that is within the living body, he wanders, trusting to that which is unstable ; our final happiness (mucti) depends on knowing what is eternal and what is temporal.
183. If I say, " Let me view the past" it is like a thing seen in a dream: neither can I rely on the time now passing: our attachment to our earthly connections lives but for a moment.
184. What mean we by "self", or " our own people"? knowing-, they know not, the madmen! they live like a silk worm in a cocoon, seemingly secure, but in reality helpless. భయము సుమీ యజ్ఞానము
భయము'డిగిన నిశ్చయంబు పరమా'ర్థంబౌ;
లయము సుమీ యీ దేహము
జయము సుమీ జీవుడ'నుచుఁ, జాటర వేమా. 185
చచ్చె చచ్చెన'నుచు చావుకు వగచెడు
దీన - నరుల వెర్రి దెలుప రాదు
ప్రాణమునకు మృత్యు - బంధంబులుండునా? వి. 186
జనన మరణములకు సరి స్వతంత్రుడు గాఁడు
మొదట కర్త గాఁడు, తుదను గాడు
నడుమ కర్తన'నుట నగుబాటు కాద'కో! వి. 187
185. Lo, all fear is ignorance: when fear leaves us, the divine spirit shall become our own: surely*[58] this body is perishable; proclaim O Vema, that the living soul alone shall be victorious.
186. He grieves for death, crying, "He is dead! He is dead!" the folly of miserable men cannot be told: what, is the soul subject to the bonds of death? †[59]
i87. Neither in his birth or at his death is he free; he is the disposer ‡[60] neither of his origin or his end. Is it hot ridiculous to talk of lordship in his intermediate life? బ్రహ్మమే'డద' నుచు, పలుమారు నాడేరు,
వెర్రి మూర్ఖ - జనుల విధముఁ జూడ;
బ్రహ్మమ'న్నిటందు, పరిపూర్ణమై యుండు. వి. 188
పసుల - వన్నె వేరు పాలెల్లనొ'క్కటి;
పుష్ప - జాతి వేరు, పూజ యొకటి;
దర్శనంబు వేరు, దైవంబు *[61] యొక్కటి. వి. 189
పని తొడవులు వేరు, బంగారమొ'క్కటి
పరగ ఘటలు వేరు ప్రాణమొ'కటి
యరయ తిండ్లు వేరు,†[62] యాకలి యొక్కటి. వి. 190
కాన లేడు నుదురు' కర్ణముల్‌, వీపును,
నెరులు గాన లేడు నెత్తిమీఁద,
తన్ను గాన లేడు తత్వమే'మె'రుగును? వి. 191
188. Mad and idiotic are those who perpetually enquiring where the deity resides: God dwells in all things in his complete fulness.‡[63]
189. Kine are of divers colors, but all milk is alike; the species of flowers vary, yet all worship *[64] is one; systems of faith are different, but the deity is one.
190. Worked chasings are various, but all gold is the same; these earthly tenements vary, but the soul is one; viands are many but hunger is always the same.
191. We cannot see our own forehead, our ears, or our backs ; neither can we know the hairs of our head; if a man knows not himself, how should he know (tatwam) the deity? తిరిగి తిరిగి నరుడు మరులుకొనుటె' గాక,
నందు వలననే'మి యాస లేదు;
అంతరా - త్మ నిల్పు నతడె పో బ్రహ్మంబు! వి. 192
చిత్తమ' నెడు వేరు శిథిలమై'నప్పుడె
ప్రకృతి యనెడు చెట్టు పడును పిదప,
కోర్కుల నెడు పెద్ద కొమ్మలెండును గదా. వి. 193
తిట్టి కొట్టిరేని తిరిగి మారా' డక,
నూరకున్నఁ జూడను'ర్వి మీద,
వాడ'గు పరమాత్మ' వర్ణింప శక్యమా? వి. 194
కల్మషంబు పోక కనిపించదెందును,
రూపమె' వ్వరికిని రూఢి తోడ;
తామసంబు' డిగిన దగఁ గల్గు జ్ఞానంబు. వి. 195
- _______
192. A man roams and rambles, and turns back unsatisfied; he has therein obtained nothing his heart desires; he who has fixed unlaterably his inmost heart, go to, he is the divinity.
