అద్దు_____అధా 61 అధి______అధీ

అద్దు పద్దు.

  • అదుపు ఆజ్ఞ. జం.
  • "అద్దూ పద్దూ లేక వా డీమధ్య మితిమీఱి పోతున్నాడు." వా.

అద్దు ముద్దు

  • ముద్దు ముచ్చట. జం.
  • "అద్దుముద్దు మీఱి యాడది మగ డంచు, గుడిమాడి యాడ జూడ దలచి." రాధి. 3 ఆ.

అద్దెకు తిప్పు

  • అద్దెకు ఇచ్చు.
  • "వాడు ఉన్న నాలుగు ఇళ్లూ అద్దెకు తిప్పుతూ జీవిస్తున్నాడు." వా.

అద్భుత పడు

  • ఆశ్చర్యపడు.
  • "అశ్వము గొం చుడువీధి నేగ నద్భుతపడి." జైమి. 2. 29.

అద్వైతము

  • చాదస్తము.
  • "వాడి దంతా ఒట్టి అద్వైతం." వా

అధవా.

  • ఒక వేళ.
  • "వసుమతిపై నధవా నన్ను బుట్టింప నూహ కల్గెనేని." వరాహ. 2. 156.
  • "నీవు వస్తే మంచిది. అధవా ఏకారణం వల్ల యినా నువ్వు రాలేక పోతే మీ వా ణ్ణయినా తప్పకుండా పంపించు." వా.

అధాయకుడా విధాయకుడా ?

  • వాడికి చెప్పి ఏమి ప్రయోజనం? వా డిందులో చేయ గలది యేమి కలదు అనుపట్ల ఉపయోగించే పలుకుబడి.
  • "వా డేమి అధాయకుడా ? విధాయకుడా ? వా డేమంటే నేమి? వా.

అధిక ప్రసంగము చేయు

  • అనవసరముగా జోక్యము కలిగించుకొని మాట్లాడు.

అధిక ప్రసంగి

  • వాచాలుడు.
  • చూ. అదనప్రసంగి.

అధిక మాసము.

  • సూర్యుడు ఒకే రాశిలో ఉండగా రెండు చాంద్రమాన మాసము లారంభ మైతే తొలిది అధికమాసం. రెంటికీ ఒకేపేరు ఉంటుంది.
  • అధికచైత్రము, నిజచైత్రము ఇత్యాదులు.

అధికాచమానం

  • బహిర్దేశమునకు వెళ్లుట వైదికుల పరిభాష.
  • చూ. అల్పాచమానం.

అధివాసరము

  • తద్దినానికి ముందునాటిరాత్రి ఉపవసించుట. దీనినే అతివాస మనీ వాడుకలో అంటారు.
  • (రూపం) అతివాసము.

అధీతి బోధాచరణ ప్రచారణములు

  • చదుట, ఇతరులకు చెప్పుట, ఆ ప్రకారం ఆచరించుట, వానిని అనుసరించ మని యిత అద్ధా_____అన 62 అన_____అన
  • రులలో ప్రచారము చేయుట.

అద్ధాన్నం.

  • ఇది కోస్తాజిల్లాలలో వినిపించే రూపం.
  • చూ. అధ్వాన్నం.

అధ్వాన్నం

  • దిక్కు మాలినది, పాడుది.
  • "డించిపోవ దగవా యధ్వాన్న పుం బట్టునన్." హర. 3. 86.
  • ఈ అధ్వాన్నం అనేక రకాలు గా ఉపయోగిస్తారు.
  • "ఈ పుస్తకం చాలా అధ్వాన్నంగా ఉంది."
  • "తండ్రి చాలా కష్టపడి సంపాదించి పోయిన ఆస్తి నంతా వాడు నాలుగు రోజులలో అధ్వాన్నం చేసి పారేశాశు."
  • "ఎందుకు రా ఈ అధ్వాన్న పుబతుకు." వా.

అనంతశ యనం

  • పాడె.
  • అంతము లేనిశయనము కనుక.

