కువలయాశ్వచరిత్రము/ద్వితీయాశ్వాసము
శ్రీరస్తు
కువలయాశ్వచరిత్రము
ద్వితీయాశ్వాసము
క. శ్రీరమణీనందనరే, ఖారాజద్రూప వైరికైరవవల్లీ
- సూరప్రతాప సవరము, నారాయణభూప కీర్తి నవ్యకలాపా!1
గీ. అవధరింపుము జైమిని కలపతంగ, కులపతంగంబు లిట్లని తెలుపఁ దొడఁగె
- నంత నాసర్వసర్వంసహాధినాథ, జంభసంభేది యత్యంతసంభ్రమమున.2
గీ. ఒక్కనాఁ డంతిపురమున మదుట బిగువు, గబ్బిగుబ్బెతగము లూడిగములు సలుప
- రాజవర్య పరా కజారమున దొరలు, గాచినా రని హెగ్గడికత్తె తెలుప.3
సీ. పచ్చకప్పురము సాఁబాలు గూర్చి కురంగమదమున గీఱునామంబు దిద్ది
- యలరుటెత్తులరూపు వెలిసూపు వలిపెంపు జాళువాసరిగరుమాలు చుట్టి
- మొలకవెన్నెలలబారులు దీరు కట్టాణి తెలిపాలకాయయెంటులు ధరించి
- క్రొత్తముత్యపు మేలుకుట్టుఁ జీనాపట్టుఁ దళుకుబంగరుపూలదట్టిఁ బూని
- పికిలిపూబంతి దంతపుఁబిడి కడాని, పోఁతయొఱ వంక మొలవంకి పొంకపఱచి
- తమ్మిదోదుమ్మిజోదుసాదనలహరువు, వ్రాఁతపనిదుప్పటీవలివాటు వైచి.4
చ. ఉడిగపుటింతి కట్టెదుట నుంచినపావలు రాజసంబునం
- దొడిగి మెఱుంగుటుంగరపుఁ దోరపుహీరపుమించుమంచుపైఁ
- బడఁ దులకించు కల్వవిరిబుతులమించు మదాళిమాళిక
- ల్బడి నిరువంక వైచు తెలిపావడదోపుల వీఁగిపోవఁగన్.5
చ. చెలువలు వీచు పూసురటిఁ జిందినతెమ్మెరల న్రుమాలు చుం
- గులు గదలంగ వాఁడికొనగోరులసోఁకుల గబ్బిగుబ్బచా
- యల గరుదాల్చు నిద్దఱు లతాంగులు మూఁపులఁ జేతులూఁదిరాఁ
- జిలుకపటానితేరిదొర చెన్నున నంతిపురంబు వెల్వడెన్.6
క. సకియలు సాహోయనఁగా, నకలంకశశాంకమణిగణాంతఃప్రతిబిం
- బకలాకలనాద్విగుణిత, సకలానుగవారమౌ హజారముఁ జేరెన్.7
గీ. చేరి జగజోతిమగరాతి చెక్కడంపుఁ , గలికినీలంపుమెట్ల సింగంపుగద్దె
- నుడుతకాల్పట్టుజిగి యడ్డయొఱగుతోడి, సొగసు నిద్దంపుఁ బట్టుగద్దిగ వసించి.8
సీ. చెవిదండఁ జేరి నిల్చిన వ్రాయసమువారి ముదలకమ్మల కొప్పములు లిఖించి
- దిక్కులనుండి యేతెంచు మన్నీలమంత్రులతోడ నుచితంపుఁబలుకు పలికి
- సమయోచితముగ హాస్యము లొనర్చు విదూషకులదిక్కు మొలకనవ్వొలుకఁ జూచి
- యవసరంబులవార లవధారనుచుఁ దెల్పఁ బొడఁగనివారి కింపులు వెలార్చి
- సత్కవీంద్రులు రచియించి చదువు పద్య, సమితియం దోరపారలు చక్కదిద్ది
- ప్రౌఢి గనిపింపఁజేయు భూపాలుకొలువు, ప్రజల కవ్వేళఁ గన్నులపండువయ్యె.9
చ. ఇటువలె నున్నవేళ ధరణీంద్రునిమ్రోలిక వేలనీల సం
- ఘటితఖలీనలీన సుముఖచ్యుతఫేనవిరాజి తేజి యొ
- క్కటి తుదివాగె పూని వెనుకం గొనిరా మునిరాజు వచ్చె న
- చ్చటికిని గాలవుండు పరిషత్పరిషక్త మహాద్భుతంబుగన్.10
మ. జలజాప్తోపమతేజ మంజలిపుటీసంధానము న్సంభ్రమా
- కలితోద్ధానము భక్తిపూర్వకనమస్కారంబు నామ్రేడితో
- ద్గలితాంతసేతుతివారముం జలుప శిక్షాదక్షమై సభ్యవ
- ర్యులకు న్నెయ్యము నింప సంయమివరేణ్యుం డొయ్యనం జేరినన్.11
క. ఎదురేగి శిరోగ్రము త, తృదయుగళము సోఁక నృపతి ప్రణమిల్లి ప్రియం
- బొచనఁగ నర్ఘ్యాదికవిధి, నెద రంజిలఁజేసి వినయ మెసఁయఁగ ననియెన్.12
క. క్షేమమె కద భవదాశ్రవ, భూమి న్నీవారవారిపూర్త్యమిథస్సం
- గ్రామారంభమృగేంద్ర, స్తోమంబులకెల్ల నోవిశుద్ధచరిత్రా!13
శా. స్వామీ మీసుముఖత్వమే కుశలవాచారీతిఁ గన్పించు నే
- నా మీరాకకు నన్యకారణము గాన న్నన్ను ధన్యాత్మునిం
- గా మోదంబునఁ జేయవచ్చితిరి తక్కన్వక్లు కామత్వ మి
- ట్లేమేనున్న నుపేక్ష సేయకయ మౌనీ యానతీవే దయన్.14
సీ. ఐశ్వర్యగతిమీఁద నరుచి పుట్టినఁగాని బలహంత మీచెంత నిలువ వెఱచుఁ
- జక్కఁదనంబుపైఁ జౌక దోఁచినఁగాని సురభామ మీసీమ చొరఁగ వెఱుచుఁ
- దనపేరుమాత్రంబు కనరు వేసినఁ గాని హరిపట్టి మిము గిట్టి యరుగ వెఱచు
- విబుధధామముమీఁద వెగటు గల్గినఁ గాని ననజారి మిముఁ జేరి చెనక వెఱచుఁ
- గానఁ దావకనియమవిఘ్నంబు నడుగ, నలికెదనుగాని యోమౌని యట్టులేని
- ఘోరమామకతూణీరగుప్తశాత, శరమునకు నొక్కచెరలాట నవధరింపు.15
లయాగ్రాహి. అంగజమదావహశిరోంగవనటత్సరిదభంగురతరంగఘనరంగపరిధారా
- సంగతి మహీవలయముం గడఁక మీఱు నొకయంగగొనువేగ మెనయం గలిగి ఠేవన్
- రంగు మెయిచందము మెఱుంగు మొగమంచము చెలంగ నునుగందము పొసంగ నిదిగో మీ
- చెంగటనె నిల్చెను దురంగమము వచ్చినతెఱంగు నెఱుఁగంగఁ బలుకంగదవె మౌనీ.16
ఉ. నావుడు మోమున న్మొలకకన వ్వొలుకం దమవారిఁ జూచి యా
- హా వినయంబు గంటిరిగదా యనుచుం దలయూఁచి యాగదీ
- క్షావిధిమత్సమిత్సమితికర్షణకర్కశమైనకేల నా
- భూవిభుమేను తట్టి మునిపుంగవుఁ డిట్లనియెం బ్రియంబునన్.17
ఉ. అంతటివాఁడ వౌదువె కదయ్య తలంపఁగ శత్రుజిన్మహీ
- కాంతునిపట్టివే యఁట యఖండమదారివిదారణక్రియా
- కాంతపరాక్రమంబు లడుగన్వలెనే మఱి యీదిగంతవి
- శ్రాంతసుధీవిధేయగుణసంగతి నీకె తగుం గుమారకా.18
చ. చలదరితావకీనభుజశౌర్యము పెట్టనికోటయై ముదం
- బలవఱపంగ యాగహవిరాహరణార్థనిమంత్రణక్రియన్
- బిలిచినఁ గాని రాఁడు బలభేదియు నేఁటిదినంబుదాఁక నో
- కులనగధీర యీనడుమఁ గొన్నివిశేషము లెన్న శక్యమే.19
క. పాతాళకేతుఁ డనియెడి ఘాతుకుఁ డొకరక్కసుండు గలఁ డంబుధర
- వ్రాతారవనీతాహవ, భీతానవధానసకలబృందారకుఁడై.20
క. ఫలకుసుమబిసాదులు గం, పలకొలఁదులు దెచ్చుకతన మాలిమికాఁడై
- నిలుకడఁగ మాతపోవని, మెలఁగుచు వాఁ డుండియుండి మెల్లనఁ బిదపన్.21
గీ. మామకానూనజపహోమమౌనసంవి, ధానముఖమైన నియమసంతాన మనెడి
- పద్మవనవైరికళ మాటువఱప నేఁడు, రాహువైనాఁడు వాఁడు ధరాతలేంద్ర!22
సీ. ఒకఁ డైనఁ గని యెఱుంగకయుండ విదళించు సారనీవారకేదారసమితి
- వెనుకవేళలు గాచి కని కానమిగ దాఁచు నటవిఁ దాపసుల మృగాజినమ్ము
