కర్ణ పర్వము - అధ్యాయము - 1

వ్యాస మహాభారతము (కర్ణ పర్వము - అధ్యాయము - 1)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [వ]
తతొ థరొణే హతే రాజన థుర్యొధనముఖా నృపాః
భృశమ ఉథ్విగ్నమనసొ థరొణపుత్రమ ఉపాగమన
2 తే థరొణమ ఉపశొచన్తః కశ్మలాభిహతౌజసః
పర్యుపాసన్త శొకార్తాస తతః శారథ్వతీ సుతమ
3 ముహూర్తం తే సమాశ్వాస్య హేతుభిః శాస్త్రసంమితైః
రాత్ర్యాగమే మహీపాలాః సవాని వేశ్మాని భేజిరే
4 విశేషతః సూతపుత్రొ రాజా చైవ సుయొధనః
థుఃశాసనొ ఽద శకునిర న నిథ్రామ ఉపలేభిరే
5 తే వేశ్మస్వ అపి కౌరవ్య పృద్వీశా నాప్నువన సుఖమ
చిన్తయన్తః కషయం తీవ్రం నిథ్రాం నైవొపలేభిరే
6 సహితాస తే నిశాయాం తు థుర్యొధన నివేశనే
అతిప్రచణ్డాథ విథ్వేషాత పాణ్డవానాం మహాత్మనామ
7 యత తథ థయూతపరిక్లిష్టాం కృష్ణామ ఆనిన్యిరే సభామ
తత సమరన్తొ ఽనవతప్యన్త భృశమ ఉథ్విగ్నచేతసః
8 చిన్తయన్తశ చ పార్దానాం తాన కలేశాన థయూతకారితాన
కృచ్ఛ్రేణ కషణథాం రాజన నిన్యుర అబ్థ శతొపమామ
9 తతః పరభాతే విమలే సదితా థిష్టస్య శాసనే
చక్రుర ఆవశ్యకం సర్వే విధిథృష్టేన కర్మణా
10 తే కృత్వావశ్య కార్యాణి సమాశ్వస్య చ భారత
యొగమ ఆజ్ఞాపయామ ఆసుర యుథ్ధాయ చ వినిర్యయుః
11 కర్ణం సేనాపతిం కృత్వా కృతకౌతుక మఙ్గలాః
వాచయిత్వా థవిజశ్రేష్ఠాన థధి పాత్రఘృతాక్షతైః
12 నిష్కైర గొభిర హిరణ్యేన వాసొభిశ చ మహాధనైః
వర్ధ్యమానా జయాశీర్భిః సూతమాగధబన్థిభిః
13 తదైవ పాణ్డవా రాజన కృతసర్వాహ్ణిక కరియాః
శిబిరాన నిర్యయూ రాజన యుథ్ధాయ కృతనిశ్చయాః
14 తతః పరవవృతే యుథ్ధం తుములం రొమహర్షణమ
కురూణాం పాణ్డవానాం చ పరస్పరవధైషిణామ
15 తయొర థవే థివసే యుథ్ధం కురుపాణ్డవసేనయొః
కర్ణే సేనాపతౌ రాజన్న అభూథ అథ్భుతథర్శనమ
16 తతః శత్రుక్షయం కృత్వా సుమహాన్తం రణే వృషః
పశ్యతాం ధార్తరాష్ట్రాణాం ఫల్గునేన నిపాతితః
17 తతస తత సంజయః సర్వం గత్వా నాగాహ్వయం పురమ
ఆచఖ్యౌ ధృతరాష్ట్రాయ యథ్వృత్తం కురుజాఙ్గలే
18 [జ]
ఆపగేయం హతం శరుత్వా థరొణం చ సమరే పరైః
యొ జగామ పరామ ఆర్తిం వృథ్ధొ రాజామ్బికా సుతః
19 స శరుత్వా నిహతం కర్ణం థుర్యొధనహితైషిణమ
కదం థవిజ వరప్రాణాన అధారయత థుఃఖితః
20 యస్మిఞ జయాశాం పుత్రాణామ అమన్యత స పార్దివః
తస్మిన హతే స కౌరవ్యః కదం పరాణాన అధారయత
21 థుర్మరం బత మన్యే ఽహం నృషాం కృచ్ఛ్రే ఽపి వర్తతామ
యత్ర కర్ణం హతం శరుత్వా నాత్యజజ జీవితం నృపః
22 తదా శాంతనవం వృథ్ధం బరహ్మన బాహ్లికమ ఏవ చ
థరొణం చ సొమథత్తం చ భూరిశ్రవసమ ఏవ చ
23 తదైవ చాన్యాన సుహృథః పుత్రపౌత్రాంశ చ పాతితాన
శరుత్వా యన నాజహాత పరాణాంస తన మన్యే థుష్కరం థవిజ
24 ఏతన మే సర్వమ ఆచక్ష్వ విస్తరేణ తపొధన
