ఉద్భటారాధ్యచరిత్రము/ప్రథమాశ్వాసము
శ్రీ
ఉద్భటాచార్యచరిత్రము
ప్రథమాశ్వాసము
శా. | [శ్రీవక్షః కమలాసనాది దివిజశ్రేణి శిరోమణ్య భి | 1 |
మ. | [కమనీయంబగు నాథుమోమున నపాంగక్రీడ గావించి క] | 2 |
ఉ. | [స్వీకృత తల్పరూపుఁడగు శేషు ఫ]ణామణికాంతి పర్వి ని | 3 |
ఉ. | అంచితపక్షపాతగతి నారయఁ గూరుట గల్గి శారదా | 4 |
సీ. | సజలవలాహక శ్యామమోహనమూర్తి | |
గీ. | గొండవీటి [కనకపీఠిఁ గొలువుదీరు | 5 |
చ. | అమృతకరావతంసు తలయందలి యేటిజలంబుఁ గ్రోలి తుం | 6 |
ఉ. | అధ్వరకర్మకౌశలసమంచితు మానసపద్మకీలితో | 7 |
మ. | కలశాంభోనిధి యాఁడుబిడ్డ, శశికిం గారాబుతోఁబుట్టు, [వి | 8 |
సీ. | సింహా[సనీకృత చిరయశః కవిచిత్త | |
గీ. | అనవరత కరుణాఝరీ కనదపాంగ | 9 |
శా. | సంసా(రాహ్వయసింధు)పోతము జగత్సంబోధదీపాంకురున్ | 10 |
క. | శ్రీరామాయణదుగ్ధాం | 11 |
ఉ. | గ్రాంథిక సన్నుతప్రతిభఁ గాంచి రసజ్ఞత మించి యాదిమ | 12 |
వ. | అని యిష్టదేవతాప్రార్థనంబును విశిష్టసత్కవికీర్తనంబును బరిఢవించి యొక్కప్రసిద్ధప్రబంధరచనాకౌతూహలంబు మనంబునం బెనంగొని యుండు నవసరంబున. | 13 |
సీ. | మహితమూలస్థాన మల్లికార్జునశిర | |
గీ. | కరటికటనిర్గళద్దాన నిరవధిక | 14 |
మ. | పరఁగన్ వారిధివేష్టితాఖిలమహీభాగంబునన్ రెడ్డిభూ | 15 |
సీ. | భూధురంధరభావమున భోగిపతియయ్యు | |
| ప్రచురకారుణ్యసంపద రాఘవుండయ్యు | |
గీ. | బాణ బాణాసనస్ఫూర్తి ద్రోణుఁడయ్యు | 16 |
సీ. | దరహాసచంద్రికాధాళధళ్యంబులు | |
గీ. | ధవళధామ సుధాశారదాపటీర | 17 |
సీ. | కరవాలకామారి కరివధూనయన క | |
గీ. | భూమ సప్తార్ణవీసప్తకీమనోజ్ఞ | 18 |
సీ. | అరిపురజయలక్ష్మి హరునిఁ బోలెనె కాని | |
గీ. | నఖిలదుర్మంత్రివదనముద్రావతారుఁ | 19 |
ఉ. | ఆహవకౌశలప్రహసి తార్జునతన్ సముదీర్ణధైర్య రే | 20 |
సీ. | తన దానవిభవంబు ధనదానవద్య వి | |
| తన మనస్స్థితి పురాతనమహామునిమృగ్య | |
గీ. | ప్రబలుఁడై యొప్పు నాదెండ్ల భవ్యవంశ | 21 |
వ. | ఇట్లు మహనీయమనీషి మనఃకమలదివాకరుండును వివిధవిరోధిహృదయభీకరుండును, రసనాగ్రజాగ్రదశేష విద్యాసందర్భుండును, నభంగురప్రతిభాపద్మగర్భుండును, విశ్రుతవిశ్రాణనవిజితసముద్రుండును, విశుద్ధస్వాంతవిశ్రాంతవీరభద్రుండును, వనీపకవనోల్లాసనవచైత్రుండును, గౌండిన్యగోత్రుండును, సన్నుతసమున్నతమహభోగసంక్రందనుండును, నిబిడభుజాబలవిడంబితకుమారుండును, గృష్ణమాంబికా కుమారుండును, శాశ్వతైశ్యర్యపురశాసనుండును నగు నా ప్రధానపరమేశ్వరుం డొక్కనాఁడు. | 22 |
