భీష్మ పర్వము - అధ్యాయము - 43
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (భీష్మ పర్వము - అధ్యాయము - 43) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [స]
పూర్వాహ్ణే తస్య రౌథ్రస్య యుథ్ధమ అహ్నొ విశాం పతే
పరావర్తత మహాఘొరం రాజ్ఞాం థేహావకర్తనమ
2 కురూణాం పాణ్డవానాం చ సంగ్రామే విజిగీషతామ
సింహానామ ఇవ సంహ్రాథొ థివమ ఉర్వీం చ నాథయన
3 ఆసీత కిల కిలా శబ్థస తలశఙ్ఖరవైః సహ
జజ్ఞిరే సింహనాథాశ చ శూరాణాం పరతిగర్జతామ
4 తలత్రాభిహతాశ చైవ జయాశబ్థా భరతర్షభ
పత్తీనాం పాథశబ్థాశ చ వాజినాం చ మహాస్వనాః
5 తొత్త్రాఙ్కుశ నిపాతాశ చ ఆయుధానాం చ నిస్వనాః
ఘణ్టా శబ్థాశ చ నాగానామ అన్యొన్యమ అభిధావతామ
6 తస్మిన సముథితే శబ్థే తుములే లొమహర్షణే
బభూవ రదనిర్ఘొషః పర్జన్యనినథొపమః
7 తే మనః కరూరమ ఆధాయ సమభిత్యక్తజీవితాః
పాణ్డవాన అభ్యవర్తన్త సర్వ ఏవొచ్ఛ్రితధ్వజాః
8 సవయం శాంతనవొ రాజన్న అభ్యధావథ ధనంజయమ
పరగృహ్య కార్ముకం ఘొరం కాలథణ్డొపమం రణే
9 అర్జునొ ఽపి ధనుర గృహ్య గాణ్డీవం లొకవిశ్రుతమ
అభ్యధావత తేజస్వీ గాఙ్గేయం రణమూర్ధని
10 తావ ఉభౌ కురుశార్థూలౌ పరస్పరవధైషిణౌ
గాఙ్గేయస తు రణే పార్దం విథ్ధ్వా నాకమ్పయథ బలీ
తదైవ పాణ్డవొ రాజన భీష్మం నాకమ్పయథ యుధి
11 సాత్యకిశ చ మహేష్వాసః కృతవర్మాణమ అభ్యయాత
తయొః సమభవథ యుథ్ధం తుములం లొమహర్షణమ
12 సాత్యకిః కృతవర్మాణం కృతవర్మా చ సాత్యకిమ
ఆనర్హతుః శరైర ఘొరైస తక్షమాణౌ పరస్పరమ
13 తౌ శరాచిత సర్వాఙ్గౌ శుశుభాతే మహాబలౌ
వసన్తే పుష్పశబలౌ పుష్పితావ ఇవ కుంశుకౌ
14 అభిమన్యుర మహేష్వాసొ బృహథ్బలమ అయొధయత
తతః కొసలకొ రాజా సౌభథ్రస్య విశాం పతే
ధవజం చిచ్ఛేథ సమరే సారదిం చ నయపాతయత
15 సౌభథ్రస తు తతః కరుథ్ధం పాతితే రదసారదౌ
బృహథ్బలం మహారాజ వివ్యాధ నవభిః శరైః
16 అదాపరాభ్యాం భల్లాభ్యాం పీతాభ్యామ అరిమర్థనః
ధవజమ ఏకేన చిచ్ఛేథ పార్ష్ణిమ ఏకేన సారదిమ
అన్యొన్యం చ శరైస తీక్ష్ణైః కరుథ్ధౌ రాజంస తతక్షతుః
17 మానినం సమరే థృప్తం కృతవైరం మహారదమ
భీమసేనస తవ సుతం థుర్యొధనమ అయొధయత
18 తావ ఉభౌ నరశార్థూలౌ కురుముఖ్యౌ మహాబలౌ
అన్యొన్యం శరవర్షాభ్యాం వవృషాతే రణాజిరే
19 తౌ తు వీక్ష్య మహాత్మానౌ కృతినౌ చిత్రయొధినౌ
