ఛాన్దోగ్యోపనిషత్ - అధ్యాయము 8
| ←ముందరి అధ్యాయము | ఛాన్దోగ్యోపనిషత్ (ఛాన్దోగ్యోపనిషత్ - అధ్యాయము 8) |
ప్రథమః ఖండః
మార్చుఅథ యదిదమస్మిన్బ్రహ్మపురే దహరం పుణ్డరీకం వేశ్మ
దహరోऽస్మిన్నన్తరాకాశస్తస్మిన్యదన్తస్తదన్వేష్టవ్యం
తద్వావ విజిజ్ఞాసితవ్యమితి||8.1.1||
తం చేద్బ్రూయుర్యదిదమస్మిన్బ్రహ్మపురే దహరం పుణ్డరీకం వేశ్మ
దహరోऽస్మిన్నన్తరాకాశః కిం తదత్ర విద్యతే యదన్వేష్టవ్యం
యద్వావ విజిజ్ఞాసితవ్యమితి స బ్రూయాత్||8.1.2||
యావాన్వా అయమాకాశస్తావానేషోऽన్తర్హృదయ అకాశ
ఉభే అస్మిన్ద్యావాపృథివీ అన్తరేవ సమాహితే
ఉభావగ్నిశ్చ వాయుశ్చ సూర్యాచన్ద్రమసావుభౌ
విద్యున్నక్శత్రాణి యచ్చాస్యేహాస్తి యచ్చ నాస్తి సర్వం
తదస్మిన్సమాహితమితి||8.1.3||
తం చేద్బ్రూయురస్మిబ్రహ్మపురే సర్వసమాహిత
సర్వాణి చ భూతాని సర్వే చ కామా యదైతజ్జరా వాప్నోతి
ప్రధ్వవా కిం తతోऽతిశిష్యత ఇతి||8.1.4||
స బ్రూయాత్నాస్య జరయైతజ్జీర్యతి న వధేనాస్య హన్యత
ఏతత్సత్యం బ్రహ్మపురమస్మికామాః సమాహితాః ఏష
ఆత్మాపహతపాప్మా విజరో విమృత్యుర్విశోకో
విజిఘత్సోऽపిపాసః సత్యకామః సత్యసంకల్పో యథా హ్యేవేహ
ప్రజా అన్వావిశన్తి యథానుశాసనమ్ యం యమన్తమభికామా
భవన్తి యం జనపదం యం క్శేత్రభాగం తం తమేవోపజీవన్తి ||8.1.5||
తద్యథేహ కర్మజితో లోకః క్శీయత ఏవమేవాముత్ర పుణ్యజితో
లోకః క్శీయతే తద్య ఇహాత్మానమనువిద్య వ్రజన్త్యేతా
సత్యాన్కామాసర్వేషు లోకేష్వకామచారో
భవత్యథ య ఇహాత్మానమనివుద్య వ్రజన్త్యేత
సత్యాన్కామాసర్వేషు లోకేషు కామచారో భవతి ||8.1.6||
||ఇతి ప్రథమః ఖండః||
ద్వితీయః ఖండః
మార్చుస యది పితృలోకకామో భవతి సంకల్పాదేవాస్య పితరః
సముత్తిష్ఠన్తి తేన పితృలోకేన సంపన్నో మహీయతే||8.2.1||
అథ యది మాతృలోకకామో భవతి సంకల్పాదేవాస్య మాతరః
సముత్తిష్ఠన్తి తేన మాతృలోకేన సంపన్నో మహీయతే||8.2.2||
అథ యది భ్రాతృలోకకామో భవతి సంకల్పాదేవాస్య భ్రాతరః
సముత్తిష్ఠన్తి తేన భ్రాతృలోకేన సంపన్నో మహీయతే||8.2.3||||
అథ యది స్వసృలోకకామో భవతి సంకల్పాదేవాస్య స్వసారః
సముత్తిష్ఠన్తి తేన స్వసృలోకేన సంపన్నో మహీయతే||8.2.4||
అథ యది సఖిలోకకామో భవతి సంకల్పాదేవాస్య సఖాయః