మ. | కవులున్, బాఠకులున్, బ్రధానులు సుధీగణ్యుల్, పురాణజ్ఞులున్, | 23 |
సీ. | కౌండిన్యమునిరాజ! మండలేశ్వరవంశ! | |
గీ. | సహజసాహిత్యమాధురీసంయుతాత్ము | 24 |
వ. | నన్ను సబహుమానంబుగా రావించి సమున్నతాసనబునఁ గూర్చుండ నియమించి కర్పూరతాంబూలంబు జాంబూనదపాత్రంబున నొసంగి తారహారాంగుళీయకంకణకర్ణభూషణపట్టమాంజిష్ఠాది విశిష్టవస్తుప్రదానపురస్సరంబుగా నిట్లనియె. | 25 |
చ. | విలసదయాతయామబహువేదవివేకపవిత్రభావసం | 26 |
మ. | భవపాశత్రుటనక్షమంబులగు నా ఫాలాక్షుగాథావలుల్ | 27 |
గీ. | హరునికంటెను దద్భక్తు లధికు లనుచు | 28 |
క. | హరభక్తులందు నుద్భట | 29 |
మ. | అని ప్రార్ధించిన దేచధీమణికి నిష్టావాప్తియుం గీర్తిఖే | 30 |
వ. | ఇమ్మహాప్రారంభమునకు మంగళాచరణంబుగాఁ గృతీశ్వరు వంశావతారం బభివర్ణించెద. | 31 |
కృతిపతి వంశావతారవర్ణనము
ఉ. | ధన్యవివేకశాలి, ప్రమథప్రభుపాదపయోజయుగ్మమూ | 32 |
శా. | ఆవిర్భావము నొందెఁ దత్కులమునం దక్షుకీర్త్యావృత | 33 |
క. | ఆ జంపతులకుఁ గలిగిరి | 34 |
క. | వారలలోఁ గవిజనమం | 35 |
గీ. | చెప్పఁ జిత్రంబు శ్రీయూర తిప్పమంత్రి | |
| వెచ్చ పెట్టంగ నీక్షించి వృషభకేతుఁ | 36 |
చ. | బిసరుహపత్రనేత్రయగు పేరమకున్ బ్రతివాసరార్చిత | 37 |
సీ. | సింహికాసుతుదంష్ట్రఁ జిక్కి నొవ్వని నాఁటి | |
గీ. | సత్యభామాధిపతిచేతఁ జలన మొంది | 38 |
చ. | హిమగిరిధైర్యుఁడన్న విభుఁ డీశ్వరప్రెగ్గడమల్లనార్యు గౌ | 39 |
సీ. | సర్వసర్వంసహాదుర్వారతరభార | |
| నీలకంధరహిమనాళీకరిపుహార | |
గీ. | యనఁగ గల్గిరి సత్పుత్రు లన్ననార్యు | 40 |
క. | భూభాగజంభభేదను | 41 |
సీ. | నిటలలోచనజటాపటలాంతరమునకు | |
గీ. | నగుచు జగముల విహరించు నహరహంబు | 42 |
ఉ. | యాచనకామరద్రుమ ముదగ్రతరాంతరరాతివిక్రియా | 43 |
క. | ఖండపరశుపదసేవా | 44 |
వ. | వారిలోన. | 45 |
మ. | ప్రణుతప్రాభవుఁ డూరదేచవిభుఁ డభ్యర్చించు హస్తాగ్రసం | 46 |
షష్ఠ్యంతములు
క. | ఏతాదృశకులమణికిని | 47 |
క. | శ్రీకరనిజగుణ మాణి | 48 |
క. | గీష్పతి నిభమతికిని వా | |
| ర్చిష్పతి విపులజ్వాలా | 49 |
క. | అలఘుతర హరిద్దంతా | 50 |
క. | శ్రీచంద్రశేఖరాహ్వయ | 51 |
వ. | అభ్యుదయపరంపరాభివృద్ధిగా నా యనర్పంబూనిన యీ మహాప్రబంధంబునకుఁ గథాక్రమం బెట్టి దనిన. | 52 |
