ఛాన్దోగ్యోపనిషత్ - అధ్యాయము 7

←ముందరి అధ్యాయము

ఛాన్దోగ్యోపనిషత్ (ఛాన్దోగ్యోపనిషత్ - అధ్యాయము 7)

తరువాతి అధ్యాయము→

ప్రథమః ఖండః

అధీహి భగవ ఇతి హోపససాద సనత్కుమారం నారదస్త

హోవాచ యద్వేత్థ తేన మోపసీద తతస్త ఊర్ధ్వం వక్శ్యామీతి

స హోవాచ||7.1.1||

ఋగ్వేదం భగవోऽధ్యేమి యజుర్వేదసామవేదమాథర్వణం

చతుర్థమితిహాసపురాణం పఞ్చమం వేదానాం వేదం పిత్ర్యరాశిం

దైవం నిధిం వాకోవాక్యమేకాయనం దేవవిద్యాం బ్రహ్మవిద్యాం

భూతవిద్యాం క్శత్రవిద్యాం నక్శత్రవిద్యా

సర్పదేవజనవిద్యామేతద్భగవోऽధ్యేమి||7.1.2||

సోऽహం భగవో మన్త్రవిదేవాస్మి నాత్మవిచ్ఛ్రుతహ్యేవ మే

భగవద్దృశేభ్యస్తరతి శోకమాత్మవిదితి సోऽహం భగవః

శోచామి తం మా భగవాఞ్ఛోకస్య పారం తారయత్వితి

తహోవాచ యద్వై కించైతదధ్యగీష్ఠా నామైవైతత్||7.1.3||

నామ వా ఋగ్వేదో యజుర్వేదః సామవేద ఆథర్వణశ్చతుర్థ

ఇతిహాసపురాణః పఞ్చమో వేదానాం వేదః పిత్ర్యో రాశిర్దైవో

నిధిర్వాకోవాక్యమేకాయనం దేవవిద్యా బ్రహ్మవిద్యా భూతవిద్యా

క్శత్రవిద్యా నక్శత్రవిద్యా సర్పదేవజనవిద్యా

నామైవైతన్నామోపాస్స్వేతి||7.1.4||

స యో నామ బ్రహ్మేత్యుపాస్తే యావన్నామ్నో గతం తత్రాస్య

యథాకామచారో భవతి యో నామ బ్రహ్మేత్యుపాస్తేऽస్తి

భగవో నామ్నో భూయ ఇతి నామ్నో వావ భూయోऽస్తీతి తన్మే

భగవాన్బ్రవీత్వితి||7.1.5||

||ఇతి ప్రథమః ఖండః||

ద్వితీయః ఖండః

వాగ్వావ నామ్నో భూయసీ వాగ్వా ఋగ్వేదం విజ్ఞాపయతి యజుర్వేద

సామవేదమాథర్వణం చతుర్థమితిహాసపురాణం పఞ్చమం వేదానాం వేదం

పిత్ర్యదైవం నిధిం వాకోవాక్యమేకాయనం దేవవిద్యాం

బ్రహ్మవిద్యాం భూతవిద్యాం క్శత్రవిద్యాసర్పదేవజనవిద్యాం

దివం చ పృథివీం చ వాయుం చాకాశం చాపశ్చ తేజశ్చ

దేవామనుష్యాపశూవయాచ

తృణవనస్పతీఞ్శ్వాపదాన్యాకీటపతఙ్గపిపీలకం

ధర్మం చాధర్మం చ సత్యం చానృతం చ సాధు చాసాధు చ

హృదయజ్ఞం చాహృదయజ్ఞం చ యద్వై వాఙ్నాభవిష్యన్న ధర్మో

నాధర్మో వ్యజ్ఞాపయిష్యన్న సత్యం నానృతం న సాధు నాసాధు

న హృదయజ్ఞో నాహృదయజ్ఞో వాగేవైతత్సర్వం విజ్ఞాపయతి

వాచముపాస్స్వేతి||7.2.1||

స యో వాచం బ్రహ్మేత్యుపాస్తే యావద్వాచో గతం తత్రాస్య

యథాకామచారో భవతి యో వాచం బ్రహ్మేత్యుపాస్తేऽస్తి

భగవో వాచో భూయ ఇతి వాచో వావ భూయోऽస్తీతి తన్మే