విస్మయః సర్వభూతానాం సమపథ్యత భారత
20 థుఃశాసనస తు నకులం పరత్యుథ్యాయ మహారదమ
అవిధ్యన నిశితైర బాణైర బహుభిర మర్మభేథిభిః
21 తస్య మాథ్రీ సుతః కేతుం స శరం చ శరాసనమ
చిచ్ఛేథ నిశితైర బాణైః పరహసన్న ఇవ భారత
అదైనం పఞ్చవింశత్యా కషుథ్రకాణాం సమార్థయత
22 పుత్రస తు తవ థుర్ధర్షొ నకులస్య మహాహవే
యుగేషాం చిచ్ఛిథే బాణైర ధవజం చైవ నయపాతయత
23 థుర్ముఖః సహథేవం తు పరత్యుథ్యాయ మహాబలమ
వివ్యాధ శరవర్షేణ యతమానం మహాహవే
24 సహథేవస తతొ వీరొ థుర్ముఖస్య మహాహవే
శరేణ భృశతీక్ష్ణేన పాతయామ ఆస సారదిమ
25 తావ అన్యొన్యం సమాసాథ్య సమరే యుథ్ధథుర్మథౌ
తరాసయేతాం శరైర ఘొరైః కృతప్రతికృతైషిణౌ
26 యుధిష్ఠిరః సవయం రాజా మథ్రరాజానమ అభ్యయాత
తస్య మథ్రాధిపశ చాపం థవిధా చిచ్ఛేథ మారిష
27 తథ అపాస్య ధనుశ ఛిన్నం కున్తీపుత్రొ యుధిష్ఠిరః
అన్యకార్ముకమ ఆథాయ వేగవథ బలవత్తరమ
28 తతొ మథ్రేశ్వరం రాజా శరైః సంనతపర్వభిః
ఛాథయామ ఆస సంక్రుథ్ధస తిష్ఠ తిష్ఠేతి చాబ్రవీత
29 ధృష్టథ్యుమ్నస తతొ థరొణమ అభ్యథ్రవత భారత
తస్య థరొణః సుసంక్రుథ్ధః పరాసు కరణం థృఢమ
తరిధా చిచ్ఛేథ సమరే యతమానస్య కార్ముకమ
30 శరం చైవ మహాఘొరం కాలథణ్డమ ఇవాపరమ
పరేషయామ ఆస సమరే సొ ఽసయ కాయే నయమజ్జత
31 అదాన్యథ ధనుర ఆథాయ సాయకాంశ చ చతుర్థశ
థరొణం థరుపథపుత్రస తు పరతివివ్యాధ సంయుగే
తావ అన్యొన్యం సుసంక్రుథ్ధౌ చక్రతుః సుభృశం రణమ
32 సౌమథత్తిం రణే శఙ్ఖొ రభసం రభసొ యుధి
పరత్యుథ్యయౌ మహారాజ తిష్ఠ తిష్ఠేతి చాబ్రవీత
33 తస్య వై థక్షిణం వీరొ నిర్బిభేథ రణే భుజమ
సౌమథత్తిస తదా శఙ్ఖం జత్రు థేశే సమాహనత
34 తయొః సమభవథ యుథ్ధం ఘొరరూపం విశాం పతే
థృప్తయొః సమరే తూర్ణం వృత్రవాసవయొర ఇవ
35 బాహ్లీకం తు రణే కరుథ్ధం కరుథ్ధ రూపొ విశాం పతే
అభ్యథ్రవథ అమేయాత్మా ధృష్టకేతుర మహారదః
36 బాహ్లీకస తు తతొ రాజన ధృష్టకేతుమ అమర్షణమ
శరైర బహుభిర ఆనర్చ్ఛత సింహనాథమ అదానథత
37 చేథిరాజస తు సంక్రుథ్ధొ బాహ్లీకం నవభిః శరైః
వివ్యాధ సమరే తూర్ణం మత్తొ మత్తమ ఇవ థవిపమ
38 తౌ తత్ర సమరే కరుథ్ధౌ నర్థన్తౌ చ ముహుర ముహుః
సమీయతుః సుసంక్రుథ్ధావ అఙ్గారక బుధావ ఇవ
39 రాక్షసం కరూరకర్మాణం కరూరకర్మా ఘటొత్కచః
అలమ్బుసం పరత్యుథియాథ బలం శక్ర ఇవాహవే
