ఆంధ్రకామందకము/షష్ఠాశ్వాసము
ఆంధ్రకామందకము
షష్ఠాశ్వాసము
| క. | శ్రీదశరథనృపనందన | 1 |
| వ. | అవధరింపుము. | 2 |
ఉత్సాహప్రశంసాప్రకరణము
| ఉ. | శ్రీరమణీయుఁడై నృపతిశేఖరుఁ డన్నిట బుద్ధిమంతుఁడై | 3 |
| క. | సమకొనుప్రయత్నమును స | 4 |
| ఉ. | జేగురుఱాలఁ గుందనముఁ జెందినమాడ్కి దధి న్మథించినన్ | 5 |
| క. | అల యుత్సాహము బుద్ధియుఁ | 6 |
| క. | జలములచేఁ బాలితమగు | 7 |
| మ. | ఇల నుత్సాహగుణంబునం బొదలి తా నెవ్వేళలన్ బుద్ధిచే | 8 |
| క. | అలయక వ్యసనములకుఁ గడుఁ | 9 |
| క. | జనపతి మతిఁ గలిగియు దా | 10 |
| మ. | ఘనమౌ కట్టియచేత నగ్ని బలియంగాఁ జేయుచందంబునన్ | 11 |
| మ. | తలఁపన్ సంపద నెల్ల ధూర్తయగు కాంతంబోలె భూజాని ని | 12 |
| క. | అందంద ధూర్తయై తగు | 13 |
| చ. | ధళధళమంచు మించులను దార్కొను సారకిరీటరత్నపం | 14 |
| క. | పసగల యుద్యోగముచే | 15 |
| చ. | చెనకినవైరిపైఁ జికిలిచేసిన భాసిలు పెద్దకత్తి దూ | 16 |
| ఉ. | ఉన్నతమై చెలంగు పద మొందఁ దలంచినయట్టివాఁడు దా | 17 |
| మ. | తనకంటెన్ బొడవైనయేనుఁగులమీఁదన్ విక్రమం బొప్పఁ జెం | 18 |
| క. | భయ మెడలిన పా మొరులకు | 19 |
| వ. | ఇది యుత్సాహప్రకరణం బింక స్వామ్యాదిసప్తాంగంబులకుఁ | 20 |
ప్రకృతికర్మప్రకరణము - రాజచర్య
| సీ. | విద్యలన్నియు లెస్స విని యర్థము లెఱింగి | |
| ఆ. | మాయ లెఱిఁగి పరుల మనసులు గనుగొని | 21 |
| సీ. | మంచివారికినెల్ల మంచివాఁ డగుటయు | |
| గీ. | మఱియు దళవాయు లధికార్లు మంత్రివరు ల | 22 |
| సీ. | అరసి యమాత్యాదు లై నట్టి సప్తాంగ | |
| గీ. | చేసినవి సేయనివి పరీక్షించి యుంట | 23 |
| సీ. | మధ్యమోదాసీనమానవేశుల మార్గ | |
| గీ. | నట్టి వన్నియుఁ జేకూర్చి యలరుటయును | 24 |
| సీ. | సకలజంతువుల హింసలు చేయకుండుట | |
| గీ. | దెలియఁదగినవి తెలియుట, తెలియఁదగని | 25 |
| సీ. | అరిఁగోర్ల నెపుడు న్యాయంబుగాఁ గొనుటయు | |
| గీ. | సకలకార్యంబులందును జతురుఁ డగుచుఁ | 26 |
| సీ. | నీతి మించఁగఁ జెందనిది చెందఁగోరుట | |
| గీ. | ధర్మ మెప్పుడు ధనముగా దాఁచికొనుట | 27 |
| వ. | అమాత్యప్రయోజనము. | 28 |
మంత్రిచర్య
| సీ. | ఆదాయములు గల్గు హరువుఁ గల్పించుట | |
| గీ. | మీఁదట ఫలంబు గలుగఁ దా మెలఁగి చెలఁగు | 29 |
| వ. | రాష్ట్ర ప్రయోజనము. | 30 |
