ఆరోగ్య భాస్కరము/31-40 పేజీలు

←21-30 పేజీలు

ఆరోగ్య భాస్కరము (1935) రచించినవారు జానపాటి పట్టాభిరామ శాస్త్రి
31-40 పేజీలు

చివరి పేజీలు→

31

మ|| అకటా! ఈగతి సర్వకాలముల సర్వావస్థలంగూడఁ దా

పకమౌ ధ్యానము చేయుచుండినను మత్పాదస్థమౌ వ్యాధి యిం

చికయుం దక్కువసేయ వేమనుదు? నశోకంబుఁ జల్లార్ప. వీ

వికృతవ్యాధి యిఁకెంతకాల మిటు న౯ వేఁచ౯వలె౯ భాస్కరా!

చం|| పవలును రేయి నీపయిని బద్యములల్లుచు నేను నాదు స

త్కవితను వ్యర్థపుచ్చుదునుగాక. సదా యిటు స్తూయమాను నీ

రవిత సహార్థమయ్యెడిని. రక్షణసేయక యుంటివేని నీ

వవుదువొ కావొ ధూతఋణుఁ డయ్యది యోజనసేయు భాస్కరా!

మ|| రవియుం గాంచని యబ్ధిపర్వతగుహారణ్యాదులంగూడఁ దా

కవి గాంచంగలఁ డ౯ జనశ్రుతి భవత్కర్ణప్రవిష్టంబుగా

కవిలంబంబుగ నాదు పాదరుజ నీ వంతంబునొంచింపవే౯

వివరింతుంద్వదదఃప్రవృత్తియచట౯ వెర్వేఱుగా భాస్కరా! ౨౧౨

మ|| కవితారూపముగా ననుక్షణమునుం గావించుచున్నాఅఁడ నే

భవదీయంబదు ధ్యాన. మైనయవియుం బద్యంబు లిన్నూటిపై.

దవులంద్రోయపు నాదుపాదరుజ. నీదాక్షిణ్యమేమందు? ఇ

య్యవియేయౌనొకొ ధ్యాయమానకరణీయప్రక్రియల్ భాస్కరా!

మ|| ఇది తత్కార్యము కాకవచ్చినది కానీ నేను బ్రార్థింపఁగ౯

హృదయంబందున ధ్యాయమానులగుచో నేదేవతల్ ధ్యాతృకా

మదుఘుల్గారు తలంప? కష్టములఁదా ర్మన్నించిపోకార్ప? రా

పదలం బాపెడివాఁడె దేవుఁడును సంప్రార్థ్యుండును౯ భాస్కరా!

చం|| అభయకరం బొసంగుమని తర్థనఁజేయుచునున్న నాపయి౯

రభసమున౯ సహస్రకరరాజి నిగుడ్చెదు. మాడ్చెదే? మహా

ప్రభువని యాచ్నచేసితిని భ్రాంతి. కటా! ఇటులౌటెఱుంగ. నీ

ప్రభ వెలిగింప కస్మదురుపద్రుజ మాంపు మిఁకేని భాస్కరా! ౨౧౫

ఉ|| ప్రార్థితుఁడైన సత్ప్రభువు ప్రాజ్ఞులఁ బహూకరించు. అ

భ్యర్థితుఁడౌ సదర్థి వెస నర్థుల కర్థము లొచ్చిపుచ్చు. సం

వర్థితుఁ డెందు దేహియనువానికి నాస్తియనండు. నీవె నా

ప్రార్థన వ్యర్థపుచ్చుటకుఁ బాల్పడినాఁడవు నేఁడు భాస్కరా! ౨౧౬ 32

ఉ|| అరయ దేవవైద్యులు త్వదామజులేకద యాశ్వినేయు. ల

వ్వారలు నాదుపాదరుజఁ బాపఁగలారలు కానఁ బంపు మ

వ్వారల నీవు. ము౯ జ్యవను వార్ధకమూడిచి కన్నులిచ్చియు౯

మారశరీరు బుష్పసుకుమారు నొనర్పరె వారు భాస్కరా! ౨౧౭

ఉ|| కం టిటువంటి యజ్ఞభు గఖర్వభిషక్కుల రోగధక్కుల౯.

