ద్రోణ పర్వము - అధ్యాయము - 173
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (ద్రోణ పర్వము - అధ్యాయము - 173) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [ధృ]
తస్మిన్న అతిరదే థరొణే నిహతే తత్ర సంజయ
మామకాః పాణ్డవాశ చైవ కిమ అకుర్వన్న అతః పరమ
2 [స]
తస్మిన్న అతిరదే థరొణే నిహతే పార్షతేన వై
కౌరవేషు చ భగ్నేషు కున్తీపుత్రొ ధనంజయః
3 థృష్ట్వా సుమహథ ఆశ్చర్యమ ఆత్మనొ విజయావహమ
యథృచ్ఛయాగతం వయాసం పప్రచ్ఛ భరతర్షభ
4 సంగ్రామే నిఘ్నతః శత్రూఞ శరౌఘైర విమలైర అహమ
అగ్రతొ లక్షయే యాన్తం పురుషం పావకప్రభమ
5 జవలన్తం శూలమ ఉథ్యమ్య యాం థిశం పరతిపథ్యతే
తస్యాం థిశి విశీర్యన్తే శత్రవొ మే మహామునే
6 న పథ్భ్యాం సపృశతే భూమిం న చ శూలం విముఞ్చతి
శూలాచ ఛూలసహస్రాణి నిష్పేతుస తస్య తేజసా
7 తేన భగ్నాన అరీన సర్వాన మథ భగ్నాన మన్యతే జనః
తేన థగ్ధాని సైన్యాని పృష్ఠతొ ఽనుథహామ్య అహమ
8 భగవంస తన మమాచక్ష్వ కొ వై స పురుషొత్తమః
శూలపాణిర మహాన కృష్ణ తేజసా సూర్యసంనిభః
9 [వ]
పరజాపతీనాం పరదమం తేజసం పురుషం విభుమ
భువనం భూర భువం థేవం సర్వలొకేశ్వరం పరభుమ
10 ఈశానం వరథం పార్ద థృష్టవాన అసి శంకరమ
తం గచ్ఛ శరణం థేవం సర్వాథిం భువనేశ్వరమ
11 మహాథేవం మహాత్మానమ ఈశానం జటిలం శివమ
తర్యక్షం మహాభుజం రుథ్రం శిఖినం చీరవాససమ
థాతారం చైవ భక్తానాం పరసాథవిహితాన వరాన
12 తస్య తే పార్షథా థివ్యా రూపైర నానావిధైర విభొః
వామనా జటిలా ముణ్డా హరస్వగ్రీవా మహొథరాః
13 మహాకాయా మహొత్సాహా మహాకర్ణాస తదాపరే
ఆననైర వికృతైః పాథైః పార్ద వేషైశ చ వైకృతైః
14 ఈథృశైః స మహాథేవః పూజ్యమానొ మహేశ్వరః
స శివస తాత తేజస్వీ పరసాథాథ యాతి తే ఽగరతః
తస్మిన ఘొరే తథా పార్ద సంగ్రామే లొమహర్షణే
15 థరొణకర్ణకృపైర గుప్తాం మహేష్వాసైః పరహారిభిః
కస తాం సేనాం తథా పార్ద మనసాపి పరధర్షయేత
ఋతే థేవాన మహేష్వాసాథ బహురూపాన మహేశ్వరాత
16 సదాతుమ ఉత్సహతే కశ చిన న తస్మిన్న అగ్రతః సదితే
న హి భూతం సమం తేన తరిషు లొకేషు విథ్యతే
17 గన్ధేనాపి హి సంగ్రామే తస్య కరుథ్ధస్య శత్రవః
విసంజ్ఞా హతభూయిష్ఠా వేపన్తి చ పతన్తి చ
18 తస్మై నమస తు కుర్వన్తొ థేవాస తిష్ఠన్తి వై థివి
యే చాన్యే మానవా లొకే యే చ సవర్గజితొ నరాః
19 యే భక్తా వరథం థేవం శివం రుథ్రమ ఉపా పతిమ
