వరాహపురాణము (నంది మల్లయ, ఘంట సింగయ)/ప్రథమాశ్వాసము
శ్రీ
వరాహపురాణము
ప్రథమాశ్వాసము
| శా. | శ్రీలీలాస్పద మైనకొమ్మున ధరిత్రీకాంతఁ గారుణ్యల | 1 |
| శా. | తా నానందముతోడఁ గుంకుమవసంతం బాడె నో సాఁగసం | 2 |
| ఉ. | కూలము డిగ్గి స్నానమునకున్ సురవాహిని సొచ్చి నిల్వఁగా | 3 |
| చ. | స్మరసమరంబునం బరవశత్వము నొంది మహేంద్రనీలభా | 4 |
| సీ. | కొలనికెందమ్మిపూవులు వినోదార్థంబు పయ్యెదకొంగులోపల వహించి | 5 |
| శా. | లావణ్యాంబులు నాభికూపమున వెళ్ళం దోడి ముద్బీజవ | 6 |
| చ. | పెనిమిటితోడ శీతమహిభృత్పతికన్యక జూద మాడి గె | 7 |
| వ. | అని యాశీర్వదించి వచనరచనాచాతుర్యంబున నల్పాక్షరంబుల నధికార్థంబు గుది | 8 |
| సీ. | అతిపవిత్రం బైనయమునాతరంగిణిసైకతం బెవ్వనిజన్మభూమి | 9 |
| వ. | ఈకృతిప్రారంభంబు కర్ణాకరికావశంబున విని సంతతసత్యభాషాహరిశ్చంద్రుండు | 10 |
| సీ. | అష్టభాషాకవితాబ్జసంభవు లైనసుకవిపుంగవులు సంస్తుతులు సేయ | |
| | కూర్మితనయుఁడు నరసయ్య గుణనిధాన, మంతికంబున సేవింప నలఁదికొన్న | 11 |
| సీ. | అపుడు సభావేదికాగ్రస్థితుల మైనమమ్ము వాగీశ్వరీమంత్రరాజ | 12 |
| క. | మీ రిరువుకు నెప్పుడును శ, రీరప్రాణములక్రియఁ జరింతురు మిగులం | 13 |
| క. | కావున మీరు దలంచిన శ్రీవారాహంబు మంచికృతి మాపేరం | 14 |
| ఉ. | దేవరవంటిపుణ్యునిఁ గృతిప్రభుఁ గా నిలుపంగఁ గల్గుటం | 15 |
| ఉ. | తప్పును నొప్పు లేనికృతి దారకులంబుగ వింటిఁ గొంత త | 16 |
| వ. | అని నాయకప్రశంసయు మధ్యమాధమోత్తమకవిత్వంబులతారతమ్యంబులు నభి | 17 |
| సీ. | నిరవద్యరఘురామనృపకథారామకేలీమత్తకేకి వాల్మీకిఁ దలఁచి | 18 |
| క. | నెలకొన్నభక్తి సద్గురు, కులచూడారత్న మగునఘోరశివాచా | 19 |
| వ. | తదనంతరంబ కృతిపతికిం బతి యైనసాళువనరసింగరాజరాజమౌళిపావనాన్వ | 20 |
| సీ. | తుహినాంశువంశపాధోరాశిమాణిక్య మష్టదిగ్రాజభయంకరుండు | 21 |
| మహాస్రగ్ధర. | నరసింగస్వామి రంగన్నగనిభగజగంధర్వపాదాతసైన్య | 22 |
| శా. | పోలున్ భార్గవరాముతోడ ననుచున్ భూషింప వేలాపరీ | 23 |
| వ. | అట్టినరసింగరాజరత్నంబుచేత మన్నన వడసి సైన్యనాయకపట్టభద్రత్వంబున | |
| | రైశ్వర్యధుర్యుం డైనయీశ్వరనాయకునకుఁ బ్రియతనూభవుఁడు నరసవసుధాధ్య | 24 |
| ఉ. | మిన్నుల మోచి భాగ్యముల మీఱినకోటల రమ్యహర్మ్యసం | 25 |