40 ఘటొత్కచస తు సంక్రుథ్ధొ రాక్షసం తం మహాబలమ
నవత్యా సాయకైస తీక్ష్ణైర థారయామ ఆస భారత
41 అలమ్బుసస తు సమరే భైమసేనిం మహాబలమ
బహుధా వారయామ ఆస శరైః సంనతపర్వభిః
42 వయభ్రాజేతాం తతస తౌ తు సంయుగే శరవిక్షతౌ
యదా థేవాసురే యుథ్ధే బలశక్రౌ మహాబలౌ
43 శిఖణ్డీ సమరే రాజన థరౌణిమ అభ్యుథ్యతౌ బలీ
అశ్వత్దామా తతః కరుథ్ధః శిఖణ్డినమ అవస్దితమ
44 నారాచేన సుతీక్ష్ణేన భృశం విథ్ధ్వా వయకమ్పయత
శిఖణ్డ్య అపి తతొ రాజన థరొణపుత్రమ అతాడయత
45 సాయకేన సుపీతేన తీక్ష్ణేన నిశితేన చ
తౌ జఘ్నతుస తథాన్యొన్యం శరైర బహువిధైర మృధే
46 భగథత్తం రణే శూరం విరాటొ వాహినీపతిః
అభ్యయాత తవరితొ రాజంస తతొ యుథ్ధమ అవర్తత
47 విరాటొ భగథత్తేన శరవర్షేణ తాడితః
అభ్యవర్షత సుసంక్రుథ్ధొ మేఘొ వృష్ట్యా ఇవాచలమ
48 భగథత్తస తతస తూర్ణం విరాటం పృదివీపతిమ
ఛాథయామ ఆస సమరే మేఘః సూర్యమ ఇవొథితమ
49 బృహత కషత్రం తు కైకేయం కృపః శారథ్వతొ యయౌ
తం కృపః శరవర్షేణ ఛాథయామ ఆస భారత
50 గౌతమం కేకయః కరుథ్ధః శరవృష్ట్యాభ్యపూరయత
తావ అన్యొన్యం హయాన హత్వా ధనుషీ వినికృత్య వై
51 విరదావ అసియుథ్ధాయ సమీయతుర అమర్షణౌ
తయొస తథ అభవథ యుథ్ధం ఘొరరూపం సుథారుణమ
52 థరుపథస తు తతొ రాజా సైన్ధవం వై జయథ్రదమ
అభ్యుథ్యయౌ సంప్రహృష్టొ హృష్టరూపం పరంతప
53 తతః సైన్ధవకొ రాజా థరుపథం విశిఖైస తరిభిః
తాడయామ ఆస సమరే స చ తం పరత్యవిధ్యత
54 తయొః సమభవథ యుథ్ధం ఘొరరూపం సుథారుణమ
ఈక్షితృప్రీతిజననం శుక్రాఙ్గారకయొర ఇవ
55 వికర్ణస తు సుతస తుభ్యం సుత సొమం మహాబలమ
అభ్యయాజ జవనైర అశ్వైస తతొ యుథ్ధమ అవర్తత
56 వికర్ణః సుత సొమం తు విథ్ధ్వా నాకమ్పయచ ఛరైః
సుత సొమొ వికర్ణం చ తథ అథ్భుతమ ఇవాభవత
57 సుశర్మాణం నరవ్యాఘ్రం చేకితానొ మహారదః
అభ్యథ్రవత సుసంక్రుథ్ధః పాణ్డవార్దే పరాక్రమీ
58 సుశర్మా తు మహారాజ చేకితానం మహారదమ
మహతా శరవర్షేణ వారయామ ఆస సంయుగే
59 చేకితానొ ఽపి సంరబ్ధః సుశర్మాణం మహాహవే
పరాచ్ఛాథయత తమ ఇషుభిర మహామేఘ ఇవాచలమ
60 శకునిః పరతివిన్ధ్యం తు పరాక్రాన్తం పరాక్రమీ
అభ్యథ్రవత రాజేన్థ్ర మత్తొ మత్తమ ఇవ థవిపమ
61 యౌధిష్ఠిరస తు సంక్రుథ్ధః సౌబలం నిశితైః శరైః
వయథారయత సంగ్రామే మఘవాన ఇవ థానవమ