కథాప్రారంభము
ఉ. | గణ్యము దండకప్రముఖకాననకోటులయందు సర్వవై | 53 |
సీ. | అచలసుతాభర్త కర్పించి మఱి కాని | |
గీ. | తక్కుఁగల జంతువులు శంభుఁ దలఁచి కాని | 54 |
మ. | హరిణంబున్ బులివెంచు సింగ మొగి సయ్యాటంబు లాడున్ గరిన్ | 55 |
గీ. | తబిసిమొత్తంబు రేపాడి తానమాడి | 56 |
ఉ. | సామగుణంబుఁ గొల్చుఁ బికశాబకపంక్తులు శైవధర్మముల్ | 57 |
ఉ. | పూచినక్రోవులుం దొరుఁగుపుప్పొడిఁ జెల్వగుమావులుం దగన్ | 58 |
ఉ. | నాలుగువేదముల్ గడచనంగఁ బఠించి సమస్తశాస్త్రముల్ | 59 |
క. | ద్వాదశవార్షికమగు క్రతు | 60 |
క. | ఏతెంచిన సూతుం గని | 61 |
సీ. | అంతట నర్హాసనాసీనుఁడైయున్న | |
గీ. | శైవధర్మసదాచారసరణి మిగుల | 62 |
చ. | అనఘవిచారులార! వినుఁ డాగమతత్త్వమునందు మీ యెఱుం | 63 |
ఉ. | వాలుక లెన్నవచ్చు నుడువర్గము లెన్నఁగవచ్చు భూరజో | 64 |
ఉ. | అంగదయోగసిద్ధికిఁ బ్రయాసముఁ బొందఁగ నేల సంశయా | 65 |
ఉ. | ఆకులఁ గందమూలముల నంబుఫలంబులఁ గూరగాయలం | 66 |
సీ. | మ్రొక్కు నెవ్వాఁ డష్టమూర్తికి నలవోక | |
గీ. | గాన మ్రొక్కఁగ నభిషిక్తుఁగా నొనర్ప | 67 |
ఉ. | వాసన లేనిపూవు, రసవర్ణనలేని కవిత్వరేఖ, య | 68 |
గీ. | చూడఁదగదే వివేకించి సుజనులకును | 69 |
గీ. | శైవులగువారు చెప్పినజాడయందు | 70 |
సీ. | శివపదాంభోరుహప్రవిమలోదకపాన | |
గీ. | కాలకంధరు సత్కథాకర్ణనంబు | 71 |
క. | శివలింగదర్శనంబును | 72 |
సీ. | ఏ వేల్పు పదముల కిందిరావల్లభు | |
గీ. | యట్టి భువనాధినాథున కాదిదేవు | 73 |
గీ. | అతులదుర్మతకరటిపంచాననుండు | 74 |
వ. | మహాత్ములారా! ఇది మీ యడిగినప్రశ్నంబునకు సదుత్తరంబై యుండు నీ చరిత్రంబు భవలతాలవిత్రంబు, నిశ్శ్రేయసక్షేత్రంబునునై వెలయునని యక్కథకుండు కథాకథనోన్ముఖుండై మహర్షుల కిట్లనియె. | 75 |
చ. | విలసదుదారనాగకులవిశ్రుత మాశ్రితసర్వమంగళం | 76 |
ఉ. | వాలిన కన్నులున్ వలుదవట్రువచన్నులుఁ దీయమోవులున్ | 77 |
చ. | సమములుగాని పాదములజాడలు వామపదంబు చొప్పునం | 78 |
ఉ. | కిన్నరకామినుల్ పసిఁడికిన్నరలంది యభిన్నరీతులన్ | 79 |
సీ. | చిగురుజొంపంబుల నిగుడిన కెంజాయ | |
గీ. | ఇసుక చల్లిన రాలక పసరుడాలు | 80 |
సీ. | వరయోగశక్తి శంకరు మనఃపద్మంబు | |
గీ. | పావడంబులు గెల్చి ప్రాభవము దాల్చి | 81 |
చ. | గుహగణమాతృకావలులు కుంజరవక్త్రుఁడు భృంగియున్ మహా | 82 |
క. | చిగురులఁ గ్రొవ్విరిగుత్తుల | 83 |