కంటివి శిష్టదుష్టులను గాచఁగ నేఁచఁగ దక్షుఁడౌ యము౯.

కంటివి దుస్థ్ససుస్థుఁడయి కాల్చను దేల్చను శక్తుఁడౌ శని౯.

కంటి జగత్పవిత్రధుని. కంటి ననుం గడగంట భాస్కరా! ౨౧౮

ఉ|| అంత జగన్నియంతలు కృతాంతపురోగము లాత్మజుల్. రమా

కాంతకు సంతతంబు నిలుగట్టెడి పద్మిని యింతి. ఇంత శ్రీ

మంతము నీకుటుంబ మణుమాత్రము భక్తజనాళిపైఁ గృపా

వంతముగాకపోవుటకె వంతపడ౯ వలెఁగాదె భాస్కరా! ౨౧౯

ఉ|| కర్ణుఁడును౯ భవత్సుతుఁడెకా! సుతు నీగి పిత౯ భజింప ను

త్తీర్ణుఁడనౌచునుంటిని నదీనిభ పద్రుజనుండి. మానుషా

కీర్ణముగాని త్యాగమన ఖేచరులెల్లను దద్వితీర్ణము౯

పూర్ణముగా భుజించుటకెపో. ఇఁక దేనికిఁగారు భాస్కరా! ౨౨౦

చం|| అకట! దధీచి వేలుపుల కస్థు లొసంగఁడె? చర్మసన్నిభ

స్వకవచకుండలంబులను శక్రున కీయఁడె కర్ణుఁ? డింక జం

కక శిబి కోసియీఁడె మెయికండలు బోయకు? ఎంచిచూడ నిం

చుకది యనామయం. బొసఁ గఁ జూడవు దానినె నీవు భాస్కరా!

ఉ|| ఆత్మజు నర్జును౯ మనుప క్ష్మామరవేషము దాల్చి వజ్రి నీ

ఆత్మజుఁడైన కర్ణునకు నాయువుపట్తగు వర్మముం గఠో

రాత్మకుఁడై హరించె. బలి నట్టులె చక్రియు మోసగించె. శు

ద్ధాత్ములు దేవతల్. మఱి తదర్థ మదేమొ యెఱుంగ భాస్కరా!

చం|| తనపగవానిఁ జంపుటకుఁ దగ్గ సుసాధన మబ్బునంచునే

అనుకొనెఁగాని యింద్రుఁడు మహర్షి బలాత్కృతిఁ జచ్చిపోకకు౯

మనమునఁ గుందఁడయ్యె నణుమాత్ర. మెవం డెటులైన స్వీయపు౯

బను లగుటే ప్రధానము సుపర్వుల. కేమననౌను భాస్కరా! ౨౨౩ (5)

33

శా|| కాళ్లం దీఁపు బలంబులేమియె సదా కారించెడి౯ నన్ను. ఎ

న్నాళ్ళో యైనది యివ్వియేరుపడియు౯ ధర్మప్రచారార్థమై

ఊళ్ళున్ వీళ్లు చరించుచుండెడిది నాయుద్యోగ. మట్లౌటచే

క్రుళ్ళంజేయ కనామయంబు సరవిం గూర్పంగదే భాస్కరా! ౨౨౪

శా|| కర్మభ్రష్టులు దుష్టశాసనములం గల్పించుచున్నారలా

కర్మం బాఁగి స్వధర్మను౯ నిలుపనౌ కాలఁబుచూ యిద్ది. శ్రీ

ధర్మాచార్యుల యాజ్ఞ బైల్వెడలె విద్వచ్ఛ్రేణి యద్దానికై.

కూర్మంబై గృహకూపమందు మను నా కుందార్చవే భాస్కరా!