ఇహ లొకే సుఖం పరాప్య తే యాన్తి పరమాం గతిమ
20 నమస్కురుష్వ కౌన్తేయ తస్మై శాన్తాయ వై సథా
రుథ్రాయ శితికణ్ఠాయ కనిష్ఠాయ సువర్చసే
21 కపర్థినే కరాలాయ హర్యక్ష్ణే వరథాయ చ
యామ్యాయావ్యక్త కేశాయ సథ్వృత్తే శంకరాయ చ
22 కామ్యాయ హరి నేత్రాయ సదాణవే పురుషాయ చ
హరి కేశాయ ముణ్డాయ కృశాయొత్తరణాయ చ
23 భాస్కరాయ సుతీర్దాయ థేవథేవాయ రంహసే
బహురూపాయ శర్వాయ పరియాయ పరియవాససే
24 ఉష్ణీషిణే సువక్త్రాయ సహస్రాక్షాయ మీఢుషే
గిరిశాయ పరశాన్తాయ పతయే చీరవాససే
25 హిరణ్యబాహవే చైవ ఉగ్రాయ పతయే థిశామ
పర్జన్యపతయే చైవ భూతానాం పతయే నమః
26 వృక్షాణాం పతయే చైవ అపాం చ పతయే తదా
వృక్షైర ఆవృతకాయాయ సేనాన్యే మధ్యమాయ చ
27 సరువ హస్తాయ థేవాయ ధన్వినే భార్గవాయ చ
బహురూపాయ విశ్వస్య పతయే చీరవాససే
28 సహస్రశిరసే చైవ సహస్రనయనాయ చ
సహస్రబాహవే చైవ సహస్రచరణాయ చ
29 శరణం పరాప్య కౌన్తేయ వరథం భువనేశ్వరమ
ఉమాపతిం విరూపాక్షం థక్షయజ్ఞనిబర్హణమ
పరజానాం పతిమ అవ్యగ్రం భూతానాం పతిమ అవ్యయమ
30 కపర్థినం వృషావర్తం వృషనాభం వృషధ్వజమ
వృషథర్పం వృషపతిం వృషశృఙ్గం వృషర్షభమ
31 వృషాఙ్కం వృషభొథారం వృషభం వృషభేక్షణమ
వృషాయుధం వృషశరం వృషభూతం మహేశ్వరమ
32 మహొథరం మహాకాయం థవీపిచర్మ నివాసినమ
లొకేశం వరథం ముణ్డం బరహ్మణ్యం బరాహ్మణ పరియమ
33 తరిశూలపాణిం వరథం ఖడ్గచర్మ ధరం పరభుమ
పినాకినం ఖణ్డ పరశుం లొకానాం పతిమ ఈశ్వరమ
పరపథ్యే శరణం థేవం శరణ్యం చీరవాససమ
34 నమస తస్మై సురేశాయ యస్య వైశ్వరణః సఖా
సువాససే నమొ నిత్యం సువ్రతాయ సుధన్వినే
35 సరువ హస్తాయ థేవాయ సుఖధన్వాయ ధన్వినే
ధన్వన్తరాయ ధనుషే ధన్వాచార్యాయ ధన్వినే
36 ఉగ్రాయుధాయ థేవాయ నమః సురవరాయ చ
నమొ ఽసతు బహురూపాయ నమశ చ బహుధన్వినే
37 నమొ ఽసతు సదాణవే నిత్యం సువ్రతాయ సుధన్వినే
నమొ ఽసతు తరిపురఘ్నాయ భగ ఘనాయ చ వై నమః
38 వనస్పతీనాం పతయే నరాణాం పతయే నమః
అపాం చ పతయే నిత్యం యజ్ఞానాం పతయే నమః
39 పూష్ణొ థన్తవినాశాయ తర్యక్షాయ వరథాయ చ
నీలకణ్ఠాయ పిఙ్గాయ సవర్ణకేశాయ వై నమః
40 కర్మాణి చైవ థివ్యాని మహాథేవస్య ధీమతః
తాని తే కీర్తయిష్యామి యదా పరజ్ఞం యదా శరుతమ
41 న సురా నాసురా లొకే న గన్ధర్వా న రాక్షసాః
సుఖమ ఏధన్తి కుపితే తస్మిన్న అపి గుహా గతాః
42 వివ్యాధ కుపితొ యజ్ఞం నిర్భయస తు భవస తథా
ధనుషా బాణమ ఉత్సృజ్య స ఘొషం విననాథ చ