అనక్షరకుక్షి

  • చదువు రానిమొద్దు.
  • చూ. నిరక్షరకుక్షి.

అనగా అనగా

  • తెలుగునాట ప్రతి జానపద కథా అనగా అనగా అన్న పలుకుబడితో ప్రారంభం కావడం అలవాటు.
  • అనగా అనగా ఒక ఊరు, అనగా అనగా ఒకరాజు - అన్నట్లు.

"అనగా ననగా నొకపుర
మొనరుం జంద్రవతి యనగ."
                   శుక. 1. 171.

అనగి పెనగి

  • అన్యోన్యముగా-కలసి మెలసి.
  • "అరమరలు లేనికూరిమి ననగి పెనగి." పారి. 1. 94.

అనగిపెనగి యుండు

  • స్నేహముగా కలసి మెలసి యుండు.

అనగ్ని దగ్ధుడు

  • నిప్పు పెట్టినా కాలనివాడు.

అనధ్యయనం

  • చదువగూడని రోజు.
  • చతుర్దశి, పూర్ణమ లేక అమాస్య, ప్రతిపత్తులలో వేదాధ్యయనం చేయరా దని శాస్త్రం. అష్టమి కూడా వీనిలో చేర్చుట కలదు.
  • (రూపాం) అనధ్యాయం.
  • చూ. శిష్టానధ్యాయం.

అనబట్టదు

  • 1. ఏమీ అన లేము.
  • "అనబట్టదు లోకములోన నిట్టి వేసవి గలదే?" కుమా. 6. 138.
  • 2. ఇలా అని చెప్ప వీలులేదు.
  • "అయ్యో! మాసంసారం ఇట్లా అనబట్ట దమ్మా!" వా. అనబట్టు
  • అనుటకు తగు, అనవలసి వచ్చు, రాయలసీమలో వాడుకలో ఉంది.
  • "ఇట్లా అని అనబట్టదు వాడి సంగతి."
  • "ఇట్లా చేస్తా వుంటే ఏదో గట్టిగా అన బట్టుతుంది." వా.

అనరాదు గాక

  • అనగూడదు గానీ.
  • "అనరాదు గాక నా యింటన కా దిటు వంటి చెలువ నాకంబున గల్గునె." కళా. 5. 117.
  • "అనగూడదు గానీ వా డంత నీచుడు మరొకడు ఉండడు." వా.
  • "నాకొడుకు కనక అనరాదు గానీ వాడు మంచి దిట్ట మైనపండితుడు." వా.

అనలు కొనలు పాఱు

  • తీగ సాగు, వృద్ధి చెందు, తీగ పెరిగేటప్పుడు ననలు వేస్తూ పెరగడం ద్వారా వచ్చినపలుకుబడి.
  • "అనలుం గొనలుం బాఱుచు, మనమున నా కోర్కెతీగె మగువకు మిగులం." కళా. 6. 212.
  • "కుటిలాలక కూర్మి యనలు గొనలుం బారన్." సారం. 3. 144.
  • "అమరగ లతికలు...గుము రై, యెల దోట యనలు గొనలుం బాఱెన్." విప్ర. 2. 24.
  • చూ. తీగ సాగు.

అనవలసి యంటి

  • మాటసామెతగా చెప్పితినే కానీ మ రేమీ కాదు అన్న సందర్భంలో ఉపయోగించే పలుకుబడి.
  • "అనవలసి యంటి నిన్నుం, గను గొనుటే చాలు బడలికలు కనుపించెన్." శుక. 2 ఆ. 523.

అనాగతవిధాత

  • రాబోవు కీడును ముందే గ్రహించి దానికై జాగ్రత్త పడువాడు.
  • పంచతంత్రములోని మూడు చేపలకథపై వచ్చినపలుకుబడి. భారతంలోనూ ఉన్నది.

అనాఘ్రాతపుష్పము

  • వాసన చూడనిపూవు, అనను భూతపూర్వము.
  • పాండు. 5. 186.

