ఋగ్వేదము - మండలము 1 - సూక్తము 164

ఋగ్వేదము (ఋగ్వేదము - మండలము 1 - సూక్తము 164)
దేవత : , చంధస్సు :


ఋగ్వేదము
మండలములు
మండలము 1
మండలము 2
మండలము 3
మండలము 4
మండలము 5
మండలము 6
మండలము 7
మండలము 8
మండలము 9
మండలము 10

  అస్య వామస్య పలితస్య హోతుస్ తస్య భ్రాతా మధ్యమో అస్త్య్ అశ్నః |
  తృతీయో భ్రాతా ఘృతపృష్ఠో అస్యాత్రాపశ్యం విశ్పతిం సప్తపుత్రమ్ || 1-164-01

  సప్త యుఞ్జన్తి రథమ్ ఏకచక్రమ్ ఏకో అశ్వో వహతి సప్తనామా |
  త్రినాభి చక్రమ్ అజరమ్ అనర్వం యత్రేమా విశ్వా భువనాధి తస్థుః || 1-164-02

  ఇమం రథమ్ అధి యే సప్త తస్థుః సప్తచక్రం సప్త వహన్త్య్ అశ్వాః |
  సప్త స్వసారో అభి సం నవన్తే యత్ర గవాం నిహితా సప్త నామ || 1-164-03

  కో దదర్శ ప్రథమం జాయమానమ్ అస్థన్వన్తం యద్ అనస్థా బిభర్తి |
  భూమ్యా అసుర్ అసృగ్ ఆత్మా క్వ స్విత్ కో విద్వాంసమ్ ఉప గాత్ ప్రష్టుమ్ ఏతత్ || 1-164-04

  పాకః పృచ్ఛామి మనసావిజానన్ దేవానామ్ ఏనా నిహితా పదాని |
  వత్సే బష్కయే ऽధి సప్త తన్తూన్ వి తత్నిరే కవయ ఓతవా ఉ || 1-164-05

  అచికిత్వాఞ్ చికితుషశ్ చిద్ అత్ర కవీన్ పృచ్ఛామి విద్మనే న విద్వాన్ |
  వి యస్ తస్తమ్భ షళ్ ఇమా రజాంస్య్ అజస్య రూపే కిమ్ అపి స్విద్ ఏకమ్ || 1-164-06

  ఇహ బ్రవీతు య ఈమ్ అఙ్గ వేదాస్య వామస్య నిహితమ్ పదం వేః |
  శీర్ష్ణః క్షీరం దుహ్రతే గావో అస్య వవ్రిం వసానా ఉదకమ్ పదాపుః || 1-164-07

  మాతా పితరమ్ ఋత ఆ బభాజ ధీత్య్ అగ్రే మనసా సం హి జగ్మే |
  సా బీభత్సుర్ గర్భరసా నివిద్ధా నమస్వన్త ఇద్ ఉపవాకమ్ ఈయుః || 1-164-08

  యుక్తా మాతాసీద్ ధురి దక్షిణాయా అతిష్ఠద్ గర్భో వృజనీష్వ్ అన్తః |
  అమీమేద్ వత్సో అను గామ్ అపశ్యద్ విశ్వరూప్యం త్రిషు యోజనేషు || 1-164-09

  తిస్రో మాతౄస్ త్రీన్ పితౄన్ బిభ్రద్ ఏక ఊర్ధ్వస్ తస్థౌ నేమ్ అవ గ్లాపయన్తి |
  మన్త్రయన్తే దివో అముష్య పృష్ఠే విశ్వవిదం వాచమ్ అవిశ్వమిన్వామ్ || 1-164-10

  ద్వాదశారం నహి తజ్ జరాయ వర్వర్తి చక్రమ్ పరి ద్యామ్ ఋతస్య |
  ఆ పుత్రా అగ్నే మిథునాసో అత్ర సప్త శతాని వింశతిశ్ చ తస్థుః || 1-164-11

  పఞ్చపాదమ్ పితరం ద్వాదశాకృతిం దివ ఆహుః పరే అర్ధే పురీషిణమ్ |
  అథేమే అన్య ఉపరే విచక్షణం సప్తచక్రే షళర ఆహుర్ అర్పితమ్ || 1-164-12