43 తే న శర్మ కుతః శాన్తిం లేభిరే సమ సురాస తథా
విథ్రుతే సహసా యజ్ఞే కుపితే చ మహేశ్వరే
44 తేన జయాతలఘొషేణ సర్వే లొకాః సమాకులాః
బభూవుర వశగాః పార్ద నిపేతుశ చ సురాసురాః
45 ఆపశ చుక్షుభిరే సర్వాశ చకమ్పే చ వసుంధరా
పర్వతాశ చ వయశీర్యన్త థిశొ నాగాశ చ మొహితాః
46 అన్ధాశ చ తమసా లొకా న పరకాశన్త సంవృతాః
జఘ్నివాన సహ సూర్యేణ సర్వేణాం జయొతిషాం పరభాః
47 చుక్రుశుర భయభీతాశ చ శాన్తిం చక్రుస తదైవ చ
ఋషయః సర్వభూతానామ ఆత్మనశ చ సుఖైషిణః
48 పూషాణమ అభ్యథ్రవత శంకరః పరహసన్న ఇవ
పురొడాశం భక్షయతొ థశనాన వై వయశాతయత
49 తతొ నిశ్చక్రముర థేవా వేపమానా నతాః సమ తమ
పునశ చ సంథధే థీప్తం థేవానాం నిశితం శరమ
50 రుథ్రస్య యజ్ఞభాగం చ విశిష్టం తే నవ అకల్పయన
భయేన తరిథశా రాజఞ శరణం చ పరపేథిరే
51 తేన చైవాతికొపేన స యజ్ఞః సంధితస తథా
యత్తాశ చాపి సురా ఆసన యత్తాశ చాథ్యాపి తం పరతి
52 అసురాణాం పురాణ్య ఆసంస తరీణి వీర్యవతాం థివి
ఆయసం రాజతం చైవ సౌవర్ణమ అపరం మహత
53 ఆయసం తారకాక్షస్య కమలాక్షస్య రాజతమ
సౌవర్ణం పరమం హయ ఆసీథ విథ్యున్మాలిన ఏవ చ
54 న శక్తస తాని మఘవాన భేత్తుం సర్వాయుధైర అపి
అద సర్వే ఽమరా రుథ్రం జగ్ముః శరణమ అర్థితాః
55 తే తమ ఊచుర మహాత్మానం సర్వే థేవాః స వాసవాః
రుథ్ర రౌథ్రా భవిష్యన్తి పశవః సర్వకర్మసు
నిపాతయిష్యసే చైనాన అసురాన భువనేశ్వర
56 స తదొక్తస తదేత్య ఉక్త్వా థేవానాం హితకామ్యయా
అతిష్ఠత సదాణుభూతః స సహస్రం పరివత్సరాన
57 యథా తరీణి సమేతాని అన్తరిక్షే పురాణి వై
తరిపర్వణా తరిశల్యేన తేన తాని బిభేథ సః
58 పురాణి న చ తం శేకుర థానవాః పరతివీక్షితుమ
శరం కాలాగ్నిసంయుక్తం విష్ణుసొమసమాయుతమ
59 బాలమ అఙ్కగతం కృత్వా సవయం పఞ్చ శిఖం పునః
ఉమా జిజ్ఞాసమానా వై కొ యమ ఇత్య అబ్రవీత సురాన
60 బాహుం సవజ్రం శక్రస్య కరుథ్ధస్యాస్తమ్భయత పరభు
స ఏష భగవాన థేవః సర్వలొకేశ్వరః పరభుః
61 న సంబుబుధిరే చైనం థేవాస తం భువనేశ్వరమ
స పరజాపతయః సర్వే బాలార్కసథృశప్రభమ
62 అదాభ్యేత్య తతొ బరహ్మా థృష్ట్వా చ స మహేశ్వరమ
అయం శరేష్ఠ ఇతి జఞాత్వా వవన్థే తం పితామహః
63 తతః పరసాథయామ ఆసుర ఉమాం రుథ్రం చ తే సురాః
అభవచ చ పునర బాహుర యదా పరకృతివజ్రిణః
64 తేషాం పరసన్నొ భగవాన సపత్నీకొ వృషధ్వజః
థేవానాం తరిథశశ్రేష్ఠొ థక్షయజ్ఞవినాశనః