సీ. | భవుఁ గొల్చువారల పాతకంబులరీతి | |
గీ. | సకలపాదపవికసితస్వచ్ఛగుచ్ఛ | 84 |
క. | కుసుమితరక్తాశోక | 85 |
గీ. | బాలచంద్రకళాకలాపమునఁ బొల్చి | 86 |
క. | కురివిందకమ్మఁదీగెలు | 87 |
వ. | ఇవ్విధంబునఁ జిగురులకుం జిగియును, గ్రొన్ననలకుం జెన్నును, విరులకు మురిపెమ్మును, బిందెలకు నందమ్మును, గాయలకు సోయగంబును, దోరలకు గౌరవంబును, బండులకు మెండును గలిగించి పలాయితహేమంతంబుగ వసంతం బయ్యె నయ్యెడ. | 88 |
ఉ. | చల్లనిగాడ్పులన్ సొబగు చల్లెడు వెన్నెలఁబువ్వుఁదావులన్ | 89 |
సీ. | కలకంఠకులకుహూకారాంతరములైన | |
గీ. | చంద్రికాధౌతనిర్మలచంద్రకాంత | 90 |
క. | విరులం బుప్పొడి రేఁపుచుఁ | 91 |
సీ. | కమలకర్ణికలు బంగారంపుదుద్దుల | |
గీ. | కలయ నవకంపు మెఱుఁగులు దొలుకరించు | 92 |
ఉ. | అల్లన మావికొమ్మచిగురాకు నిజాంచితచంచుధారచేఁ | 93 |
సీ. | తరుణశశాంకశేఖరమరాళమునకు | |
గీ. | నురగవల్లభహీరమయూరమునకుఁ | |
| లలితసౌభాగ్యలక్షణలక్షితాంగి | 94 |
క. | అలకాంతకలికముఖి యగు | 95 |
వ. | ఇట్లు సాక్షాత్కరించిన పంచశరసామ్రాజ్యలక్ష్మియుంబోలెఁ బ్రేక్షణీయ యగు దాక్షాయణిం గూడి క్రీడాపరాయణుండై నారాయణసఖుం డఖండితానందకందళితహృదయారవిందుండై యుండు నవసరంబున. | 96 |
సీ. | తేటవెన్నెలమించుఁ దెఱచిరా జనిపించు | |
గీ. | ప్రమదసల్లాపకోలాహలముతోడఁ | 97 |
ఉ. | పొచ్చెము గాని నేమమునఁ బోఁడిమికిం దము మెచ్చి ధాత ము | 98 |
క. | ఇది రజతాచల మిందున్ | 99 |
క. | గంధర్వులు మోహనమృదు | 100 |
సీ. | కాంచీకలాపంబు కటిమండలముమీఁద | |
గీ. | అతులపుష్పాపచయఘనాయాస ముడుగ | 101 |
చ. | చిలుకలకొల్కులైన సరసీరుహనేత్రలఁ గూడి వేడుకన్ | 102 |
ఉ. | భీకరరేఖతోఁ బసిఁడిబెత్తముఁ ద్రిప్పుచు ఘర్మబిందు జా | 103 |
క. | చీకులరె మీర? లీశుఁడు | 104 |
క. | అని తము నిరసించిన నం | 105 |
గీ. | పులుఁగరంబునఁ బూని మీరలు పిశాచ | 106 |
క. | ఆ యందము లా చందము | 107 |
క. | కొఱకును బోవం బడి క | 108 |
గీ. | చంప నలిగియు నొక్కింత చలము మాని | 109 |
సీ. | ఎఱసంజ కెంజాయ నెక్కసక్కెంబాడు | |
గీ. | కుఱుచలగు హస్తపాదముల్ గుదియఁబొడిచి | 110 |
చ. | పెదవుల నెత్తు రుండియును బేడులువారు బరళ్ళమేనులన్ | 111 |
మ. | చటులోదగ్రతరాట్టహాసములుఁ గేశచ్ఛన్నఘోరాస్యముల్ | 112 |
