అశ్వమేధ పర్వము - అధ్యాయము - 35

వ్యాస మహాభారతము (అశ్వమేధ పర్వము - అధ్యాయము - 35)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [అర్జున]
బరహ్మ యత పరమం వేథ్యం తన మే వయాఖ్యాతుమ అర్హసి
భవతొ హి పరసాథేన సూక్ష్మే మే రమతే మతిః
2 [వా]
అత్రాప్య ఉథాహరన్తీమమ ఇతిహాసం పురాతనమ
సంవాథం మొక్షసంయుక్తం శిష్యస్య గురుణా సహ
3 కశ చిథ బరాహ్మణమ ఆసీనమ ఆచార్యం సంశితవ్రతమ
శిష్యః పప్రచ్ఛ మేధావీ కింశ చిచ ఛరేయః పరంతప
4 భగవన్తం పరపన్నొ ఽహం నిఃశ్రేయసపరాయణః
యాచే తవాం శిరసా విప్ర యథ బరూయాం తథ విచక్ష్వ మే
5 తమ ఏవం వాథినం పార్ద శిష్యం గురుర ఉవాచ హ
కదయస్వ పరవక్ష్యామి యత్ర తే సంశయొ థవిజ
6 ఇత్య ఉక్తః స కురుశ్రేష్ఠ గురుణా గురువత్సలః
పరాఞ్జలిః పరిపప్రచ్ఛ యత తచ ఛృణు మహామతే
7 [షిస్య]
కుతశ చాహం కుతశ చ తవం తత సత్యం బరూహి యత పరమ
కుతొ జాతాని భూతాని సదావరాణి చరాణి చ
8 కేన జీవన్తి భూతాని తేషామ ఆయుః కిమ ఆత్మకమ
కిం సత్యం కిం తపొ విప్ర కే గుణాః సథ్భిర ఈరితాః
కే పన్దానః శివాః సన్తి కిం సుఖం కిం చ థుష్కృతమ
9 ఏతాన మే భగవన పరశ్నాన యాదాతద్యేన సత్తమ
వక్తుమ అర్హసి విప్రర్షే యదావథ ఇహ తత్త్వతః
10 [వా]
తస్మై సంప్రతిపన్నాయ యదావత పరిపృచ్ఛతే
శిష్యాయ గుణయుక్తాయ శాన్తాయ గురువర్తినే
ఛాయా భూతాయ థాన్తాయ యతయే బరహ్మచారిణే
11 తాన పరశ్నాన అబ్రవీత పార్త్ద మేధావీ స ధృతవ్రతః
గురుః కురు కులశ్రేష్ఠ సమ్యక సర్వాన అరింథమ
12 బరహ్మ పరొక్తమ ఇథం ధర్మమ ఋషిప్రవర సేవితమ
వేథ విథ్యా సమావాప్యం తత్త్వభూతార్ద భావనమ
13 భూతభవ్య భవిష్యాథి ధర్మకామార్ద నిశ్చయమ
సిథ్ధసంఘ పరిజ్ఞాతం పురాకల్పం సనాతనమ
14 పరవక్ష్యే ఽహం మహాప్రాజ్ఞ పథమ ఉత్తమమ అథ్య తే
బుథ్ధ్వా యథ ఇహ సంశిథ్ధా భవన్తీహ మనీషిణః
15 ఉపగమ్యర్షయః పూర్వం జిజ్ఞాసన్తః పరస్పరమ
బృహస్పతిభరథ్వాజౌ గౌతమొ భార్గవస తదా
16 వసిష్ఠః కాశ్యపశ చైవ విశ్వామిత్రొ ఽతరిర ఏవ చ
మార్గాన సర్వాన పరిక్రమ్య పరిశ్రాన్తాః సవకర్మభిః
17 ఋషిమ ఆఙ్గిరసం వృథ్ధం పురస్కృత్య తు తే థవిజాః
థథృశుర బరహ్మభవనే బరహ్మాణం వీతకల్మషమ
18 తం పరణమ్య మహాత్మానం సుఖాసీనం మహర్షయః
పప్రచ్ఛుర వినయొపేతా నిఃశ్రేయసమ ఇథం పరమ
19 కదం కర్మ కరియాత సాధు కదం ముచ్యేత కిల్బిషాత
కే నొ మార్గాః శివాశ చ సయుః కిం సత్యం కిం చ థుష్కృతమ