65 స వై రుథ్రః స చ శివః సొ ఽగనిః శర్వః స సర్వవిత
స చేన్థ్రశ చైవ వాయుశ చ సొ ఽశవినౌ స చ విథ్యుతః
66 స భవః స చ పర్జన్యొ మహాథేవః స చానఘః
స చన్థ్రమాః స చేశానః స సూర్యొ వరుణశ చ సః
67 స కాలః సొ ఽనతకొ మృత్యుః స యమొ రాత్ర్యహాని చ
మాసార్ధ మాసా ఋతవః సంధ్యే సంవత్సరశ చ సః
68 స చ ధాతా విధాతా చ విశ్వాత్మా విశ్వకర్మకృత
సర్వాసాం థేవతానాం చ ధారయత్య అవపుర వపుః
69 సర్వైర థేవైః సతుతొ థేవః సైకథా బహుధా చ సః
శతధా సహస్రధా చైవ తదా శతసహస్రధా
70 ఈథృశః స మహాథేవొ భూయశ చ భగవాన అజః
న హి సర్వే మయా శక్యా వక్తుం భగవతొ గుణాః
71 సర్వైర గరహైర గృహీతాన వై సర్వపాపసమన్వితాన
స మొచయతి సుప్రీతః శరణ్యః శరణాగతాన
72 ఆయుర ఆరొగ్యమ ఐశ్వర్యం విత్తం కామాంశ చ పుష్కలాన
స థథాతి మనుష్యేభ్యః స చైవాక్షిపతే పునః
73 సేన్థ్రాథిషు చ థేవేషు తస్య చైశ్వర్యమ ఉచ్యతే
స చైవ వయాహృతే లొకే మనుష్యాణాం శుభాశుభే
74 ఐశ్వర్యాచ చైవ కామానామ ఈశ్వరః పునర ఉచ్యతే
మహేశ్వరశ చ భూతానాం మహతామ ఈశ్వరశ చ సః
75 బహుభిర బహుధా రూపైర విశ్వం వయాప్నొతి వై జగత
అస్య థేవస్య యథ వక్త్రం సముథ్రే తథ అతిష్ఠత
76 ఏష చైవ శమశానేషు థేవొ వసతి నిత్యశః
యజన్త్య ఏనం జనాస తత్ర వీర సదాన ఇతీశ్వరమ
77 అస్య థీప్తాని రూపాణి ఘొరాణి చ బహూని చ
లొకే యాన్య అస్య కుర్వన్తి మనుష్యాః పరవథన్తి చ
78 నామధేయాని లొకేషు బహూన్య అత్ర యదార్దవత
నిరుచ్యన్తే మహత్త్వాచ చ విభుత్వాత కర్మభిస తదా
79 వేథే చాస్య సమామ్నాతం శతరుథ్రీయమ ఉత్తమమ
నామ్నా చానన్త రుథ్రేతి ఉపస్దానం మహాత్మనః
80 స కామానాం పరభుర థేవొ యే థివ్యా యే చ మానుషాః
స విభుః స పరభుర థేవొ విశ్వం వయాప్నువతే మహత
81 జయేష్ఠం భూతం వథన్త్య ఏనం బరాహ్మణా మునయస తదా
పరదమొ హయ ఏష థేవానాం ముఖాథ అస్యానలొ ఽభవత
82 సర్వదా యత పశూన పాతి తైశ చ యథ రమతే పునః
తేషామ అధిపతిర యచ చ తస్మాత పశుపతిః సమృతః
83 నిత్యేన బరహ్మచర్యేణ లిఙ్గమ అస్య యథా సదితమ
మహయన్తి చ లొకాశ చ మహేశ్వర ఇతి సమృతః
84 ఋషయశ చైవ థేవాశ చ గన్ధర్వాప్సరసస తదా
లిఙ్గమ అస్యార్చయన్తి సమ తచ చాప్య ఊర్ధ్వం సమాస్దితమ
85 పూజ్యమానే తతస తస్మిన మొథతే స మహేశ్వరః
సుఖీ పరీతశ చ భవతి పరహృష్టశ చైవ శంకరః
86 యథ అస్య బహుధా రూపం భూతభవ్య భవత సదితమ
సదావరం జఙ్గమం చైవ బహురూపస తతః సమృతః