వ. | మఱియు భల్లూకవల్లభుల నుల్లసంబాడెడు నల్లజుంజుఱుమేనులును, దప్తారకూటచ్ఛాయాదాయాదంబు లగుపిశంగాంగంబులును, మంకెనక్రొవ్విరులబింకంబు హుంకరించు కెంపు సంపాదించు పొడవుగల యెడళ్ళును గలిగి కిలకలభాషణంబులుం, గహళహాట్టహాసంబులును, థళధళద్దంష్ట్రాంకురంబులును, ధగధ్ధగత్ప్రేక్షణంబులుం గనుపట్ట నెక్కడ యసృక్పానం బెక్కడ మాంసభక్షణం బెక్కడ మేదోలేపనం బెక్కడ కపాలధారణం బనుచుఁ గోరిక లీరిక లెత్తఁ జిత్తంబులు మత్తిల్లి సందడింపుచుఁ గ్రందుకొను పిశాచబృందంబులఁ జూచి డెందంబునం గొందలం బంది తదధినాథుం డగు చిత్రరథుండు. | 118 |
సీ. | కలికినీలపురంగుఁ దులకించుకచములు | |
గీ. | కటిపటము పచ్చితో లైనఁ గలఁగి కలఁగి | 114 |
ఉ. | ఓపరమప్రభావ! పురుహూతముఖామరవంద్య! మేము నీ | 115 |
సీ. | తలఁపవైతివె కాలఁ దాఁచి పై నుమిసిన | |
గీ. | అకట నీబంటుబంటుల మైనమమ్ము | 116 |
చ. | నెఱయఁగ లోకపూజ్యుఁ డగు నీచెలికానిఁ గుబేరుఁ గొల్చి మే | 117 |
గీ. | మృత్యుదేవత యోర్వదు మిహిరతనయుఁ | 118 |
క. | కలుషించి తేల తృణక | 119 |
వ. | అని యనేకప్రకారంబుల సకరుణంబుగాఁ బ్రార్థింపుచుఁ బ్రణతుండైన గంధర్వాధ్యక్షుమీఁదం గృపాకటాక్షవీక్షణామృతంబు వొలయ దాక్షాయణీవల్లభుం డిట్లనియె. | 120 |
క. | ఓహో వగ యుడుగుఁడు మీ | 121 |
సీ. | అనిన నార్యావర్త మనుదేశమున లోక | |
గీ. | అంత హాయనములు కొన్ని యరుగుపిదప | 122 |
క. | నాయంశంబునఁ గలిగెడి | 123 |
ఉ. | ఆగురుమూర్తి కాలగతి నందుడుఁ దత్తనుధూమయుక్తిచే | |
| ఖాగరిమంబుఁ దాల్చుటయ కాదు మదీయగణాధినాథతా | 124 |
సీ. | శివలింగధారణాంచితమూర్తు లగువార | |
గీ. | లర్హవర్తనములఁ గూడి యలరువార | 125 |
క. | శవశోణితపానాదిక | 126 |
వ. | "ప్రారబ్ధ కర్మాణాం భోగా దేవక్షయ" యనువాక్యం బనుభవింపక తెగదు కావున నిందునకుం గొందలం బందవలవదు. కాలక్షేపంబు సేయక మదుపదిష్టంబగు మార్గంబున శాపావధిం గాంచి మదీయసాలోక్యంబున నుండెదరు. పొం డని కుండలి మండలేశ్వర కుండలుండు కొండరాచూలితో నంతర్ధానంబు నొందెఁ. బిశాచబృందంబులు నమ్మహాదేవు నాదరంబునం గొంత సంతాపంబు వాసెఁ దదనంతరంబ. | 127 |
మ. | భవకోపోద్దత శాపఘోరవదనభ్రాంతంబులై ఖేచర | 128 |
మత్త. | ఆవనస్పతియాకుఁ దండమునందు నూడలు మొత్తమై | 189 |
క. | ఆయుగము బహుళతరశా | 130 |
గీ. | ఇట్లు దిశ లెల్లఁ దానయై యెసక మెసఁగు | 131 |
క. | తొల్లిటి పుణ్యానుభవము | 132 |
సీ. | రా రక్తలోచన! రమ్ము ఘంటాకర్ణ! | |
| రమ్ము విద్ద్యుజ్జిహ్వ! రమ్మాంత్రమేఖల! | |
