ఆది పర్వము - అధ్యాయము - 46
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (ఆది పర్వము - అధ్యాయము - 46) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [మన్త్రిణహ]
తతః స రాజా రాజేన్థ్ర సకన్ధే తస్య భుజంగమమ
మునేః కషుత కషామ ఆసజ్య సవపురం పునర ఆయయౌ
2 ఋషేస తస్య తు పుత్రొ ఽభూథ గవి జాతొ మహాయశాః
శృఙ్గీ నామ మహాతేజాస తిగ్మవీర్యొ ఽతికొపనః
3 బరహ్మాణం సొ ఽభయుపాగమ్య మునిః పూజాం చకార హ
అనుజ్ఞాతొ గతస తత్ర శృఙ్గీ శుశ్రావ తం తథా
సఖ్యుః సకాశాత పితరం పిత్రా తే ధర్షితం తదా
4 మృతం సర్పం సమాసక్తం పిత్రా తే జనమేజయ
వహన్తం కురుశార్థూల సకన్ధేనానపకారిణమ
5 తపస్వినమ అతీవాద తం మునిప్రవరం నృప
జితేన్థ్రియ విశుథ్ధం చ సదితం కర్మణ్య అదాథ్భుతే
6 తపసా థయొతితాత్మానం సవేష్వ అఙ్గేషు యతం తదా
శుభాచారం శుభకదం సుస్దిరం తమ అలొలుపమ
7 అక్షుథ్రమ అనసూయం చ వృథ్ధం మౌన వరతే సదితమ
శరణ్యం సర్వభూతానాం పిత్రా విప్రకృతం తవ
8 శశాపాద స తచ ఛరుత్వా పితరం తే రుషాన్వితః
ఋషేః పుత్రొ మహాతేజా బాలొ ఽపి సదవిరైర వరః
9 స కషిప్రమ ఉథకం సపృష్ట్వా రొషాథ ఇథమ ఉవాచ హ
పితరం తే ఽభిసంధాయ తేజసా పరజ్వలన్న ఇవ
10 అనాగసి గురౌ యొ మే మృతం సర్పమ అవాసృజత
తం నాగస తక్షకః కరుథ్ధస తేజసా సాథయిష్యతి
సప్తరాత్రాథ ఇతః పాపం పశ్య మే తపసొ బలమ
11 ఇత్య ఉక్త్వా పరయయౌ తత్ర పితా యత్రాస్య సొ ఽభవత
థృష్ట్వా చ పితరం తస్మై శాపం తం పరత్యవేథయత
12 స చాపి మునిశార్థూలః పరేషయామ ఆస తే పితుః
శప్తొ ఽసి మమ పుత్రేణ యత్తొ భవ మహీపతే
తక్షకస తవాం మహారాజ తేజసా సాథయిష్యతి
13 శరుత్వా తు తథ వచొ ఘొరం పితా తే జనమేజయ
యత్తొ ఽభవత పరిత్రస్తస తక్షకాత పన్నగొత్తమాత
14 తతస తస్మింస తు థివసే సప్తమే సముపస్దితే
రాజ్ఞః సమీపం బరహ్మర్షిః కాశ్యపొ గన్తుమ ఐచ్ఛత
15 తం థథర్శాద నాగేన్థ్రః కాశ్యపం తక్షకస తథా
తమ అబ్రవీత పన్నగేన్థ్రః కాశ్యపం తవరితం వరజన కవ భవాంస తవరితొ యాతి కిం చ కార్యం చికీర్షతి 16 [క] యత్ర రాజా కురుశ్రేష్ఠః పరిక్షిన నామ వై థవిజః
తక్షకేణ భుజంగేన ధక్ష్యతే కిల తత్ర వై
17 గచ్ఛామ్య అహం తం తవరితః సథ్యః కర్తుమ అపజ్వరమ
మయాభిపన్నం తం చాపి న సర్పొ ధర్షయిష్యతి
18 [త]
కిమర్దం తం మయా థష్టం సంజీవయితుమ ఇచ్ఛసి
బరూహి కామమ అహం తే ఽథయ థథ్మి సవం వేశ్మ గమ్యతామ
19 [మన్త్రిణహ]
ధనలిప్సుర అహం తత్ర యామీత్య ఉక్తశ చ తేన సః
తమ ఉవాచ మహాత్మానం మానయఞ శలక్ష్ణయా గిరా
