ఆది పర్వము - అధ్యాయము - 145

వ్యాస మహాభారతము (ఆది పర్వము - అధ్యాయము - 145)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [జ]

ఏకచక్రాం గతాస తే తు కున్తీపుత్రా మహారదాః

అతః పరం థవిజశ్రేష్ఠ కిమ అకుర్వత పాణ్డవాః

2 [వై]

ఏకచక్రాం గతాస తే తు కున్తీపుత్రా మహారదాః

ఊషుర నాతిచిరం కాలం బరాహ్మణస్య నివేశనే

3 రమణీయాని పశ్యన్తొ వనాని వివిధాని చ

పార్దివాన అపి చొథ్థేశాన సరితశ చ సరాంసి చ

4 చేరుర భైక్షం తథా తే తు సర్వ ఏవ విశాం పతే

బభూవుర నాగరాణాం చ సవైర గుణైః పరియథర్శనాః

5 నివేథయన్తి సమ చ తే భైక్షం కున్త్యాః సథా నిశి

తయా విభక్తాన భాగాంస తే భుఞ్జతే సమ పృదక పృదక

6 అర్ధం తే భుఞ్జతే వీరాః సహ మాత్రా పరంతపాః

అర్ధం భైక్షస్య సర్వస్య భీమొ భుఙ్క్తే మహాబలః

7 తదా తు తేషాం వసతాం తత్ర రాజన మహాత్మనామ

అతిచక్రామ సుమహాన కాలొ ఽద భరతర్షభ

8 తతః కథా చిథ భైక్షాయ గతాస తే భరతర్షభాః

సంగత్యా భీమసేనస తు తత్రాస్తే పృదయా సహ

9 అదార్తిజం మహాశబ్థం బరాహ్మణస్య నివేశనే

భృశమ ఉత్పతితం ఘొరం కున్తీ శుశ్రావ భారత

10 రొరూయమాణాంస తాన సర్వాన పరిథేవయతశ చ సా

కారుణ్యాత సాధుభావాచ చ థేవీ రాజన న చక్షమే

11 మద్యమానేవ థుఃఖేన హృథయేన పృదా తతః

ఉవాచ భీమం కల్యాణీ కృపాన్వితమ ఇథం వచః

12 వసామః సుసుఖం పుత్ర బరాహ్మణస్య నివేశనే

అజ్ఞాతా ధార్తరాష్ట్రాణాం సత్కృతా వీతమన్యవః

13 సా చిన్తయే సథా పుత్ర బరాహ్మణస్యాస్య కిం నవ అహమ

పరియం కుర్యామ ఇతి గృహే యత కుర్యుర ఉషితాః సుఖమ

14 ఏతావాన పురుషస తాత కృతం యస్మిన న నశ్యతి

యావచ చ కుర్యాథ అన్యొ ఽసయ కుర్యాథ అభ్యధికం తతః

15 తథ ఇథం బరాహ్మణస్యాస్య థుఃఖమ ఆపతితం ధరువమ

తత్రాస్యా యథి సాహాయ్యం కుర్యామ సుకృతం భవేత

16 [భమ]

జఞాయతామ అస్య యథ థుఃఖం యతశ చైవ సముత్దితమ

విథితే వయవసిష్యామి యథ్య అపి సయాత సుథుష్కరమ

17 [వై]

తదా హి కదయన్తౌ తౌ భూయః శుశ్రువతుః సవనమ

ఆర్తిజం తస్య విప్రస్య సభార్యస్య విశాం పతే

18 అన్తఃపురం తతస తస్య బరాహ్మణస్య మహాత్మనః

వివేశ కున్తీ తవరితా బథ్ధవత్సేవ సౌరభీ

19 తతస తం బరాహ్మణం తత్ర భార్యయా చ సుతేన చ

థుహిత్రా చైవ సహితం థథర్శ వికృతాననమ

20 [బర]