  పఞ్చారే చక్రే పరివర్తమానే తస్మిన్న్ ఆ తస్థుర్ భువనాని విశ్వా |
  తస్య నాక్షస్ తప్యతే భూరిభారః సనాద్ ఏవ న శీర్యతే సనాభిః || 1-164-13

  సనేమి చక్రమ్ అజరం వి వావృత ఉత్తానాయాం దశ యుక్తా వహన్తి |
  సూర్యస్య చక్షూ రజసైత్య్ ఆవృతం తస్మిన్న్ ఆర్పితా భువనాని విశ్వా || 1-164-14

  సాకంజానాం సప్తథమ్ ఆహుర్ ఏకజం షళ్ ఇద్ యమా ఋషయో దేవజా ఇతి |
  తేషామ్ ఇష్టాని విహితాని ధామశ స్థాత్రే రేజన్తే వికృతాని రూపశః || 1-164-15

  స్త్రియః సతీస్ తాఉ మే పుంస ఆహుః పశ్యద్ అక్షణ్వాన్ న వి చేతద్ అన్ధః |
  కవిర్ యః పుత్రః స ఈమ్ ఆ చికేత యస్ తా విజానాత్ స పితుష్ పితాసత్ || 1-164-16

  అవః పరేణ పర ఏనావరేణ పదా వత్సమ్ బిభ్రతీ గౌర్ ఉద్ అస్థాత్ |
  సా కద్రీచీ కం స్విద్ అర్ధమ్ పరాగాత్ క్వ స్విత్ సూతే నహి యూథే అన్తః || 1-164-17

  అవః పరేణ పితరం యో అస్యానువేద పర ఏనావరేణ |
  కవీయమానః క ఇహ ప్ర వోచద్ దేవమ్ మనః కుతో అధి ప్రజాతమ్ || 1-164-18

  యే అర్వాఞ్చస్ తాఉ పరాచ ఆహుర్ యే పరాఞ్చస్ తాఉ అర్వాచ ఆహుః |
  ఇన్ద్రశ్ చ యా చక్రథుః సోమ తాని ధురా న యుక్తా రజసో వహన్తి || 1-164-19

  ద్వా సుపర్ణా సయుజా సఖాయా సమానం వృక్షమ్ పరి షస్వజాతే |
  తయోర్ అన్యః పిప్పలం స్వాద్వ్ అత్త్య్ అనశ్నన్న్ అన్యో అభి చాకశీతి || 1-164-20

  యత్రా సుపర్ణా అమృతస్య భాగమ్ అనిమేషం విదథాభిస్వరన్తి |
  ఇనో విశ్వస్య భువనస్య గోపాః స మా ధీరః పాకమ్ అత్రా వివేశ || 1-164-21

  యస్మిన్ వృక్షే మధ్వదః సుపర్ణా నివిశన్తే సువతే చాధి విశ్వే |
  తస్యేద్ ఆహుః పిప్పలం స్వాద్వ్ అగ్రే తన్ నోన్ నశద్ యః పితరం న వేద || 1-164-22

  యద్ గాయత్రే అధి గాయత్రమ్ ఆహితం త్రైష్టుభాద్ వా త్రైష్టుభం నిరతక్షత |
  యద్ వా జగజ్ జగత్య్ ఆహితమ్ పదం య ఇత్ తద్ విదుస్ తే అమృతత్వమ్ ఆనశుః || 1-164-23

  గాయత్రేణ ప్రతి మిమీతే అర్కమ్ అర్కేణ సామ త్రైష్టుభేన వాకమ్ |
  వాకేన వాకం ద్విపదా చతుష్పదాక్షరేణ మిమతే సప్త వాణీః || 1-164-24

  జగతా సిన్ధుం దివ్య్ అస్తభాయద్ రథంతరే సూర్యమ్ పర్య్ అపశ్యత్ |
  గాయత్రస్య సమిధస్ తిస్ర ఆహుస్ తతో మహ్నా ప్ర రిరిచే మహిత్వా || 1-164-25