- లాపిమ్మటను గొంద ఱది యేమి యనఁ ద్రుంచుఁ బర్ణశాలాసమీప ద్రుమాళి
- బిదప నందఱుఁ జూడఁ గదిసి కైకొనసాగు యాగకల్పితహవిర్భాగతతులు
- రచ్చ సేయఁగఁ దొరకొను రాత్రులందు, మునికుమారుల బెదరించి కొనఁగ దొడఁగుఁ
- గామినీమార! వాఁడు నిక్కముగఁ జేసె, నిందు రమ్మన్నచోట నిల్లెల్లఁ గొనుట.23
సీ. పొడగన్న సాష్టాంగముగ వ్రాలి చనువాఁడె యెదురుగా రారంచుఁ బదరసాగెఁ
- బిలిచిపెట్టిన వన్యభిక్ష గైకొనువాఁడె కోరి పెట్ట రటంచుఁ గొణఁగసాగె
- నిలుచుండి చంక చేతులు కట్టుకొనువాఁడె కొలువరా రేమంచుఁ గెలయసాగె
- వినయంబుతోఁ జేరి పని యేమి యనువాఁడె యరయ కడ్డాదిడ్డు లనుపసాగెఁ
- దనవచోదోషము క్షమింపుమనెడువాఁడె, యేమనిన లేని నాతప్పు లెంచసాగె
- వినుము మహికాంత కొండంతపనికి నైనఁ, బలుకులేటికిఁ గిల్లాకు పనుపసాగె.24
చ. ఇటు లతఁ డున్నయంత ధరణీంద్ర యొకకానొకనాఁడు నాకురం
- గట నడయాడు నొక్కమృగకాంతకుఁ బ్రొద్దులవేళ చాలఁ జే
- రుటకతనం దపోధనసరోరుహలోచనలంచఱు న్సము
- త్కటగతి ముచ్చట ల్నిగుడఁగాఁ గడగానని సంభ్రమంబునన్.25
సీ. ఎన్ని న్చేనది తానిన్నటిమొటికగా యాకొమ్మఁ గడకుఁ బొమ్మనఁగదమ్మ
- పడుచుదూడలచేతఁ బనియౌనె వీ రేల యనసూయఁ దోతేరఁ బనుపరమ్మ
- యీప్రొద్దు నక్షత్ర మేమిలగ్నము మంచిదేయంచుఁ దగువారిఁ దెలియరమ్మ
- శుద్ధవేళ సుఖప్రసూతి గావలెనంచు నిలువేల్పులకు మీఁదు లెత్తరమ్మ
గీ. అనుచు గుమిగూడి మృగి నొక్కయలరుఁదోటఁ
- బూవుఁబొదరింటఁ దార్చియింపులు జనింప
- నున్నతఱి మాయ గైకొని యట్టెపడిన
- సరణిఁ జెట్టునఁ దెగిపడ్డ కరణివాఁడు.26
సీ. తళుకుటద్దపురంగు గలచెక్కులబెడంగు మేలికమ్మలడాలు పాలు చేసి
- తొగరుఁగెంపులపెంపు నగు మోవి నెఱసొంపు పసని ముక్కఱనిగ్గుపాలు చేసి
- సింగంపుగతిఁ బూను చిన్నారి చేఁగౌను బంగారుమొలనూలు పాలు చేసి
- వలిజక్కవలఁ గేరు వలువగుబ్బలతీరు పసిఁడిపైఁటచెఱంగు పాలు చేసి
- తనరెఁ గనుఁగొంటిరమ్మ యివ్వనిత యనఁగఁ, దగిన కాంతావిలాసంబుఁ దాల్చివచ్చె
- గిలుకుమట్టెలురవలు పావలు నుజిటులు, విడెము మడమలఁబడుకీలుజడయు మెఱయ.27
చ. చెలువగు ముద్దుటుంగరపుఁ జే నెఱికుచ్చెలఁ బట్టి యుబ్బుగు
- బ్బలజిగి జాలువాఱవికె పక్కున వ్రీలఁగఁ బైఁటవాటుగా
- నలవడఁ గొంకుఁజూపులు నిజాంఘ్రినఖాళిఁ గల్వదండఁగాఁ
- జెలువలచెంతకుం జనియె సిగ్గులపెండ్లికొమార్తయుం బలెన్.28
సీ. కూర్చున్నవారు లోఁగుచు లేచి చేఁజూపి యిందు రమ్మని ప్రియం బెనయఁ బలుక
- నిలుచున్నవారు చెంతలఁ జేరి స్వస్తి భవత్యై యటంచు దీవన లొసంగ
- ననల మాటాడువా రదరిపాటున మర్లి యొఱపు వీక్షించి నివ్వెఱపడంగ .
- నపుడు వచ్చినవార లౌ చెలి యెవతె యీకొమ్మ యంచును గుసగుసలు వోవ
- ధీరలగువార లూరును బేరు నడుగ, నెంచి యేమంద మని విచారించికొనఁగ
- నిలిచె జిలిబిలి జడదారి చెలులఁ జేరి, మచ్చుకప్పెడుదారి నమ్మాయదారి.29
సీ. పనిలేనిపని గిఱుక్కున మోముద్రిప్పుచోఁ జెక్కు పైఁ గమ్మ తళుక్కు మనఁగ
- సిగ్గునఁ దలవంచి చిఱునవ్వు నవ్వుచోఁ గెలకులఁ జికిలివెన్నెలలు గాయఁ
- గెంగేలఁ బైఁటచెఱంగు బిగించుచో నిద్దంపుఁజనుఁదోయి నిక్కు దోఁపఁ
- బలికించువారి మోములు దేలఁజూచుచో వాలుఁజూపులు పూలవాన గురియ
- నిలుచు నొఱపును గరువంబుఁ దెలియనీక, పలుకుబెళుకును మొగమునఁ దొలఁకు దెలివి
- యొడలియఁడకువనడలోన బెడఁగువారి, కన్నుఁబ్రామఁగ మృగియున్నకడకు నరిగె.30
క. వడి నరిగి రవికి రుచి నే, ర్పెడి మిడిగ్రుడ్డులును జిక్కిరించిన చెవులు
- న్బొడవున నెత్తినవాలము, నడరఁగ నొకసింగమై మృషాంగన నిలువన్.31
చ. కనుఁగొని మౌనికాంతలు కకాపికలౌ మది నమ్మ చెల్లఁగా
- యనుచు మిళద్భరీకృతభయంబు గళత్కబరీచయంబు న
- త్యనుపద వనావిలమృగాంగనమున్ ముహురుల్చలద్గురు
- స్తనమునుగా రయంబున యదాయదలై పఱతెంచి తెల్పినన్.32
క. కటకటఁబడి మఱి నే న, క్కుటిలక్రమగతులు గురియ గుఱి యెవ్వఁడొ యం
- చటునిటు నారసి వీఁడని, పటుయోగజ్ఞానగరిమ భావించుటయున్.33
సీ. చిరదయాగాంభీర్యపరిఖకు తాఁబేలు నవధైర్యవప్రంబునకు సురంగ
- ఖలజాతిగుణలతావళికిఁ బ్రాఁకుడుచెట్టు నిష్ఠురత్వంబను నిమ్మ కెరువు
- క్రూరవాచాకాలకూటంబునకు వార్ధి దాక్షిణ్యవన్య కుద్దామదనము
- ప్రకటితాత్మజ్ఞానరవికి దుర్దినవేళ మూర్ఖతాస్థితికి సామ్ముఖ్యకరము
- కోప మిటు లౌనొ కాదొ యో భూపవర్య, యది యపుడు వచ్చి నామీఁద నావహించి
- కటము లదరించె మొగ మెఱ్ఱఁగా నొనర్చె, బొమలు ముడివెట్టె ముకుపుటంబులు గదల్చె.34
వ. అంత.35
సీ. తాపసవటులకుఁ దరవాయిఁ జదివించు భాష్య మల్లంతటఁ బాఱ వైచి
- కొమ్మున నంగంబుఁ గోకి చెంగట మేఁత లడుగు జింకను నుల్కిపడ నదల్చి
- హరపూజ కంబుపర్ణాదులు గొనితెచ్చు నెదుటిశిష్యులను నేమేమొ తిట్టి
- యాగమవాదమాధ్యస్థ్యంబు గోరు ప్రవీణసూరిశ్రేణి వెక్కిరించి
- కళవసం బూడ జలకమండలువు వీడ, జడలు మహి జీరఁ జేజపసరము జాఱ
- దర్భముడి వ్రేల ధ్యానతత్వంబు సోలఁ, గడిగి నిలుచుండి యాగ్రహగ్రహముఁ జెంది.36
వ. అక్కటా దిక్కటాహంబు లొక్కగ్రక్కున మెక్కందలంచు ముక్కంటిటె
- క్కున యక్కటికంబఱి యిక్కటికిరాతిగుండియ నగ్గలపుటలుక యొగ్గి బగ్గుబగ్గు
- రుమన శమనదనుజుక మన సంధానకరంబగు పరుషాక్షరంబున శపియింపంబూను
- నావదనంబున సరస్వతీశంబరనయన దుడిదుడి వెడలఁగడంగునెడ జడధినసనాని
- రాలంబనజనితంబుగు నొక్కవచనం బీవిధంబున వినంబడిన నాకర్ణించితి.36
చ. పదరకుమన్న మౌనికులపానన కుమ్మరి కొక్కయేఁడునుం
- గుదియకు నొక్కపెట్టు నని కోవిదు లాడరె ఘోరసాధనా
- భ్యుదితతపోబలం బిటులయో యొకరక్కసుపాలు చేతురే