రాష్ట్రచర్య
| క. | బలమును భండారము ధన | 31 |
| వ. | దుర్గప్రయోజనము. | 32 |
దుర్గచర్య
| సీ. | ఆపద తఱిఁ బ్రజ కాశ్రయం బగుటయు | |
| | నఖిలదేశంబులయందు నుండెడివార | |
| గీ. | గడిదొరలచేత మఱి పాలెగాండ్రచేతఁ | 33 |
| వ. | బలప్రయోజనము. | 34 |
బలచర్య
| సీ. | విమతులఁ జెండాడి విజయంబుఁ గనుటయు | |
| గీ. | టాదిగాఁ గల్గుచుండెడు నట్టి వెల్ల | 35 |
| వ. | మిత్రప్రయోజనము. | 36 |
సుహృచ్చర్య
| సీ. | పగవారలను మట్టుపడియుండఁ జేయుట | |
| గీ. | యాపదలయందు మిగుల సహాయుఁడగుట | 37 |
| వ. | వ్యసనములకు. | 38 |
ప్రకృతవ్యసనములు
| ఆ. | ఎందుచేత శుభము లెప్పుడు చెడిపోవు | 39 |
| క. | దైవంబును మానుషమును | 40 |
| క. | జలమును దెవులును మారియు | 41 |
| క. | పౌరుషమున శాంతులచే | 42 |
| వ. | రాజవ్యసనము. | 43 |
| క. | అతినిష్ఠురమగుమాటయు | 44 |
| గీ. | నిరత ముద్యోగవంతుఁడై నీతి నలరు | 45 |
| క. | అల ధర్మార్థంబుల నా | 46 |
| వ. | మంత్రివ్యసనము. | 47 |
| క. | అలసత జాడ్యము గర్వము | 48 |
| క. | తనమంత్రిజనము వ్యసనము | 49 |
| వ. | భండారవ్యసనము. | 50 |
| ఉ. | దూరమునందె యుండుటయు దొంగలచేఁ బడిపోవు టెంతయుం | 51 |
| క. | వసుధన్ భండారమునకు | 52 |
| క. | ధర భండారమె మూలము | 53 |
| వ. | రాష్ట్రవ్యసనము. | 54 |
| చ. | ఎలుకలు చిల్కలు న్మిడుత బెచ్చగువానలు వానలేమి దొం | |
| | కలు బసి చచ్చుటల్ దెవులు గ్రమ్ముట భూపతిచేతిభంగముల్ | 55 |
| గీ. | పాశుపాల్యంబు గృషియును బణ్య మనఁగ | 56 |
| వ. | దుర్గవ్యసనము. | 57 |
| క. | కసవును గట్టెలు దివసము | 58 |
| క. | ధర దుర్గమునకు వ్యసనము | 59 |
| వ. | బలవ్యసనంబులు. | 60 |
| వ. | మఱియు వ్యసనయుక్తంబులగు బలంబులు పరిక్షిప్తంబును, | |
| | మూలంబును, నభృతంబును, బరిశ్రాంతంబును, నవాగతంబును, | 61 |
పరిక్షిప్తాది బలలక్షణము
| సీ. | అరి చుట్టుముట్టిన నటుత్రోవఁగానక | |
| గీ. | గుఱ్ఱములు శూరులును మును గూలిపోవ | 62 |
| సీ. | అని సేయ నిట్టట్టు చనరాక యిఱుకున | |
| | దమమూఁకలోన నెంతయు శత్రులుండిన | |
| గీ. | నొక్కరిప్రదేశ మవ్వల నుండి చేర | 63 |
| సీ. | పిఱికిపంతంబునఁ బెగడెడుదళవాయి | |
| గీ. | నడరి మిత్రసహాయార్థ మనిపినట్టి | 64 |
| సీ. | అధిపులతోఁ బాసి యాధార మెడలిన | |