ధిగ ఇథం జీవితం లొకే ఽనల సారమ అనర్దకమ

థుఃఖమూలం పరాధీనం భృశమ అప్రియభాగి చ

21 జీవితే పరమం థుఃఖం జీవితే పరమొ జవరః

జీవితే వర్తమానస్య థవన్థ్వానామ ఆగమొ ధరువః

22 ఏకాత్మాపి హి ధర్మార్దౌ కామం చ న నిషేవతే

ఏతైశ చ విప్రయొగొ ఽపి థుఃఖం పరమకం మతమ

23 ఆహుః కే చిత పరం మొక్షం స చ నాస్తి కదం చన

అర్దప్రాప్తౌ చ నరకః కృత్స్న ఏవొపపథ్యతే

24 అర్దేప్సుతా పరం థుఃఖమ అర్దప్రాప్తౌ తతొ ఽధికమ

జాతస్నేహస్య చార్దేషు విప్రయొగే మహత్తరమ

25 న హి యొగం పరపశ్యామి యేన ముచ్యేయమ ఆపథః

పుత్రథారేణ వా సార్ధం పరాథ్రవేయామ అనామయమ

26 యతితం వై మయా పూర్వం యదా తవం వేత్ద బరాహ్మణి

యతః కషేమం తతొ గన్తుం తవయా తు మమ న శరుతమ

27 ఇహ జాతా వివృథ్ధాస్మి పితా చేహ మమేతి చ

ఉక్తవత్య అసి థుర్మేధే యాచ్యమానా మయాసకృత

28 సవర్గతొ హి పితా వృథ్ధస తదా మాతా చిరం తవ

బాన్ధవా భూతపూర్వాశ చ తత్ర వాసే తు కా రతిః

29 సొ ఽయం తే బన్ధుకామాయా అశృణ్వన్త్యా వచొ మమ

బన్ధుప్రణాశః సంప్రాప్తొ భృశం థుఃఖకరొ మమ

30 అద వా మథ వినాశొ ఽయం న హి శక్ష్యామి కం చన

పరిత్యక్తుమ అహం బన్ధుం సవయం జీవన నృశంసవత

31 సహధర్మచరీం థాన్తాం నిత్యం మాతృసమాం మమ

సఖాయం విహితాం థేవైర నిత్యం పరమికాం గతిమ

32 మాత్రా పిత్రా చ విహితాం సథా గార్హస్ద్య భాగినీమ

వరయిత్వా యదాన్యాయం మన్త్రవత పరిణీయ చ

33 కులీనాం శీలసంపన్నామ అపత్యజననీం మమ

తవామ అహం జీవితస్యార్దే సాధ్వీమ అనపకారిణీమ

పరిత్యక్తుం న శక్ష్యామి భార్యాం నిత్యమ అనువ్రతామ

34 కుత ఏవ పరిత్యక్తుం సుతాం శక్ష్యామ్య అహం సవహమ

బాలామ అప్రాప్తవయసమ అజాతవ్యఞ్జనాకృతిమ

35 భర్తుర అర్దాయ నిక్షిప్తాం నయాసం ధాత్రా మహాత్మనా

యస్యాం థౌహిత్రజాఁల లొకాన ఆశంసే పితృభిః సహ

సవయమ ఉత్పాథ్య తాం బాలాం కదమ ఉత్స్రష్టుమ ఉత్సహే

36 మన్యన్తే కే చిథ అధికం సనేహం పుత్రే పితుర నరాః

కన్యాయాం నైవ తు పునర మమ తుల్యావ ఉభౌ మతౌ

37 యస్మిఁల లొకాః పరసూతిశ చ సదితా నిత్యమ అదొ సుఖమ

అపాపాం తామ అహం బాలాం కదమ ఉత్స్రష్టుమ ఉత్సహే

38 ఆత్మానమ అపి చొత్సృజ్య తప్స్యే పరేతవశం గతః

తయక్తా హయ ఏతే మయా వయక్తం నేహ శక్ష్యన్తి జీవితుమ

39 ఏషాం చాన్యతమ తయాగొ నృశంసొ గర్హితొ బుధైః

ఆత్మత్యాగే కృతే చేమే మరిష్యన్తి మయా వినా

40 స కృచ్ఛ్రామ అహమ ఆపన్నొ న శక్తస తర్తుమ ఆపథమ

అహొ ధిక కాం గతిం తవ అథ్య గమిష్యామి సబాన్ధవః

సర్వైః సహ మృతం శరేయొ న తు మే జీవితుం కషమమ