- మది మదినుండి మే మెఱుగమా మఱి వీని ఖరాపరాధముల్.37
గీ. ఐన నేమాయె గనుక ధరాధిపతులు, చేయఁదగినట్టి యీదుష్టశిక్ష నీకుఁ
- బడినభారంబె పాఱెడుబండ్ల కెదురు, కాళ్లు సాతురె యో వెఱ్ఱికాన వినుము. 38
చ. ఇదె హరి యాఋతధ్వజనరేంద్రున కి మ్మిపు డానృపాలుఁడే
- కదనములోన వీనిఁ గడికండలొనర్పఁడె నీకు నేటి కీ
- యెదవడనన్నమాట యొకయింత వినంబడునంత మాత్ర నే
- కదెయఁగ వ్రాలె నొక్కతురగంబు వియత్తలినుండి యత్తఱిన్.39
క. పతయాళుతురగవభృతో, న్నతకర్ణద్వయమునందునం గెంపులమే
- ల్పతక మమరె రవికిరణం, బతిరయమున ననుపవచ్చు ననువు నటింపన్.40
చ. కనుఁగొని దాని ఫాలఫలకంబునఁ గట్టినపత్రికన్ లిఖిం
- చిన వివరంబుఁ జూచి సరసిజహితుండు దయాళుఁ డన్ప వ
- చ్చిన దిది యంచు భూవలయసీమ దిరంబును జుట్టివచ్చునం
- చనఘ తదాఖ్యయుం గువలయాశ్వ మటంచు నెఱింగి నెమ్మదిన్.41
సీ. వరదానములకునై వచ్చు వాక్ప్రియకారి ముచ్చాయ లెఱిఁగించు మొగము దెల్ప
- యాగభాగాసక్తి నరుదెంచుపాకారి యేఁకారి యిది మీకు నేల యనఁగ
- వనవిహారాపేక్ష వచ్చు క్రొన్నెలదాల్పు జక్కిమార్పులకు హెచ్చరిక పడఁగ
- మునులసేమ మెఱుంగఁ జనుదెంచు కరివేల్పు దండనాథుని సమాధాన మనుప
- విని వినమి చేసి పని గలదనుచు వారిఁ , గూడదని త్రోయవలెఁ గద యేడజోలి
- మాకు నేటికి వారితో మచ్చరంబు, సొమ్ము సొమ్మునఁ గూడఁ జేర్చుటయె నీతి.42
చ. అని తలపోసి యే నిటు రయంబునఁ దెచ్చితి నత్తురంగముం
- గనుఁగొను మిత్తురంగము వికల్పితనిష్టురహేషచేఁ బరా
- కని ముహురున్న మన్మృదుముఖంబున సారెకు సారెకు న్వలా
- మొనరుచు దీనిఁ గైకొని జయోన్నతిఁ జెందుము రాజనందనా.43
చ. అనిన మహాప్రసాద మిపు డానతి యిచ్చితిరేకదా యిఁకం
- గనఁబడఁ దెల్ప నేమిటికిఁ గార్యముఖంబున స్వామిచిత్తమే
- ననుచు నదేల కావలసినం దనుజు న్వధియింపఁ జాలరే
- ననుఁ గరుణావలోకనమునం మిముఁ జేయఁగఁగాక నచ్చటల్.44
సీ. చాయలొందిన దంచు సంతరించిన వాలుచూరకత్తి పరీక్ష చూడఁగలిగె
- తరతరంబులనుండి దాఁచినారని విన్న కఱకునేజామేలు గాంచఁగలిగె
- ననిలోనఁ దనుఁ గాచు నని చెంచు లర్పించు కేడెంబువాడి వీక్షింపఁగలిగె
- పందెమొగ్గినఁ గూడఁ బగఱ గెల్చుకటారి యిది దీని వగ నిశ్చయింపఁగలిగె
- స్వామి మీకతమున నిట్టి చౌకపనికి, మీకు వేంచేయనలయునే మీగృహమున
- కరుగురెంచితి రందుల కనుట కాదు, పదము లెక్కడ బడలెనోకద మునీంద్ర.45
చ. అని మహిజాని యూడిగపుటాప్తులఁ గన్లొని దండు చాలుగాఁ
- బనుపుఁడటంచుఁ బల్కి మునిపాలకమాళికిఁ గేలు మోడ్చి స
- ద్వినయవినమ్రుఁడై నిలిచె వెంబడిగా నరుదెంతు మున్నుగాఁ
- జనుఁడని వీడుకొల్పి హరి సాహిణి నీవశమంచుఁ బల్కుచున్.46
చ గడెలు పదాఱు చెల్లె ననఁగా విని కట్టికవారు మ్రోత గ
- న్పడ నవధారు దేవ జతనాయన గద్దియు డిగ్గి యందఱి
- న్విడిదల కంపి మౌళిసరణిన్ హరిగ ల్నిగుడంగ జెట్లు వెం
- బడి కయిలా గొసంగఁ దెలిపావలు మెట్టి యొయార మేర్పడన్.47
శా. కోణేవాకిట వారి నిల్పి కులుకుంగుత్తంపుఁ జన్గుబ్బ లే
- జాణల్కొందఱు కుంచెగిండి యడపా ల్సాగింప వాణీరణ
- ద్వీణాపాణులు కొంద ఱారతిగము ల్ద్రిప్పంగ గక్ష్యాంతర
- శ్రేణు ల్దాటి నృపాలుఁ డంతిపురముం జేరెం బ్రమోదంబునన్.48
వ. అంత.49
క. దనుజాతఖండనోద్ధతిఁ, జను మనుజాధిపు ప్రతాపజాతము మునుముం
- గనిపించె ననుచు జనము, ల్గనుఁగొన మార్తాండమండలం బుదయించెన్.50
క, ఇటువలె వేజన నరపతి, పుటభేదనమునఁ బ్రయాణబోధకభేరీ
- పటహఢమామీకాహళ, పటురవములు నిద్రలేపి పయనము దెలుపన్.51
సీ. పటుచక్రగతి నేలపాఁతు పెల్లగిలంగ విమలమణిస్యందనములు దనర
- మావటీలకు మింటిదేవత ల్మంత్రాక్షతము లీయగ జయూధపములు వెలయ
- ధారాసమున్నమద్ధవళ చామరలు ఱెక్కలభంగిఁ దగఁ దురంగములు సెలఁగ
- జయలక్ష్ముల వరింపఁ జను పెండ్లికొడుకుల గుంపులై భటరాజకోటి యొనర
- నడచి తమగపుబైట సన్నాహమెల్ల, నమరఁ బౌజులు దీర్చి నిజాప్తమంత్రి
- వరముఖాంతరమున సరివారితోడ, మాటలాడించుకొనుచు సామంతనృపులు.52
చ. గొనబుపసిండికీ లరిగెగుంపులనీడ వసింప నంతలో
- జనపతి మేలుకాంచి హరిచందనగంధిలమైనవారిఁ గుం
- దనపుమెఱుంగుగిండ్ల వనిత ల్గొని తన్ముఖమజ్జనంబు నిం
- పొనరఁగఁ దీర్ప నద్ద మొకయుగ్మలి పూనఁగ నామతీర్థమై.53
చ. మినుకుఁ గడానితాయెతు సమేళపుఁగ్రోవ్విరిదిండుదండ డా
- ల్పనివలెవాటు చల్వనలిపంపురుమాలువు గట్టి దట్టిఁ జె
- క్కినవిడి కెంపువంకి జిగి కెంపగు దుప్పటి దాల్చి యీతఁడే
- మనసిజుఁ డాయన న్సొగసుమార్గముగాఁ గయిసేసి వేడుకన్.54
సీ. సమదవేత్రకరాతిసాహోనినాదంబు గదలివచ్చెనటంచు మదికిఁ దెలుపఁ
- జామరగ్రాహిణీసరళకంకణరాన మివలి కేతెంచె నంచెఱుక సేయఁ
- గమనీయయవనికాకాంచికానిస్వాన మల్లన వచ్చెనం చానతీయ
- సంగీతవిద్యావిశారదాగానంబు లిదె యరుదెంచెనం చేర్పరింపఁ
- జనవరులు లేచి నిల్వ హజారమునకు, నరిగి చౌకట్లముత్యాలయందుహస్త
- మిడఁగఁ గొల్చుచు నిలిచి సాహిణులు మ్రొక్కి, తెచ్చి ముందఱఁ దొలునాఁటితేజి నిల్ప.55
క. వడిఁగట్టికవారలు పా, వడ మిడి హెచ్చరిక రాయవరగండ యనన్
- బెడయంకెవన్నెపైఁ గా, లిడ కపుడు చివుక్కుమనఁగ నెక్కెం దేజిన్.56
మ. చనవు ల్మీఱఁగ మ్రోల నూల్కొలుపు బల్సామ్రాణిధూపంబు వా
- సనకు న్వేలుపుముద్దరాండ్రు కచము ల్జార్పంగఁ బుణ్యాంగనా
- వనజిన్యబ్జకరాపతచ్ఛితమణు ల్వర్ణింప ఛత్రంబుపై
- ననువౌ బంగరుగుబ్బప్రొద్దుఁ దలఁబ్రాలై ముంచఁ జంచద్గతిన్.57
చ. జనవరమౌళి కొంతవడి సాహిణి నివ్వెఱగంది చూడ జో
- డన రవగాలు చూపుచు హుటాహుటి నేగిపరాకు వీరువీ