భగవాన్బ్రవీత్వితి||7.2.2||

||ఇతి ద్వితీయః ఖండః||

తృతీయః ఖండః

మనో వావ వాచో భూయో యథా వై ద్వే వామలకే ద్వే వా కోలే

ద్వౌ వాక్శౌ ముష్టిరనుభవత్యేవం వాచం చ నామ చ

మనోऽనుభవతి స యదా మనసా మనస్యతి

మన్త్రానధీయీయేత్యథాధీతే కర్మాణి కుర్వీయేత్యథ కురుతే

పుత్రాపశూఇమం చ

లోకమముం చేచ్ఛేయేత్యథేచ్ఛతే మనో హ్యాత్మా మనో హి లోకో

మనో హి బ్రహ్మ మన ఉపాస్స్వేతి||7.3.1||

స యో మనో బ్రహ్మేత్యుపాస్తే యావన్మనసో గతం తత్రాస్య

యథాకామచారో భవతి యో మనో బ్రహ్మేత్యుపాస్తేऽస్తి

భగవో మనసో భూయ ఇతి మనసో వావ భూయోऽస్తీతి

తన్మే భగవాన్బ్రవీత్వితి||7.3.2||

||ఇతి తృతీయః ఖండః||

చతుర్థః ఖండః

సంకల్పో వావ మనసో భూయాన్యదా వై సంకల్పయతేऽథ

మనస్యత్యథ వాచమీరయతి తాము నామ్నీరయతి నామ్ని

మన్త్రా ఏకం భవన్తి మన్త్రేషు కర్మాణి||7.4.1||

తాని హ వా ఏతాని సంకల్పైకాయనాని సంకల్పాత్మకాని

సంకల్పే ప్రతిష్ఠితాని సమక్లృపతాం ద్యావాపృథివీ

సమకల్పేతాం వాయుశ్చాకాశం చ సమకల్పన్తాపశ్చ

తేజశ్చ తేషాసం క్లృప్త్యై వర్షసంకల్పతే

వర్షస్య సంక్లృప్త్యా అన్నసంకల్పతేऽన్నస్య సం క్లృప్త్యై

ప్రాణాః సంకల్పన్తే ప్రాణానాసం క్లృప్త్యై మన్త్రాః సంకల్పన్తే

మన్త్రాణాసం క్లృప్త్యై కర్మాణి సంకల్పన్తే కర్మణాం

సంక్లృప్త్యై లోకః సంకల్పతే లోకస్య సం క్లృప్త్యై సర్వ

సంకల్పతే స ఏష సంకల్పః సంకల్పముపాస్స్వేతి||7.4.2||

స యః సంకల్పం బ్రహ్మేత్యుపాస్తే సంక్లృప్తాన్వై స లోకాన్ధ్రువాన్ధ్రువః

ప్రతిష్ఠితాన్ ప్రతిష్ఠితోऽవ్యథమానానవ్యథమానోऽభిసిధ్యతి

యావత్సంకల్పస్య గతం తత్రాస్య యథాకామచారో భవతి యః

సంకల్పం బ్రహ్మేత్యుపాస్తేऽస్తి భగవః సంకల్పాద్భూయ ఇతి

సంకల్పాద్వావ భూయోऽస్తీతి తన్మే భగవాన్బ్రవీత్వితి||7.4.3||

||ఇతి చతుర్థః ఖండః||

పఞ్చమః ఖండః

చిత్తం వావ సం కల్పాద్భూయో యదా వై చేతయతేऽథ

సంకల్పయతేऽథ మనస్యత్యథ వాచమీరయతి తాము నామ్నీరయతి

నామ్ని మన్త్రా ఏకం భవన్తి మన్త్రేషు కర్మాణి||7.5.1||

తాని హ వా ఏతాని చిత్తైకాయనాని చిత్తాత్మాని చిత్తే

ప్రతిష్ఠితాని తస్మాద్యద్యపి బహువిదచిత్తో భవతి

నాయమస్తీత్యేవైనమాహుర్యదయం వేద యద్వా అయం

విద్వాన్నేత్థమచిత్తః స్యాదిత్యథ యద్యల్పవిచ్చిత్తవాన్భవతి

తస్మా ఏవోత శుశ్రూషన్తే చిత్త