న హి తృప్యామి పూర్వేషాం శృణ్వానశ చరితం మహత
25 [వ]
హతే కర్ణే మహారాజ నిశి గావల్గణిస తథా
థీనొ యయౌ నాగపురమ అశ్వైర వాతసమైర జవే
26 స హాస్తినపురం గత్వా భృశమ ఉథ్విగ్నమానసః
జగామ ధృతరాష్ట్రస్య కషయం పరక్షీణబాన్ధవమ
27 స సముథ్వీక్ష్య రాజానం కశ్మలాభిహతౌజసమ
వవన్థే పరాఞ్జలిర భూత్వా మూర్ధ్నా పాథౌ నృపస్య హ
28 సంపూజ్య చ యదాన్యాయం ధృతరాష్ట్రం మహీపతిమ
హా కష్టమ ఇతి చొక్త్వా స తతొ వచనమ ఆథథే
29 సంజయొ ఽహం కషితిపతే కచ చిథ ఆస్తే సుఖం భవాన
సవథొషేణాపథం పరాప్య కచ చిన నాథ్య విముహ్యసి
30 హితాన్య ఉక్తాని విథుర థరొణ గాఙ్గేయ కేశవైః
అగృహీతాన్య అనుస్మృత్య కచ చిన న కురుషే వయదామ
31 రామ నారథ కణ్వైశ చ హితమ ఉక్తం సభా తలే
న గృహీతమ అనుస్మృత్య కచ చిన న కురుషే వయదామ
32 సుహృథస తవథ్ధితే యుక్తాన భీష్మథ్రొణముఖాన పరైః
నిహతాన యుధి సంస్మృత్య కచ చిన న కురుషే వయదామ
33 తమ ఏవం వాథినం రాజా సూతపుత్రం కృతాఞ్జలిమ
సుథీర్ఘమ అభినిఃశ్వస్య థుఃఖార్త ఇథమ అబ్రవీత
34 గాఙ్గేయే నిహతే శూరే థివ్యాస్త్రవతి సంజయ
థరొణే చ పరమేష్వాసే భృశం మే వయదితం మనః
35 యొ రదానాం సహస్రాణి థంశితానాం థశైవ హి
అహన్య అహని తేజస్వీ నిజఘ్నే వసు సంభవః
36 స హతొ యజ్ఞసేనస్య పుత్రేణేహ శిఖణ్డినా
పాణ్డవేయాభిగుప్తేన భృశం మే వయదితం మనః
37 భార్గవః పరథథౌ యస్మై పరమాస్త్రం మహాత్మనే
సాక్షాథ రామేణ యొ బాల్యే ధనుర్వేథ ఉపాకృతః
38 యస్య పరసాథాత కౌన్తేయా రాజపుత్రా మహాబలాః
మహారదత్వం సంప్రాప్తాస తదాన్యే వసుధాధిపాః
39 తం థరొణం నిహతం శరుత్వా ధృష్టథ్యుమ్నేన సంయుగే
సత్యసంధం మహేష్వాసం భృశం మే వయదితం మనః
40 తరైలొక్యే యస్య శాస్త్రేషు న పుమాన విథ్యతే సమః
తం థరొణం నిహతం శరుత్వా కిమ అకుర్వత మామకాః
41 సంశప్తకానాం చ బలే పాణ్డవేన మహాత్మనా
ధనంజయేన విక్రమ్య గమితే యమసాథనమ
42 నారాయణాస్త్రే నిహతే థరొణపుత్రస్య ధీమతః
హతశేషేష్వ అనీకేషు కిమ అకుర్వత మామకాః
43 విప్రథ్రుతాన అహం మన్యే నిమగ్నః శొకసాగరే
పరవమానాన హతే థరొణే సన్ననౌకాన ఇవార్ణవే
44 థుర్యొధనస్య కర్ణస్య భొజస్య కృతవర్మణః
మథ్రరాజస్య శల్యస్య థరౌణేశ చైవ కృపస్య చ
45 మత పుత్ర శేషస్య తదా తదాన్యేషాం చ సంజయ
విప్రకీర్ణేష్వ అనీకేషు ముఖవర్ణొ ఽభవత కదమ
46 ఏతత సర్వం యదావృత్తం తత్త్వం గావల్గణే రణే
ఆచక్ష్వ పాణ్డవేయానాం మామకానాం చ సర్వశః
47 [స]
పాణ్డవేయైర హి యథ్వృత్తం కౌరవేయేషు మారిష
తచ ఛరుత్వా మా వయదాం కార్షీథ ఇష్టే న వయదతే మనః
48 యస్మాథ అభావీ భావీ వా భవేథ అర్దొ నరం పరతి
అప్రాప్తౌ తస్య వా పరాప్తౌ న కశ చిథ వయదతే బుధః
49 [ధృ]
న వయదా శృణ్వతః కా చిథ విథ్యతే మమ సంజయ
థిష్టమ ఏతత పురా మన్యే కదయస్వ యదేచ్ఛకమ