- రని తముఁ దెల్ప నందఱు రయంబున వెంబడ వాగె సళ్ళియొ
- య్యనఁ గను మూసి కన్ దెఱచునంతటిలో మునిసీమఁ జేరఁగన్.58
క. అరుగఁ దదీయమనస్ఫుర, దరవింద మరందబృందమై మధురసుధా
- చిరకందమై యొకానొక , పరమానందంబు హృదయబంధం బొందన్.59
సీ. మధ్యసంధ్యాస్నాన మౌనీంద్రలూన తాపసగంధపవనంబు భ్రమరివాఱె
- నంబుపర్ణసమిత్కుశాయాతవటుజాతసమదనాదంబు మీసంబు దీఁటె
- సవన ధూమాబ్దవీక్షణనటత్కేకికాంతావిలాసము తొడ ల్తట్టుకొనియె
- నన్యోన్యవైరాసహమృగేంద్రమత్తవేషండకేళికలు పంతములు వలికె
- నీకరణిమున్నుగాఁ బరాకిడియె మౌని, యాశ్రమంబని తన్మార్గ మభినుతింప
- మోదమునఁ దేలి నృపమౌళి మోము చూడఁ, జనవు మైఁజేరి నిజకేళి సచివుఁ డనియె.60
సీ. చలువలు నించు నచ్చపుమంచుఁ జిలికించు ఱేరాయఁ డెడ లేర్పఱించువాఁడు
- గలభి గాకుండ వేల్పుల నొక్కనొక్కనిఁగా ధనరాజు వెలినుండి యనుపువాఁడు
- వారివారిప్రభుత్వతారతమ్య మెఱింగి గిరిశుండు బంతిసాగించువాఁడు
- ప్రొద్దుపోయెను జూచి భుజియింపుఁ డని దేవపతి యుపచారము ల్పలుకువాఁడు
- తగినవారల వీక్షించి తమ్మిబోఁటి ఱేఁడు మాటికిఁ జవు లెచ్చరించువాఁడు
- జనవరాఖండలా యిందు సంయమీంద్రకాండకృతమైన సత్రయాగంబులందు.61
చ. మునివనిత ల్శచీముఖతమోనిభవేణులకుం బతివ్రతా
- జనతతిఁ దెల్పుచోఁ బరవిచారము గాచని వేల్పుటొజ్జజ
- వ్యనిమొగ మడ్డముంజోనుప వారలు నవ్వుచు రామె సిగ్గుపెం
- పునఁ డలవంపఁ జందురుఁడు పొంగగ నిచ్చట యాగవేళలన్.62
సీ. సాలీఁడు గాఁబోలు సమదవేదండంబు తెలినారచీకలు డులిచి తెచ్చుఁ
- బనివాఁడు గాఁబోలుఁ బటుఘోణిపోతంబు బలుమోర నివ్వరి కలుపుదీయు
- గొల్లఁడు గాఁబోలు భల్లూకపాకంబు మేలిజన్నపుఁబసి మేఁపి తెచ్చు
- జనవరి గాఁబోలు గొనబుఁబ్రాయపుజింక యలరిపై పారుపత్యంబు జేయుఁ
- గూలిగొను నొజ్జకాఁబోలు గొదమచిలుక, తపసిబుడుతలగమికి వేదంబు నుడువు
- సుసరముగఁ బారికాంక్షు లేజోలి లేక, జపతపంబులు సాగింప జనవరేణ్య.63
చ. మునివరు లేగ వెంట మృగము ల్నదికిం జని యంతనంత మే
- పున కటు నిల్చుతు న్నియమపూర్ణత వారు నిజాశ్రమాళికిం
- జనినఁ దదార్ద్రబంధురవిశాలజట ల్ధరజీరుకాడ వె
- న్కొని చెవి బక్కరించి యుఱుకుం బొడకట్టినవెల్ల దాటుచున్.64
ఉ. ఎండదినంబులం బడగ లించుక నీడఁగఁ బట్టి మౌనులం
- గొండొక సేదదీర్చు ఫణికోటులఁ జేరి యిదేటి కార్య మౌ
- లెండు మ ఱేమి మే మిచట లేమె యటంచు మరల్చి చెల్వుమై
- నింక మయూరిక ల్చికిలినిద్దపుఱెక్కల వీచు నక్కడన్.65
మహాస్రగ్ధర. జనవన్మౌనీంద్రవేదాక్షరయుత తతహస్తస్రువాజ్యాహుతిప్రో
- ద్భవవహ్నిస్ఫారకీలాప్రకటితకరదీపప్రభ న్వత్తు రౌరా
- హవిరర్హాహూతు లింద్రాద్యమరు లననికై యాస ప్రేరేపఁగా మీఁ
- దివపాంచద్ఛీమధూమస్థితులు నిబిడమై దృష్టి చీఁకట్లు గప్పన్.66
క. వేలిమియగ్గిపొగల్దగు, వేలుపు డిగ్గి యమునింగి వెలువడు నమరీ
- జాలము తిన్ననిపెన్నెఱి, వాలుఁగురుల కగరుధూపవైఖరి యగుచున్.67
చ. ఇనహరిణాంకరశ్మి కెడబాయని యవ్వనిఁ బంకజాకరం
- బునఁ గవజక్కవ ల్వగవఁ బ్ద్దులు గ్రుంకుట దెల్లవాఱుట
- ల్గనమి బలాగవర్షి కులకాంతలమోమను కల్వరాయనిం
- గనుఁగొని విచ్చిపోవుటయె గాని వియోగ మెఱుంగఁ దెన్నఁడున్.68
చ. అని తెలుప న్మహీశుఁ డవుఁగా యని మెచ్చి పటానితేజి డి
- గ్గినతఱి మూఁగి గచ్చు టరిగె ల్తెలిపావడ వైచి యచ్చపుం
- బని మగఱాతిచెక్కడపుఁ బావలు నిల్పినవారలం గనుం
- గొని యటు నిల్పి యాప్తులొకకొందఱు వెంటనె రా ముదంబునన్.69
క. చని నృపతి గనియె మునిజన, వనితాజనతానితాంతవర్ధితకేళీ
- ననపాళీ కుసుమాళీ, జనితాళీనలినఘనము సంయమివనమున్.70
క. కని పర్ణశాలమ్రోలకు, జని యచ్చటివారిచెంత సంయమిపతికిం
- దనరాక తెలియఁజేసి త, దనుమతిచే వేగఁ జని తదంతరసీమన్.71
సీ. అచ్ఛదంతేచ్ఛవి యామస్తకన్యస్తభసితాభఁ జేరి కేకిసలు గొట్ట
- మోధావిరుచి గండమిలదురుశ్మశ్రురుక్చయములఁ జప్పట్లు చఱచి నవ్వ
- జడలఁ బర్వినడాలు శారీరధారాళకాంతులఁ గికురించి కన్ను మూయఁ
- బటునఖద్యుతి కరస్పటికాక్షమాలికాచ్ఛాయల డాసి కేకేయనంగ
- నవ్యశార్దూలచర్మాసనంబుమీఁద, యోగపట్టె బిగించి కూర్చున్నవాని
- గాలవుని గాంచి చేనున్ను కత్తి మంత్రి, యందికొనఁ జేరి సాష్టాంగమాచరించి.72
క. నిలిచినఁ గనుఁగొని నరవర, కులపావన యిందువచ్చి కూర్చుండవనా
- నిలిపితివి తండ్రిపద్దులు, వెలసితి విటు లతనికన్న విక్రమగరిమన్73
చ. అనుచు బహూకరించుసమయంబున నూరకయుండి యుండి యం
- జనరుచి పుంజమంజిమకచగ్రహ మైనతమంబు పర్వె తో
- డన హరిచందనప్రతిభటం బగువెన్నెల దోఁచె వెంటనే
- కనఁబడియె న్నిరస్తకనకస్తబకస్తుతు లైనయెండలున్.74
క. అది చూచి మేదినీవర, భిదురీ మృదురీతి గా దభేద్యము గంటే
- యిదిసుమ్ము దనుజశాంబరి, గదిసె న్బరిపూర్తి దీని ఖండింపు మిఁకన్.75
గీ. విజయ మగు నీకు గెలువు మోవీరవర్య, యనుచు గాలవుఁ డాడుచో నచటఁ గలుగు
- పారిగాంక్షులు కటకటం బడుచు శిష్యు, లంటి చనుదేర నచ్చోటి కరుగుదెంచి.76
క. మునిచంద్ర వచ్చి మావెం, టనె వచ్చునటంటి వీతఁడా నృపుఁ డేమ
- య్య నరేంద్ర కన్నులారం, గనుఁగొంటివే వీని యవదగాకితనంబుల్.77
ఉ. అయ్యయొ మాకు దండమిడినంత ఫలంబు నరేంద్రచంద్ర యీ
- దయ్యముతోడి జాగరము దాఁటఁగఁ జేసి శుభమ్ము లిమ్ము లే
- వయ్య కొమాళ్ళతండ్రి వయి యాశ్రితరక్షణ దుష్టశిక్షణా
- క్షయ్యదయాపరాక్రమవిశాలుఁడవై మనుమయ్య యిమ్మహిన్.78
సీ. చదువుకొన్నామంచు జట చెప్పుచుఁ బరీక్షఁ గొని వరింపు మటంచుఁ బెనఁగువారు
- ననుజూచె ననుజూచె ననుచు రిత్తకురిత్త జవలు వట్టుక పోరఁ దొడఁగువారు