20 కేనొభౌ కర్మ పన్దానౌ మహత్త్వం కేన విన్థతి
పరలయం చాపవర్గం చ భూతానాం పరభవాప్యయౌ
21 ఇత్య ఉక్తః స మునిశ్రేష్ఠైర యథ ఆహ పరపితామహః
తత తే ఽహం సంప్రవక్ష్యామి శృణు శిష్యయదాగమమ
22 [బరహ్మా]
సత్యాథ భూతాని జాతాని సదావరాణి చరాణి చ
తపసా తాని జీవన్తి ఇతి తథ విత్తసు వరతాః
23 సవాం యొనిం పునర ఆగమ్య వర్తన్తే సవేన కర్మణా
సత్యం హి గుణసంయుక్తం నియతం పఞ్చ లక్షణమ
24 బరహ్మసత్యం తపః సత్యం సత్యం చైవ పరజాపతిః
సత్యాథ భూతాని జాతాని భూతం సత్యమ అయం మహత
25 తస్మాత సత్యాశ్రయా విప్రా నిత్యం యొగపరాయణాః
అతీతక్రొధసంతాపా నియతా ధర్మసేతవః
26 అన్యొన్యనియతాన వైథ్యాన ధర్మసేతు పరవర్తకాన
తాన అహం సంప్రవక్ష్యామి శాశ్వతాఁల లొకభావనాన
27 చాతుర్విథ్యం తదా వర్ణాంశ చతురశ చాశ్రమాన పృదక
ధర్మమ ఏకం చతుష్పాథం నిత్యమ ఆహుర మనీషిణః
28 పన్దానం వః పరవక్ష్యామి శివం కషేమకరం థవిజాః
నియతం బరహ్మ భావాయ యాతం పూర్వం మనీషిభిః
29 గథతస తం మమాథ్యేహ పన్దానం థుర్విథం పరమ
నిబొధత మహాభాగా నిఖిలేన పరం పరమ
30 బరహ్మ చారికమ ఏవాహుర ఆశ్రమం పరదమం పథమ
గార్హస్ద్యం తు థవితీయం సయాథ వానప్రస్దమ అతః పరమ
తతః పరం తు విజ్ఞేయమ అధ్యాత్మం పరమం పథమ
31 జయొతిర ఆకాశమ ఆథిత్యొ వాయుర ఇన్థ్రః పరజాపతిః
నొపైతి యావథ అధ్యాత్మం తావథ ఏతాన న పశ్యతి
తస్యొపాయం పరవక్ష్యామి పురస్తాత తం నిబొధత
32 ఫలమూలానిల భుజాం మునీనాం వసతాం వనే
వానప్రస్దం థవిజాతీనాం తరయాణామ ఉపథిశ్యతే
33 సర్వేషామ ఏవ వర్ణానాం గార్హస్ద్యం తథ విధీయతే
శరథ్ధా లక్షణమ ఇత్య ఏవం ధర్మం ధీరాః పరచక్షతే
34 ఇత్య ఏతే థేవ యానా వః పన్దానః పరికీర్తితాః
సథ్భిర అధ్యాసితా ధీరైః కర్మభిర ధర్మసేతవః
35 ఏతేషాం పృదగ అధ్యాస్తే యొ ధర్మం సంశితవ్రతః
కాలాత పశ్యతి భూతానాం సథైవ పరభవాప్యయౌ
36 అతస తత్త్వాని వక్ష్యామి యాదాతద్యేన హేతునా
విషయస్దాని సర్వాణివ వర్తమానాని భాగశః
37 మహాన ఆత్మా తదావ్యక్తమ అహం కారస తదైవ చ
ఇన్థ్రియాణి థశైకం చ మహాభూతాని పఞ్చ చ
38 విశేషాః పఞ్చ భూతానామ ఇత్య ఏషా వైథికీ శరుతిః
చతుర్వింశతిర ఏషా వస తత్త్వానాం సంప్రకీర్తితా
39 తత్త్వానామ అద యొ వేథ సర్వేషాం పరభవాప్యయౌ
స ధీరః సర్వభూతేషు న మొహమ అధిగచ్ఛతి
40 తత్త్వాని యొ వేథయతే యదాతదం; గుణాంశ చ సర్వాన అఖిలాశ చ థేవతాః
విధూతపాప్మా పరవిముచ్య బన్ధనం; స సర్వలొకాన అమలాన సమశ్నుతే