చం|| ఇరువదియాఱువత్సరము లే నొకపత్రిక నడ్పుచు౯ నిరం

తరకృషి సేసియుంటిఁగద ధర్మముఁగూర్చియె. అట్టిధర్మమే

దురితులొ సంస్కరింతుమని దూఁకులుపెట్టెడిచోఁ బ్రతిక్రియ౯

జరుపఁగఁజాలునంత బలసంపద యీయకపోతి భాస్కరా! ౨౨౬

శా|| విద్వత్సంఘ ముపన్యసించునవి వెన్వెంట౯ రహి౯ వ్రాసి య

స్మద్వైదుష్య మొకింతఁజేర్చి యచట౯ మాసంబుమాసంబుఁ ద

ద్విద్వద్వ్యాసము లెల్లదేశములలో విఖ్యాతముల్సేయున౯

పద్వైకల్యముతోడ నుండుమనుచు౯ బంధించెదే భాస్కరా!

మ|| గురుఁడౌ పండిత రామకృష్ణచయనుల్ క్రొంబువ్వటుల్ సన్మనో

హరుఁడౌ వేంకటరామశాస్త్రి మొదలౌ వాయాయి విద్వాంసులం

దఱితో నేనును దేశదేశములలో ధర్మప్రచారంబుల౯

జరుప౯ రానటు కాలితీఁపొక డిటుల్ సంధించెదే భాస్కరా!

శా|| రుగ్యూధాకలితప్రతీకయు గిదం లోకోపకారిప్రజా

రోగ్యశ్రీదముకాని తావక బృహద్రూపంబు భాగ్యంబు కిం

భోగ్యం బుర్విని గంటకావృతఫలాపూర్ణాంరముంబోలె. ఆ

రోగ్యం భాస్కరయన్న వాక్యము వ్ర్థారూఢంబుగా భాస్కరా!

శా|| కాళ్ళం బడ్డది సా. మిఁకం గఱవకే కాల్జర్ప దొక్కింతయు౯.

గోళ్ళం జిమ్మెడిదాని నెందులకుఁగా గొడ్డండ్రచేఁ జిమ్మె? దే

రోళ్ళ౯ రోకళులం ద్వదీయమగుపే ళ్ళూళ్ళూళ్ళఁ బాడింతు. నా

కాళ్ళుం గీళ్ళుఁ గుదుర్పు మేటి కిటులం గైలాటముల్ భాస్కరా! 34

శా|| ఇచ్చె౯ గుండెదడం గుదిర్చి మఱి మూడింజక్షమల్పాప మా

సచ్చిత్తుండు ప్రసాదరావు. లవము౯ జంఘామయం బాఁగ. దే

నెచ్చో నేగుదు? ఏమిసేయుదు? కటా! ఎవ్వా రిఁక౯ దిక్కు? నీ

హెచ్చెల్లం దెలియంగ వచ్చినదిలే యీనాఁటికి౯ భాస్కరా!

చం|| ప్రతినయొనర్చె నాదు పదబాధను మానిపిపుత్తునంచు సు

ప్రతుఁడు ప్రసాదరావు. తన వైద్యత కించుక త్వత్ర్ససాదము౯

జతయయియుండ భాస్కరుని సన్నుతిసేయుచు నొక్క పద్యపు౯

శతకము వ్రాయుమంచుఁ బెలుచం బురికొల్పెను నన్ను భాస్కరా!

ఉ|| నమ్మఁగలేకపోతి నిను. నామది త్వాదృశదేవతాసమూ

హమ్మెటువంటిదైనది యథార్థ మెఱింగియుఁ దత్ప్రణీత

క్యమ్మున భ్రాంతమై మరల నందుఁ బ్రవిష్ట. మిఁకద్ది యెన్నిప

ద్యమ్ములనల్లునో. శతకమయ్యె మఱొక్కటియయ్యె భాస్కరా!

చ|| ముగిసెఁ బ్రసాదరావువని ముష్కముమీఁదికినెట్టె బల్మిఁ ద

ద్రుగతిశయమ్ము. నీరుదిగి తొల్లిటికంటె నొకింత భారమై

అగుపడుచుంటఁ జెప్పుటయు నయ్యది హేతువుకాదు కాలిదౌ

తెగులునకంచుఁ బల్కె మును. తెల్పెనిటిప్పు డతండు భాస్కరా!