87 ఏకాక్షొ జాజ్వలన్న ఆస్తే సర్వతొ ఽకషిమయొ ఽపి వా
కరొధాథ్యశ చావిశల లొకాంస తస్మాచ ఛర్వ ఇతి సమృతః
88 ధూమ్రం రూపం చ యత తస్య ధూర్జటిస తేన ఉచ్యతే
విశ్వే థేవాశ చ యత తస్మిన విశ్వరూపస తతః సమృతః
89 తిస్రొ థేవీర యథా చైవ భజతే భువనేశ్వరః
థయామ అపః పృదివీం చైవ తర్యమ్బకశ చ తతః సమృతః
90 సమేధయతి యన నిత్యం సర్వార్దాన సర్వకర్మసు
శివమ ఇచ్ఛన మనుష్యాణాం తస్మాథ ఏశ శివః సమృతః
91 సహస్రాక్షొ ఽయుతాక్షొ వా సర్వతొ ఽకషిమయొ ఽపి వా
యచ చ విశ్వం మహత పాతి మహాథేవస తతః సమృతః
92 థహత్య ఊర్ధ్వం సదితొ యచ చ పరాణొత్పత్తిః సదితిశ చ యత
సదితలిఙ్గశ చ యన నిత్యం తస్మాత సదాణుర ఇతి సమృతః
93 విషమస్దః శరీరేషు సమశ చ పరాణినామ ఇహ
స వాయుర విషమస్దేషు పరాణాపానశరీరిషు
94 పూజయేథ విగ్రహం యస తు లిఙ్గం వాపి సమర్చయేత
లిఙ్గం పూజయితా నిత్యం మహతీం శరియమ అశ్నుతే
95 ఊరుభ్యామ అర్ధమ ఆగ్నేయం సొమార్ధం చ శివా తనుః
ఆత్మనొ ఽరధం చ తస్యాగ్నిః సొమొ ఽరధం పునర ఉచ్యతే
96 తైజసీ మహతీ థీప్తా థేవేభ్యశ చ శివా తనుః
భాస్వతీ మానుషేష్వ అస్య తనుర ఘొరాగ్నిర ఉచ్యతే
97 బరహ్మచర్యం చరత్య ఏష శివా యాస్య తనుస తయా
యాస్య ఘొరతరా మూర్తిః సర్వాన అత్తి తయేశ్వరః
98 యన నిర్థహతి యత తీక్ష్ణొ యథ ఉగ్రొ యత పరతాపవాన
మాంసశొణితమజ్జాథొ యత తతొ రుథ్ర ఉచ్యతే
99 ఏష థేవొ మహాథేవొ యొ ఽసౌ పార్ద తవాగ్రతః
సంగ్రామే శాత్రవాన నిఘ్నంస తవయా థృష్టః పినాక ధృక
100 ఏష వై భగవాన థేవః సంగ్రామే యతి తే ఽగరతః
యేన థత్తాని తే ఽసత్రాణి యైస తవయా థానవా హతాః
101 ధన్యం యశస్యమ ఆయుష్యం పుణ్యం వేథైశ చ సంజ్ఞితమ
థేవథేవస్య తే పార్ద వయాఖ్యాత్మ శతరుథ్రియమ
102 సర్వార్దసాధకం పుణ్యం సర్వకిల్బిష నాశనమ
సర్వపాపప్రశమనం సర్వథుఃఖభయాపహమ
103 చతుర్విధమ ఇథం సతొత్రం యః శృణొతి నరః సథా
విజిత్య సర్వాఞ శత్రూన స రుథ్ర లొకే మహీయతే
104 చరితం మహాత్మనొ థివ్యం సాంగ్రామికమ ఇథం శుభమ
పఠన వై శతరుథ్రీయం శృణ్వంశ చ సతతొత్దితః
105 భక్తొ విశ్వేశ్వరం థేవం మానుషేషు తు యః సథా
వరాన స కామాఁల లభతే పరసన్నే తర్యమ్బకే నరః
106 గచ్ఛ యుధ్యస్వ కౌన్తేయ న తవాస్తి పరాజయః
యస్య మన్త్రీ చ గొప్తా చ పార్శ్వతస తే జనార్థనః
107 [స]
ఏవమ ఉక్త్వార్జునం సంఖ్యే పరాశర సుతస తథా
జగామ భరతశ్రేష్ఠ యదాగతమ అరింథమ