- బులకము ల్మైనిట్టపొడువంగ వడి నోరు దెఱచి మైమైఁ జూడఁ దిరుగువారు
- జేసన్న మటజంబుచెంతకు రమ్మని మునుదొంగమొక్కులు మొక్కువారు
- నగుదు రీయయ్యలెల్ల వాఁ డదరుగడగ, గులుకుగుబ్బలు దళుకుఁజెక్కులు మిటారి
- మొలకనవ్వులు గలమోము ముద్దుగులుక, మాయపుం డెక్కులాడియై డాయునపుడు.79
సీ. అటు మొన్న భార్గవజటికి శౌనకమౌని కొకవాదుమై నొంటకుండఁ జే సె
- మొన్నఁ బారాశర్యముని యోటరాఁ గూఁత లెగయించి వెరవేఁకి యెత్తఁ జేసె
- నిన్న విశ్వామిత్రునికిఁ దందరఘటించి యొడ లెఱుంగక పడియుండఁ జేసె
- నేఁడు మార్కండేయునికి సివం బెత్తించి తల వీడఁగ బయళ్ళ మెలఁగఁ జేసె
- మానవాధీశ విను మింతమాత్రమైన బ్రతుకవచ్చును వీనిచేఁ బడినపాట్ల
- కొల్లఁబాటయ్యె మాకునిందునికి యేమి, చెప్పెడిది మాతపంబు నీ చేతి దింక.80
చ. అన విని యంతయేమిటికి నానతి యిచ్చెద రిన్నినాళ్ళుఁ ద
- ద్దనుజుని నొంచి మీపద ముదారముదాకృతి నొందఁ జేయకుం
- డిన యది నాకు నేర మవునేకచ యాకొదవ ల్సహించిన
- న్ననుపుఁడు వానిఁ బట్టి నుఱుమాడెద నొద్దికఁ జెల్లఁ జేసెదన్.81
చ. అనిన రిపుక్షయోస్తు విజయోస్తు పతేభవతే యటంచు వా
- రనుప దురాపకోపతరుణార్కవిభాదళితారుణాంబుజం
- బనఁగను మోము కెంపుగఁ దదర్థరణోన్ముఖభృంగయుగ్మప
- ఙ్క్తినటన భ్రూకుటిక్రమము డెల్పఁగ నచ్చోటుఁ దర్లి నిల్చినన్.82
సీ. అధిపభృత్యపరస్పరాన్వేషణాకారణప్రతివక్తృతన్నామకార్య
- మననుగతస్వామి హయవేగభూరుహచ్చాయాసమాశ్రితచ్ఛాత్రకంబు
- ధాననాయాసాస్వజీవనవృత్తిధిగ్వాచకాందోలికావహజనంబు
- సమ్మర్దబహుళాదిసరణికోభయపార్శ్వచారితవారణాధోరణంబు
- సరయ సరదుష్ప్రనిష్పతజ్జరఠధూర్త, గణ్యగాణిక్యసంభవత్కమనహాస్య
- వారణక్షమతత్సుతాక్రూరదృష్టి, సంవృతాశంబు సైన్య మచ్చటికి వచ్చె.83
క. ఈరీతి సైన్యమంతయుఁ, జేరిన నొకబయట రాజసింహము భటులం
- దేరిజ వేయంబనిచి గు, డారము లెత్తించి యంతట న్రవి గ్రుంకన్.84
గీ. పఱపుటంగడి వీథు లేర్పఱచి కొంచె, పాటి నడగని నెక్కి యాపాలె మెల్ల
- విడియ నియమించి తిరిగె వేవేలు దివ్వ, టీలవెలుఁగున సంగీతమేల మమర.85
చ. తిరిగి యతండు వచ్చి నడఁదేర్పుచు ఘమ్మను వట్టివేళ్ళచ
- ప్పరము కురంగటందగు తుపారము చేరువఁ జారువజ్రపాం
- డరరుచిగ్రమ్ము గుమ్మెతగుడారమునం గొలువుండి పట్టనాం
- తరముననుండి వచ్చునరనాథులకమ్మలు వించు నున్నెడన్.86
గీ. ఊడిగపుటత్తికాఁ డొక్కఁ డొఱుఁగుఁ జేరి, విభుని చెవిలోన నేమేమొ విన్నవింప
- నతని కనుసన్న గనుఁగొని యయ్య మంచి, దతనిఁ బిలిపించెద నటంచు నఱిగివాఁడు.87
సీ. సేవమై సగము దీసిన బూదెపండుతోఁ గూడినబంగారు లాడె సింగి
- బారసీలిపిని జొప్పడ భగవద్గీత లెన్నికవ్రాసిన చిన్నిపలక
- బుడుత పసిమిరుచి పులితోలు చుట్టతో బవళిక ల్నించిన పట్టుజోలె
- యొకతిత్తి బరదేశుల కొసంగఁ గూర్చిన రసవాదపు మెఱుంగుఁ బసిఁడి బుడ్లు
- కొండవలె నెత్తిపైఁ జుట్టుకొన్న జడలు, వెండికట్టులబెత్తంబు విడెముమీఁచ
- వీడియముగల్గుదొర పాతలాఁడెజోగి, బిలికొని వచ్చి పొడఁగనిపించుటయును.88
గీ. పతి కరముఁ జూప రత్నకంబళముమీఁదఁ, గడవసము వైచి కూర్చుండి బుడుతవీచు
- సురటిగాడ్పుల నుదుటికస్తూరిబొట్టు, రవలు రాలంగ నాతఁ డారాజుఁ జూచి.89
సీ. ఇది చేత నుండిన నిసుమంతవడిలోన నేదేశమునకైన నేగవచ్చు
- నిది మోళిపై నున్న నెదుటి చేవెళ్ళిన వైరికైదువజాఱి దారితప్పు
- నిది దట్టిపొఱ నున్న నెటునంటిరూపైనఁ బ్రాపించి వేడుకఁ జూపవచ్చు
- .........................................................................................
- ...........................................................................................
- .............................బదనిక లొసంగి యొకమాయ పన్నుటయును.90
ఉ. కంటెఁ దగిల్చినట్టికొన గల్గిన చందురుఁగావి జాళువా
- జంట పయంటపై నిగుడి చక్కని జక్కవ నిక్కు చొక్కపుం
- జంట చెలంగు బంగరువు చాయలు దూచియనంగఁ జాలు వా
- ల్గంటి మెఱుంగుఁ జూపులు దళారన వచ్చె మహాద్భుతంబుగన్.91
ఉ. చొక్కపుఁ బంజుకమ్మల రుచు ల్మెఱుఁగెక్కిన చెక్కు జాలువా
- నక్కులచక్కుజక్కిణిగొనం బిగిగుబ్బలు పిక్కటిల్లఁగాఁ
- జుక్కలరాచడాలు తెలిచూపులు త్రొక్కనిచోట్లు ద్రిక్క నా
- చక్కెరబొమ్మ యమ్మహిపచంద్రుని చక్కటి కేగి గ్రక్కునన్.92
ఉ, రంగు చెలంగ గుబ్బల ధరాస్థలివక్షము మోపలేమి సా
- ష్టాంగ మొనర్ప సిగ్గువడె నంచు నభంగురపాకభిన్మణీ
- సంగతకంకణారవము చాటఁగఁ బైటచెఱంగు కేలితో
- ముంగలఁ గొంకుచుం గొలువుమొక్కు ఘటించి పిఱింది కేగినన్.93
సీ. సయిదోడ చూడు నస్సాయ యిట్లేజ యిట్లేశవోజులపతి యింగిలయ్య.
- [1]జగ్గుమంటివి వచ్చిశాణ నిద్దాహుంత్త కారి బుర్సాపుత్త గాలిసుమ్మ
- అట్టె చూస్తుండది యదెనన్నెమోసిలి గలవాఁడ నని యదిగాక గడిని
- చిక్కారిసాదన జేసెనదియింన్న దోభాజలల్ల మెలుద్రిబజారి
- దీని పైయేడుసై సేసి నానువాని, చిక్కటారికొలారికచిస్తీరోలి
- రాజుపాలానవిను యిటు రాయటంచు, రాచదేవళ్ళు కెరలి విరాళిగొనిరి.94
గీ. అంత వాకెల్లఁ దత్కారణాభినూత, నాతివాచాటతాజ్యప్రభూతగోష
- వీతిహోత్రసముజ్జాతధూతికీలి, కాశ్రుతిస్ఫీతతామ్రాక్షు లగుచు లేచి.95
సీ. ఒఱలతోడుత దట్టిపొరల వంకులు డుస్సి తెలిచల్లడములతో నిలుచువారు
- నింటి కిమ్మని పిల్లబంటుచేతికి సొమ్ము లొసఁగి వీరావేశ మొందువారు
- ఔనన్నఁ జే వెళ్ళు మని హెచ్చరించుచుఁ జికటారి పొదలికె ల్సేయువారు
- దీని ముందరనొంచి వానిపైఁ బడువారు...........................................