గీ. | రమ్ము కుంభాండ! రమ్ము నిర్ఘాతఘోష! | 133 |
మ. | అలకాచైత్రరథాంతికస్థితమణివ్యాకీర్ణకేలీనగం | 134 |
సీ. | వాసవద్రుమమున పడసిససురఁ గ్రోలు | |
గీ. | హరసఖోవననాశోకతరులమురువుఁ | 135 |
మ. | పడఁతుల్ దారు నదృశ్యులై నడికిరే ల్వా[2]రాడి గంధర్వు లె | 136 |
సీ. | తలలపైఁ బచ్చపూసలు కండతిండియు | |
గీ. | కొరవిమసిబొట్టు పురి యలకోఱలందు | 137 |
గీ. | చిత్రసౌభాగ్యశాలియై చిత్రరథ స | 138 |
క. | ఆ మఱ్ఱియ యలకావురి | 139 |
క. | చెల్లుబడి వజ్రదంష్ట్రుఁడు | 140 |
గీ. | ఓలి నెనిమిదిదిశల కొక్కొక్కదిశకు | 141 |
శా. | 142 |
వ. | మఱియు నతం డాతపతాపంబున జీవితంబు వోవిడిచియు, నిర్ఘాతఘాతంబున మృతి వడసియు, సింహశార్దూలకుంభీనసవృశ్చికాదులచేత నీలిగియు, జిహ్వోత్పాటనంబు సేసియు, సానువులం దేనియుఁ బ్రాణంబు లుజ్జగించియుఁ, గాంతానిమిత్తంబున నంతంబుఁ గనియును, నిరశనత్వంబున బంచత్వంబు నొందియు, శూలంబునం గూలి కాలవశతఁ బొందియు, వెండియు నానావిధదుర్మరణంబులను దుష్కర్మంబులను బట్టువడియు, పుట్టగతి లేక భూతప్రేతపిశాచరూపంబులం జాపలంబునం గ్రుమ్మరు నమ్మనుజులం గలపికొని వర్తించి వర్తించి. | 143 |
చ. | కొలిచిన యప్పిశాచములఁ గూరిమి నిట్లను వజ్రదంష్ట్రుఁ డీ | |
| ర్మలయశుఁ డుర్భటుండు గురుమండల కుండల కుండలుండుఁ ద | 144 |
క. | [అని పలికి వజ్రదంష్ట్రుఁడు | (144-ఏ) |
సీ. | వెఱవనివారల వెఱపించి పనిగొని | |
ఆ. | దానభేదసామదండంబు లనఁ గల్గు | 145 |
సీ. | కొలువుండు నొకవేళఁ గుణవశీర్షోపల | |
| దండెత్తు నొకవేళ దర్పితబేతాళ | |
గీ. | బనుచు నొకవేళఁ బనువులు తనకుఁ దిరుగఁ | 146 |
గీ. | సకలభూతాధినాథుఁడై జగతిమించు | 147 |
క. | ఈ చందంబున ఖచరపి | 148 |
సీ. | శ్రీకంధరాచలోర్జితసముజ్జ్యలకూట | |
గీ. | విమలపరిఘాజలాంతరవికచకుముద | |
| గంధవహధూతరతిఖేదకాముకంబు | 149 |
సీ. | శ్రీసములాసంబు చెలఁగు నాయందును | |
గీ. | తానెఁ సేనానిగలవాఁడు గాని యేను | 150 |
మ. | వలదింద్రోపలఖండదీధితులఠేవల్ కంఠహాలాహలం | 151 |
ఉ. | కేతువు నీట ముంచి తమకించి ధనుర్లత మళ్ళఁబెట్టి వి | 152 |
గీ. | అతిమనోహర గుణవిశాలాక్షి యగుచు | |
| సమరవాహినిగలదియు నై తలంప | 153 |
సీ. | కడఁగి దీవించి యక్షతలు పైఁ జల్లి వ | |
గీ. | సభల వాక్సిద్ధి బ్రహ్మవర్చససమృద్ధి | 154 |
ఉ. | ఆడినమాట బొంకని మహామహు లర్థికి సంగరార్థికిన్ | 155 |