193. When the mind, which is the root, decays, the tree of our mortal nature falls; then are its great boughs, the affections, dried up *[65]
194. He who, though reviled or struck, returns it not but remaineth unagitated; behold, on earth he is already become the great spirit; can we fitly describe his perfections?
195. Unless impurity be removed, to no one can the divine image become truly visible; when passion leaves thee, wisdom shall be thine. నీటి లోని వ్రాత, నిలువక యున్న'ట్లు
పాటి జగతి లేదు, పరము లేదు;
మాట మాటకె'ల్ల మనసు గోరుచు'నుండు? వి. 196
దొంగ తెలివి చేత, దొరకునా మోక్షంబు?
చేతఁ గాని పనులఁ జేయ రాదు;
గురుడ' నంగ వలదు, గుణ హీనుడ' నవలె. వి. 197
ఆశల దెగఁ గోసి యనలంబు చల్లార్చి,
గోచి బిగియ బెట్టి కోపమ' డచి;
గుట్టు మీరు వాడు గురువుకు గురువు రా. వి. 198
ఆశల' నెడు త్రాళ్ల నమర గోయగ జేసి,
పార వైవ గాని పరము లేదు
కొక్కు తిండి యాస చిక్కి చచ్చిన యట్లు. వి. 199
- _______
196. Like as what is written in water ramains not, so are all the blessings of this life unstable : why does the empty heart desire word upon word ?
197. Can salvation be attained by him who is false hearted? labour not in works that are fruitless; the fool that thus acts shall never be called a teachter.
198. He who has cut off his desires, who has quenched the fire of passion, who has bound up his loins, and crushed all anger; he who has attained to the great secret is the teacher of teachers.
199. Unless thou cut away the cords of desire, and cast them off, there i» no heaven fur thee; thou shalt perish like a mole ensnared by the love of food. చెవులు గోరును మంచి జిలిబిలి పాటల,
తియ్యని మాటల తెరగు వినగ
చర్మంబు గోరును సరవి తోడుత శీత
మృదుల సంస్పర్శ సంపదలనె పుడు
కన్నులు గోరును కమనీయ వర్ణంబు
లై' నట్టి రూపంబుల నువు తోడ
నాలుక గోరును, నయము తోడుత, తీపి,
యొగరు, కారమ్ము, చేదు'ప్పు, పులుసు,
ముక్కు గోరును సద్గంధములను జెలఁగి,
చెవులు చర్మంబు కన్నులు, జిహ్వ ముక్కు,
నిన్నియును గూడినటువంటి యిల్లు రోసి,
తన్ను గనుగొని సుఖియింప దగును వేమ. 200
- ______
200. The ears delight in gentle harmonious songs and sweet words well ordered: the skin in like manner is gratified by coolness, and soft touches: the eyes desire forms adorned with lovely hues and delicately proportioned: the tongue naturally is pleased with tastes astringent, pungent, bitter, salt, and acid: and the nose takes pleasure in grateful scents. But let us abhor the corporeal mansion that renders us subject to the five feelings perceived by the ears, skin, eyes, tongue, and nose. See that thou art a being distinct from these earthly ties: and thus shalt thou be happy, O Vema !
END OF BOOK I.
- _______ _______
- ↑ Literally, pence and farthings.
- ↑ Sannipat, nearly answering to cachexia, is a term applied to many diseases arising from no definite cause and admitting no specific remedy.
- ↑ The words యిల, ధాత్రిన్, మహిలో, or భూమి, are often used in this author to fill up the metre. So also the words మరి, వినరా, జూడర, &c.
- ↑ The rhyme in this line is evidently wrong. Possibly the author wrote భిన్న ఘటము నీరు చన్న చందంబున. Yet many similar blemishes in the present volume must be attributed to the author himself.
- ↑ Several manuscripts read గొబ్బున కొనవచ్చు.
- ↑ * దేవము for ధ్యానము ; a Tadbhava form.