62 శకునిః పరతివిన్ధ్యం తు పరతివిధ్యన్తమ ఆహవే
వయథారయన మహాప్రాజ్ఞః శరైః సంనతపర్వభిః
63 సుథక్షిణం తు రాజేన్థ్ర కామ్బొజానాం మహారదమ
శరుతకర్మా పరాక్రాన్తమ అభ్యథ్రవత సంయుగే
64 సుథక్షిణస తు సమరే సాహథేవిం మహారదమ
విథ్ధ్వా నాకమ్పయత వై మైనాకమ ఇవ పర్వతమ
65 శరుతకర్మా తతః కరుథ్ధః కామ్బొజానాం మహారదమ
శరైర బహుభిర ఆనర్ఛథ థరయన్న ఇవ సర్వశః
66 ఇరావాన అద సంక్రుథ్ధః శరుతాయుషమ అమర్షణమ
పరత్యుథ్యయౌ రణే యత్తొ యత్త రూపతరం తతః
67 ఆర్జునిస తస్య సమరే హయాన హత్వా మహారదః
ననాథ సుమహన నాథం తత సైన్యం పరత్యపూరయత
68 శరుతాయుస తవ అద సంక్రుథ్ధః ఫాల్గునేః సమరే హయాన
నిజఘాన గథాగ్రేణ తతొ యుథ్ధమ అవర్తత
69 విన్థానువిన్థావ ఆవన్త్యౌ కున్తిభొజం మహారదమ
స సేనం స సుతం వీరం సంససజ్జతుర ఆహవే
70 తత్రాథ్భుతమ అపశ్యామ ఆవన్త్యానాం పరాక్రమమ
యథ అయుధ్యన సదిరా భూత్వా మహత్యా సేనయా సహ
71 అనువిన్థస తు గథయా కున్తిభొజమ అతాడయత
కున్తిభొజస తతస తూర్ణం శరవ్రాతైర అవాకిరత
72 కున్తిభొజసుతశ చాపి విన్థం వివ్యాధ సాయకైః
స చ తం పరతివివ్యాధ తథ అథ్భుతమ ఇవాభవత
73 కేకయా భరాతరః పఞ్చ గాన్ధారాన పఞ్చ మారిష
స సైన్యాస తే స సైన్యాంశ చ యొధయామ ఆసుర ఆహవే
74 వీరబాహుశ చ తే పుత్రొ వైరాటిం రదసత్తమమ
ఉత్తరం యొధయామ ఆస వివ్యాధ నిశితైః శరైః
ఉత్తరశ చాపి తం ఘొరం వివ్యాధ నిశితైః శరైః
75 చేథిరాట సమరే రాజన్న ఉలూకం సమభిథ్రవత
ఉలూకశ చాపి తం బాణైర నిశితైర లొమవాహిభిః
76 తయొర యుథ్ధం సమభవథ ఘొరరూపం విశాం పతే
థారయేతాం సుసంక్రుథ్ధావ అన్యొన్యమ అపరాజితౌ
77 ఏవం థవంథ్వ సహస్రాణి రదవారణవాజినామ
పథాతీనాం చ సమరే తవ తేషాం చ సంకులమ
78 ముహూర్తమ ఇవ తథ యుథ్ధమ ఆసీన మధురథర్శనమ
తత ఉన్మత్తవథ రాజన న పరాజ్ఞాయత కిం చన
79 గజొ గజేన సమరే రదీ చ రదినం యయౌ
అశ్వొ ఽశవం సమభిప్రేత్య పథాతిశ చ పథాతినమ
80 తతొ యుథ్ధం సుథుర్ధర్షం వయాకులం సమపథ్యత
శూరాణాం సమరే తత్ర సమాసాథ్య పరస్పరమ
81 తత్ర థేవర్షయః సిథ్ధాశ చారణాశ చ సమాగతాః
పరైక్షన్త తథ రణం ఘొరం థేవాసురరణొపమమ
82 తతొ థన్తి సహస్రాణి రదానాం చాపి మారిష
అశ్వౌఘాః పురుషౌఘాశ చ విపరీతం సమాయయుః
83 తత్ర తత్రైవ థృశ్యన్తే రదవారణపత్తయః
సాథినశ చ నరవ్యాఘ్ర యుధ్యమానా ముహుర ముహుః