సముత్తిష్ఠన్తి తేన సఖిలోకేన సంపన్నో మహీయతే||8.2.5||
అథ యది గన్ధమాల్యలోకకామో భవతి సంకల్పాదేవాస్య
గన్ధమాల్యే సముత్తిష్ఠతస్తేన గన్ధమాల్యలోకేన సంపన్నో
మహీయతే||8.2.6||
అథ యద్యన్నపానలోకకామో భవతి సంకల్పాదేవాస్యాన్నపానే
సముత్తిష్ఠతస్తేనాన్నపానలోకేన సంపన్నో మహీయతే||8.2.7||
అథ యది గీతవాదిత్రలోకకామో భవతి సంకల్పాదేవాస్య
గీతవాదిత్రే సముత్తిష్ఠతస్తేన గీతవాదిత్రలోకేన సంపన్నో
మహీయతే||8.2.8||
అథ యది స్త్రీలోకకామో భవతి సంకల్పాదేవాస్య స్త్రియః
సముత్తిష్ఠన్తి తేన స్త్రీలోకేన సంపన్నో మహీయతే||8.2.9||
యం యమన్తమభికామో భవతి యం కామం కామయతే సోऽస్య
సంకల్పాదేవ సముత్తిష్ఠతి తేన సంపన్నో మహీయతే||8.2.10||
||ఇతి ద్వితీయః ఖండః||
తృతీయః ఖండః
మార్చుత ఇమే సత్యాః కామా అనృతాపిధానాస్తేషాసత్యానా
సతామనృతమపిధానం యో యో హ్యస్యేతః ప్రైతి న తమిహ
దర్శనాయ లభతే||8.3.1||
అథ యే చాస్యేహ జీవా యే చ ప్రేతా యచ్చాన్యదిచ్ఛన్న
లభతే సర్వం తదత్ర గత్వా విన్దతేऽత్ర హ్యస్యైతే సత్యాః
కామా అనృతాపిధానాస్తద్యథాపి హిరణ్యనిధిం నిహితమక్శేత్రజ్ఞా
ఉపర్యుపరి సఞ్చరన్తో న విన్దేయురేవమేవేమాః సర్వాః ప్రజా
అహరహర్గచ్ఛన్త్య ఏతం బ్రహ్మలోకం న విన్దన్త్యనృతేన హి
ప్రత్యూఢాః||8.3.2||
స వా ఏష ఆత్మా హృది తస్యైతదేవ నిరుక్తహృద్యయమితి
తస్మాద్ధృదయమహరహర్వా ఏవంవిత్స్వర్గం లోకమేతి||8.3.3||
అథ య ఏష సంప్రసాదోऽస్మాచ్ఛరీరాత్సముత్థాయ పరం
జ్యోతిరుపసంపద్య స్వేన రూపేణాభినిష్పద్యత ఏష ఆత్మేతి
హోవాచైతదమృతమభయమేతద్బ్రహ్మేతి తస్య హ వా ఏతస్య
బ్రహ్మణో నామ సత్యమితి||8.3.4||
తాని హ వా ఏతాని త్రీణ్యక్శరాణి సతీయమితి
తద్యత్సత్తదమృతమథ యత్తి తన్మర్త్యమథ యద్యం తేనోభే
యచ్ఛతి యదనేనోభే యచ్ఛతి తస్మాద్యమహరహర్వా
ఏవంవిత్స్వర్గం లోకమేతి||8.3.5||
||ఇతి తృతీయః ఖండః||
చతుర్థః ఖండః
మార్చుఅథ య ఆత్మా స సేతుర్ధృతిరేషాం లోకానామసంభేదాయ
నైతసేతుమహోరాత్రే తరతో న జరా న మృత్యుర్న శోకో న
సుకృతం న దుష్కృతసర్వే పాప్మానోऽతో
నివర్తన్తేऽపహతపాప్మా హ్యేష బ్రహ్మలోకః||8.4.1||
తస్మాద్వా ఏతసేతుం తీర్త్వాన్ధః సన్ననన్ధో భవతి
విద్ధః సన్నవిద్ధో భవత్యుపతాపీ సన్ననుపతాపీ భవతి