- వాలు గొని లేచివచ్చు భూపాలుఁ ద్రోచి, యవ్వలిగుడారమున కేగుఁ డనుచుఁ జెనకి
- యతనిగద్దింపులకు భయమందువారు, నగుచు నందఱు దొమ్మిగా నరయుటయును.96
గీ. అంత నాలాడెజోగి మాయావిధిప్ర, పంచమంతయు నుపసంహరించి నిలిచి
- మునుపుఁ గొలువున్నవేళ నేయునికి నుండి, రట్లయుండఁగఁ గైవార మాచరించి.97
క. పాతాళకేతుఁ డంపిన, దూత న్నాసామి కెదిరి దురమున నిలువ
- న్నీతరము గాదు విను నీ, వేతెంచి బలంబుతోడ నిటు విడియుటయున్.98
మ. తనచారు ల్గని వచ్చి దైన్యమున నేతద్వార్త విన్పింపఁగా
- విని మీసంబులు దిద్ది దైత్యుఁ డహహా వీరా వడిన్వచ్చిపో
- రనునన్నుం గదియించువారు మఱి వారా నన్ను మార్కొందురం
- చనుమానింపక వచ్చి నిల్వఁగల వీరాగ్రేసరు ల్బాపురే!99
క. పెంపు విచారింపక విని, పింపఁగ రాదనక వచ్చి ప్రేలెడు వీరిం
- జెంపలు వేయరె యనుచు ని, లింపారి రి నిజాప్తులం బిలిచి యిట్లనియెన్.100
ఉ. వింటిరె యొక్కవార్త మనవెఱ్ఱులు చెప్పిరి తాము కన్నులం
- గంటి మటంచు నీతబిసిగాండ్రు మదీయమహోగ్రమాయకై
- డంటతనంబునం జని ఋతధ్వజు సైన్యసమేతుఁ దేర నా
- బంటుఁ దనంబుఁ బాపుటకుఁ బన్నినవా డఁట వాఁడు వాఁడిమిన్.101
సీ. గరళకంఠద్వేషి కరకకాయలు గొన్ని తినియైన నాఁకలి దెచ్చుకొనుము
- దేవేంద్రమదభేది తెలిచాయ గలకోర పంటిమొన ల్సానఁ బట్టుకొమ్ము
- ధూమ్రబర్బరకేశ తుప్పుపట్టినఘోరజిహ్వ మిక్కిలివాఁడి చేసికొమ్ము
- కుటిలాక్ష మాంసంబు గొంతునఁ బడినోరు దెఱవ విప్పుడు సిగ్గు దెచ్చుకొమ్ము
- తడవులకుఁ గల్లె మనుజయూధప్రచండ, పలలపారణ తద్రక్తపానకేళి
- లాలనామోద మీసుమాళంబు మీఁ, వరుసనందఱు గంతులు వైవుఁ డింక.102
క. అని నన్నుఁ బనుప వచ్చితి, మనుజేశ్వర బారువెట్టుమా రాజుల ని
- వ్వని తూర్పుదెసకు మాదొర, చనుదెంచు న్శౌర్యవహనసన్నహనమునన్.103
గీ. అనినఁ జిఱునవ్వు నవ్వి యజ్జనవరాగ్ర, గణ్యుఁ డతనికిఁ గట్టువర్గం బొసంగి
- మంచి దటువలెనే నడిపించుకొంద, మంచు వీడ్కొల్ప నాదైత్యుఁ డరుగుటయును.104
గీ. అధిపతియుఁ జల్వలు ధరించి యారగించి, హితజనులు గొల్వఁ దగువారియిండ్ల కెల్ల
- గేలిగితి నేగి యిది వేళ కీర్తిమాట, వాసులకటంచు లాలించి వచ్చెనంత.105
సీ. బొంగులు నిల్పి యుబ్బుగఁ బైఁడివ్రాఁత బొమ్మలగుడారంబు లమర్చువారుఁ
- గొయ్యలు నాఁటి యాకులతోడిరెమ్మలు వాటంపుగుడిసెలు వైచువారుఁ
- బొక్కళ్ళవలెఁ గుంతములు చేర్చి యామీఁద గడితంపుఁ బచ్చడా ల్గప్పువారుఁ
- బచ్చిక ల్చెక్కుడుపాఱలఁ జెక్కి పూబొదరిండ్ల మున్నుగాఁ గదియువారు
- నచ్చముగ నీటికందువ లరయువారుఁ, పురుఁగుఁబుట్రలు చెదర నుబ్బుచును నొక్క
- పరిగ నవ్వుచుఁ జప్పట్లు చఱచువారు, నైరి తద్వేళఁ బాళెంబువారలెల్ల.106
సీ. రాతిరి పొక్కళ్ళ రౌలుకొల్పిన వహ్నిగలిగినపొగలు చీఁకట్లు గప్పె
- గాడ్పులచే నూఁదకయ బగ్గుమను శిఖు ల్నిగుడుచోటులు పట్టపగలు చేసెఁ
- దగవార్చి మూకుళ్ళ దిగువాఱనుంచిన కూటిబల్తావు లాగుబ్బకొనియెఁ
- బొరలించి చండ్రనిప్పులమీఁదఁ గాల్చిన కఱకుట్లవాసన ల్గ్రమ్ముకొనియెఁ
- ద్రోవఁ బోనీక బల్లెముల్ ఱువ్వి తెచ్చి, కడిగి జింకల వ్రేలాడఁ గట్టి తిత్తు
- లొలుచు భీభత్సరసము మహోగ్రమయ్యె, భుక్తి గొన్నట్టివారి త్రేఁపులు పొసంగె.107
క. చాలఁ గురంగటిమడుగుల, గాలాపున్వేఁటలాడఁగా దొరకినబ
- ల్మీలు చవిఁ దేల్చె నపు డా, పాలెంబున డిగిన బక్కబంట్రౌతులకున్.108
సీ. వలసినయెడకుఁ గమ్మలు వ్రాయు వ్రాయసంబులవారి గంటాల కిలకిలలును
- దొరవలంచిన కారృసరణు లెంచు నమాత్యకుంజరంబు లొనర్చు గుసగుసలును
- బొలదిండి రాయల యలవుల గనివచ్చి నిలుచు వేగులవారి కలకలములు
- నరుస కిందఱటంచు వంతులేర్పడియున్న బలకరంబులవారి యలబలములు
- నెపుడు వెడలునొకోయంచు నెంచి యాడఁ
- జూచు సంగీతమేళంబు సొగసుకాండ్ర
- ధిమ్మనెడి మద్దెలలమ్రోత గ్రమ్ముకొనియె
- రాజు పవళించు తెలిగుడారంబుమ్రోల.109
చ. నలుఁగిడి చల్వదాల్చి పయనంపు టలంతల నిద్రఁ జెంచురో
- వెలఁదుల లేపఁ గొంకి పతివింతగుడారపు పారివారిగం
- టలరొద కుల్కిలేవఁ జిఱునవ్వులతోఁ చమవారిఁ గూడి యిం
- పుల తమి దీఱినన్ నిదురవోయిరి నన్పుబొజుంగు లత్తఱిన్.110
చ. గుమిగొని తెచ్చికోలుకుసిగుంపులఁ జెట్టులనీడఁ బొట్టిమం
- చములపయి స్శయించి పటసారకుటీరము లెత్తితే మేలిజా
- నమున రమించు పల్లవులనంటున నేరము లెన్నుచు న్నృప
- ప్రమపల మ్రోల నీటు నెఱపం బనిపూనిరి గుత్తలంజియల్.111
చ. కనుకని తెల్లవాఱుదనుక న్రతిగోరెడు పల్లవాళిమే
- ల్గనుఁగొని వీడెముంగలుపు లాహిరిమేపుల నిద్రఁబుచ్చి చెం
- దిన చిఱునవ్వుతో నపుడె నిద్దురలాయని వింతపైఁడి ప
- ట్టిన వెలముద్దుగుమ్మలు వడిన్శయనించిరి చప్పరంబులన్.112
క. అల పాళెమునకు నిలుపని, బలకరమై పారివారిపరియై తెగును
- క్కళమై నిదురించని సరి' వలపుల వెలచెలుల విటుల వర్తిలు టమరెన్.113
సీ. ఒక్కండు పట్టుగా నూఁకొనఁ దబ్బిబ్బుబాటు గొల్లసివాలు పాడుకొనుచుఁ
- బాము నాడించు నేర్పాటునఁ దల యూఁచికొంచును జెంగు విన్పించుకొనుచుఁ
- దమవారి గుమిగూడి దమ్మ రాజులకత ల్నోటి కడ్డము లేక నొడివికొనుచు
- లయ యొక్కత్రోవ తాళం బొకత్రోవఁగా నేమేమొ ఢక్క వాయించుకొనుచుఁ
- జిటుకుమన్నఁ బరామరిశించుకొనుచు, నంటుకత్తెలు తమపయనంబు సమ్మ
- తించకాడిన వగఁ జెప్పుకొంచుమించి, రుక్కళపునల్లమందుల యొంటికాండ్రు.114
సీ. వెఱవకుమని వెన్ను చఱచి వేలుపుఱేఁడు తెలిపిన నింద్రాణి తెలియదయ్యెఁ
- దను తానె తెలిసి మూసినకంటితో వాణివీనులపైఁ గేలు మానదయ్యె
- నది పరామరిశింతునని యేగు పతినాఁగి జలధినందనకొంగు విడువదయ్యె
- దడదడమన గుండె తాళిబొ ట్టదర గుబ్బలిపట్టి పడుకయి ల్వెళలదయ్యె
- బాళెమున నక్కడక్కడఁ బదిలమునకు, మ్రోయఁజేసినతముకుల మొదలిపోటు