అనిగొను

  • యుద్ధము చేయు.
  • యామున. 1. 221.

అనిచి పుచ్చు

  • పనిమీద పంపు.
  • "నన్నుం దగవుగ భూవిభుకడ కనిచి పుచ్చు." భాస్క. అర. 2. 176.

అనియు ననక మునుపే

  • వెంటనే అనుటి.
  • నోటిమాట నోటిలో ఉండగానే, అనీ అనక ముందే, వచ్చీ రాక ముందే, చేసీ చేయక ముందే, చెప్పీ చెప్పక ముందే-ఇలాంటివి పెక్కులు.
  • "అని యనియు ననక మునుపే యనఘా!..." శుక. 2 ఆ. 165. ప. అనీ కొనా తెలియ లేదు
  • మొదలూ, తుదీ తెలియలేదు. అల్లుటలో తొలుత ఆరంభించేటప్పుడు 'అని' వేస్తారు. అలాగే ఆఖరున ఉన్నది కొన. అవి రెండూ తెలియుట అనగా అందలి వివర మంతా తెలియుట - తుదీ మొదలూ కూడా.
  • "ఇందులో అనీకొనా తెలియడం లేదు." వా.

అనీ మొనా తెలియదు

  • ఇందులో మొదలేదో తుది ఏదో తెలియదు. అంటే దాని తత్త్వం తెలియ దనుట. జం.
  • "అనీ మొనా తెలిస్తే గానీ ఏ ముడీ విప్పలేము." వా.

అను కణకన్

  • పైపై పడగా, వర్షించగా.
  • "ఉర్వీతల మద్రువంగ నుల్క్స్స్పాతం బనుకణక." కుమా. 2. 11.

అనుకుంటూ ఉండగా

  • ఆ ప్రస్తావమే జరుగుతుండగా.
  • "అనుకుంటూండ గానే వచ్చావు. నూరేండ్లాయుసు." వా.

అనుమానం పెనుభూతం

  • అనుమానం చెడ్డది.
  • చూ. అనుమానం ప్రాణసంకటం.

అనుమానం ప్రాణసంకటం

  • అనుమానం చెడ్డది.
  • "వాని కేదో అనుమానం పట్టుకొంది. రోజురోజుకూ నీరసించి పోతున్నాడు. అనుమానం ప్రాణసంకటం." వా.
  • చూ. అనుమానం పెనుభూతం.

అనుమానపు పీనుగ

  • వట్టి అనుమానపు మనిషి అని నిందగా అనుటలో ఉపయోగించేపలుకుబడి.
  • "వాడింట్లో ఎక్కడ దిగనిస్తాడు రా. ఒట్టి అనుమానప్పీనుగ." వా.

అనుమానపు మనిషి

  • అడుగడుగునా సందేహా లుండే మనిషి.
  • "వాడు చాలా అనుమానం మనిషి. ఏది నిశ్చయించుకోవా లన్నా సంవత్సరాలు పడుతుంది." వా.
  • చూ. అనుమానపుపీనుగ.

అనుము, మినుము అనకుండు

  • ఏమీ అనకుండు, మౌనము వహించు.
  • "అనుము మినుము ననక చాటున గూర్చుండె నక్కటకట!"
  • గుంటూ. వూ. పు. 31.
  • "నే నెంత నెత్తి పగలగొట్టుకుంటున్నా వాడు అనుమూ మినుమూ అనకుండా బెల్లంకొట్టిన రాయిలా ఉంటే నే నేం చేసేది?" వా.

అనువు గానిచోట అధికుల మనరాదు

  • కూడనిచోట మన గొప్ప చూపరాదు.
  • "ఇల్లూ దొడ్డీ అంతా వాడిది. సంపాదించి తెచ్చి వేస్తున్న వాడు వాడు. మనం ఎవరం ఏ మనడానికీ? వాడి ప్రవర్తన బాగా లేకపోతే అది వేరేమాట. మన