కోయిల

కూ యనుచు దీనముగ గూయు కోకిలమ్మ!
చింత నీకేలనే? యెంతో సంతసమున
సరసపల్లవ భాగ్యవసంతమందు
గున్నమావులపై నెక్కి కోర్కిదీర
లేజివుళ్ళను మెక్కుచు, లేతమనసు
గల పులుగ వౌట రాగంబు నిలుపలేక
హాయిచే సోల లోకంబు కూ యటంచు
కూయుదువు గాదె నెమ్మది కోర్కులూర!
    పరమసంతోషయుత గానపారవశ్య
    కలననొడ లెఱుంగకను జగంబు మరచి
    విస్ఫుటంబుగ బాడు నీ విమలగీతి
    నేడిటుల నింత దీనమౌనేమి చెపుమ?
    వెఱ్ఱిలోకంపు గోలను వెక్కిరింప
    మావి కడగొమ్మ గూర్చుని మధురఫణితి
    మనసు కరుగంగ 'నేల నో మనుజులార
    పోరు?' లని ప్రేమతత్వంబు బోధసేతె?
వెన్నెలల చంద్రుడెల్లెడ విరియజల్లి
వలపుకలిమిని మోమెల్ల చెలువుగుల్క

మోహమున మొగిలుకన్నియ మోము ముద్దు
గొనెడు చందము గాంచుమా కోకిలమ్మ!

అందరును సంతసమ్మున నలరువేళ
తాలవృక్షంపుటాకుల దాగి యేల
కో యనుచు విలపించెదు కోకిలంబ?
చెలియ నెడబాసినావె వెన్నెలవేళల?

    ఇల గల వియోగులందున నేనె కష్ట
    భాగ్యుడ నటంచు లోలోన వగచుచుండ,
    జత కుదిరినావె నావలె వెతల గుంద
    దుర్దశల వింతస్నేహితుల్‌ దొరుకుదురుగ!

    చెలియ నెడబాసి నెమ్మది చింత గుందు
    నేను పాల్గొనగల జుమీ నీదువెతల
    కష్టముల చవిజూచినగాని పరుల
    వెతలగాంచి కన్నీళ్ళను విడువగలమె?

మధురఫణితి కూ కూ యని మనసు కరుగ
సొదల జెప్పుచు చింతల సోలజేయ
గలవు నీ దీనమృదుగానకలన నదియె
నేరకుండిన వగతుమే నీదుగతికి?

అకట! నీ గానమహిమ నాకబ్బెనేని
మాటలం జెప్పగారాక మదిని పొంగి
పొరలెడు వియోగదుఃఖంపుతరగ లేచి
జగతి చింతల ముంపగా జాలదొక్కొ?


బిచ్చగాడు

త్రోవ గాన్పింపకున్నదో దేవ! కనులు
మసక గ్రమ్మెడు నెమ్మది మాంద్యతమము
గప్పుచున్నది, యింకెంత కాల మిట్టు
లంధకారము లోకమ్ము నావరించు?

    దించినట్టి మో మెత్తక, దేహి యంచు
    చేతులం జోలె గట్టుక, జీర్ణ వస్త్ర
    ములను దాలిచి ప్రణయ భాగ్యులను బిచ్చ
    మడుగ నొకరైన నొకపట్టె డిడరు దేవ!

జగతి ధర్మము శూన్యమై చచ్చెనొక్కొ!
లేక నాకర్మఫల మొకో, ఈ కరణిని
ఆకలి దహింప కరుణ నమ్మా యటన్న
పలుకువారలు లేక చావంగనుంట?