ఉ|| బుడ్డను నమ్మి యేటఁబడుపోల్కి విశాఖపురిం గరంబు పే

ర్పడ్డది యాసుపత్రి. అటఁ బాలునురొట్టెయు వారెయిచ్చి యీ

బుడ్డనుగోసి నీర్దిగిచిపుత్తురనె౯ మఱి. అద్ది గుండెపై

పెడ్డను గొట్తినట్టులయి భీతిలితిం జన నందు భాస్కరా! ౨౩౫

ఉ|| భీతిలి యింటికిం జనితి. పెండ్లయి బిడ్డలఁ జూచుకొంటి. నా

వ్రాఁతకుఁ గుంది యందుఁ బదివాసరముల్ వసియించి వెండియు౯

భూతముచాడ్పునం బయికిఁబొంగిన వేఁడిమి నాఁపివేయ నే

చేఁతయుఁ జేయలేక కడు క్షీణబలుండనునైతి భాస్కరా! ౨౩౬

ఉ|| ఈగతి లేవలేకయును నింతిని బిల్లలఁ దోడికొంచు నే

నేగతి నర్సరాట్పురికి ఇంతటిక్షీణబలుండ వండ మే

లాగునఁ జీలిపించెదని లావుభయంపడు బంధుసంచయం

బాఁగి ప్రవిష్టుఁడైతిఁ దుద కాంగ్లభిషగ్వరశాల భాస్కరా! 35

ఉ|| ఉరికంబంబుసమీపవెదిపయి వధ్యుండట్లు నే నయ్యెడ౯

కఱకుంగత్తుల యాపరేషనుగదిం గాల్వెట్టుడు౯ వచ్చిర

ప్డిరువు ర్డాక్టరు. లిచ్చిరంత స్మృతివో నేమందొ తత్సత్తచే

ఎఱుఁగ౯ రాకెది నిద్రపట్టినటు లయ్యె౯ నా కహో భాస్కరా!

ఉ|| కోయఁగనౌ ప్రతీకమును గోసి ప్రమాదములే కొకింతయు౯

తీయఁగనైన నీరమును దీసి స్వకీయపు నేర్పుకల్మిమై

చేయఁగనున్నదంతయును జేసి క్రమంబుగ వార లాపల౯

పోయిరి తెల్విలేనినను భూశయనంబునఁ జేర్చి భాస్కరా! ౨౩౯

ఉ|| భూశయనంబున౯ గడియప్రొద్దు చలింపకయున్న నాదుపై

ఆశదొలంగెఁ జుట్టలకు. హాయనుచుండిరి. కాని యింతలో

క్లేశములొందువార లిల లేరని కన్నులు విప్పి చూచితి౯.

దేశము గొడ్డువోవదొకొ నే ధుతజీవుఁడనైన భాస్కరా! ౨౪౦

శా|| ఈ యారోగ్యవిహీనతం గుడుచువారెవ్వారు? దారిద్ర్యము౯

మోయంగాఁగలవారలెవ్వ? రిడియెంబోనాకుఁ దద్బ్రహ్మ దీ

ర్ఘాయుష్యంబు. ననర్థితుండతఁడు తా. ఆరోగ్యముంగూర్చి యెం

తో యభ్యర్థితుఁడీ. వటయ్యు నిడ వోహో దాని నోభాస్కరా!

ఉ|| ఆవిధి ధాతయిచ్చిన చిరాయువు గల్గుటఁజేసి యెంతయు౯

చేవదొలంగియుండియును జీవముఁ బాయను నేను. వెండి ఛి

న్నావయవంపుఁజర్మమది యల్లుకొనె౯ దివసాష్టకంబులో.

పోవఁగనయ్యెఁ దద్వికృతి. పూర్వపుటాకృతివచ్చె భాస్కరా!

మ|| చనితిం గాల్నడతోడఁ బంచదశఘస్రంబందున౯ బాగుచే

సిన యాడాక్టరునింటి. కాయన కడు౯ శిష్టుం. డసిష్టాంటుస

ర్జను. మధ్వావనిదేవవంశజుఁడు. పేర౯ మాధవాచార్యుఁ. డా

ఘను కారుణ్యముకల్మి నింతతొరగా గట్టెక్కితి౯ భాస్కరా!