  ఉప హ్వయే సుదుఘాం ధేనుమ్ ఏతాం సుహస్తో గోధుగ్ ఉత దోహద్ ఏనామ్ |
  శ్రేష్ఠం సవం సవితా సావిషన్ నో ऽభీద్ధో ఘర్మస్ తద్ ఉ షు ప్ర వోచమ్ || 1-164-26

  హిఙ్కృణ్వతీ వసుపత్నీ వసూనాం వత్సమ్ ఇచ్ఛన్తీ మనసాభ్య్ ఆగాత్ |
  దుహామ్ అశ్విభ్యామ్ పయో అఘ్న్యేయం సా వర్ధతామ్ మహతే సౌభగాయ || 1-164-27

  గౌర్ అమీమేద్ అను వత్సమ్ మిషన్తమ్ మూర్ధానం హిఙ్ఙ్ అకృణోన్ మాతవా ఉ |
  సృక్వాణం ఘర్మమ్ అభి వావశానా మిమాతి మాయుమ్ పయతే పయోభిః || 1-164-28

  అయం స శిఙ్క్తే యేన గౌర్ అభీవృతా మిమాతి మాయుం ధ్వసనావ్ అధి శ్రితా |
  సా చిత్తిభిర్ ని హి చకార మర్త్యం విద్యుద్ భవన్తీ ప్రతి వవ్రిమ్ ఔహత || 1-164-29

  అనచ్ ఛయే తురగాతు జీవమ్ ఏజద్ ధ్రువమ్ మధ్య ఆ పస్త్యానామ్ |
  జీవో మృతస్య చరతి స్వధాభిర్ అమర్త్యో మర్త్యేనా సయోనిః || 1-164-30

  అపశ్యం గోపామ్ అనిపద్యమానమ్ ఆ చ పరా చ పథిభిశ్ చరన్తమ్ |
  స సధ్రీచీః స విషూచీర్ వసాన ఆ వరీవర్తి భువనేష్వ్ అన్తః || 1-164-31

  య ఈం చకార న సో అస్య వేద య ఈం దదర్శ హిరుగ్ ఇన్ ను తస్మాత్ |
  స మాతుర్ యోనా పరివీతో అన్తర్ బహుప్రజా నిరృతిమ్ ఆ వివేశ || 1-164-32

  ద్యౌర్ మే పితా జనితా నాభిర్ అత్ర బన్ధుర్ మే మాతా పృథివీ మహీయమ్ |
  ఉత్తానయోశ్ చమ్వోర్ యోనిర్ అన్తర్ అత్రా పితా దుహితుర్ గర్భమ్ ఆధాత్ || 1-164-33

  పృచ్ఛామి త్వా పరమ్ అన్తమ్ పృథివ్యాః పృచ్ఛామి యత్ర భువనస్య నాభిః |
  పృచ్ఛామి త్వా వృష్ణో అశ్వస్య రేతః పృచ్ఛామి వాచః పరమం వ్యోమ || 1-164-34

  ఇయం వేదిః పరో అన్తః పృథివ్యా అయం యజ్ఞో భువనస్య నాభిః |
  అయం సోమో వృష్ణో అశ్వస్య రేతో బ్రహ్మాయం వాచః పరమం వ్యోమ || 1-164-35

  సప్తార్ధగర్భా భువనస్య రేతో విష్ణోస్ తిష్ఠన్తి ప్రదిశా విధర్మణి |
  తే ధీతిభిర్ మనసా తే విపశ్చితః పరిభువః పరి భవన్తి విశ్వతః || 1-164-36

  న వి జానామి యద్ ఇవేదమ్ అస్మి నిణ్యః సంనద్ధో మనసా చరామి |
  యదా మాగన్ ప్రథమజా ఋతస్యాద్ ఇద్ వాచో అశ్నువే భాగమ్ అస్యాః || 1-164-37

  అపాఙ్ ప్రాఙ్ ఏతి స్వధయా గృభీతో ऽమర్త్యో మర్త్యేనా సయోనిః |
  తా శశ్వన్తా విషూచీనా వియన్తా న్య్ అన్యం చిక్యుర్ న ని చిక్యుర్ అన్యమ్ || 1-164-38