తస్మాద్వా ఏతసేతుం తీర్త్వాపి నక్తమహరేవాభినిష్పద్యతే
సకృద్విభాతో హ్యేవైష బ్రహ్మలోకః||8.4.2||
తద్య ఏవైతం బ్రహ్మలోకం బ్రహ్మచర్యేణానువిన్దన్తి
తేషామేవైష బ్రహ్మలోకస్తేషాసర్వేషు లోకేషు కామచారో
భవతి||8.4.3||
||ఇతి చతుర్థః ఖండః||
పఞ్చమః ఖండః
మార్చుఅథ యద్యజ్ఞ ఇత్యాచక్శతే బ్రహ్మచర్యమేవ తద్బ్రహ్మచర్యేణ
హ్యేవ యో జ్ఞాతా తం విన్దతేऽథ యదిష్టమిత్యాచక్శతే
బ్రహ్మచర్యమేవ తద్బ్రహ్మచర్యేణ హ్యేవేష్ట్వాత్మానమనువిన్దతే ||8.5.1||
అథ యత్సత్త్రాయణమిత్యాచక్శతే బ్రహ్మచర్యమేవ తద్బ్రహ్మచర్యేణ
హ్యేవ సత ఆత్మనస్త్రాణం విన్దతేऽథ యన్మౌనమిత్యాచక్శతే
బ్రహ్మచర్యమేవ తబ్బ్రహ్మచర్యేణ హ్యేవాత్మానమనువిద్య మనుతే ||8.5.2||
అథ యదనాశకాయనమిత్యాచక్శతే బ్రహ్మచర్యమేవ తదేష
హ్యాత్మా న నశ్యతి యం బ్రహ్మచర్యేణానువిన్దతేऽథ
యదరణ్యాయనమిత్యాచక్శతే బ్రహ్మచర్యమేవ తదరశ్చ హ వై
ణ్యశ్చార్ణవౌ బ్రహ్మలోకే తృతీయస్యామితో దివి తదైరం
మదీయసరస్తదశ్వత్థః సోమసవనస్తదపరాజితా
పూర్బ్రహ్మణః ప్రభువిమితహిరణ్మయమ్||8.5.3||
తద్య ఏవైతవరం చ ణ్యం చార్ణవౌ బ్రహ్మలోకే
బ్రహ్మచర్యేణానువిన్దన్తి తేషామేవైష బ్రహ్మలోకస్తేషా
సర్వేషు లోకేషు కామచారో భవతి||8.5.4||
||ఇతి పఞ్చమః ఖండః||
షష్ఠః ఖండః
మార్చుఅథ యా ఏతా హృదయస్య నాడ్యస్తాః పిఙ్గలస్యాణిమ్నస్తిష్ఠన్తి
శుక్లస్య నీలస్య పీతస్య లోహితస్యేత్యసౌ వా ఆదిత్యః
పిఙ్గల ఏష శుక్ల ఏష నీల ఏష పీత ఏష లోహితః ||8.6.1||
తద్యథా మహాపథ ఆతత ఉభౌ గ్రామౌ గచ్ఛతీమం చాముం
చైవమేవైతా ఆదిత్యస్య రశ్మయ ఉభౌ లోకౌ గచ్ఛన్తీమం చాముం
చాముష్మాదాదిత్యాత్ప్రతాయన్తే తా ఆసు నాడీషు సృప్తా
ఆభ్యో నాడీభ్యః ప్రతాయన్తే తేऽముష్మిన్నాదిత్యే సృప్తాః ||8.6.2||
తద్యత్రైతత్సుప్తః సమస్త్ః సంప్రసన్నః స్వప్నం న విజానాత్యాసు
తదా నాడీషు సృప్తో భవతి తం న కశ్చన పాప్మా స్పృశతి
తేజసా హి తదా సంపన్నో భవతి||8.6.3||
అథ యత్రైతదబలిమానం నీతో భవతి తమభిత ఆసీనా
ఆహుర్జానాసి మాం జానాసి మామితి స
యావదస్మాచ్ఛరీరాదనుత్క్రాన్తో భవతి తావజ్జానాతి ||8.6.4||
అథ యత్రైతదస్మాచ్ఛరీరాదుత్క్రామత్యథైతైరేవ
రశ్మిభిరూర్ధ్వమాక్రమతే స ఓమితి వా హోద్వా మీయతే
