భీష్మ పర్వము - అధ్యాయము - 82

వ్యాస మహాభారతము (భీష్మ పర్వము - అధ్యాయము - 82)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [స]
విరదం తం సమాసాథ్య చిత్రసేనం మనస్వినమ
రదమ ఆరొపయామ ఆస వికర్ణస తనయస తవ
2 తస్మింస తదా వర్తమానే తుములే సంకులే భృశమ
భీష్మః శాంతనవస తూర్ణం యుధిష్ఠిరమ ఉపాథ్రవత
3 తతః సరదనాగాశ్వాః సమకమ్పన్త సృఞ్జయాః
మృత్యొర ఆస్యమ అనుప్రాప్తం మేనిరే చ యుధిష్ఠిరమ
4 యిధిష్ఠిరొ ఽపి కౌరవ్య యమాభ్యాం సహితః పరభుః
మహేష్వాసం నరవ్యాఘ్రం భీష్మం శాంతనవం యయౌ
5 తతః శరసహస్రాణి పరముఞ్చన పాణ్డవొ యుధి
భీష్మం సంఛాథయామ ఆస యదా మేఘొ థివాకరమ
6 తేన సమ్యక పరణీతాని శరజాలాని భారత
పతిజగ్రాహ గాఙ్గేయః శతశొ ఽద సహస్రశః
7 తదైవ శరజాలాని భీష్మేణాస్తాని మారిష
ఆకాశే సమథృశ్యన్త ఖగమానాం వరజా ఇవ
8 నిమేషార్ధాచ చ కౌనేయం భీష్మః శాంతనవొ యుధి
అథృశ్యం సమరే చక్రే శరజాలేన భాగశః
9 తతొ యుధిష్ఠిరొ రాజా కౌరవ్యస్య మహాత్మనః
నారాచం పరేషయామ ఆస కరుథ్ధ ఆశీవిషొపమమ
10 అసంప్రాప్తం తతస తం తు కషురప్రేణ మహారదః
చిచ్ఛేథ సమరే రాజన భీష్మస తస్య ధనుశ్చ్యుతమ
11 తం తు ఛిత్త్వా రణే భీష్మొ నారాచం కాలసంమితమ
నిజఘ్నే కౌరవేన్థ్రస్య హయాన కాఞ్చనభూషణాన
12 హతాశ్వం తు రదం తయక్త్వా ధర్మపుత్రొ యుధిష్ఠిరః
ఆరురొహ రదం తూర్ణం నకులస్య మహాత్మనః
13 యమావ అపి సుసంక్రుథ్ధః సమాసాథ్య రణే తథా
శరైః సంఛాథయామ ఆస భీష్మః పరపురంజయః
14 తౌ తు థృష్ట్వా మహారాజ భీష్మబాణప్రపీడితౌ
జగామాద పరాం చిన్తాం భీష్మస్య వధకాఙ్క్షయా
15 తతొ యుధిష్ఠిరొ వశ్యాన రాజ్ఞస తాన సమచొథయత
భీష్మం శాంతనవం సర్వే నిహతేతి సుహృథ్గణాన
16 తతస తే పార్దివాః సర్వే శరుత్వా పార్దస్య భాషితమ
మహతా రదవంశేన పరివవ్రుః పితామహమ
17 స సమన్తాత పరివృతః పితా థేవవ్రతస తవ
చిక్రీథ ధనుషా రాజన పాతయానొ మహారదాన
18 తం చరన్తం రణే పార్దా థథృశుః కౌరవం యుధి
మృగమధ్యం పరవిశ్యేవ యదా సింహశిశుం వనే
19 తర్జయానం రణే శూరాంస తరాసయానం చ సాయకైః
థృష్ట్వా తరేసుర మహారాజ సింహం మృగగణా ఇవ
20 రణే భరత సింహస్య థథృశుః కషత్రియా గతిమ
అగ్నేర వాయుసహాయస్య యదా కక్షం థిధక్షతః
21 శిరాంసి రదినాం భీష్మః పాతయామ ఆస సంయుగే
తాలేభ్య ఇవ పక్వాని ఫలాని కుశలొ నరః
22 పతథ్భిశ చ మహారాజ శిరొభిర ధరణీతలే
బభూవ తుములః శబ్థః పతతామ అశ్మనామ ఇవ
23 తస్మింస తు తుములే యుథ్ధే వర్తమానే సుథారుణే
సర్వేషామ ఏవ సైన్యానామ ఆసీథ వయతికరొ మహాన
24 భిన్నేషు తేషు వయూహేషు కషత్రియా ఇతరేతరమ
ఏకమ ఏకం సమాహూయ యుథ్ధాయైవొపతస్దిరే
25 శిఖణ్డీ తు సమాసాథ్య భరతానాం పితామహమ
అభిథుథ్రావ వేగేన తిష్ఠ తిష్ఠేతి చాబ్రవీత
26 అనాథృత్య తతొ భీష్మస తం శిఖణ్డినమ ఆహవే
పరయయౌ సృఞ్జయాన కరుథ్ధః సత్రీత్వం చిన్త్య శిఖణ్డినః
27 సృఞ్జయాస తు తతొ హృష్టా థృష్ట్వా భీష్మం మహారదమ
సింహనాథాన బహువిధాంశ చక్రుః శఙ్ఖవిమిశ్రితాన
28 తతః పరవవృతే యుథ్ధం వయతిషక్త రదథ్విపమ
అపరాం థిశమ ఆస్దాయ సదితే సవితరి పరభొ