| క. | ఆతుళువరాజ్యమున వి, ఖ్యాతి వహించిరి దిగంతకరికటతటసం | 26 |
| ఉ. | వారల కర్రగణ్యుఁడు నివారితవైరివరూధినీధవ | 27 |
| చ. | అతనికులాంగనాతిలక మైనపవిత్రచరిత్ర దేవకీ | 28 |
| క. | అం దగ్రజుండు కవిజన, మందారము పతిహితైకమతి మానవతీ | 29 |
| సీ. | ఉదయాద్రి భేదించె హుత్తరి నిర్జించె గండికోటపురంబుఁ గదలఁ ద్రవ్వె | 30 |
| మ. | నరసింగక్షితిపాలుపంపునుడు గౌనాఁ జేసి దండెత్తి యీ | 31 |
| సీ. | కనుఁగొన్నమొదలు తక్కినమాట లాలింప బుద్ధిపుట్టనిపుట్టుభోగి విడిచి | 32 |
| క. | సరి వచ్చు నీతిభూతివి, తరణంబులఁ దిమ్మధరణిధవనందనుఁ డీ | 33 |
| క. | ఆబాంధవనిధి గౌరాం, బాబుక్కాంబల వరించెఁ బరమవివేక | 34 |
| క. | అదితికి నింద్రోపేంద్రులు విదితప్రాభవులు సంభవించినపగిదిన్ | 35 |
| క. | బుక్కాంబకు జన్మించిరి చక్కనిరూపములఁ బంచసాయకు లనఁ బెం | 36 |
| గీ. | ఇట్లు తుళువాన్వయాగ్రణి యీశ్వరుండు, పూర్వజన్మతపఃఫలంబునఁ గులంబు | 37 |
| క. | భువనంబులు మెచ్చఁగ శైశవయౌవనసంధి సప్తసంతానములున్ | 38 |
| సీ. | చర్చించి చూచిన, సర్వజ్ఞతాపటుప్రౌఢిమ మరువంబు పరిమళంబు | 39 |
| స్రగ్ధర. | ఉద్ఘాటించున్ సమిత్సంయుతరిపునృపతివ్యూహకల్పాంతకాలో | 40 |
| సీ. | వివిధచిహ్నంబులు వేర్వేర పూనంగ విష్ణుశంకరులు భావింప వచ్చె | |
| | జిహ్వాగ్రమునఁ బరీక్షింపంగ లవణాబ్ధికలశార్ణవంబులు దెలియ వచ్చె | 41 |
| చ. | పుడమి హిరణ్యశూన్యదశఁ బొందఁగఁ జేయక విక్రమంబుఁ జూ | 42 |
షష్ఠ్యంతములు
| క. | ఏతాదృశవిశదగుణా, న్వీతునకు నిరంతరాయవితరణజితజీ | 43 |
| క. | దంభసరఃకరటికి దో, స్తంభనిశాతాసినటికి సకలధరిత్రీ | 44 |
| క. | పౌరుషనాభాగునకు ది, నారంభణభాస్కరప్రభాభోగునకున్ | 45 |
| క. | వాణీకరవీణాని, క్వాణరతికి వినయమతికి వరలక్ష్మీక | 46 |
| క. | పరిచితబోధునకు నిరం, తరకాంతఘృణాసనాథునకు సాళ్వశ్రీ | 47 |
| వ. | అభ్యుదయపరంపంరాభివృద్ధిగా మారచియింపం బూనినవరాహపురాణంబునకుం | 48 |
| సీ. | సకలపుణ్యారణ్యసస్యవాటములు దట్టము లైనపులకాంకురములు గాఁగ | 49 |
| క. | ఈచందంబున జలనిధి, వీచులఁ దనుఁ మునుఁగ నీక వెడలించిన ధా | 50 |
| గీ. | ఏమహాత్ముండవో నిర్ణయింప రాదు, నీవ ప్రతికల్పమున నన్ను నిర్వహింతు | 51 |
| సీ. | పాఠీనమూర్తివై పగవాని వ్రచ్చి వేదములు దెచ్చితి రసాతలము చొచ్చి | 52 |