స యావత్క్శిప్యేన్మనస్తావదాదిత్యం గచ్ఛత్యేతద్వై ఖలు
లోకద్వారం విదుషాం ప్రపదనం నిరోధోऽవిదుషామ్||8.6.5||
తదేష శ్లోకః| శతం చైకా చ హృదయస్య నాడ్యస్తాసాం
మూర్ధానమభినిఃసృతైకా| తయోర్ధ్వమాయన్నమృతత్వమేతి
విష్వఙ్ఙన్యా ఉత్క్రమణే భవన్త్యుత్క్రమణే భవన్తి||8.6.6||
||ఇతి షష్ఠః ఖండః||
సప్తమః ఖండః
మార్చుయ ఆత్మాపహతపాప్మా విజరో విమృత్యుర్విశోకో
విజిఘత్సోऽపిపాసః సత్యకామః సత్యసంకల్పః సోऽన్వేష్టవ్యః
స విజిజ్ఞాసితవ్యః స సర్వాలోకానాప్నోతి
సర్వాకామాన్యస్తమాత్మానమనువిద్య విజానాతీతి హ
ప్రజాపతిరువాచ||8.7.1||
తద్ధోభయే దేవాసురా అనుబుబుధిరే తే హోచుర్హన్త
తమాత్మానమన్వేచ్ఛామో యమాత్మానమన్విష్య సర్వా
లోకానాప్నోతి సర్వాకామానితీన్ద్రో హైవ
దేవానామభిప్రవవ్రాజ విరోచనోऽసురాణాం తౌ
హాసంవిదానావేవ సమిత్పాణీ ప్రజాపతిసకాశమాజగ్మతుః ||8.7.2||
తౌ హ ద్వాత్రివర్షాణి బ్రహ్మచర్యమూషతుస్తౌ హ
ప్రజాపతిరువాచ కిమిచ్ఛన్తావాస్తమితి తౌ హోచతుర్య
ఆత్మాపహతపాప్మా విజరో విమృత్యుర్విశోకో
విజిఘత్సోऽపిపాసః సత్యకామః సత్యసంకల్పః సోऽన్వేష్టవ్యః
స విజిజ్ఞాసితవ్యః స సర్వాలోకానాప్నోతి సర్వా
కామాన్యస్తమాత్మానమనువిద్య విజానాతీతి భగవతో వచో
వేదయన్తే తమిచ్ఛన్తావవాస్తమితి||8.7.3||
తౌ హ ప్రజాపతిరువాచ య ఏషోऽక్శిణి పురుషో దృశ్యత
ఏష ఆత్మేతి హోవాచైతదమృతమభయమేతద్బ్రహ్మేత్యథ యోऽయం
భగవోऽప్సు పరిఖ్యాయతే యశ్చాయమాదర్శే కతమ ఏష
ఇత్యేష ఉ ఏవైషు సర్వేష్వన్తేషు పరిఖ్యాయత ఇతి హోవాచ ||8.7.4||
||ఇతి సప్తమః ఖండః||
అష్టమః ఖండః
మార్చుఉదశరావ ఆత్మానమవేక్శ్య యదాత్మనో న విజానీథస్తన్మే
ప్రబ్రూతమితి తౌ హోదశరావేऽవేక్శాంచక్రాతే తౌ హ
ప్రజాపతిరువాచ కిం పశ్యథ ఇతి తౌ హోచతుః
సర్వమేవేదమావాం భగవ ఆత్మానం పశ్యావ ఆ లోమభ్యః ఆ
నఖేభ్యః ప్రతిరూపమితి||8.8.1||
తౌ హ ప్రజాపతిరువాచ సాధ్వలంకృతౌ సువసనౌ పరిష్కృతౌ
భూత్వోదశరావేऽవేక్శేథామితి తౌ హ సాధ్వలంకృతౌ
సువసనౌ పరిష్కృతౌ భూత్వోదశరావేऽవేక్శాంచక్రాతే
తౌ హ ప్రజాపతిరువాచ కిం పశ్యథ ఇతి||8.8.2||
తౌ హోచతుర్యథైవేదమావాం భగవః సాధ్వలంకృతౌ సువసనౌ
పరిష్కృతౌ స్వ ఏవమేవేమౌ భగవః సాధ్వలంకృతౌ సువసనౌ
పరిష్కృతావిత్యేష ఆత్మేతి హోవాచైతదమృతమభయమేతద్బ్రహ్మేతి