చిత్తమాత్మా చిత్తం ప్రతిష్ఠా చిత్తముపాస్స్వేతి||7.5.2||

స యశ్చిత్తం బ్రహ్మేత్యుపాస్తే చిత్తాన్వై స లోకాన్ధ్రువాన్ధ్రువః

ప్రతిష్ఠితాన్ప్రతిష్ఠితోऽవ్యథమానానవ్యథమానోऽభిసిధ్యతి

యావచ్చిత్తస్య గతం తత్రాస్య యథాకామచారో భవతి యశ్చిత్తం

బ్రహ్మేత్యుపాస్తేऽస్తి భగవశ్చిత్తాద్భూయ ఇతి చిత్తాద్వావ

భూయోऽస్తీతి తన్మే భగవాన్బ్రవీత్వితి||7.5.3||

||ఇతి పఞ్చమః ఖండః||

షష్ఠః ఖండః

ధ్యానం వావ చిత్తాద్భూయో ధ్యాయతీవ పృథివీ

ధ్యాయతీవాన్తరిక్శం ధ్యాయతీవ ద్యౌర్ధ్యాయన్తీవాపో

ధ్యాయన్తీవ పర్వతా దేవమనుష్యాస్తస్మాద్య ఇహ మనుష్యాణాం

మహత్తాం ప్రాప్నువన్తి ధ్యానాపాదాఇవైవ తే భవన్త్యథ

యేऽల్పాః కలహినః పిశునా ఉపవాదినస్తేऽథ యే ప్రభవో

ధ్యానాపాదాఇవైవ తే భవన్తి ధ్యానముపాస్స్వేతి||7.6.1||

స యో ధ్యానం బ్రహ్మేత్యుపాస్తే యావద్ధ్యానస్య గతం తత్రాస్య

యథాకామచారో భవతి యో ధ్యానం బ్రహ్మేత్యుపాస్తేऽస్తి

భగవో ధ్యానాద్భూయ ఇతి ధ్యానాద్వావ భూయోऽస్తీతి

తన్మే భగవాన్బ్రవీత్వితి||7.6.2||

||ఇతి షష్ఠః ఖండః||

సప్తమః ఖండః

విజ్ఞానం వావ ధ్యానాద్భూయః విజ్ఞానేన వా ఋగ్వేదం విజానాతి

యజుర్వేదసామవేదమాథర్వణం చతుర్థమితిహాసపురాణం

పఞ్చమం వేదానాం వేదం పిత్ర్యదైవం నిధిం

వాకోవాక్యమేకాయనం దేవవిద్యాం బ్రహ్మవిద్యాం భూతవిద్యాం

క్శత్రవిద్యాం నక్శత్రవిద్యాదివం చ

పృథివీం చ వాయుం చాకాశం చాపశ్చ తేజశ్చ దేవా

మనుష్యాపశూవయాచ

తృణవనస్పతీఞ్ఛ్వాపదాన్యాకీటపతఙ్గపిపీలకం

ధర్మం చాధర్మం చ సత్యం చానృతం చ సాధు చాసాధు చ

హృదయజ్ఞం చాహృదయజ్ఞం చాన్నం చ రసం చేమం చ లోకమముం

చ విజ్ఞానేనైవ విజానాతి విజ్ఞానముపాస్స్వేతి||7.7.1||

స యో విజ్ఞానం బ్రహ్మేత్యుపాస్తే విజ్ఞానవతో వై స

లోకాఞ్జ్ఞానవతోऽభిసిధ్యతి యావద్విజ్ఞానస్య గతం తత్రాస్య

యథాకామచారో భవతి యో విజ్ఞానం బ్రహ్మేత్యుపాస్తేऽస్తి భగవో

విజ్ఞానాద్భూయ ఇతి విజ్ఞానాద్వావ భూయోऽస్తీతి తన్మే

భగవాన్బ్రవీత్వితి||7.7.2||

||ఇతి సప్తమః ఖండః||

అష్టమః ఖండః

బలం వావ విజ్ఞానాద్భూయోऽపి హ శతం విజ్ఞానవతామేకో

బలవానాకమ్పయతే స యదా బలీ భవత్యథోత్థాతా

భవత్యుత్తిష్ఠన్పరిచరితా భవతి పరిచరన్నుపసత్తా

భవత్యుపసీదన్ద్రష్టా భవతి శ్రోతా భవతి మన్తా భవతి