ఉ|| ఆవిషయంపులోపమది యంతయుఁ దీఱెను గాని కాలితీఁ

పావిధిగానె యున్నయది. అండగనీరమె మూలమైనచో

పోవుచునుండె నప్డెయది. పోవదుకావున నుష్ణమూలమం

చేవియొ మందు లీఁగడఁగె నింకను డాక్టరు నాకు భాస్కరా! 36

శా|| ఎన్నాళ్లుండుదు మందుదించు నొకచో? ఏ౯ భాగ్యవంతుండనా?

ఎన్నం బుట్టదరిద్రుఁడ౯. శిరముపై నెంతేనిభారం బొకం

డున్నట్టిండను. పత్రిక౯నడపు టాయున్నట్టిభారంబు. దా

నిన్నే నాఁపను శక్యమైనవఱకు౯ నేమంబుగా భాస్కరా! ౨౪౫

ఉ|| మందుల మ్రాఁకులం గరము మామకమానసమందు రోఁతపు

ట్టెందుద. కెన్నిమందులొ యిడె౯ భిషగౌఘ. మనామయంబు పే

ర్మిందయసేయు దీవనుచు మిక్కిలియాశను నిన్నుఁగూర్చి నే

వందలపద్యముల్ రమణ వ్రాసితి. రోసితి లోన భాస్కరా! ౨౪౬

ఉ|| ప్రాక్కృతకర్మ మాఁగఁగల ప్రొఢిమ వేల్పులయందులేదు. స

మ్యక్కృతమైన యౌషధములందునులేదు తలంప. మాయచే

ధిక్కృతులౌచు భూజనులు దీనినొ దానినొ మెక్కి రాళ్ళకు౯

మ్రొక్కి వ్రయప్రయాసలను బొందుచునుంద్రు వృథాగ భాస్కరా!

చం|| అశుభ మొసంగుచుండెనని యారయకుండనె శుక్రుఁ దిట్టితి౯.

ప్రశమితబాధుఁ జెయఁగదె భాస్కర! నన్నని దీనతన్ భవ

ద్యశము ననేకధా పొగడి యైతిని వ్యర్థుఁడ. కాని కర్మమే

కుశలము దేనికి౯. పరులకు౯ ముడివెట్టుట భ్రాంతి భాస్కరా!

చం|| కనుక శుభాశుభంబయిన కర్మ మవశ్యము ప్రాణికోటిచే

అనుభవితవ్య. మయ్యది యథార్థము. దీని నెఱింగియుండియు౯

మన మతిచంచలంబగుట మార్గముదప్పితి. నీదుసంస్తుతుల్

పొనరిచియుం బొనర్చి విఫలుండనె యైతిని నేను భాస్కరా! ౨౪౯

శా|| భోగింప౯వలె నాశమొందవలె నెప్డుంగూడఁ బ్రారబ్ధ. మే

ఆగం బెవ్వరికేనుజేసితినొము న్నద్దానికి౯ మాఱు ప

ద్రోగం బిల్లు కలంచుచున్నయది. ఆరోగ్యంబు తద్దుష్క్రియా

యోగంబుండినదాఁకా గల్గ, దది యెప్డో నాకిఁక౯ భాస్కరా!

ఉ|| అక్కట! న్యాయనిష్ఠురము లాడితి నిన్ను గుఱించి. చేసితి౯

న్యక్కృతి. ఆమాయార్దితుఁడనై యిటులంటి. క్షమింపుమంటి. పై

మ్రొక్కుచునుంటి. అన్యులకు మ్రొక్కిన మ్రొక్కకయున్న నీకునే

మ్రొక్కకతప్ప. దంవహము మ్రొక్కనె సంధ్యలయందు భాస్కరా! 37

శా|| సంధ్యావందనమద్ది మామకనమస్కారంబు గాదందువే౯

సంధ్యాదేవత త్వత్స్వరూపిణియె. చిచ్ఛక్తిం ద్వదాకారఁ ద

త్సంధ్య౯ వార్వమి శూద్రుఁడై శతజనుశ్చంచాలుఁడౌ బ్రాహ్మణుం.

డాంధ్యంబూని త్యజించుచుండెనతఁడి ప్డాకర్మము౯ భాస్కరా!