తౌ హ శాన్తహృదయౌ ప్రవవ్రజతుః||8.8.3||
తౌ హాన్వీక్శ్య ప్రజాపతిరువాచానుపలభ్యాత్మానమననువిద్య
వ్రజతో యతర ఏతదుపనిషదో భవిష్యన్తి దేవా వాసురా వా తే
పరాభవిష్యన్తీతి స హ శాన్తహృదయ ఏవ
విరోచనోऽసురాఞ్జగామ తేభ్యో హైతాముపనిషదం
ప్రోవాచాత్మైవేహ మహయ్య ఆత్మా పరిచర్య ఆత్మానమేవేహ
మహయన్నాత్మానం పరిచరన్నుభౌ లోకావవాప్నోతీమం చాముం చేతి ||8.8.4||
తస్మాదప్యద్యేహాదదానమశ్రద్దధానమయజమానమాహురాసురో
బతేత్యసురాణాహ్యేషోపనిషత్ప్రేతస్య శరీరం భిక్శయా
వసనేనాలంకారేణేతి సహ్యముం లోకం
జేష్యన్తో మన్యన్తే||8.8.5||
||ఇతి అష్టమః ఖండః||
నవమః ఖండః
మార్చుఅథ హేన్ద్రోऽప్రాప్యైవ దేవానేతద్భయం దదర్శ యథైవ
ఖల్వయమస్మిఞ్ఛరీరే సాధ్వలంకృతే సాధ్వలంకృతో భవతి
సువసనే సువసనః పరిష్కృతే పరిష్కృత
ఏవమేవాయమస్మిన్నన్ధేऽన్ధో భవతి స్రామే స్రామః పరివృక్ణే
పరివృక్ణోऽస్యైవ శరీరస్య నాశమన్వేష నశ్యతి
నాహమత్ర భోగ్యం పశ్యామీతి||8.9.1||
స సమిత్పాణిః పునరేయాయ తహ ప్రజాపతిరువాచ
మఘవన్యచ్ఛాన్తహృదయః ప్రావ్రాజీః సార్ధం విరోచనేన
కిమిచ్ఛన్పునరాగమ ఇతి స హోవాచ యథైవ ఖల్వయం
భగవోऽస్మిఞ్ఛరీరే సాధ్వలంకృతే సాధ్వలంకృతో భవతి
సువసనే సువసనః పరిష్కృతే పరిష్కృత
ఏవమేవాయమస్మిన్నన్ధేऽన్ధో భవతి స్రామే స్రామః
పరివృక్ణే పరివృక్ణోऽస్యైవ శరీరస్య నాశమన్వేష
నశ్యతి నాహమత్ర భోగ్యం పశ్యామీతి ||8.9.2||
ఏవమేవైష మఘవన్నితి హోవాచైతం త్వేవ తే
భూయోऽనువ్యాఖ్యాస్యామి వసాపరాణి ద్వాత్రివర్షాణీతి
స హాపరాణి ద్వాత్రివర్షాణ్యువాస తస్మై హోవాచ ||8.9.3||
||ఇతి నవమః ఖండః||
దశమః ఖండః
మార్చుయ ఏష స్వప్నే మహీయమానశ్చరత్యేష ఆత్మేతి
హోవాచైతదమృతమభయమేతద్బ్రహ్మేతి స హ శాన్తహృదయః
ప్రవవ్రాజ స హాప్రాప్యైవ దేవానేతద్భయం దదర్శ
తద్యద్యపీదశరీరమన్ధం భవత్యనన్ధః స భవతి యది
స్రామమస్రామో నైవైషోऽస్య దోషేణ దుష్యతి||8.10.1||
న వధేనాస్య హన్యతే నాస్య స్రామ్యేణ స్రామో ఘ్నన్తి త్వేవైనం
విచ్ఛాదయన్తీవాప్రియవేత్తేవ భవత్యపి రోదితీవ నాహమత్ర
భోగ్యం పశ్యామీతి||8.10.2||
స సమిత్పాణిః పునరేయాయ తహ ప్రజాపతిరువాచ
మఘవన్యచ్ఛాన్తహృదయః ప్రావ్రాజీః కిమిచ్ఛన్పునరాగమ