| | వెనుక శత్రులచేత వెతఁ జెందు దుష్పార్ష్ణి | |
| గీ. | ధాస్యసంప్రాప్తి చుట్టముల్ దనకు రాక | 65 |
| వ. | ఇంక వ్యసనంబులు పరిహరించి యనికిం బనికివచ్చు బలంబు | 66 |
బలవ్యసనపరిహారవిధానము
| సీ. | రిపులు మార్గము గట్ట నుపరుద్ధ మది పెర | |
| గీ. | నలసి యున్నఁ బరిశ్రాంత మనఁగ బరగు | 67 |
| సీ. | అడిగిన నీకున్న నాశచే వెతఁ జెందు | |
| గీ. | నధికమగునేర్పు లీరీతి నాత్మనెఱిఁగి | 68 |
| క. | బలముల వ్యసనము లీగతి | 69 |
| వ. | ఇంక మిత్రవ్యసనము. | 70 |
| క. | ఇల సప్తవ్యసనంబుల | 71 |
| క. | మిత్రుఁడు వ్యసనము నందిన | 72 |
| గీ. | ధరణి రాజ్యాంగముల యందుఁ దగులు నిట్టి | 73 |
| వ. | ఇట్లు రాజు మొదలుగాఁ బలుకంబడిన యంగంబులకుఁ | 74 |
సప్తవ్యసనవర్గప్రకరణము
| క. | నరపతి దా వ్యసనంబులఁ | 75 |
| క. | తనసచివుని ప్రజ దుర్గం | 76 |
| ఆ. | శాస్త్రదృష్టిలేని జననాయకుని నంధుఁ | 77 |
| క. | జనపతి యంధుం డగుచో | 78 |
| క. | కావున నమాత్యమతమున | 79 |
సప్తవ్యసనములు
| చ. | పలుకుల వెట్టి యర్థములు పారగవైచుట యెక్కు డాజ్ఞనాఁ | 80 |
| వ. | అది యెట్లనినను దత్ప్రకారంబు గ్రమంబున వివరించెద | 81 |
| క. | వెఱ పొసఁగి నిరర్థకమై | 82 |
| క. | కారణము లేకయే వా | 83 |
| క. | కఱగరి బలుకును గైదువ | 84 |
| క. | ఇల జనులకుఁ బరుసనగాఁ | 85 |
| క. | జగతిన్ దుర్జనసాధక | 86 |
| మ. | తెలియ న్వెక్కసమైన యాజ్ఞగల ధాత్రీపాలుఁ డెందుం బ్రజన్ | 87 |
| క. | ప్రజలను వారించిన భూ | 88 |
| క. | ఎంతటి యపరాధుల ప్రా | 89 |
| వ. | అర్ధదూషణము. | 90 |
| క. | చెఱుపంగఁ దగినవారలఁ | 91 |
| క. | కారణము లేక కోపము | 92 |
| వ. | మృగయావ్యసనము. | 93 |
| సీ. | వాహనం బెక్కుచో వచ్చిన బడలిక | |
| గీ. | కసవుచే ఱెల్లుచే వెండి యిసుకచేతఁ | 94 |
| క. | పుట్టల మిట్టల గుట్టల | 95 |
| వ. | మఱియును. | 96 |
| సీ. | కానల నదులను గట్టుల గుహలందుఁ | |
| గీ. | యాది యగుదోషములు వేఁటలందు నెపుడుఁ | 97 |
| చ. | ఎలుగులు సింగముల్ పులులు నేనుఁగులుం బెనుబాము లాదిగాఁ | 98 |
| వ. | వేఁటయందు షడ్గుణములు. | 99 |
| చ. | నిలుకడ గల్గులక్ష్యములు నిల్కడలేక చలించులక్ష్యముల్ | 100 |
| వ. | ఇట్లయ్యును. | 101 |
| క. | ఇలఁ బ్రాణహారకములై | 102 |