- దారమ్రోతల పటహంపుధణధణలకు దొంతిగా నిండ్ల నిటులున్న యంతలోన.115
క. అలరాజు విజయ మెనయం, గలఁడని చంద్రుఁడును దారకావనితలతో
- గలహించి ముడియవైచిన, పొలుపలరన్ వేగుఁజుక్క పొడిచెం బెడఁగై.116
క. అంతట దనుజేంద్రుం డొక, దంతపుఁజవికె న్ప్రధానదైత్యులతోడ
- న్మంతనమాడుచు నృపుబల, వంతపువైఖరులు వేగువారలు దెల్పన్.117
క. పడవాళ్లఁ బిలిచి బలముల, వెడలింపుఁ డటన్న వారు వెసఁ జని నిద్రా
- జడులను బలాశి వీరుల, వడిగా మేల్కొల్పి ప్రకృతవార్తలు దెల్సన్.118
చ. అదరుచు వచ్చె నొక్కపలలాశి నిజాంగన సిగ్గుతోడి న
- వ్వొదవెడు చూడ్కిచేతఁ దనయుల్లములోని పునారతకియా
- భ్యుదయపువాంఛ దెల్పఁ గనుబొమ్మ నదల్చుచు మీఁదివేలుపు
- న్ముదితల నంటు దానిపయి ముందుగఁ జౌక ఘటించెనో యనన్.119
చ. ఒక దనుజాధినాథుఁడు మదోద్ధతి గంద మలందికొంచు గొం
- చక చనుదెంచె నుగ్రరణసన్నాహనంబున రాజమార్గణా
- ళికి నిఁకమీఁద డెందము బళీ యిరవౌనని ఱొమ్ముగోడపైఁ
- జికిలియొసంగి నన్నియలఁ జెన్నగు సున్నము వూయుకైవడిన్.120
గీ. విరులు సిగఁ జుట్టికొని యొక్కవీరదైత్యు , డరిగె నిఁకమీఁదఁ గల్గు కల్పావనీజ
- పుష్పములసారసౌరభంబునకు వాని, వలపునకుఁ బూని సరిచూడవలయు ననఁగ.121
క. ఈనేలచుట్టుఁ దిరిగినఁ, బోనీయఁడు రాజు పాఱిపోరాదనుతీ
- రూనఁగ నొకనక్తంచర, సూనుఁడు చక్రంబు ద్రిప్పుచుం జనుదెంచెన్.122
క. అనలోపమనృపశరముల, మొనలంబడి తరణిబింబముం జొచ్చుగతిం
- దనుజుం డొక్కఁడు గ్రక్కునఁ, గనకరథం బెక్కి యక్కు గ్రక్కుచు వెడలెన్.123
సీ. పడవాళ్లగమికిఁ జేపుడికి దబ్బఱనొప్పి పైవైచుకొని మూలఁబడినవారు
- నిండ్లలోనన యుండి యెటువోయిరో కాన మనిపించి కనిపించ కడఁగువారు
- నింటికావలికి న న్నిచట నిల్పరు గదా యని వేల్పులకు మ్రొక్కఁ జనెడువారుఁ
- దొలునాఁడె నృపునివార్తలు విని యొకలేనిపనిఁ బూని యెందెందొ చనెడువారు
- గ్రాసములు చెల్లలేదని గ్రాసిచేసి, కొలువుజీవితముల కొప్పుకొననివారు
- నగుచుఁ గోఁచపిశాచము ల్దిగులుపడఁగఁ, దక్కు రక్కసిదొరలు ముందఱను నిల్వ.124
సీ. నిలుచుండి వీణ చేతులఁ బూని తెఱగంటిబయకాఁడు మేల్కొల్పుపదముఁ బాడ
- నలుకుతో నాల్గుమోములదేవుఁ డొకయోర దినశుద్ది దెల్పి వేవెనుక కొదుగఁ
- దనయూరినుండి తెచ్చినపూలమాల జేజేలరాయఁడు చేరి చేతికొసఁగఁ
- జొరవ చేసికొని శంకరుఁ డిచ్చకాలకు సఖుఁ డౌకుబేరుపైఁ జాడి చెప్ప
- గడియకుడుక మునుంగుటఁ గని గురుండు, తెల్లవాఱెడునని పఱతెంచి పలుకఁ
- గటికవారెల్ల దొరలు వచ్చుట వచింప, దనుజపతి లేచి యొకభద్రదంతి నెక్కి.125
గీ. కోటకావలికై యాప్తకోటితోన, నీవు నీ వని నియమించి నిలిపి తక్కు
- రక్కసులు వారణంబుల రథములందుఁ, దురగములయందుఁ బొడసూపి తోడనడువ.126
సీ. చెకుముకి యగ్గి జానకితాటిమిడుఁగురు ల్గొఱలెడునది యెలగోలుమూఁక
- వెదురుమల ల్చేర్చువిధమున నీటియ ల్దాల్చి పొల్చినయది దండిబారు
- లిరుగోపులను దుమ్ము లెగయించునదిసిలేముస్తీబుగల కాలుమొకరిపౌజు
- కొమ్ముకత్తుల మెఱంగుల వెల్లపానడ ల్గొనునది మస్తేనుఁగులచయంబు
- సురగిరీంద్రంబుపిల్లలై చుట్టు నున్న, కనకరథముల నడుమ సింగాణి విల్లు
- దొనలు మెఱయంగఁ దేజిపైఁ దోఁచువాఁడు, ధారుణీశ్వరుఁ డని వేగువారు దెలుప.127
చ. అరిగి మహాభయంకరతరాహనదోహలబాహవప్రతా
- పరుచులు వోలు చెందిరపుఁ బావడచేఁ బుఱచేయి వీచి సు
- స్థిరమతి నంపపెట్టుకొలఁదిం గజరాజము నిల్పి దానవే
- శ్వరుఁ డెలగో లొనర్పఁగ నిశాచరుల న్నియమించి నంతటన్.128
చ. అలరుమొగంబుతోఁ గువలయాశ్వము నిల్పి నరేంద్రమౌళి తూ
- పులపొదిదోయి వీపుకడఁ బొందుపడం బిగియించి మించురా
- చిలుకలవ్రాఁతగచ్చుపనిసింగిణి గైకొని యెక్కువెట్టి సే
- నలు తనసన్న గోరఁగ గుణధ్వని చేయుచుఁ జేయి వీచుచున్.129
క. పేరెములు వాఱి యొక్కక, చేరువ గుంపగుచుఁ దారసిలి యిరువాగుం
- ఘోరపుబాణపుఁ జువ్వలు, బోరనఁ గొనవిఱిచి వైవఁ బొసఁగె న్మొదటన్.130
క. కొనద్రుంచివైచు బాణపుఁ, బెనుజువ్వలు పాఱి నేలపెట్టుగఁబడుజీ
- బున సిగిడి కాలుసేతులు, దునియలు గావించి ముందు దురుసున నడిచెన్.131
క. ఉయ్యాలచేరు లనఁగా, నయ్యిరువాగులును దఱిమి యటు దిరుగుచు బ
- ల్కయ్య మొనరించి యించుక, డయ్యక యొడ్ల పయిఁ బెట్టుటయు నట్టియెడన్.132
చ. ఒకపరి యొడ్లలోని రిపు లుగ్రత వైచు తుపాకిమందుగుం
- డ్లకు వెనుదీయ కాఁగి యచటంబడునాప్తులఁ గోలుగొట్టనీ
- య కనిఁ బెనంగి యంతఁ దరియం బడి యచ్చటివారలం గకా
- పికలుగఁ దోలి యొడ్లు విడిరించిరి చేరువకాండ్రు మెచ్చఁగన్.133
గీ. అలసినట్టి జనులు తేలి యవలి కరుగ, వేఱుతుటుములు పెనుబోటు భేరి మ్రోఁత
- లమర నరుదెంచి దొడ్డకయ్యమున నవియుఁ, బడలనంతయుఁ గని దండి బారుగదిసె.134
క. అందఱు నిట్టలు వచ్చిన, యందము గనుపట్టెఁ దద్రణాంభోనిధి దాఁ
- టం దెప్ప గట్టఁబూనిన, చండంబున నలుగు లరిదిచాయల నీనన్.135
గీ. ఒకఁడు కుంతానఁ బగవాని యుగము గ్రుమ్మ, వెంటనే యాతఁ డీటెచే వెళ్ళఁబొడువ
- వెలసె నిద్దఱు నిల్చిన నిలుపు కచన, కాళికై కావడించిన కాను కనఁగ.136
క. పగవాని గ్రుచ్చి యీటిని, నెగనెత్తె నొకండు రణమహిందుములమునం
- గగనమున నుండి వ్రాలెడు, ఖగపాళుల కంది యిచ్చు కైవడి మెఱయన్.137
క. జముదాడి నొక్కవీరుఁడు, విమతేంద్రుం బొడిచి వాఁడు వెస నిజభుజసా
- రాము మెచ్చి చల్లుననకుం, కుమబలెఁ దద్రక్తమున నిగుంభితుఁ డయ్యెన్.138
క. అలుగునగ చూపువేళం, దలతలమను నింతసోఁకిన న్మగవానిం
- గళదాఁకఁ బెనఁగు నొకమొ, క్కలపు దొరకరాసి నీటుకత్తియ యగుటన్.139
చ. గళము లూడ్వనెత్త కరిణీపతి చేరినఁ దేజిపావడన్
- మొగమునఁ గప్పినూకి యొకమొక్కలపు న్నెఱరౌతు కుంభము
- ల్పగులఁగ నేసిన న్వెడలెఁ బట్టము వెంటనె మౌక్తికావళు