- ↑ † ఆస for ఆశ.
- ↑ ‡ మది for మతి.
- ↑ § Release, freedom, perfection, or salvation ; absorption in the Deity.
- ↑ In the present volume I have excluded the letter ఱ for reasons given in "Telugu Prosody Explained." Thus వెఱ్ఱి is printed వెర్రి. We may be sure that Vemana never used the letter ఱ
- ↑ See not on verse III.
- ↑ * It is imagined in India that the caterpillars placed by a wasp in its nest, themselves turn into wasps.
- ↑ * The word tattwam is extremely indefinite and is translated in various modes, as the import of the passage requires ; It may be often rendered "That which is "(the highest of blessings or wisdom); the obscure "To ev" of Socrates ; "The truth," or true goad in general. Elsewhere, it is equivalent to Nature; or, to Essence. See verse 100.
- ↑ * God, the Supreme Teacher.
- ↑ * The three terms Sadhaca, Sadhana, and Sadhyam in Indian philosophy signify the agent, the instrument, and the object of any act ; as mind-deliberation, and execution; or the thinker, his hand, and the work produced. The relative senses of the three words (with their numerous derivatives) may be recollected by the following hexameter : Sadhaca, Sadhana, Sadhyam, Ego, calamusque, liberque. Or we might read, Sadhaca, Sadhana, Sadhyam, Scriptor, penna, libellus.
- ↑ † An allusion to a tale in the Maha Bharata.
- ↑ ‡ Lit. The Lord of consummate devotion.
- ↑ * For పుట్టింది a form of the verbal noun which belongs to the గ్రామ్యం or colloquial dialect, we might substitute (పుట్టుక), as a more poetical గ్రాంధిక form: it would not, however, be expedient to alter the text wherever the metre, the grammar, or the style may have been left imperfect by the author. Verse 122 contains two errors in elision: which indeed might be remedied by reading "సారమొక్కటియగు, and భావ్యుడొక్కండగు; but critical exactitude is not to be expected in an author who disregarded elegance of style.
- ↑ * Viz. Salt, acid, sour, svteet, bitter, astringent; uppu, pulusu, saram, Opi, chedu, ogaru.
- ↑ * The versification. in this author (as here exemplified) is sometimes prosaic; the thought obscure; and the mode of argument inconclusive ; some of these defects evidently originate in the ignorance of transcribers: with others, the author mmthimself be charged. The elision (snndhi) in the first line (see note on verse 118) being omitted, దురవస్థలె'ల్లను might be adopted as a more grammatical form.
- ↑ † A common curse; a pun is here intended. మండేరు is gramyam for మండుదురు. see note on verse 118.
- ↑ * The verb తనరు is here only a పాదపూర్ణక. being inserted merely to fill the metre: it usually signifies to be manifest, to appear; and, hence, to be, to exist. ఏడ also is gramyam for ఎక్కడ The elision is here neglected, which ought to take place in the second line; via. కాపురంబె' క్కడ.
- ↑ † The author perhaps wrote ఆచెలమ : but the uniformity requisite in the prasa syllable demands this alteration in spelling.
- ↑ * See note on verse 88.
- ↑ † The term Siva is generally used in this author for God; but in several passages he derides the personages of the Hindu triad; and evidently believed in one God alone. There is a దుస్సంధిమి in the third line; also in verse 134. The reader will perceive such flaws as he proceeds without their being pointed out.
- ↑ * That is deprive him of his rights; the word ocaru here implies generality; indefinitely, one or another. మిత్తి is written for మృత్య Thus verse appears to be translated from the following, in the Naishadham. (Viyogini metre.) అబల స్వకులాశి జోఘుషాన్ నిజనీడద్రుమ పీడనః ఖగాన్ అనవద్యతృణాది నోమృగాన్ మృగయామాయన భూభృతాంఘ్నతాం.
- ↑ * The word tatwam (see note on verse III) is here used in the three senses translated by truth, holiness, and perfection. తిరము is written for స్థిరము.
- ↑ * జన్నును for చనును to preserve the metre.