29 ధృష్టథ్యుమ్నొ ఽద పాఞ్చాల్యః సాత్యకిశ చ మహారదః
పీడయన్తౌ భృశం సైన్యం శక్తితొమరవృష్టిభిః
శస్త్రైశ చ బహుభీ రాజఞ జఘ్నతుస తావకాన రణే
30 తే హన్యమానాః సమరే తావకాః పురుషర్షభ
ఆర్యాం యుథ్ధే మతిం కృత్వా న తయజన్తి సమ సంయుగమ
యదొత్సాహం చ సమరే జఘ్నుర లొకం మహారదాః
31 తత్రాక్రన్థొ మహాన ఆసీత తావకానాం మహాత్మనామ
వధ్యతాం సమరే రాజన పార్షతేన మహాత్మనా
32 తం శరుత్వా నినథం ఘొరం తావకానాం మహారదౌ
విన్థానువిన్థావ ఆవన్త్యౌ పార్షతం పత్యుపస్దితౌ
33 తౌ తస్య తురగాన హత్వా తవరమాణౌ మహారదౌ
ఛాథయామ ఆసతుర ఉభౌ శరవర్షేణ పార్షతమ
34 అవప్లుత్యాద పాఞ్చాల్యొ రదాత తూర్ణం మహాబలః
ఆరురొహ రదం తూర్ణం సాత్యకేః సుమహాత్మనః
35 తతొ యుధిష్ఠిరొ రాజా మహత్యా సేనయా వృతః
ఆవన్త్యౌ సమరే కరుథ్ధావ అభ్యయాత స పరంతపౌ
36 తదైవ తవ పుత్రొ ఽపి సర్వొథ్యొగేన మారిష
విన్థానువిన్థావ ఆవన్త్యౌ పరివార్యొపతస్దివాన
37 అర్జునశ చాపి సంక్రుథ్ధః కషత్రియాన కషత్రియర్షభ
అయొధయత సంగ్రామే వర్జ పాణిర ఇవాసురాన
38 థరొణశ చ సమరే కరుథ్ధః పుత్రస్య పరియకృత తవ
వయధమత సర్వపాఞ్చాలాంస తూలరాశిమ ఇవానలః
39 థుర్యొధన పురొగాస తు పుత్రాస తవ విశాం పతే
పరివార్య రణే భీష్మం యుయుధుః పాణ్డవైః సహ
40 తతొ థుర్యొధనొ రాజా లొహితాయతి భాస్కరే
అబ్రవీత తావకాన సర్వాంస తవరధ్వమ ఇతి భారత
41 యుధ్యతాం తు తదా తేషాం కుర్వతాం కర్మ థుష్కరమ
అస్తం గిరిమ అదారూఢే న పరకాశతి భాస్కరే
42 పరావర్తత నథీ ఘొరా శొణితౌఘతరఙ్గిణీ
గొమాయుగణసంకీర్ణా కషణేన రజనీ ముఖే
43 శివాభిర అశివాభిశ చ రువథ్భిర భైరవం రవమ
ఘొరమ ఆయొధనం జజ్ఞే భూతసంఘ సమాకులమ
44 రాక్షసాశ చ పిశాచాశ చ తదాన్యే పిశితాశనాః
సమన్తతొ వయథృశ్యన్త శతశొ ఽద సహస్రశః
45 అర్జునొ ఽద సుశర్మాథీన రాజ్ఞస తాన సపథానుగాన
విజిత్య పృతనా మధ్యే యయౌ సవశిబిరం పరతి
46 యుధిష్ఠిరొ ఽపి కౌరవ్యొ భరాతృభ్యాం సహితస తథా
యయౌ సవశిబిరం రాజా నిశాయాం సేనయా వృతః
47 భీమసేనొ ఽపి రాజేన్థ్ర థుర్యొధనముఖాన రదాన
అవజిత్య తతః సంఖ్యే యయౌ సవశిబిరం పరతి
48 థుర్యొధనొ ఽపి నృపతిః పరివార్య మహారణే
భీష్మం శాంతనవం తూర్ణం పరయాతః శిబిరం పరతి
49 థరొణొ థరౌణిః కృపః శల్యః కృతవర్మా చ సాత్వతః
పరివార్య చమూం సర్వాం పరయయుః శిబిరం పరతి
50 తదైవ సాత్యకీ రాజన ధృష్టథ్యుమ్నశ చ పార్షతః
పరివార్య రణే యొధాన యయతుః శిబిరం పరతి
51 ఏవమ ఏతే మహారాజ తావకాః పాణ్డవైః సహ
పర్యవర్తన్త సహితా నిశాకాలే పరంతపాః
52 తతః సవశిబిరం గత్వా పాణ్డవాః కురవస తదా
నయవిశన్త మహారాజ పూజయన్తః పరస్పరమ
53 రక్షాం కృత్వాత్మనః శూరా నయస్య గుల్మాన యదావిధి
అపనీయ చ శల్యాంస తే సనాత్వా చ వివిధైర జలైః
54 కృతస్వస్త్యయనాః సర్వే సంస్తూయన్తశ చ బన్థిభిః
గీతవాథిత్రశబ్థేన వయక్రీడన్త యశస్వినః
55 ముహూర్తమ ఇవ తత సర్వమ అభవత సవర్గసంనిభమ
న హి యుథ్ధకదాం కాం చిత తత్ర చక్రుర మహారదాః
56 తే పరసుప్తే బలే తత్ర పరిశ్రాన్త జనే నృప
హస్త్యశ్వబహులే రాజన పరేక్షణీయే బభూవతుః