ఆది పర్వము - అధ్యాయము - 45

వ్యాస మహాభారతము (ఆది పర్వము - అధ్యాయము - 45)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [ష]

యథ అపృచ్ఛత తథా రాజా మన్త్రిణొ జనమేజయః

పితుః సవర్గగతిం తన మే విస్తరేణ పునర వథ

2 [స]

శృణు బరహ్మన యదా పృష్టా మన్త్రిణొ నృపతేస తథా

ఆఖ్యాతవన్తస తే సర్వే నిధనం తత్పరిక్షితః

3 [జ]

జానన్తి తు భవన్తస తథ యదావృత్తః పితా మమ

ఆసీథ యదా చ నిధనం గతః కాలే మహాయశాః

4 శరుత్వా భవత సకాశాథ ధి పితుర వృత్తమ అశేషతః

కల్యాణం పరతిపత్స్యామి విపరీతం న జాతుచిత

5 [స]

మన్త్రిణొ ఽదాబ్రువన వాక్యం పృష్టాస తేన మహాత్మనా

సర్వధర్మవిథః పరాజ్ఞా రాజానం జనమేజయమ

6 ధర్మాత్మా చ మహాత్మా చ పరజా పాలః పితా తవ

ఆసీథ ఇహ యదావృత్తః స మహాత్మా శృణుష్వ తత

7 చాతుర్వర్ణ్యం సవధర్మస్దం స కృత్వా పర్యరక్షత

ధర్మతొ ధర్మవిథ రాజా ధర్మొ విగ్రహవాన ఇవ

8 రరక్ష పృదివీం థేవీం శరీమాన అతులవిక్రమః

థవేష్టారస తస్య నైవాసన స చ న థవేష్టి కం చన

సమః సర్వేషు భూతేషు పరజాపతిర ఇవాభవత

9 బరాహ్మణాః కషత్రియా వైశ్యాః శూథ్రాశ చైవ సవకర్మసు

సదితాః సుమనసొ రాజంస తేన రాజ్ఞా సవనుష్ఠితాః

10 విధవానాద కృపణాన వికలాంశ చ బభార సః

సుథర్శః సర్వభూతానామ ఆసీత సొమ ఇవాపరః

11 తుష్టపుష్టజనః శరీమాన సత్యవాగ థృఢవిక్రమః

ధనుర్వేథే చ శిష్యొ ఽభూన నృపః శారథ్వతస్య సః

12 గొవిన్థస్య పరియశ చాసీత పితా తే జనమేజయ

లొకస్య చైవ సర్వస్య పరియ ఆసీన మహాయశాః

13 పరిక్షీణేషు కురుషు ఉత్తరాయామ అజాయత

పరిక్షిథ అభవత తేన సౌభథ్రస్యాత్మజొ బలీ

14 రాజధర్మార్దకుశలొ యుక్తః సర్వగుణైర నృపః

జితేన్థ్రియశ చాత్మవాంశ చ మేధావీ వృథ్ధసేవితః

15 షడ వర్గవిన మహాబుథ్ధిర నీతిధర్మవిథ ఉత్తమః

పరజా ఇమాస తవ పితా షష్టిం వర్షాణ్య అపాలయత

తతొ థిష్టాన్తమ ఆపన్నః సర్పేణానతివర్తితమ

16 తతస తవం పురుషశ్రేష్ఠ ధర్మేణ పరతిపేథివాన

ఇథం వర్షసహస్రాయ రాజ్యం కురు కులాగతమ

బాల ఏవాభిజాతొ ఽసి సర్వభూతానుపాలకః

17 [జ]

నాస్మిన కులే జాతు బభూవ రాజా; యొ న పరజానాం హితకృత పరియశ చ

విశేషతః పరేక్ష్య పితామహానాం; వృత్తం మహథ వృత్తపరాయణానామ

18 కదం నిధనమ ఆపన్నః పితా మమ తదావిధః

ఆచక్షధ్వం యదావన మే శరొతుమ ఇచ్ఛామి తత్త్వతః

19 [స]

ఏవం సంచొథితా రాజ్ఞా మన్త్రిణస తే నరాధిపమ

ఊచుః సర్వే యదావృత్తం రాజ్ఞః పరియహితే రతాః

20 బభూవ మృగయా శీలస తవ రాజన పితా సథా

యదా పాణ్డుర మహాభాగొ ధనుర్ధర వరొ యుధి

అస్మాస్వ ఆసజ్య సర్వాణి రాజకార్యాణ్య అశేషతః

21 స కథా చిథ వనచరొ మృగం వివ్యాధ పత్రిణా

విథ్ధ్వా చాన్వసరత తూర్ణం తం మృగం గహనే వనే

22 పథాతిర బథ్ధనిస్త్రింశస తతాయుధ కలాపవాన

న చాససాథ గహనే మృగం నష్టం పితా తవ

23 పరిశ్రాన్తొ వయఃస్దశ చ షష్టివర్షొ జరాన్వితః

కషుధితః స మహారణ్యే థథర్శ మునిమ అన్తికే

24 స తం పప్రచ్ఛ రాజేన్థ్రొ మునిం మౌన వరతాన్వితమ

న చ కిం చిథ ఉవాచైనం స మునిః పృచ్ఛతొ ఽపి సన

25 తతొ రాజా కషుచ ఛరమార్తస తం మునిం సదాణువత సదితమ

మౌన వరతధరం శాన్తం సథ్యొ మన్యువశం యయౌ

26 న బుబొధ హి తం రాజా మౌన వరతధరం మునిమ

స తం మన్యుసమావిష్టొ ధర్షయామ ఆస తే పితా

27 మృతం సర్పం ధనుష్కొట్యా సముత్క్షిప్య ధరాతలాత

తస్య శుథ్ధాత్మనః పరాథాత సకన్ధే భరతసత్తమ

28 న చొవాచ స మేధావీ తమ అదొ సాధ్వ అసాధు వా

తస్దౌ తదైవ చాక్రుధ్యన సర్పం సకన్ధేన ధారయన