| వ. | దేవా యీవారిధి మునింగి కలంగి మిగుల నాపన్న నైనన న్నుద్ధరించితి దురవ | 53 |
| క. | ఆవాక్యంబులు విని కపట్రావనిదారంబు దంష్ట్టికాంకూరవిభా | 54 |
| ఉ. | కానఁగ వచ్చె నవ్విభునిగర్భకటాహములోన దేవతా | 55 |
| క. | అవి చూచి మానసంబునఁ, గవిసినభయవిస్మయముల గాత్రంబునఁ గం | 56 |
| సీ. | శ్రీవత్సకౌస్తుభశ్రీవైజయంతులు గనుపట్టువిపులవక్షంబుతోడ | |
| | శరధిలోపల ఫణమణికిరణపటలి, కాతరంగితశేషశయ్యాతలమునఁ | 57 |
| క. | ఆలక్ష్మీపతిఁ గని శై, వాలస్థలినడుమ నున్న వనరుహకళికం | 58 |
| ఉ. | నీరజనేత్ర వందనము నీకు రమారమణీపతీ నమ | 59 |
| మ. | మును నీచూపినసూకరాకృతివిధంబున్ గర్భగోళస్థలో | 60 |
| వ. | అని వినయపూర్వకంబుగా బహుప్రకారంబులం బ్రశంసించి మదీయపదంబులు | 61 |
| గీ. | అవనికామిని నీవు న న్నడిగినట్టి, ప్రశ్న మత్యుత్తమంబు దుర్లభము నిఖిల | 62 |
| క. | క్రమమున సర్గప్రతిస, ర్గములును మన్వంతరప్రకారంబులు వం | 63 |
| వ. | అం దనాదిసర్గం బెట్టిదనిని మొదలు నాకాశంబునుం బోలె నాతతంబై నిలుతు నట్టి | |
| | నింద్రియంబు లవతరించె నివి సకలంబును బిండాకారం బయ్యె నప్పిండంబు | 64 |
| గీ. | నెలఁత భూమ్యాదు లైనయిన్నియునుగూడఁ, గా నొకసబుద్బుదం బైనకలల మయ్యె | 65 |
| గీ. | ఆది మద్రూప మగులం బాత్మ నైన, యే రచించితి సలిలంబు నార మనఁగ | 66 |
| క. | సారెకుఁ గల్పంబుల న, న్నారంబులఁ బవ్వడింప నాబొడ్డున నీ | 67 |
| క. | కనుఁగొని కల్పింపుము జగ, మనుచు నదృశ్యుండ నైన నటు చేయఁగ నె | 68 |
| ఉ. | బాలకుఁడై విరించితొడపై వసియించి దృగంబుపూరముల్ | 69 |
| క. | తా లోకవినిర్మితికిం, జాలక రుద్రుండు కాండసలిలమునఁ దప | 70 |
| క. | తనదక్షిణవామాంఘ్రుల, పెనువ్రేళ్ళను దక్షు నతనిప్రియసతి నిర్మిం | 71 |
| గీ. | అనుచు నద్దేవుఁ డానతిచ్చినవిధంబు, తెలియఁగా విని భూతధాత్రీవధూటి | 72 |
| మ. | అని ధాత్రీసతి పల్క నిట్లను వరాహస్వామి నారాయణుం | 73 |
| క. | నిరవధికుఁడు షడ్గుణసం, భరితుఁడు నారాయణుండుఁ బరపూర్వజుఁడున్ | 74 |
| గీ. | కల్పనాబుద్ధి శూన్యలోకంబు లెల్లఁ, గని జగత్సృష్టిసంహారకర్త నింది | 75 |
| శ్లో. | ఆపో నార ఇతి ప్రోక్తా ఆపో వై నరమానవః | 76 |
| వ. | అని పఠించి. | 77 |
| క. | ప్రమదంబున గతకల్పాం, తమునాఁడును బోలె సృష్టి దాఁ దలఁపఁగ వ | 78 |