బోద్ధా భవతి కర్తా భవతి విజ్ఞాతా భవతి బలేన వై పృథివీ

తిష్ఠతి బలేనాన్తరిక్శం బలేన ద్యౌర్బలేన పర్వతా బలేన

దేవమనుష్యా బలేన పశవశ్చ వయాచ తృణవనస్పతయః

శ్వాపదాన్యాకీటపతఙ్గపిపీలకం బలేన లోకస్తిష్ఠతి

బలముపాస్స్వేతి||7.8.1||

స యో బలం బ్రహ్మేత్యుపాస్తే యావద్బలస్య గతం తత్రాస్య

యథాకామచారో భవతి యో బలం బ్రహ్మేత్యుపాస్తేऽస్తి భగవో

బలాద్భూయ ఇతి బలాద్వావ భూయోऽస్తీతి తన్మే

భగవాన్బ్రవీత్వితి||7.8.2||

||ఇతి అష్టమః ఖండః||

నవమః ఖండః

అన్నం వావ బలాద్భూయస్తస్మాద్యద్యపి దశ

రాత్రీర్నాశ్నీయాద్యద్యు హ

జీవేదథవాద్రష్టాశ్రోతామన్తాబోద్ధాకర్తావిజ్ఞాతా

భవత్యథాన్నస్యాయై ద్రష్టా భవతి శ్రోతా భవతి మన్తా

భవతి బోద్ధా భవతి కర్తా భవతి విజ్ఞాతా

భవత్యన్నముపాస్స్వేతి||7.9.1||

స యోऽన్నం బ్రహ్మేత్యుపాస్తేऽన్నవతో వై స

లోకాన్పానవతోऽభిసిధ్యతి యావదన్నస్య గతం తత్రాస్య

యథాకామచారో భవతి యోऽన్నం బ్రహ్మేత్యుపాస్తేऽస్తి

భగవోऽన్నాద్భూయ ఇత్యన్నాద్వావ భూయోऽస్తీతి తన్మే

భగవాన్బ్రవీత్వితి||7.9.2||

||ఇతి నవమః ఖండః||

దశమః ఖండః

ఆపో వావాన్నాద్భూయస్తస్మాద్యదా సువృష్టిర్న భవతి

వ్యాధీయన్తే ప్రాణా అన్నం కనీయో భవిష్యతీత్యథ యదా

సువృష్టిర్భవత్యానన్దినః ప్రాణా భవన్త్యన్నం బహు

భవిష్యతీత్యాప ఏవేమా మూర్తా యేయం పృథివీ యదన్తరిక్శం

యద్ద్యౌర్యత్పర్వతా యద్దేవమనుష్యాయత్పశవశ్చ వయాచ

తృణవనస్పతయః శ్వాపదాన్యాకీటపతఙ్గపిపీలకమాప

ఏవేమా మూర్తా అప ఉపాస్స్వేతి||7.10.1||

స యోऽపో బ్రహ్మేత్యుపాస్త ఆప్నోతి సర్వాన్కామా

యావదపాం గతం తత్రాస్య యథాకామచారో భవతి యోऽపో

బ్రహ్మేత్యుపాస్తేऽస్తి భగవోऽద్భ్యో భూయ ఇత్యద్భ్యో వావ

భూయోऽస్తీతి తన్మే భగవాన్బ్రవీత్వితి||7.10.2||

||ఇతి దశమః ఖండః||

ఏకాదశః ఖండః

తేజో వావాద్భ్యో భూయస్తద్వా ఏతద్వాయుమాగృహ్యాకాశమభితపతి

తదాహుర్నిశోచతి నితపతి వర్షిష్యతి వా ఇతి తేజ ఏవ

తత్పూర్వం దర్శయిత్వాథాపః సృజతే తదేతదూర్ధ్వాభిశ్చ

తిరశ్చీభిశ్చ విద్యుద్భిరాహ్రాదాశ్చరన్తి తస్మాదాహుర్విద్యోతతే

స్తనయతి వర్షిష్యతి వా ఇతి తేజ ఏవ తత్పూర్వం దర్శయిత్వాథాపః

సృజతే తేజ ఉపాస్స్వేతి||7.11.1||

స యస్తేజో బ్రహ్మేత్యుపాస్తే తేజస్వీ వై స తేజస్వతో

