మీఁగడతరకలు/రాజు—కాఁపువాఁడు

రాజు - కాఁపువాఁడు




ఒక్కనాఁ డొక భూవరుఁ డుదయ వేళ
హయము పై నెక్కి స్వారీకి బయలువెడలె;
కోట దాఁటి యతం డట్లు కొలఁదిదూర
మేగుసరి కొకకాఁపువాఁ డెదురుపడియె.

ఏమిచిత్రమొ కాని- యానృపునిహయము
కాఁపువానిని దవ్వునఁ గాంచినంత
బెదరి యట్టిట్టు గంతులువేసి తుదకు
నేలమీఁదికి భూవరుఁ గూలద్రోసె.

క్రిందఁ బడినను గాయంబు నొందకుండ
తోడనే లేచి యొడ లెల్లఁ దుడిచికొనుచు
హయముపై నెక్కి క్రమ్మర రయము మీఱ
కోటలోనికిఁ జనె ఱేఁడు కోప మడర.

చని జటిలున నంత నామనుజవిభుఁడు
కొలువుకూటమునం జొచ్చి తలవరులను
పిలిచి యాకాఁపువాని రప్పించి యటకు
కనుల నిప్పులు రాలంగ ననియె నిట్లు.


"ఉదయమున లేచి యెవ్వరివదనములను
కాంచకయె తొలుదొల్త నీకాఁపువాని
మోము జూచితి, నంతట నేమి చెప్ప
నేలపై నశ్వముననుండి కూలినాఁడ.


ఇంక నీతనివదనంబు నెవ్వ రైన
గాంచిరేని ప్రమాదంబు గలుగుఁ గాన
తోడనే వీనిశిరమును త్రుంచివేయుఁ"
డంచు నానతి యిచ్చె నాయారెకులకు.


తనకు నెటులైన మరణంబు తప్ప దనుచు
దిట్టతనమున నాకాఁపు తెంపు చేసి
హృదయమున నించుకేనియు బెదరుగొనక
పలికె నీరీతి గట్టిగా ప్రభునితోడ.



"ప్రొద్దుననె లేచి నాపాడుమొగము మీరు
పావనం బగు తావకవదన మేను
నొక్కసారిగా నిరువుర మొకరి నొకరు
కాంచితిమి గాదె యెవ్వరిఁ గాంచగుండ.

సాదువదనంబు గాంచి భూనాధ ! మీరు
పుడమిపై నశ్వముననుండి పడితి రంతె;
కాని దేవరవదనంబు గాంచి నేను
మరణశిక్షకుఁ బాల్పడి మడియనుంటి.

కాన నెవ్వరివదనంబు హానికరమొ
అరసి లెస్సఁగ దేవర యానతిండు"
అనుడు, సిగ్గున మాఱు మాటాడలేక
వెంటనే కాఁపువానిని విడిచె ఱేఁడు