20 యావథ ధనం పరార్దయసే తస్మాథ రాజ్ఞస తతొ ఽధికమ
గృహాణ మత్త ఏవ తవం సంనివర్తస్వ చానఘ
21 స ఏవమ ఉక్తొ నాగేన కాశ్యపొ థవిపథాం వరః
లబ్ధ్వా విత్తం నివవృతే తక్షకాథ యావథ ఈప్సితమ
22 తస్మిన పరతిగతే విప్రే ఛథ్మనొపేత్య తక్షకః
తం నృపం నృపతిశ్రేష్ఠ పితరం ధార్మికం తవ
23 పరాసాథస్దం యత్తమ అపి థగ్ధవాన విషవహ్నినా
తతస తవం పురుషవ్యాఘ్ర విజయాయాభిషేచితః
24 ఏతథ థృష్టం శరుతం చాపి యదావన నృపసత్తమ
అస్మాభిర నిఖిలం సర్వం కదితం తే సుథారుణమ
25 శరుత్వా చైతం నృపశ్రేష్ఠ పార్దివస్య పరాభవమ
అస్య చర్షేర ఉత్తఙ్కస్య విధత్స్వ యథ అనన్తరమ
26 [జ]
ఏతత తు శరొతుమ ఇచ్ఛామి అటవ్యాం నిర్జనే వనే
సంవాథం పన్నగేన్థ్రస్య కాశ్యపస్య చ యత తథా
27 కేన థృష్టం శరుతం చాపి భవతాం శరొత్రమ ఆగతమ
శరుత్వా చాద విధాస్యామి పన్నగాన్తకరీం మతిమ
28 [మ]
శృణు రాజన యదాస్మాకం యేనైతత కదితం పురా
సమాగమం థవిజేన్థ్రస్య పన్నగేన్థ్రస్య చాధ్వని
29 తస్మిన వృక్షే నరః కశ చిథ ఇన్ధనార్దాయ పార్దివ
విచిన్వన పూర్వమ ఆరూఢః శుష్కశాఖం వనస్పతిమ
అబుధ్యమానౌ తం తత్ర వృక్షస్దం పన్నగథ్విజౌ
30 స తు తేనైవ వృక్షేణ భస్మీభూతొ ఽభవత తథా
థవిజ పరభావాథ రాజేన్థ్ర జీవితః సవనస్పతిః
31 తేన గత్వా నృపశ్రేష్ఠ నగరే ఽసమిన నివేథితమ
యదావృత్తం తు తత సర్వం తక్షకస్య థవిజస్య చ
32 ఏతత తే కదితం రాజన యదావృత్తం యదా శరుతమ
శరుత్వా తు నృపశార్థూల పరకురుష్వ యదేప్సితమ
33 [స]
మన్త్రిణాం తు వచః శరుత్వా స రాజా జనమేజయః
పర్యతప్యత థుఃఖార్తః పరత్యపింషత కరే కరమ
34 నిఃశ్వాసమ ఉష్ణమ అసకృథ థీర్ఘం రాజీవలొచనః
ముమొచాశ్రూణి చ తథా నేత్రాభ్యాం పరతతం నృపః
ఉవాచ చ మహీపాలొ థుఃఖశొకసమన్వితః
35 శరుత్వైతథ భవతాం వాక్యం పితుర మే సవర్గతిం పరతి
నిశ్చితేయం మమ మతిర యా వై తాం మే నిబొధత
36 అనన్తరమ అహం మన్యే తక్షకాయ థురాత్మనే
పరతికర్తవ్యమ ఇత్య ఏవ యేన మే హింసితః పితా
37 ఋషేర హి శృఙ్గేర వచనం కృత్వా థగ్ధ్వా చ పార్దివమ
యథి గచ్ఛేథ అసౌ పాపొ నను జీవేత పితా మమ
38 పరిహీయేత కిం తస్య యథి జీవేత స పార్దివః
కాశ్యపస్య పరసాథేన మన్త్రిణాం సునయేన చ
39 స తు వారితవాన మొహాత కాశ్యపం థవిజసత్తమమ
సంజిజీవయిషుం పరాప్తం రాజానమ అపరాజితమ
40 మహాన అతిక్రమొ హయ ఏష తక్షకస్య థురాత్మనః
థవిజస్య యొ ఽథథథ థరవ్యం మా నృపం జీవయేథ ఇతి
41 ఉత్తఙ్కస్య పరియం కుర్వన్న ఆత్మనశ చ మహత పరియమ
భవతాం చైవ సర్వేషాం యాస్యామ్య అపచితిం పితుః