లోకాన్భాస్వతోऽపహతతమస్కానభిసిధ్యతి యావత్తేజసో గతం

తత్రాస్య యథాకామచారో భవతి యస్తేజో బ్రహ్మేత్యుపాస్తేऽస్తి

భగవస్తేజసో భూయ ఇతి తేజసో వావ భూయోऽస్తీతి తన్మే

భగవాన్బ్రవీత్వితి||7.11.2||

||ఇతి ఏకాదశః ఖండః||

ద్వాదశః ఖండః

ఆకాశో వావ తేజసో భూయానాకాశే వై సూర్యాచన్ద్రమసావుభౌ

విద్యున్నక్శత్రాణ్యగ్నిరాకాశేనాహ్వయత్యాకాశేన

శృణోత్యాకాశేన ప్రతిశృణోత్యాకాశే రమత ఆకాశే న రమత

ఆకాశే జాయత ఆకాశమభిజాయత ఆకాశముపాస్స్వేతి ||7.12.1||

స య ఆకాశం బ్రహ్మేత్యుపాస్త ఆకాశవతో వై స

లోకాన్ప్రకాశవతోऽసంబాధానురుగాయవతోऽభిసిధ్యతి

యావదాకాశస్య గతం తత్రాస్య యథాకామచారో భవతి

య ఆకాశం బ్రహ్మేత్యుపాస్తేऽస్తి భగవ ఆకాశాద్భూయ ఇతి

ఆకాశాద్వావ భూయోऽస్తీతి తన్మే భగవాన్బ్రవీత్వితి ||7.12.2||

||ఇతి ద్వాదశః ఖండః||

త్రయోదశః ఖండః

స్మరో వావాకాశాద్భూయస్తస్మాద్యద్యపి బహవ ఆసీరన్న

స్మరన్తో నైవ తే కంచన శృణుయుర్న మన్వీరన్న విజానీరన్యదా

వావ తే స్మరేయురథ శృణుయురథ మన్వీరన్నథ విజానీరన్స్మరేణ

వై పుత్రాన్విజానాతి స్మరేణ పశూన్స్మరముపాస్స్వేతి||7.13.1||

స యః స్మరం బ్రహ్మేత్యుపాస్తే యావత్స్మరస్య గతం తత్రాస్య

యథాకామచారో భవతి యః స్మరం బ్రహ్మేత్యుపాస్తేऽస్తి భగవః

స్మరాద్భూయ ఇతి స్మరాద్వావ భూయోऽస్తీతి తన్మే

భగవాన్బ్రవీత్వితి||7.13.2||

||ఇతి త్రయోదశః ఖండః||

చతుర్దశః ఖండః

ఆశా వావ స్మరాద్భూయస్యాశేద్ధో వై స్మరో మన్త్రానధీతే

కర్మాణి కురుతే పుత్రాపశూఇమం చ

లోకమముం చేచ్ఛత ఆశాముపాస్స్వేతి||7.14.1||

స య ఆశాం బ్రహ్మేత్యుపాస్త ఆశయాస్య సర్వే కామాః

సమృధ్యన్త్యమోఘా హాస్యాశిషో భవన్తి యావదాశాయా

గతం తత్రాస్య యథాకామచారో భవతి య ఆశాం

బ్రహ్మేత్యుపాస్తేऽస్తి భగవ ఆశాయా భూయ ఇత్యాశాయా వావ

భూయోऽస్తీతి తన్మే భగవాన్బ్రవీత్వితి||7.14.2||

||ఇతి చతుర్దశః ఖండః||

పఞ్చదశః ఖండః

ప్రాణో వా ఆశాయా భూయాన్యథా వా అరా నాభౌ సమర్పితా

ఏవమస్మిన్ప్రాణే సర్వప్రాణః ప్రాణేన యాతి

ప్రాణః ప్రాణం దదాతి ప్రాణాయ దదాతి ప్రాణో హ పితా ప్రాణో

మాతా ప్రాణో భ్రాతా ప్రాణః స్వసా ప్రాణ ఆచార్యః

ప్రాణో బ్రాహ్మణః||7.15.1||

స యది పితరం వా మాతరం వా భ్రాతరం వా స్వసారం వాచార్యం

వా బ్రాహ్మణం వా కించిద్భృశమివ ప్రత్యాహ

