భీష్మ పర్వము - అధ్యాయము - 44

వ్యాస మహాభారతము (భీష్మ పర్వము - అధ్యాయము - 44)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [స]
రాజఞ శతసహస్రాణి తత్ర తత్ర తథా తథా
నిర్మర్యాథం పరయుథ్ధాని తత తే వక్ష్యామి భారత
2 న పుత్రః పితరం జజ్ఞే న పితా పుత్రమ ఔరసమ
న భరాతా భరాతరం తత్ర సవస్రీయం న చ మాతులః
3 మాతులం న చ సవస్రీయొ న సఖాయం సఖా తదా
ఆవిష్టా ఇవ యుధ్యన్తే పాణ్డవాః కురుభిః సహ
4 రదానీకం నరవ్యాఘ్రాః కే చిథ అభ్యపతన రదైః
అభజ్యన్త యుగైర ఏవ యుగాని భరతర్షభ
5 రదేషాశ చ రదేషాభిః కూబరా రదకూబరైః
సంహతా సంహతైః కే చిత పరస్పరజిఘాంసవః
6 న శేకుశ చలితుం కే చిత సంనిపత్య రదా రదైః
పరభిన్నాస తు మహాకాయాః సంనిపత్య గజా గజైః
7 బహుధాథారయన కరుథ్ధా విషాణైర ఇతరేతరమ
స తొమరపతాకైశ చ వారణాః పరవారణైః
8 అభిసృత్య మహారాజ వేగవథ్భిర మహాగజైః
థన్తైర అభిహతాస తత్ర చుక్రుశుః పరమాతురాః
9 అభినీతాశ చ శిక్షాభిస తొత్త్రాఙ్కుశ సమాహతాః
సుప్రభిన్నాః పరభిన్నానాం సంముఖాభిముఖా యయుః
10 పరభిన్నైర అపి సంసక్తాః కే చిత తత్ర మహాగజాః
కరౌఞ్చవన నినథం ముక్త్వా పరాథ్రవన్త తతస తతః
11 సమ్యక పరణీతా నాగాశ చ పరభిన్నకరటా ముఖాః
ఋష్టితొమరనారాచైర నిర్విథ్ధా వరవారణాః
12 వినేథుర భిన్నమర్మాణొ నిపేతుశ చ గతాసవః
పరాథ్రవన్త థిశః కే చిన నథన్తొ భైరవాన రవాన
13 గజానాం పాథరక్షాస తు వయూఢొరస్కాః పరహారిణః
ఋష్టిభిశ చ ధనుర్భిశ చ విమలైశ చ పరశ్వధైః
14 గథాభిర ముసలైశ చైవ భిణ్డిపాలైః స తొమరైః
ఆయసైః పరిఘైశ చైవ నిస్త్రింశైర విమలైః శితైః
15 పరగృహీతైః సుసంరబ్ధా ధావమానాస తతస తతః
వయథృశ్యన్త మహారాజ పరస్పరజిఘాంసవః
16 రాజమానాశ చ నిస్త్రింశాః సంసిక్తా నరశొణితైః
పరత్యథృశ్యన్త శూరాణామ అన్యొన్యమ అభిధావతామ
17 అవక్షిప్తావధూతానామ అసీనాం వీరబాహుభిః
సంజజ్ఞే తుములః శబ్థః పతతాం పరమర్మసు
18 గథాముసలరుగ్ణానాం భిన్నానాం చ వరాసిభిః
థన్తి థన్తావ అభిన్నానాం మృథితానాం చ థన్తిభిః
19 తత్ర తత్ర నరౌఘాణాం కరొశతామ ఇతరేతరమ
శుశ్రువుర థారుణా వాచః పరేతానామ ఇవ భారత
20 హయైర అపి హయారొహాశ చామరాపీడ ధారిభిః
హంసైర ఇవ మహావేగైర అన్యొన్యమ అభిథుథ్రువుః
21 తైర విముక్తా మహాప్రాసా జామ్బూనథవిభూషణాః
ఆశుగా విమలాస తీక్ష్ణాః సంపేతుర భుజగొపమాః
22 అశ్వైర అగ్ర్యజవైః కే చిథ ఆప్లుత్య మహతొ రదాన
శిరాంస్య ఆథథిరే వీరా రదినామ అశ్వసాథినః
23 బహూన అపి హయారొహాన భల్లైః సంనతపర్వభిః
రదీ జఘాన సంప్రాప్య బాణగొచరమ ఆగతాన
24 నగమేఘప్రతీకాశాశ చాక్షిప్య తురగాన గజాః
పాథైర ఏవావమృథ్నన్త మత్తాః కనకభూషణాః
25 పాట్యమానేషు కుమ్భేషు పార్శ్వేష్వ అపి చ వారణాః