| వ. | అట్లు పుట్టినసృష్టి పంచవర్ష యగు నవిద్య. యిదియ ప్రపంచప్రకారంబును నజ్ఞాన | 79 |
| గీ. | జగతి యి ట్లను నవ్యక్తజన్ముఁ డైన, జలజభవుచే జనించిన సర్గనవక | 80 |
| క. | అనవుడు విని ధాత్రికి ని, ట్లని చెప్పి వరాహదేవుఁ డాది న్వనజా | 81 |
| వ. | ఆతరువాత మరీచ్యత్రుల నంగిరఃపులహులం గ్రతుపులస్త్యులం బ్రచేతోభృగువుల | 82 |
| గీ. | విధిపదాంగుష్ఠమున సంభవించె నెవ్వఁ, డట్టిదక్షునికూర్మికన్యలకుఁ బుట్టె | 83 |
| సీ. | వెనుకకు నాగ్రహించినవేళ నర్తితభ్రూలతాభయదాత్మఫాలభూమి | 84 |
| క. | ఈపగిది సృష్టి గణ్యం, బై పొదలిన యుగచతుష్టయస్థితి వినుమా | 85 |
| క. | ఆయుగములు జనవినుత, న్యాయపరాయణులు మనుజనాథులు సురదై | 86 |
| సీ. | ఆనతి యిచ్చె మాయావరాహస్వామి ప్రథమకల్పంబునఁ బ్రభవ మైన | 87 |
| క. | ఈవిధమునఁ జని భస్మజ, టావల్కలధారియై దృఢవ్రతనియతిన్ | 88 |
| శా. | అచ్చోటం దప మాచరింపఁగఁ దదీక్షాయత్తచిత్తంబునన్ | 89 |
| ఉ. | అప్పుడు దా నెదుర్కొని కృతాంజలియై నృపుఁ డర్ఘ్యపాద్యముల్ | 90 |
| మ. | అనినన్ సంయమి చెప్పఁగాఁ దొడఁగె వాక్యప్రౌఢి నిన్నంబగల్ | 91 |
| వ. | అందు నందూయమితగంధసింధురంబుచందంబున మందాందోళితపుష్కరం బై | 92 |
| సీ. | తనకొప్పు శైవాలమును బోల్పఁ దననిడువాలుఁగన్నులు గండుమీలఁ బోల్పఁ | 93 |
| క. | కని యెవ్వతెవు జగన్మో, హిని నీ నామంబు చెప్పు మిచ్చోటికి వ | 94 |
| ఉ. | ఆనలినాక్షి నవ్వుటయు నంతట నామహిమంబు దూలెనో | 95 |
| గీ. | ఇవ్విధంబున నావిద్య లెల్ల మోటు, పడినఁ జె ట్టెక్కి చేతులు విడిచినట్లు | 96 |
| సీ. | శరణంబు వేఁడ నాచంద్రాస్యతనువునఁ బొడమె గ్రక్కున దివ్యపురుషుఁ డొకఁడు | 97 |
| సీ. | పడఁతి నావేదసంపద యేల పస దప్పె నింతి నాశాస్త్రంబు లేల తూలె | 98 |
| వ. | ఓయి నారద బ్రహ్మవిద్యావిశారద నన్ను సకలశ్రుతికన్యకాజనజననపాత్రి పైన | 99 |
| క. | ఈసరసిలోన స్నానము, చేసిన గతజన్మములవిశేషములు నిరా | 100 |
| క. | అని తా నంతర్ధానం, బునఁ బొందె సుధాంశుబింబముఖి కాసారం | 101 |
| చ. | అనవుడు నాప్రియవ్రతనరాధిపుఁ డి ట్లనియెన్ మహాతపో | 102 |
| క. | నావుడు నారదుఁ డిట్లను, సావిత్రీభాషణానుశాసనమున నే | 103 |
| సీ. | విను దానిలో నొక్కజననప్రకారంబు మును చన్నకృతయుగంబున నవంతి | |
| | సకలవేదంబులు శాస్త్రంబులును బురాణంబులుఁ బిన్నప్రాయంబునందుఁ | 104 |