| వ. | అయినను మఱి యొక్కతెఱంగైన సాధన మొదలైన యుచిత | 103 |
| సీ. | వేఁటాడగా నిచ్చ విభునకుఁ గల్గెనా | |
| గీ. | యర్దయోజన పరిమితంబైన వెళపు | 104 |
| సీ. | కప్పుమబ్బుల యొప్పుఁ గప్పుచాయలు గల్గి | |
| | భృంగీరసంగీతభంగీతతులు గల్గి | |
| గీ. | చాల కోఁతులు లేక మొసళ్ళు లేక | 105 |
| సీ. | పోవఁగాఁ గొట్టిన పుట్టలు మిట్టలు | |
| గీ. | మిగుల వెడలుపు చదురమై మెఱయునట్టి | 106 |
| వ. | మఱియు నాటవికతతుల మనంబు లెఱుంగంజాలి తనకు నాప్తులుం | |
| | వానికి గోళ్ళును గోఱలును గొమ్మలునుం గొట్టించి యందు విడి | 107 |
| క. | ఇతరంబగు పని మఱువక | 108 |
| క. | జనపతి వేఁటాడగఁ ద | 109 |
| క. | అడవుల వేఁటాడంగాఁ | 110 |
| ఆ. | వేఁటయందు నిట్టి విధము మంచిది యని | 111 |
| వ. | జూదమునకు. | 112 |
| సీ. | ఎంత ధనంబైన నిసుమంతసేపులో | |
| | దబ్బఱ లాడుట ధర్మముల్ చెడుటయుఁ | |
| గీ. | జేటునకుఁ గారణంబులు చేకురుటయు | 113 |
| సీ. | కల యర్థములమీఁదఁ గాంక్షలు లేకుండు | |
| గీ. | దుర్బలత్వంబుచేఁ జాలఁ దూలుటయును | 114 |
| క. | మలమూత్రనిరోధంబులఁ | 115 |
| సీ. | నలుఁ డేల కోల్పడి కులకాంత నడవిలో | |
| గీ. | జూద మాడియె కాదె యీ జూదమెంత | 116 |
| క. | జూద మనర్థముఁ దెచ్చుం | 117 |
| వ. | స్త్రీవ్యసనానకు. | 118 |
| సీ. | కార్యకాలంబులు గడచిపోవుటయును | |
| ఆ. | లాదిగాఁగఁ గల్గునట్టి దోషము లెల్ల | 119 |
| క. | చెలువల మోములె చూచుట | 120 |
| వ. | పాపమునకు. | 121 |
| సీ. | తెలివి లేకుండుట పలుమాఱు బెగడులు | |
| గీ. | గడగడ వడంకుటయు జారిపడుట కడు న | 122 |
| క. | పానవ్యసనముఁ జెందిన | 123 |
| క. | భృగుసముఁడను యోగీశ్వరుఁ | 124 |
| క. | కులమును బలమును వేదం | 125 |
| క. | సిరిఁ దొలఁగఁజేయు వ్యసనము | 126 |
| క. | మగువల నెంతయుఁ దగిలినఁ | 127 |
| చ. | తలఁపఁగ మిక్కిలిన్ విషయతత్పరతన్ గలిగించు లెస్సగా | 128 |
| క. | వ్యసనములు గలుగు నరపతి | 129 |
| చ. | ఇదియిది దీనికిం దగి రహించు నటంచును గోర్కె మీఱఁగా | 130 |
| చ. | అనుపమదాన దానయుతహస్తిలసద్బలవాహచక్రపా | 131 |
| క. | దీప్తోత్సాహ మహోజ్జ్వల | 132 |
| కవిరాజవిరాజితము. | చటుల తురంగము సంక్రమణ క్రమసైన్య విరాజితసారనయో | 133 |
| గద్యము. | ఇది శ్రీమన్మదనగోపాలవరప్రసాదలబ్ధసారసారస్వత | 134 |