పరాసైర వినిహతాః కే చిథ వినేథుః పరమాతురాః
26 సాశ్వారొహాన హయాన కే చిథ ఉన్మద్య వరవారణాః
సహసా చిక్షిపుస తత్ర సంకులే భైరవే సతి
27 సాశ్వారొహాన విషాణాగ్రైర ఉత్క్షిప్య తురగాన థవిపాః
రదౌఘాన అవమృథ్నన్తః స ధవజాన పరిచక్రముః
28 పుంస్త్వాథ అభిమథత్వాచ చ కే చిథ అత్ర మహాగజాః
సాశ్వారొహాన హయఞ జఘ్నుః కరైః స చరణైస తదా
29 కే చిథ ఆక్షిప్య కరిణః సాశ్వాన అపి రదాన కరైః
వికర్షన్తొ థిశః సర్వాః సమీయుః సర్వశబ్థగాః
30 ఆశుగా విమలాస తీక్ష్ణాః సంపేతుర భుజగొపమాః
నరాశ్వకాయాన నిర్భిథ్య లౌహాని కవచాని చ
31 నిపేతుర విమలాః శక్త్యొ వీరబాహుభిర అర్పితాః
మహొల్కా పరతిమా ఘొరాస తత్ర తత్ర విశాం పతే
32 థవీపిచర్మావనథ్ధైశ చ వయాఘ్రచర్మ శయైర అపి
వికొశైర విమలైః ఖడ్గైర అభిజఘ్నుః పరాన రణే
33 అభిప్లుతమ అభిక్రుథ్ధమ ఏకపార్శ్వావథారితమ
విథర్శయన్తః సంపేతుః ఖడ్గచర్మ పరశ్వధైః
34 శక్తిభిర థారితాః కే చిత సంఛిన్నాశ చ పరశ్వధైః
హస్తిభిర మృథితాః కే చిత కషుణ్ణాశ చాన్యే తురంగమైః
35 రదనేమి నికృత్తాశ చ నికృత్తా నిశితైః శరైః
విక్రొశన్తి నరా రాజంస తత్ర తత్ర సమ బాన్ధవాన
36 పుత్రాన అన్యే పితౄన అన్యే భరాతౄంశ చ సహ బాన్ధవైః
మాతులాన భాగినేయాంశ చ పరాన అపి చ సంయుగే
37 వికీర్ణాన్త్రాః సుబహవొ భగ్నసక్దాశ చ భారత
బాహుభిః సుభుజాచ్ఛిన్నైః పార్శ్వేషు చ విథారితాః
కరన్థన్తః సమథృశ్యన్త తృషితా జీవితేప్సవః
38 తృష్ణా పరిగతాః కే చిథ అల్పసత్త్వా విశాం పతే
భూమౌ నిపతితాః సంఖ్యే జలమ ఏవ యయాచిరే
39 రుధిరౌఘపరిక్లిన్నా కలిశ్యమానాశ చ భారత
వయనిన్థన భృశమ ఆత్మానం తవ పుత్రాంశ చ సంగతాన
40 అపరే కషత్రియాః శూరాః కృతవైరాః పరస్పరమ
నైవం శస్త్రం విముఞ్చన్తి నైవ కరన్థన్తి మారిష
తర్జయన్తి చ సంహృష్టాస తత్ర తత్ర పరస్పరమ
41 నిర్థశ్య థశనైశ చాపి కరొధాత సవథశనచ ఛథాన
భరుకుటీ కుటిలైర వక్త్రైః పరేక్షన్తే చ పరస్పరమ
42 అపరే కలిశ్యమానాస తు వరణార్తాః శరపీడితాః
నిష్కూజాః సమపథ్యన్త థృఢసత్త్వా మహాబలాః
43 అన్యే తు విరదాః శూరా రదమ అన్యస్య సంయుగే
పరార్దయానా నిపతితాః సంక్షుణ్ణా వరవారణైః
అశొభన్త మహారాజ పుష్పితా ఇవ కింశుకాః
44 సంబభూవుర అనీకేషు బహవొ భైరవస్వనాః
వర్తమానే మహాభీమే తస్మిన వీరవరక్షయే
45 అహనత తు పితా పుత్రం పుత్రశ చ పితరం రణే
సవస్రీయొ మాతులం చాపి సవస్రీయం చాపి మాతులః
46 సఖాయం చ సఖా రాజన సంబన్ధీ బాన్ధవం తదా
ఏవం యుయుధిరే తత్ర కురవః పాణ్డవైః సహ
47 వర్తమానే భయే తస్మిన నిర్మర్యాథే మహాహవే
భీష్మమ ఆసాథ్య పార్దానాం వాహినీ సమకమ్పత
48 కేతునా పఞ్చ తారేణ తాలేన భరతర్షభ
రాజతేన మహాబాహుర ఉచ్ఛ్రితేన మహారదే
బభౌ భీష్మస తథా రాజంశ చన్థ్రమా ఇవ మేరుణా