| వ. | తపంబు సలుప నూహించి కర్మకాండంబునం బుండరీకాక్షు నారాధించి యథో | 105 |
| ఉ. | తత్సరసీసమీపవసుధాస్థలి నే వసియించి యిందిరా | 106 |
| స్రగ్ధర. | సాక్షాత్కారంబు నొందెన్ సకలసురగణస్వామి విష్ణుండు లక్ష్మీ | 107 |
| గీ. | ఇట్లు ప్రత్యక్ష మైనలక్ష్మీశ్వరునకు, హరికి దండప్రణామంబు లాచరించి | 108 |
| క. | పారావారశయాన ద, యారసపరిపూర్ణలోచనాంచల శ్రీమ | 109 |
| క. | అత్యంతవీర్య నిర్గుణ, సత్యవిశుద్ధప్రభావ శాశ్వతనిఖిలా | 110 |
| గీ. | సూర్యశీతాంశునయన త్రిశుక్రసంస్థ, ధరణిధారణదక్ష త్రితత్వలక్ష్య | 111 |
| క. | నిరవధిసంసారార్ణవ, తరళీభూతాంఘ్రియుగ కృతత్రేతాద్వా | 112 |
| గీ. | సరవిఁ బుట్టించితివి ముఖాబ్జమున భూసు, రాన్వయంబును బాహుల నవనిపాల | 113 |
| వ. | కావున నీమహానుభావంబులు వారిజాసనాదులకు వాఙ్మానసగోచరంబులు గావు | 114 |
| క. | పూజ్యం బైనభవత్సా, యుజ్యము కృప సేయు నాకు నుద్భటరథినీ | 115 |
| గీ. | అనిన విని దేవుఁ డిట్లన నవధరించె, నలినభవునిదినావసానంబుదాఁక | 116 |
| క. | నారము పానీయమునకుఁ బే, రానారంబు నీవు పితృగణములకుం | 117 |
| సీ. | ఆజన్మమున భూసురాన్వయతిలక సాయుజ్య మిచ్చెద నంచు నురగశాయి | 118 |
| చ. | అని పరమేష్ఠిసూనుఁడు ప్రియవ్రతరాజవరేణ్యుతోడఁ జె | 119 |
| వ. | అనవుడు నవ్వరాహదేవుండు ధరావరారోహ నాలోకించి. | 120 |
| గీ. | మీనకమఠకోలమానవమృగకుబ్జ, జామదగ్న్యరామకామపాల | 121 |
| క. | పాపాబ్దిఁ గడచువారికిఁ, దేపలు వైకుంఠరమణదివ్యాకృతివీ | 122 |
| క. | తమదృష్టికిఁ బరమము నా, ద్యము భవ్యము నవ్యయంబు నైనతదాకా | 123 |
| వ. | మఱియు రజస్తమోగుణప్రధానంబులు సమస్తలోకస్థితిపాలనాధీనంబులు వసుమతీ | |
| | మూర్తుల నమ్మహానుభావుండు విశ్వప్రపంచంబు నిండి విహరించు నది నీవు నన్నడి | 124 |
| క. | నావుడు విని ముదితాత్మక, యై వసుమతి వెనుక నాప్రియవ్రతుఁడు సుధాం | 125 |
| ఉ. | ఆనతి యిమ్మటన్న వసుధా వసుధామనిభప్రభాధికుం | 126 |
| శా. | నిష్ణాతత్పరుఁ డై చతుర్దహనకుండీమధ్యవేదిం బదాం | 127 |
| గీ. | ఇది ప్రియవ్రతవృత్తాంత మింక నొక్క, పూర్వరాజన్యకథ విను పుణ్యగుణవి | 128 |
| మ. | ధవళాంభోరుహనేత్ర వాఁడు హయమేధంబున్ ఘటింపం దలం | 129 |
| శా. | ఈరీతిం గకుబంతముల్ గెలిచి తా నేకాగ్రబుద్ధిన్ వచః | 130 |