ఉ|| కావునఁ గష్టము౯ సుఖముఁ గర్మఫలంబులె యైనను౯ ద్విజుల్

తావకసేవ సేయుటది తప్పదు. నేను ద్విజుండ. శాస్త్రపు౯

త్రోవఁ ద్యజింప నక్షముఁడ. తొట్రిలకుండఁ దదధ్వమందున౯

పోవఁగలేమికి౯ మదిని బొక్కుచునుండెడివాఁడ భాస్కరా! ౨౫౩

ఉ|| స్వప్రతిభానుసారముగ శాస్త్రవిధిం ద్యజియించి వర్తిల౯

భూప్రజకున్నె సిద్ధి? మఱి పొందునె సద్గతుల౯? సుఖించునే?

విప్రుఁడుగూడ నేలొ కలివి స్సృతి నియ్యెడఁ గామకారత౯

సుప్రధితత్వముం బొరయఁజూచుచునుండినవాఁడు భాస్కరా! ౨౫౪

శా|| కాలం గీల్కొను చచ్చుతీఁపు త్రిశరత్కాలానకుంగూడఁదా

మూలచ్ఛేదముగామిఁ జేయవలసెంబో కర్మవాదంబు లి.

ట్లోలిం జాల శమించె నయ్యదియు. ఆ యుద్యంతమ స్తంయమ౯

మేలౌ వేదపుముక్కచిక్కినది. మేల్! మేలింకనౌ భాస్కరా! ౨౫౫

మ|| ఉదయాస్తాద్రులమీఁదనున్నయపు డాయుష్ణాంశు ధ్యానించు కో

విదుఁడౌ బ్రాహ్మణుఁ డొందుసర్వశుభముల్ వేడ్కల్ పిసాళింపనం

చదిరా యాశ్రుతి చెప్పుచున్నయది. ఇం కాతీరె ధ్యానింతు. నా

పద మౌనెప్పటియట్లు. తక్కు తెగుళుల్ బాధింపవో భాస్కరా! ౨౫౬

మా|| ఒకయారోగ్యమె యిత్తువీపనెడి యార్యోక్తిం గనుంగొంటిము౯.

సకలం భద్రమటంచు నీశ్రుతియనుంగా! నీయుపస్థానమం

దిఁక మేలైన నహన్యతేప్రభృతు లెన్నేని౯ భవద్దీయమా

న కళారోగ్యచిరాయురాదికముల న్గాన్పించెడి౯ భాస్కరా! ౨౫౭

శా|| ఆ క్రవ్యాద్గురుఁడబ్దపుంద్రయము నన్నర్థానఁ బ్రాణాన దుః

ఖాక్రాంతుంబొనరించినా2ండు. చనినాఁ. డంతర్దశానాథుఁ డీ

వై క్రాల్కాలముగూడనైనయదియి. ప్డారోగ్యము౯ భాగ్యము౯

నీ క్రీగంటనుజూచుమాత్రఁ గలుగు౯ లే నాకిఁక౯ భాస్కరా! 38

శా|| ఆరోగ్యంబును గోలుపోయి యొకమూడబ్దంబులు౯ నీస్తుతి౯

ప్రారంభించి యొకబ్దము౯ గడపఁగానయ్యె౯. కృతాచారసం

స్కారుండైన పరాశరుం డనె "కలౌ సంవత్సరే" యంచు. నీ

కారుణ్యంబున రోగవర్జితుఁడనేఁగానే యిఁక౯ భాస్కరా! ౨౫౯

శా|| నాయారోగ్యముఁగూర్చి నేను నిను దైన్యంబూని కొండాడుటల్

న్యాయంబౌటటులుండ నాదు హితులున్ న౯ గూర్చి నీస్తోత్రము౯

చేయంబూనిరి. వారికోసమయినన్ శీఘ్రంబుగా నాయెడ౯

నీయౌదార్యముఁజూపు దౌదు నిఁకనే౯ నీరోగుఁడ౯ భాస్కరా!

ఉ|| ధీయుతుఁడున్ బియే యపనిదేవుఁడు సత్కవి యైన రామసు

బ్రాయుఁడు సన్మదర్థమయి రాఘవుమీఁద ననేకపద్యముల్

వ్రాయఁగడింగినాఁ. డతని వ్రాఁత లతండు ననేకధా వృథా

చేయఁడనామయంబునిడు. శ్రీయునుగూర్చెడి నాకు భాస్కరా!