గీ. | ధనసమృద్ధుల ధననాథుతాత లనఁగ | 156 |
శా. | చూడాభూషణరత్నమై వెలయుచున్ శ్రుత్యుత్తమాంగంబులన్ | |
| తోడంబుట్టువు లభ్రగంగకు మఱందుల్ పాలమున్నీటికిన్ | 157 |
మ. | పవిలీలన్ బహుధారలన్ మురియుచున్ బద్మాక్షుచందంబునన్ | 158 |
ఉ. | రాజగృహంబులట్ల బహురాజితకక్ష్యల మించి వాహినీ | 169 |
గీ. | చక్రసంపత్తి వాహినీసమితిఁ బోలి | 160 |
ఉ. | మింతురు సత్త్వసంపద సమీరకుమారకుమారముఖ్యులన్ | 161 |
సీ. | ఇవికావు నీలంబు లివికావు తుమ్మెద | |
| లించువిల్తునిదొన లివికావు కాహళ | |
గీ. | ననుచు జనములు సంశయం బధిగమింప | 162 |
చ. | సిరులకుఁ బుట్టినిల్లు వరసీమ నిరంతరభోగసిద్ధికిన్ | 163 |
ఉ. | ఆయతబాహువుల్ వెడఁదయై కనుపట్టు భుజాంతరంబునున్ | 164 |
చ. | కువలయరక్షకుండు బుధకోటికిఁ బ్రాణపదంబు పార్వతీ | 166 |
సీ. | చపలతరేంద్రియాశ్వముల శంకరపాద | |
| చటులప్రతాపాంకుశము శత్రురాజన్య | |
గీ. | పలికి బొంకక గుణముల వెలితిగాక | 166 |
మ. | తన జిహ్వాంచలరంగమధ్యమున విద్యానర్తకీరత్న మిం | 167 |
చ. | భరత భగీరథాంగ గయభార్గవరామ యయాతిముఖ్య భూ | 168 |
ఉ. | కానుగ రాజధర్మ మని గైకొను లోభముపూని కాదు శి | 169 |
సీ. | కులిశాయుధుఁడు స్వాతిఁ గురియించు వానలు | |
| ధరమీఁద గనులు రత్నంబు[9]లుధరియించు | |
గీ. | నామయవ్యాప్తి యొక్కింతయైన లేమి | 170 |
గీ. | చూచు శుద్ధాత్మవీథిలో సోమధరునిఁ | 171 |
మ. | అలకైలాసమునందు హేమమయకూటాగ్రంబులన్ రత్నని | 172 |
సీ. | కట్టింపఁ డేలకో కటి ని రింగులువాఱ | |
గీ. | నలఁదఁ డేలకొ నెమ్మేన నంగరాగ | |
| యఖిలలక్షణరేఖల నరసిచూడ | 173 |
క. | రుద్రాక్షఖచితభూషా | 174 |
ఉ. | పూర్వభవంబునన్ హరునిపూజకుఁ బత్తిరి దే హుటాహుటిన్ | 176 |
సీ. | తిలయుతాక్షతల దూర్వలఁ దుమ్మిపువ్వులఁ | |
గీ. | సాంద్రఘనసారమయగంధసారచర్చ | 176 |
సీ. | అంత్యజుండును విరూపాక్షుఁ గాఁడనువాని | |
| పసిబాలకుఁడు వేడ్క భాషణమ్ములఁ గూడఁ | |
గీ. | గొల్లవాఁడును శివకథాగోష్ఠిఁ గొంత | 177 |
సీ. | ముగ్ధచంద్రకిరీటుమూర్తి వీక్షింపని | |
గీ. | డంబికానాథునగరికి నరుగనట్టి | 178 |
చ. | జడధులు మేరగాఁ గల రసావలయంబు నిజాంనపీఠిపై | 179 |
సీ. | క్రోధాదిరిపుల మార్కొన లోనఁ దలపోయుఁ | |
గీ. | లోనఁ దలపోయు భవములు మానుపూన్కి | 180 |
ఉ. | కుండలి సార్వభౌమ కృతకుండలకృత్యు నుమాకళత్రుఁ బ్ర | 181 |