| వ. | ఇబ్భంగి సాంగంబుగాఁ దురంగమేధాధ్వరంబు చేసి నిజభుజప్రతాపతపనచ్ఛవిచ్ఛ | 131 |
| క. | యోగిప్రవరులు కపిలుఁడు, జైగీషవ్యుండు సభకుఁ జనుదెంచుటయున్ | 132 |
| గీ. | యోగివరులార సందేహ మొకటి మిమ్ము, నడుగ వచ్చెద ననఁగ మీయంత నేగు | 133 |
| క. | మాయావివర్జితుఁడు నా, రాయణుఁడు పురాణపురుషుఁ డనవద్యుఁడు దా | 134 |
| క. | నానాభువనంబుల మే, మే నారాయణుల మనుచు మెలఁగుదు మీపా | 135 |
| క. | మఱచియు నిట్లాడకు పుడ, మిఱేఁడ ప్రత్యక్ష మైతి మిప్పుడ మ మ్మి | 136 |
| వ. | అనిన వార లాడినతుఠారంబులు కర్ణకఠోరంబు లగుటయు నశ్వశిరుం డవనత | 137 |
| క. | మీ రెఱిఁగినంత యెఱుఁగుదు, నే రాజీవాక్షుమహిమ ఋషులార వినం | 138 |
| మ. | హరితోఁ గౌస్తుభవక్షుతో గరుడవాహారూఢుతో శంఖశా | 139 |
| క. | అనవుడు విని సెలవులు వా, ర నగుచుఁ దమతపముషోతరంబున నైనం | 140 |
| శా. | ఈషన్మాత్రములోపలం గపిలయోగీంద్రుండు నీలాంబుదో | 141 |
| క. | అప్పుడు భయవిస్మయములు, ముప్పిరిగొన నశ్వశిరుఁడు ముందట పైపై | 142 |
| గీ. | మ్రొక్కి యిది గాదు విష్ణునిమూర్తి నాభి, నుండవలెఁ బుండరీకంబు పుండరీక | 143 |
| మ. | వెడమాయల్ విడువుండు మీ రనవుడున్ విద్యాప్రభావంబునం | |
| | ల్కెడునత్తామర నుంచి బ్రహ్మ నలజైగీషవ్యుఁడు న్వానిపెం | 144 |
| గీ. | అది కనుంగొని యిదియు మాయాబలంబు, విశ్వరూపధరుండు శ్రీవిష్ణుఁ డనుచు | 145 |
| సీ. | కనుపట్టె నొకచోట గండభేరుండంబు లొకవంక శరభంబు లుద్భవించె | 146 |
| క. | అంతట నశ్వశిరోభూకాంతుఁడు సంయములమహిమగా మనమున సి | 147 |
| ఉ. | ఓపరమాత్ములార కరుణోదధులార నితాంతయోగవి | 148 |
| వ. | ఇట్లు మహాశ్చర్యం బైనయోగవిద్యాచాతుర్యంబునం బెక్కుపోకలం బోయి నిల్చిన | 149 |
| క. | అనవుడుఁ గపిలుం గనుఁగొని, జనపాలకుఁ డడిగె మోక్షసంపద కర్మం | 150 |
| వ. | అని కపిలమునీశ్వరు నశ్వశిరుం డడిగె నని వరాహదేవుండు చెప్పిన మహీమత్త | 151 |
| మ. | మణిమంజీరవిలంబమాన బలవన్మత్తాహితవ్యూహభీ | 152 |
| క. | భూసురసహకారవనీ, వాసంతవిలాస విబుధవత్సల సకలా | 153 |
| ఉత్సాహ. | మండువాబెడందకోట మాహురాదిమేదినీ | 154 |
గద్యము. ఇది శ్రీమదుమామహేశ్వరప్రసాదలబ్ధసారసారస్వతాభినంది
నంది సింగయామాత్యపుత్ర మల్లమనీషిమల్ల మలయమారుతాభి
ధాన ఘంటనాగయప్రధానతనయ సింగయకవిపుంగవ
ప్రణీతం బైనశ్రీవరాహపురాణం బనుమహా
ప్రబంధంబునఁ బ్రథమాశ్వాసము