ధిక్త్వాస్త్విత్యేవైనమాహుః పితృహా వై త్వమసి మాతృహా వై

త్వమసి భ్రాతృహా వై త్వమసి స్వసృహా వై త్వమస్యాచార్యహా

వై త్వమసి బ్రాహ్మణహా వై త్వమసీతి||7.15.2||

అథ యద్యప్యేనానుత్క్రాన్తప్రాణాఞ్ఛూలేన సమాసం

వ్యతిషందహేన్నైవైనం బ్రూయుః పితృహాసీతి న మాతృహాసీతి

న భ్రాతృహాసీతి న స్వసృహాసీతి నాచార్యహాసీతి

న బ్రాహ్మణహాసీతి||7.15.3||

ప్రాణో హ్యేవైతాని సర్వాణి భవతి స వా ఏష ఏవం పశ్యన్నేవం

మన్వాన ఏవం విజానన్నతివాదీ భవతి తం

చేద్బ్రూయురతివాద్యసీత్యతివాద్యస్మీతి బ్రూయాన్నాపహ్నువీత ||7.15.4||

||ఇతి పఞ్చదశః ఖండః||

షోడశః ఖండః

ఏష తు వా అతివదతి యః సత్యేనాతివదతి సోऽహం భగవః

సత్యేనాతివదానీతి సత్యం త్వేవ విజిజ్ఞాసితవ్యమితి సత్యం

భగవో విజిజ్ఞాస ఇతి||7.16.1||

||ఇతి షోడశః ఖండః||

సప్తదశః ఖండః

యదా వై విజానాత్యథ సత్యం వదతి నావిజానన్సత్యం వదతి

విజానన్నేవ సత్యం వదతి విజ్ఞానం త్వేవ విజిజ్ఞాసితవ్యమితి

విజ్ఞానం భగవో విజిజ్ఞాస ఇతి||7.17.1||

||ఇతి సప్తదశః ఖండః||

అష్టాదశః ఖండః

యదా వై మనుతేऽథ విజానాతి నామత్వా విజానాతి మత్వైవ

విజానాతి మతిస్త్వేవ విజిజ్ఞాసితవ్యేతి మతిం భగవో

విజిజ్ఞాస ఇతి||7.18.1||

||ఇతి అష్టాదశః ఖండః||

ఏకోనవింశతితమః ఖండః

యదా వై శ్రద్దధాత్యథ మనుతే నాశ్రద్దధన్మనుతే

శ్రద్దధదేవ మనుతే శ్రద్ధా త్వేవ విజిజ్ఞాసితవ్యేతి

శ్రద్ధాం భగవో విజిజ్ఞాస ఇతి||7.19.1||

||ఇతి ఏకోనవింశతితమః ఖండః||

వింశతితమః ఖండః

యదా వై నిస్తిష్ఠత్యథ శ్రద్దధాతి

నానిస్తిష్ఠఞ్ఛ్రద్దధాతి నిస్తిష్ఠన్నేవ శ్రద్దధాతి

నిష్ఠా త్వేవ విజిజ్ఞాసితవ్యేతి నిష్ఠాం భగవో

విజిజ్ఞాస ఇతి||7.20.1||

||ఇతి వింశతితమః ఖండః||

ఏకవింశః ఖండః

యదా వై కరోత్యథ నిస్తిష్ఠతి నాకృత్వా నిస్తిష్ఠతి

కృత్వైవ నిస్తిష్ఠతి కృతిస్త్వేవ విజిజ్ఞాసితవ్యేతి

కృతిం భగవో విజిజ్ఞాస ఇతి||7.21.1||

||ఇతి ఏకవింశః ఖండః||

ద్వావింశః ఖండః

యదా వై సుఖం లభతేऽథ కరోతి నాసుఖం లబ్ధ్వా కరోతి

సుఖమేవ లబ్ధ్వా కరోతి సుఖం త్వేవ విజిజ్ఞాసితవ్యమితి

సుఖం భగవో విజిజ్ఞాస ఇతి||7.22.1||

||ఇతి ద్వావింశః ఖండః||

త్రయోవింశః ఖండః

యో వై భూమా తత్సుఖం నాల్పే సుఖమస్తి భూమైవ సుఖం

భూమా త్వేవ విజిజ్ఞాసితవ్య ఇతి భూమానం భగవో