చం|| అతఁ డతిభక్తితోడఁ గవితాతిశయంబును జూపి జానకీ

పతిశతకంబునుం దనదు పట్టికి భార్యకు నాయు విచ్చి ప్రో

చుతమని వేంకటేశ్వరుని స్తోత్రముసేయుచు నింకనొక్కడౌ

శతకము వ్రాసినట్టి బుధసన్నుతుఁడున్నతుఁ డెన్న భాస్కరా!

శా|| లో రంజిల్లిన నాపదల్ తొలఁచుఁ దా లోకాభిరాముండు త

చ్ఛ్రీరాముండు. సమ స్తసంపదలునుం జేకూర్చు. లోకత్రయా

ధారుం దద్భవదూరుఁగూర్చి యసకృద్దండంబు లర్పించి పూ

ర్ణారోగ్యంబునుబొందుకాలమది యత్యాసన్నమో భాస్కరా! ౨౬౩

మ|| ఘనుఁడౌ రాముఁడు రాఘవుండు. రఘువో కాకుస్థుఁ డాసత్కకు

స్థుని దిక్ష్వాకునృతాలు నన్వయము. తత్షోణీధవాగ్ర్యుండు నీ

మనుమండౌ మను నాత్మజాతుఁ డిటుల౯ క్ష్మాపుత్రికాజాని త్వ

జ్జననంబందె జనించె. కాఁడు పరుఁ డెంచ౯ నీకుఁదా భాస్కరా!

శా|| ఎన్నం ద్వత్ప్రయతాన్వవాయభవుఁడౌటేకాక రాముండు సా

క్షాన్నారాయణుఁ డంబుజాసనమునం గ్రాలు౯. భవన్మండలం

బు న్నిత్యంబు నలంకరించు. అతఁడేపో ధ్యేయుఁ డార్యాళి. కా

వెన్ను౯ సన్నుతి సేయుచుంటి. నిడులే వే సౌఖ్యము౯ భాస్కరా! 39

ఉ|| వేని యొడల్ హిరణ్మయము వేని మెడ౯ మను హీరహారముల్

వేని శిరశ్శ్రవోంసముల వెల్గుఁ గిరీటసుకుండలాంగదాల్

వేని కరంబుల౯ సతము వీడకయుండెడు శంఖచక్రముల్

వాని కనామయంబునిడ వందనము ల్పొనరింతు భాస్కరా! ౨౬౬

శా|| కాఁడన్వా డును యుష్మదన్యుఁడరయంగా. సూర్యనారాయణుం

డేడీ వాఁడు పరుండెయైన? అగు దీవే వాఁడు నవ్వాఁడె నీ

వీ డెవ్వాఁడును గాఁడు నీకు రుజ మాయింప౯. కటాక్షించి నా

వాఁడే వీఁడని రోగశేషము శమింపంజేయవే భాస్కరా! ౨౬౭

చం|| ప్రజలను బూర్వజన్మకృతపాపమె యేచెడి వ్యాధిరూపున౯.

ద్విజులకుఁ జేయు దానములు వేల్మి జపంబు సురార్చనంబు భే

షజములు దాని శాంతికగు సాధనముల్. భుజియించుచుంటి భే

షజము సురార్చనంబు తగ సల్పుచునుంటి స్తుతించి భాస్కరా!

మ|| పరకో వీసమొ నిల్చియున్నయది నాపాదంబున౯ నొప్పి. ఉ

ద్ధురమై వేఁడియె వీడ దించుకయు. ఆదుర్వ్యాధియే మూల మీ

చరణవ్యాధికి. కాన నెట్లయినఁ దత్సంహారముం జేసితే౯

సురుగుం బూర్తిగఁ గాలితీఁపు. బలముం దో నబ్బెడి౯ భాస్కరా!