  ఋచో అక్షరే పరమే వ్యోమన్ యస్మిన్ దేవా అధి విశ్వే నిషేదుః |
  యస్ తన్ న వేద కిమ్ ఋచా కరిష్యతి య ఇత్ తద్ విదుస్ త ఇమే సమ్ ఆసతే || 1-164-39

  సూయవసాద్ భగవతీ హి భూయా అథో వయమ్ భగవన్తః స్యామ |
  అద్ధి తృణమ్ అఘ్న్యే విశ్వదానీమ్ పిబ శుద్ధమ్ ఉదకమ్ ఆచరన్తీ || 1-164-40

  గౌరీర్ మిమాయ సలిలాని తక్షత్య్ ఏకపదీ ద్విపదీ సా చతుష్పదీ |
  అష్టాపదీ నవపదీ బభూవుషీ సహస్రాక్షరా పరమే వ్యోమన్ || 1-164-41

  తస్యాః సముద్రా అధి వి క్షరన్తి తేన జీవన్తి ప్రదిశశ్ చతస్రః |
  తతః క్షరత్య్ అక్షరం తద్ విశ్వమ్ ఉప జీవతి || 1-164-42

  శకమయం ధూమమ్ ఆరాద్ అపశ్యం విషూవతా పర ఏనావరేణ |
  ఉక్షాణమ్ పృశ్నిమ్ అపచన్త వీరాస్ తాని ధర్మాణి ప్రథమాన్య్ ఆసన్ || 1-164-43

  త్రయః కేశిన ఋతుథా వి చక్షతే సంవత్సరే వపత ఏక ఏషామ్ |
  విశ్వమ్ ఏకో అభి చష్టే శచీభిర్ ధ్రాజిర్ ఏకస్య దదృశే న రూపమ్ || 1-164-44

  చత్వారి వాక్ పరిమితా పదాని తాని విదుర్ బ్రాహ్మణా యే మనీషిణః |
  గుహా త్రీణి నిహితా నేఙ్గయన్తి తురీయం వాచో మనుష్యా వదన్తి || 1-164-45

  ఇన్ద్రమ్ మిత్రం వరుణమ్ అగ్నిమ్ ఆహుర్ అథో దివ్యః స సుపర్ణో గరుత్మాన్ |
  ఏకం సద్ విప్రా బహుధా వదన్త్య్ అగ్నిం యమమ్ మాతరిశ్వానమ్ ఆహుః || 1-164-46

  కృష్ణం నియానం హరయః సుపర్ణా అపో వసానా దివమ్ ఉత్ పతన్తి |
  త ఆవవృత్రన్ సదనాద్ ఋతస్యాద్ ఇద్ ఘృతేన పృథివీ వ్య్ ఉద్యతే || 1-164-47

  ద్వాదశ ప్రధయశ్ చక్రమ్ ఏకం త్రీణి నభ్యాని క ఉ తచ్ చికేత |
  తస్మిన్ సాకం త్రిశతా న శఙ్కవో ऽర్పితాః షష్టిర్ న చలాచలాసః || 1-164-48

  యస్ తే స్తనః శశయో యో మయోభూర్ యేన విశ్వా పుష్యసి వార్యాణి |
  యో రత్నధా వసువిద్ యః సుదత్రః సరస్వతి తమ్ ఇహ ధాతవే కః || 1-164-49

  యజ్ఞేన యజ్ఞమ్ అయజన్త దేవాస్ తాని ధర్మాణి ప్రథమాన్య్ ఆసన్ |
  తే హ నాకమ్ మహిమానః సచన్త యత్ర పూర్వే సాధ్యాః సన్తి దేవాః || 1-164-50

  సమానమ్ ఏతద్ ఉదకమ్ ఉచ్ చైత్య్ అవ చాహభిః |
  భూమిమ్ పర్జన్యా జిన్వన్తి దివం జిన్వన్త్య్ అగ్నయః || 1-164-51

  దివ్యం సుపర్ణం వాయసమ్ బృహన్తమ్ అపాం గర్భం దర్శతమ్ ఓషధీనామ్ |
  అభీపతో వృష్టిభిస్ తర్పయన్తం సరస్వన్తమ్ అవసే జోహవీమి || 1-164-52