ఇతి స హోవాచ తద్యద్యపీదం భగవః శరీరమన్ధం భవత్యనన్ధః
స భవతి యది స్రామమస్రామో నైవైషోऽస్య దోషేణ దుష్యతి ||8.10.3||
న వధేనాస్య హన్యతే నాస్య స్రామ్యేణ స్రామో ఘ్నన్తి త్వేవైనం
విచ్ఛాదయన్తీవాప్రియవేత్తేవ భవత్యపి రోదితీవ నాహమత్ర
భోగ్యం పశ్యామీత్యేవమేవైష మఘవన్నితి హోవాచైతం త్వేవ తే
భూయోऽనువ్యాఖ్యాస్యామి వసాపరాణి ద్వాత్రివర్షాణీతి
స హాపరాణి ద్వాత్రివర్షాణ్యువాస తస్మై హోవాచ ||8.10.4||
||ఇతి దశమః ఖండః||
ఏకాదశః ఖండః
మార్చుతద్యత్రైతత్సుప్తః సమస్తః సంప్రసన్నః స్వప్నం న విజానాత్యేష
ఆత్మేతి హోవాచైతదమృతమభయమేతద్బ్రహ్మేతి స హ శాన్తహృదయః
ప్రవవ్రాజ స హాప్రాప్యైవ దేవానేతద్భయం దదర్శ నాహ
ఖల్వయమేవసంప్రత్యాత్మానం జానాత్యయమహమస్మీతి
నో ఏవేమాని భూతాని వినాశమేవాపీతో భవతి నాహమత్ర
భోగ్యం పశ్యామీతి||8.11.1||
స సమిత్పాణిః పునరేయాయ తహ ప్రజాపతిరువాచ
మఘవన్యచ్ఛాన్తహృదయః ప్రావ్రాజీః కిమిచ్ఛన్పునరాగమ ఇతి
స హోవాచ నాహ ఖల్వయం భగవ ఏవసంప్రత్యాత్మానం
జానాత్యయమహమస్మీతి నో ఏవేమాని భూతాని
వినాశమేవాపీతో భవతి నాహమత్ర భోగ్యం పశ్యామీతి ||8.11.2||
ఏవమేవైష మఘవన్నితి హోవాచైతం త్వేవ తే
భూయోऽనువ్యాఖ్యాస్యామి నో ఏవాన్యత్రైతస్మాద్వసాపరాణి
పఞ్చ వర్షాణీతి స హాపరాణి పఞ్చ వర్షాణ్యువాస
తాన్యేకశతసంపేదురేతత్తద్యదాహురేకశతహ వై వర్షాణి
మఘవాన్ప్రజాపతౌ బ్రహ్మచర్యమువాస తస్మై హోవాచ||8.11.3||
||ఇతి ఏకాదశః ఖండః||
ద్వాదశః ఖండః
మార్చుమఘవన్మర్త్యం వా ఇదశరీరమాత్తం మృత్యునా
తదస్యామృతస్యాశరీరస్యాత్మనోऽధిష్ఠానమాత్తో వై
సశరీరః ప్రియాప్రియాభ్యాం న వై సశరీరస్య సతః
ప్రియాప్రియయోరపహతిరస్త్యశరీరం వావ సన్తం న
ప్రియాప్రియే స్పృశతః||8.12.1||
అశరీరో వాయురభ్రం విద్యుత్స్తనయిత్నురశరీరాణ్యేతాని
తద్యథైతాన్యముష్మాదాకాశాత్సముత్థాయ పరం జ్యోతిరుపసంపద్య
స్వేన రూపేణాభినిష్పద్యన్తే||8.12.2|||
ఏవమేవైష సంప్రసాదోऽస్మాచ్ఛరీరాత్సముత్థాయ పరం
జ్యోతిరుపసంపద్య స్వేన రూపేణాభినిష్పద్యతే స ఉత్తమపురుషః
స తత్ర పర్యేతి జక్శత్క్రీడన్రమమాణః స్త్రీభిర్వా యానైర్వా
జ్ఞాతిభిర్వా నోపజనస్మరన్నిదశరీరస యథా
ప్రయోగ్య ఆచరణే యుక్త ఏవమేవాయమస్మిఞ్ఛరీరే
ప్రాణో యుక్తః||8.12.3||