విజిజ్ఞాస ఇతి||7.23.1||

||ఇతి త్రయోవింశః ఖండః||

చతుర్వింశః ఖండః

యత్ర నాన్యత్పశ్యతి నాన్యచ్ఛృణోతి నాన్యద్విజానాతి స

భూమాథ యత్రాన్యత్పశ్యత్యన్యచ్ఛృణోత్యన్యద్విజానాతి

తదల్పం యో వై భూమా తదమృతమథ యదల్పం తన్మర్త్య్స

భగవః కస్మిన్ప్రతిష్ఠిత ఇతి స్వే మహిమ్ని యది వా

న మహిమ్నీతి||7.24.1||

గోశ్వమిహ మహిమేత్యాచక్శతే హస్తిహిరణ్యం దాసభార్యం

క్శేత్రాణ్యాయతనానీతి నాహమేవం బ్రవీమి బ్రవీమీతి

హోవాచాన్యోహ్యన్యస్మిన్ప్రతిష్ఠిత ఇతి||7.24.2||

||ఇతి చతుర్వింశః ఖండః||

పఞ్చవింశః ఖండః

స ఏవాధస్తాత్స ఉపరిష్టాత్స పశ్చాత్స పురస్తాత్స

దక్శిణతః స ఉత్తరతః స ఏవేదసర్వమిత్యథాతోऽహంకారాదేశ

ఏవాహమేవాధస్తాదహముపరిష్టాదహం పశ్చాదహం పురస్తాదహం

దక్శిణతోऽహముత్తరతోऽహమేవేదసర్వమితి||7.25.1||

అథాత ఆత్మాదేశ ఏవాత్మైవాధస్తాదాత్మోపరిష్టాదాత్మా

పశ్చాదాత్మా పురస్తాదాత్మా దక్శిణత ఆత్మోత్తరత

ఆత్మైవేదసర్వమితి స వా ఏష ఏవం పశ్యన్నేవం మన్వాన ఏవం

విజానన్నాత్మరతిరాత్మక్రీడ ఆత్మమిథున ఆత్మానన్దః స

స్వరాడ్భవతి తస్య సర్వేషు లోకేషు కామచారో భవతి

అథ యేऽన్యథాతో విదురన్యరాజానస్తే క్శయ్యలోకా భవన్తి

తేషాసర్వేషు లోకేష్వకామచారో భవతి||7.25.2||

||ఇతి పఞ్చవింశః ఖండః||

షడ్వింశః ఖండః

తస్య హ వా ఏతస్యైవం పశ్యత ఏవం మన్వానస్యైవం విజానత

ఆత్మతః ప్రాణ ఆత్మత ఆశాత్మతః స్మర ఆత్మత ఆకాశ

ఆత్మతస్తేజ ఆత్మత ఆప ఆత్మత

ఆవిర్భావతిరోభావావాత్మతోऽన్నమాత్మతో బలమాత్మతో

విజ్ఞానమాత్మతో ధ్యానమాత్మతశ్చిత్తమాత్మతః

సంకల్ప ఆత్మతో మన ఆత్మతో వాగాత్మతో నామాత్మతో మన్త్రా

ఆత్మతః కర్మాణ్యాత్మత ఏవేద||7.26.1||

తదేష శ్లోకో న పశ్యో మృత్యుం పశ్యతి న రోగం నోత దుఃఖతా

సర్వహ పశ్యః పశ్యతి సర్వమాప్నోతి సర్వశ ఇతి

స ఏకధా భవతి త్రిధా భవతి పఞ్చధా

సప్తధా నవధా చైవ పునశ్చైకాదశః స్మృతః

శతం చ దశ చైకశ్చ సహస్రాణి చ

విసత్త్వశుద్ధౌ ధ్రువా స్మృతిః

స్మృతిలమ్భే సర్వగ్రన్థీనాం విప్రమోక్శస్తస్మై

మృదితకషాయాయ తమసస్పారం దర్శయతి

భగవాన్సనత్కుమారస్తస్కన్ద ఇత్యాచక్శతే

తస్కన్ద ఇత్యాచక్శతే||7.26.2||

||ఇతి షడ్వింశః ఖండః||

ఇతి సప్తమోऽధ్యాయః

←ముందరి అధ్యాయము

ఛాన్దోగ్యోపనిషత్

తరువాతి అధ్యాయము→