- ల్మగఁటిమి మెచ్చి చేరి జయలక్ష్మి సుమాంజలి యిచ్చుకైవడిన్.140
మ. బలియుం డొక్కపటానిరౌతు తనబాబానూకుచు న్రెండువీ
- థులమాస్టీలత లల్కరాసిలతికం దుండించుచుం జుట్టిరా
- నలరెం దత్తనువు ల్ధరంబడుట భూతాజ్ఞప్తిచే వెట్టిమో
- పులు నేలం బడవైచి కూలఁబడు కాపుల్వోలె నప్పట్టునన్.141
క. నరపతి యంతట దనుజుల, యురువడిఁ గని చేయివీవ నుగ్రాకార
- స్థిరతం గరులకుఁ గరులున్, హరులకు హరు లరదములకు లరదము లెదురన్.142
సీ. రాజ నాచెయి చూడు గ్రాసంబు ఋణముగాఁ జేయుదునే యంచుఁ జేరువారు
- లలితంపుఁ దులశిప్రోగులు ద్రుంచి నోటిలో వైచికొంచుఁ దురీన వచ్చువారుఁ
- గలనిలోఁ బొలియుటకంటె భాగ్యమ్ము లున్నవే యంచుఁ దెగి యనికఱుమువారు
- నేలినవానికట్టెదుటనే పనికివచ్చుటగదా మేలని చొచ్చువారుఁ
- బూర్వవైరంబు మాని సొంపులు జనింప
- నొకని కొకఁ డెచ్చరించుచుఁ జికిలియొఱలు
- పాఱవైచుచు వడిఁజొరఁబాఱువారు
- నగుచుఁ గైజీతములవార లనికి నిగిడి.143
క. దనుజులఁ గదిసిన నత్తఱి, జనితంబగు ధూళిపాళి చదలఁ బొదలఁగా
- ననిమిషకోటికిఁ గరములఁ, గనుదోయిం బులుముకొనుచుఁ గనుఁగొనవలసెన్.144
సీ. అరదము ల్దురదుర నరుచార నరుదేఱ నరదము ల్దురదుర నరిగె నెదురు
- కరులు ఘీంకారబంధురములై నడతేఱఁ గరులు ఘీంకారబంధురత నెదురు
- హరులు హేషాతిభీకరము లై పఱతేఱ హరులు హేషాతిభీకరత నెదురు
- భటకోటి చటులతోద్భటములై చనుదేఱ భటకోటి చటులతోద్భటత మీఱు
- సారథులు వ్రాలఁగొమ్ములు చదిసికూలఁ, బక్కెఱలు వ్రీలఁ గరవాలపటలి తూలఁ
- కేడి వారంగ నవి పోరు ఖేచరాళి, హర్షమునఁ జూడఁగా బొమ్మలాడినట్లు.145
మ. చదిసెం దేరులు పాఱె వారణము లశ్వమ్ము ల్ధరం గూలెఁ గం
- జెదకెన్ సైన్యము వ్రాలె బాహువులు ద్రెస్సె న్మాంసము ల్రాలె నం
- గదము ల్దీలెఁ గిరీటము ల్పఱచె రక్తశ్రేణి కయ్యంపుఁజొ
- క్కు దనర్పన్ భుజదర్ప మొప్ప నిరువాగుం జేరి పోరాడఁగన్.146
సీ. ప్రేగులుమీఁదఁ గన్పించి నవ్వెడు తలల్తూఁడులుగల తమ్మితుటుముఁ దెగడెఁ
- గెంపుటుంగరపుడా ల్గీల్కొన్నబాహువు ల్ఫణమణు ల్గలయహిప్రభులఁ దెగడెఁ
- బలు జముదాడి పోటులమించువక్షము ల్నెఱియ లానిన భూమినీటుఁ దెగడెఁ
- వ్రేటులరక్తము ల్వెడలించుతొడలు కుంకుమనీటి చిమ్మనగ్రోవిఁ దెగడెఁ
- దనుజమనుజేంద్రసైన్యముల్ దైన్య మెడలి, కయ్య మొనరింప సంగరాంగణము చూచు
- దివిజవర్యులు మొగములు ద్రిప్పికొనఁగ, నప్పు డమ్మక్క యనిపించె నమృతముగను.147
వ. వెండియు నుద్దండతరదండధరకోపాటోపవిభ్రమభ్రమితనయనభ్రమావహస్యంద
- నసహస్రసంగతరథాంగనికరాదభ్రవిభ్రమణవిధూతధూళీపాళికాధరాధురావ
- హగిరీశచరణకరీశ్వరంబును గరీశ్వరధారాధరక్షతజపూరపారావారదుర్వాగత
- రంగాయమానకనకపరికరంబును బోరనెడఁదగాయంబులవారలం గుంతసంఘ
- టితద్విపేటికాడోలికలం గొనిపోవువారును మున్నఱకమై నెక్కినకత్తలాణంబు
- లంబరులపాలు చేయనోపక డిగ నుఱికి కటారుల డొక్కలు విదారించి
- నడచి పడువారును క్షతంబుల వెడలు ప్రేవుల నూడనీక యదిమి కదనోన్మాదం
- బున దుప్పటులు బిగియించి యెదిరించువారును గెలుపుగాయంబులఁ బడియుం
- డియు మండిగాలిడుకొని కైదువులు జడిపించుకొనుచు రౌద్రాకారంబున ను
- న్నవారును గళ దెలిసి నలుదిక్కులుం బులుకుపులుకునఁ జూచి మానధనంబునం
- దొడిగినచల్లడంబు లక్కడక్కడఁ జించుకొనువారును బ్రాణనిర్యాణసమయంబు
- నందును నిజస్వామివిజయంబె విచారించువారును నడుగకమున్న యభ్యర్ణంపుమడుఁ
- గుల జలంబు దెచ్చి దప్పి నివారించు బంటుల ఋణంబులు దీర్చుకొని వారితో నా
- త్మీయులకు వలయు బుద్ధు లుపదేశించువారును దెట్టువలుగట్టియున్న క్రొన్నె
- త్తురులు గనుంగొని నెత్తురుకళవట్టి తమకుఁదామ వ్రాలువారును దొలఁగ క
- క్కడక్కడ భద్రపఱచిన ముదురుమానిసులకతంబునఁ బోఁగూడక నమోనమో
- యనుచున్నవారును గ్రించుఁదనంబునఁ గొంచెపాటి చెనకులఁ దెచ్చికోలు వేదన
- లంబడి తన్నుకొనువారును గలిగి సంగ్రామంబు గావున నధికధామంబును జన్యం
- బు గావున భూతక్రియామాన్యంమును సమరతలంబు గావున ధమోజ్జ్వలంబు
- ను నై యాసమీకంబు సమాకులితనాకలోకం బయ్యె మఱియు.148
గీ. పోరఁ బెనువానగా రక్తపూర మొలుకు, కాయములు పూను భూతనికాయనమలరెఁ
- గేళిగతి నిల్చు రణభద్రకాళిమ్రోల, వరలు పన్నీరుతిత్తులవా రనంగ.149
సీ. గ్రుడ్డులు మిడికించుకొని దప్పి కిమ్మను దమవారి నొక్కబేతాళమౌళి
- గొంతు మ్రోచిన దిగుల్కొని నోర వ్రేలిడి క్రక్కు నొక్కపిశాచికావిభుండు
- అన్నువట్టినను మ్రాగన్నుతోఁ బొర్లాడు నేలపై నొకడాకినీవరుండు
- కక్కుర్తి మెక్కి యగస్త్యమంత్రము వల్కు బొడ్డు నంటుచు నొక్కభూతనేత
- తనివితీఱినత్రేఁపు విన్నునకునిక్క, శతపదాల్ ద్రొక్కు నొక్కనిశాచరుండు
- పలలరాసుల బువ్వంపుబంతివిందు, మించుఁబోఁడులతో నారగించువేళ.150
గీ. ఒక్కని కళేబర మరసియుఁ దగఁదినక, వీనిఁ బడవైచె నాతఁ డావీరుఁ డనుచు
- గా దనుచుఁ గుమ్ములాడునక్తంచరాళి, యెంతకార్యంబు దమ కేమి యెవ్వఁ డైన.151
క. ఒకవీరవరుకబంధము, నకు మూఁగి పిశాచికాగణము భూతావే
- శకమున నది యెగిరినచోఁ, బకపక నవ్వించె నులికిపడి డాకినులన్.152
సీ. శౌనకమౌని విశ్వామిత్రుతోఁ దెమ్ము పన్నిదం బనుచుఁ జేపట్టి తిగువ
- శుకుఁడు[2]
మాలిని. ధరణిభరణశేషా దర్పకద్వేషవేషా, శరనిధిసితకీర్తీ సౌధయూధాగ్రవర్తీ
- వరగుణమణిజాలా వర్ణితోదీర్ణలీలా, నరపతికులహేళీ నారనక్ష్మాపమౌళీ.
గద్య
ఇది శ్రీమన్మదనగోపాలకటాక్షవీక్షణాసమాసాదిత సరసకవితావైభవ సవరమ
- న్వయాభరణ నారాయణభూపాలతనూభన శఠగోపతాపసేంద్రచరణారవింద
- సంచలన్మానసమిళింద సంతతభారతభాగవతాదిశ్రవణానంద కామినీమనోహర
- రూపరేఖావిజితచైత్ర కాశ్యపగోత్రపవిత్ర జాతివార్తాకవిజనామోదసంధా
- యక చిననారాయణనాయకప్రణీతంబైన కువలయాశ్వచరిత్రం బనుమహాప్ర
- బంధంబునం ద్వితీయాశ్వాసము.