అథ యత్రైతదాకాశమనువిషణ్ణం చక్శుః స చాక్శుషః
పురుషో దర్శనాయ చక్శురథ యో వేదేదం జిఘ్రాణీతి స ఆత్మా
గన్ధాయ ఘ్రాణమథ యో వేదేదమభివ్యాహరాణీతి స
ఆత్మాభివ్యాహారాయ వాగథ యో వేదేదశృణవానీతి
స ఆత్మా శ్రవణాయ శ్రోత్రమ్||8.12.4||
అథ యో వేదేదం మన్వానీతి సాత్మా మనోऽస్య దైవం చక్శుః
స వా ఏష ఏతేన దైవేన చక్శుషా మనసైతాన్కామాన్పశ్యన్రమతే
య ఏతే బ్రహ్మలోకే||8.12.5||
తం వా ఏతం దేవా ఆత్మానముపాసతే తస్మాత్తేషాసర్వే చ
లోకా ఆత్తాః సర్వే చ కామాః స సర్వాలోకానాప్నోతి
సర్వాకామాన్యస్తమాత్మానమనువిద్య విజానాతీతి హ
ప్ర్జాపతిరువాచ ప్రజాపతిరువాచ||8.12.6||
||ఇతి ద్వాదశః ఖండః||
త్రయోదశః ఖండః
మార్చుశ్యామాచ్ఛబలం ప్రపద్యే శబలాచ్ఛ్యామం ప్రపద్యేऽశ్వ
ఇవ రోమాణి విధూయ పాపం చన్ద్ర ఇవ రాహోర్ముఖాత్ప్రముచ్య
ధూత్వా శరీరమకృతం కృతాత్మా
బ్రహ్మలోకమభిసంభవామీత్యభిసంభవామీతి||8.13.1||
||ఇతి త్రయోదశః ఖండః||
చతుర్దశః ఖండః
మార్చుఆకాశో వై నామ నామరూపయోర్నిర్వహితా తే యదన్తరా
తద్బ్రహ్మ తదమృతస ఆత్మా ప్రజాపతేః సభాం వేశ్మ ప్రపద్యే
యశోऽహం భవామి బ్రాహ్మణానాం యశో రాజ్ఞాం యశోవిశాం
యశోऽహమనుప్రాపత్సి స హాహం యశసాం యశః
శ్యేతమదత్కమదత్కశ్యేతం లిన్దు మాభిగాం లిన్దు
మాభిగామ్||8.14.1||
||ఇతి చతుర్దశః ఖండః||
పఞ్చదశః ఖండః
మార్చుతధైతద్బ్రహ్మా ప్రజాపతయై ఉవాచ ప్రజాపతిర్మనవే మనుః
ప్రజాభ్యః ఆచార్యకులాద్వేదమధీత్య యథావిధానం గురోః
కర్మాతిశేషేణాభిసమావృత్య కుటుమ్బే శుచౌ దేశే
స్వాధ్యాయమధీయానో ధర్మికాన్విదధదాత్మని సర్వైన్ద్రియాణి
సంప్రతిష్ఠాప్యాహిభూతాన్యన్యత్ర తీర్థేభ్యః
స ఖల్వేవం వర్తయన్యావదాయుషం బ్రహ్మలోకమభిసంపద్యతే
న చ పునరావర్తతే న చ పునరావర్తతే||8.15.1||
||ఇతి పఞ్చదశః ఖండః||
ఇతి అష్టమోऽధ్యాయః
ఓం ఆప్యాయన్తు మమాఙ్గాని వాక్ప్రాణశ్చ్క్శుః
శ్రోత్రమథో బలమిన్ద్రియాణి చ సర్వాణి|
సర్వం బ్రహ్మౌపనిషదం మాహం బ్రహ్మ నిరాకుర్యాం మా మా బ్రహ్మ
నిరాకరోదనికారణమస్త్వనికారణం మేऽస్తు|
తదాత్మని నిరతే య ఉపనిషత్సు ధర్మాస్తే
మయి సన్తు తే మయి సన్తు||
||ఓం శాంతిః శాంతిః శాంతిః||
ఇతి ఛాన్దోగ్యోऽపనిషత్
| ←ముందరి అధ్యాయము | ఛాన్దోగ్యోపనిషత్ |