- ↑ * The sense would appear to require వివేకముతో if the metre admitted instead of vivarimpa; but the verse appears in only one of my manuscripts. The last line was written thus : మనుజుడయానీతి, &c., which gives no clear meaning.
- ↑ † Perhaps we should read చేష్టలన్ని for చదువులన్ని.
- ↑ ‡ See the Vasu Charitra; book 4. verse 6.
- ↑ * Lit. a Chandala, which answers to "heathen," and is generally applied to outcasts.
- ↑ † Guru, a teacher, doctor, or precepter in religion.
- ↑ ‡ Also called cbolumn the stalk of which is sometimes ten feet high.
- ↑ § జీవి literally, an animal or brute; a common expression of Vemana in such pages.
- ↑ * తేటసేయక would appear erroneous ! but the correct reading is not easily conjectured.
- ↑ † As that worn by hermits and religious beggars. In this line వేప is written for వేష to preserve the prasa-yati rhyme.
- ↑ ‡ To see : cucu is applied to the perception of all the senses.
- ↑ § Lit. of diverse conduct.
- ↑ * Dwija : generally translated, a Bramin; because supposed to be regenerated by the rite of wearing the scared thread. Vema uses this word in a more extensive sense.
- ↑ * For జీవులుయెల్ల as it stands in the M.S.
- ↑ † కడగి merely fills the verses.
- ↑ ‡ Tatwam. See on verses 111 and 137.
- ↑ * Error in Sandhi : see on 132.
- ↑ † Dharmam : that which its particularly right, due, or befitting; as an imperative duty : righteousness; duty; id quod fas. It is thus distinguished from punyam, which implies merit acquired by the action.
- ↑ ‡ Praudhi : maturity, well grounded confidence, or just pretensions.
- ↑ § More literally " the ground or basis of attainment " mystic writers, of whom Vemana is one, use this word (taraca) for the "attainment or enjoyment of the deity after absorption."
- ↑ * The words bracketed merely fill up the measure.
- ↑ † Or, attain. On mucti. v. n. v. 88.
- ↑ * False elision: see on verse 132.
- ↑ † i.e, What have they to do with us.
- ↑ ‡ This is the common idea regarding the hamsa: often translated famingo and goose; but it is acknowledged to be a creature no longer to be found; and may be best translated the phanix, being a fabulous bird to which all that is superlatively excellent or beautiful is compared.
- ↑ * The creed in which Vama believed teaches that all things are in common as beings, whether human or divine (to use the words of pope).
"All are but parts of one stupendous whole,
whose body nature is, and God the soul." - ↑ * Guru or Master, v. 147.n.
- ↑ † Lit. The wick.
- ↑ ‡ The nut called strychnos potatorum-in Sanskrit calaca-which has the property, here alluded to, of cleansing water, if rubbed in the verssel. Amrit: signifying nector as well as water
- ↑ * I have ventured to substitute కొమ్మలుకాగా for the commomn reading కొంచెంబట్లే which gives no clear sense.
- ↑ * సుమీ or సుమ్మీ with జుమీ and జుమ్మీ are contracted for చూడుమీ the imperative of చూచు to see: the plural is నుండి for చూడండి, behold ye; equivalent with verily or surely. Perishable and victorious might be more literally translated perishablity and victory.
- ↑ † The ordinary reading is ప్రాణికె'క్కడి మృతి, బంధంబు'లూడెనా.
- ↑ ‡ Carta, a lord, agent, or disposer, signifies the responsible person on Whom a matter rests; one who has authority: Matt. vii. 29 in the tale of Saranga Dhara, the verse "ధనఋణంబుల కర్త తనయుండు కాదె" must be translated "Is not a son the person chiefly concerned in our gains and losses."
- ↑ * In which flowers are always used.
- ↑ † Here the elision is omitted.
- ↑ ‡ Lives in all life, extends through all extent, spreads undivided, animates unspent.
- ↑ * The whole of this passage, in Pope's Essay on Man, conveys the precise ideas entertained regarding the deity, or ruling spirt, by those who hold the Vedanti creed.
- ↑ * Some copies add ముక్తిబయలు మెరసి మొనయు, వేమ.