ఉ|| దీనుఁడ. సూను లర్భకులు. దిక్కిఁక నెవ్వరు లేరు. ఉష్ణ ము

ష్ణేన ప్రశామ్య తేయనుట నిక్కముగాఁగల. దట్లుగాన నె

ట్లేనియు వేఁడివేల్పవగు నీవె సమస్తము చక్కగాఁగ నా

మేనఁగలట్టివేఁడిని శమింపఁగఁజేయఁగనౌను భాస్కరా! ౨౭౦

చ|| ఒలసెను వేఁడినుండి జిలయుం బ్రకృతంబు. భరింపఁజాల నా

గులగుల. గోకలేక నునుగోళ్ళును దోళ్ళగుచుండె. రేఁబవ

ళ్ళొలికెడి రస్త మంగములనుండి. శరీరము పుండ్లతోడ సం

కులమును నీరసంబు. కనుగొమ్మిటు నాదురవస్థ భాస్కరా! ౨౭౧

ఉ|| ఈదురవస్థ నా యొకనికే యననేటికి? నాదు పత్నికి౯

గాదిలిబిడ్డ లందఱికిఁ గల్గెను. కాని యొకండు చెప్పె మీ

బాద దొలంగుకాలమది ప్రాప్తముకావున నీవిధంబుగ౯

మీఁదికిఁబొంగె రోగమని. మిక్కిలి సంతసమయ్యె భాస్కరా! 40

శా|| మూడబ్దంబులనుండి న౯ గలఁచు పెన్భూతంబు పోతంబుల౯

కూడ౯ నేఁడు సమాక్రమించినది. ఆకువ్యాధియే వేఁడి. తా

పాడైపోవనె యద్ది పొంగినదిపో పామాకృతిం బైకి. నీ

వేఁడి౯ సైఁపఁగలేక యీవల కిటుల్ వెళ్ళంగనౌ భాస్కరా!

మ|| అల వడ్డించుచునున్న వాఁడు తనవాఁడైయుండ నేబంతిలో

వలఁగూర్చుండిన నేమితక్కువ? జగద్బంధుండవైనట్టి నీ

అలఘుప్రేమము మాపయిం గలుగ మాయారోగ్యభాగ్యంబు ల

గ్గలమే యయ్యెడిఁగాని యున్నె కొద నిక్కంబారయ౯ భాస్కరా!

మ|| కృప యుత్పన్నముకానియంతవఱకే కీర్తించియో కొల్చియో

ఉపచారంబులు చేయఁగావలయు. నిం కుత్పన్నసౌహార్దులై

నపయిం గైతవ మౌపచారికము. కాన౯ సుప్రసన్నాత్ము నీ

ఉపచారంబులు కట్తిపెట్టుదును నేనుచ్చైఃకరా! భాస్కరా! ౨౭౫

ఉ|| మిత్రుఁడటంచు ని౯ శ్రుతియె మిక్కిలి పేర్కొనుచుండెఁగాన స

ర్వత్ర స్వమిత్రభావమును వారక చూపనె చూపుచుందు. వే

స్తోత్రముతోడి యక్కఱయు సుంత కనంబడ. దందు రోగము

గ్గాత్రునిపట్ల మిత్రుఁడధికంబుగఁజూపఁడె మైత్రి భాస్కరా! ౨౭౬

మ|| అతి సర్వత్ర వివర్జయేత్తనెడి యయ్యార్యోక్తి పాటించి యీ

స్తుతి సంపూర్ణముసేయుచుంటి. ఇఁక నా సూనుత్రయం బేను నా

సతి నీయగ్గము. మత్కుటుంబమునకు౯ సంరక్షకుం డీవె. క

ల్గుత మారోగ్యము తీఱుత౯వ్యధులు. శ్రీలుం గూడుత౯ భాస్కరా! ౨౭౭

గద్య|| ఇది శ్రీమ జ్జగద్గురు గురుకరుణాకటాక్ష సంప్రాప్తోభయభాషా

పాండిత్య రసవత్కవిత్వనిధాన హరితసగోత్రోద్వ లక్ష్మీనారాయణ పేరమాంబికా గర్భశు క్తిముక్తా యమాన విద్వత్సభావిషృతావధాన విధాన జానపాటి పట్టాభిరామాభి ధాన విలిఖితంబగు నారోగ్య భాస్కరము. --------------

చంద్రికా ముద్రాశాల - గుంటూరు.