సీ. | చివికిన విధి శిరశ్శ్రేణిఁ దాల్చుట మాని | |
గీ. | సగముమగరూపు మాని లక్షణసమగ్ర | |
| రాజమూర్తి వహించిన రాజమౌళిఁ | 182 |
మ. | జగదేకస్తవనీయుఁ డానృపతి యీ చందంబునన్ ధాత్రి మె | 183 |
ఉ. | కోమలచంద్రరేఖ గలకొప్పును ఫాలవిలోచనంబుఁ బెన్ | 184 |
క. | అద్భుతముగ నీకైవడి | 185 |
చ. | పిలిచిన నుద్భటుండు పురభేదను పాదపయోజయుగ్మముం | 186 |
గీ. | జలధరధ్వాసనిభ మైన యెలుఁగురవళి | 187 |
చ. | విను మనఘాత్మ! మున్ ఖచరవీరులు గొందఱు కుంది నాకు పైఁ | |
| డని యిటులన్న మాత్రనె మహాశనిపాతమువోలె వారలం | 188 |
క. | తలఁచని తలపై యీ క్రియ | 189 |
ఉ. | కన్నుల బాష్పముల్ దొరఁగఁగా గుమిగూడుకవచ్చి మ్రొక్కి యో | 190 |
క. | ఏనును గరుణారసమున | 191 |
వ. | ఒక్క యుపాయాంతరంబుఁ దలపోసి యిట్లంటి. | 193 |
సీ. | గంధర్వులార! యాకర్ణింపుఁడీ మత్కృ | |
గీ. | దేవపరిమాణమున నూఱు దీఱఁ ద్రోయుఁ | |
| గురువరేణ్యుండు గలుగుఁ దద్గుణపయోధి | 193 |
ఉ. | నా వీని నన్ను వీడ్కొని పునఃపునరానతు లాచరింపుచున్ | 194 |
సీ. | కెంజాయజడలపైఁ గీలుకొల్పిన చిన్ని | |
గీ. | వలుదశూలంబు డమరువు నలికనేత్ర | 195 |
మ. | సకలాశాముఖముల్ సమగ్రరుచులన్ సంఛన్నముల్ చేసి మి | 196 |
క. | సంసారయోగివై పర | |
| త్తంసుండ వగుచు దిక్కుల | 197 |
క. | నావచనమార్గమునఁ జని | 198 |
మ. | చతురాశావధికుంభికుంభవిలుఠచ్ఛాతప్రతాపాంకుశుం | 199 |
గీ. | అట్టి ప్రమథేశ్వరుని కూర్మిపట్టి యైన | 200 |
ఉ. | గోపతి నెక్కి మంచుమలకూఁతురితో నిట యున్కి మాని నే | 201 |
సీ. | నిఖలశైవారాధ్యనేతృత్వమహిమచేఁ | |
| గొలుచువారికి నిష్టఫలదులై నిజశిష్య | |
గీ. | నన్ను సర్వంబునందుఁ గానంగఁజాలు | 202 |
సీ. | ప్రతివాదివేదండపంచాననంబులు | |
గీ. | లొరుల ధనదాతలకు నింతయును మనమున | 203 |
గీ. | ఖచరవరులను రక్షింపఁ గలుగుఁ గీర్తి! | 204 |
ఆశ్వాసాంతము
శా. | ధీవిస్ఫూర్తి పయోజసంభవ భవానీ[10]సంస్తవోచ్చారణ | |
| జీవాంభోరుహకుంభచామరముఖస్నిగ్ధస్ఫురద్భాగ్యరే | 205 |
క. | విద్వజ్జనచింతామణి! | 206 |
మాలిని. | త్రిపురమధనపాదాధిష్ఠితధ్యాన! వేదా | 207 |
గద్యము
ఇది శ్రీమదేలేశ్వర గురువరేణ్య చరణారవింద షట్చరణసకలకళాభరణ
రామనార్యసుపుత్త్ర సుకవిజనమిత్ర కుమారభారతి
బిరుదాభిరామ రామలింగయ ప్రణీతం బైన
శ్రీమదుద్భటారాధ్యచరిత్రం బను
మహాప్రబంధంబునందు
ప్రథమాశ్వాసము
శ్రీ