అశ్వమేధ పర్వము - అధ్యాయము - 20
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (అశ్వమేధ పర్వము - అధ్యాయము - 20) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [వా]
అత్రాప్య ఉథాహరన్తీమమ ఇతిహాసం పురాతనమ
థమ్పత్యొః పార్ద సంవాథమ అభయం నామ నామతః
2 బరాహ్మణీ బరాహ్మణం కం చిజ జఞానవిజ్ఞానపారగమ
థృష్ట్వా వివిక్త ఆసీనం భార్యా భర్తారమ అబ్రవీత
3 కం ను లొకం గమిష్యామి తవామ అహం పతిమ ఆశ్రితా
నయస్తకర్మాణమ ఆసీనం కీనాశమ అవిచక్షణమ
4 భార్యాః పతికృతాఁల లొకాన ఆప్నువన్తీతి నః శరుతమ
తవామ అహం పతిమ ఆసాథ్య కాం గమిష్యామి వై గతిమ
5 ఏవమ ఉక్తః స శాన్తాత్మా తామ ఉవాచ హసన్న ఇవ
సుభగే నాభ్యసూయామి వాక్యస్యాస్య తవానఘే
6 గరాహ్యం థృశ్యం చ శరావ్యం చ యథ ఇథం కర్మ విథ్యతే
ఏతథ ఏవ వయవస్యన్తి కర్మ కర్మేతి కర్మిణః
7 మొహమ ఏవ నియచ్ఛన్తి కర్మణా జఞానవర్జితాః
నైష్కర్మ్యం న చ లొకే ఽసమిన మౌర్తమ ఇత్య ఉపలభ్యతే
8 కర్మణా మనసా వాచా శుభం వా యథి వాశుభమ
జన్మాథి మూర్తి భేథానాం కర్మ భూతేషు వర్తతే
9 రక్షొభిర వధ్యమానేషు థృశ్యథ్రవ్యేషు కర్మసు
ఆత్మస్దమ ఆత్మనా తేన థృష్టమ ఆయతనం మయా
10 యత్ర తథ బరహ్మ నిర్థ్వంథ్వం యత్ర సొమః సహాగ్నినా
వయవాయం కురుతే నిత్యం ధీరొ భూతాని ధారయన
11 యత్ర బరహ్మాథయొ యుక్తాస తథ అక్షరమ ఉపాసతే
విథ్వాంసః సువ్రతా యత్ర శాన్తాత్మానొ జితేన్థ్రియాః
12 ఘరాణేన న తథ ఆఘ్రేయం న తథ ఆథ్యమ చ జిహ్వయా
సపర్శేన చ న తత సపృశ్యం మనసా తవ ఏవ గమ్యతే
13 చక్షుషా న విషహ్యం చ యత కిం చిచ ఛరవణాత పరమ
అగన్ధమ అరస సపర్శమ అరూపాశబ్థమ అవ్యయమ
14 యతః పరవర్తతే తన్త్రం యత్ర చ పరతితిష్ఠతి
పరాణొ ఽపానః సమానశ చ వయానశ చొథాన ఏవ చ
15 తత ఏవ పరవర్తన్తే తమ ఏవ పరవిశన్తి చ
సమానవ్యానయొర మధ్యే పరాణాపానౌ విచేరతుః
16 తస్మిన సుప్తే పరలీయేతే సమానొ వయాన ఏవ చ
అపాన పరాణయొర మధ్యే ఉథానొ వయాప్య తిష్ఠతి
తస్మాచ ఛయానం పురుషం పరాణాపానౌ న ముఞ్చతః
17 పరాణాన ఆయమ్యతే యేన తథ ఉథానం పరచక్షతే
తస్మాత తపొ వయవస్యన్తి తథ భవం బరహ్మవాథినః
18 తేషామ అన్యొన్యభక్షాణాం సర్వేషాం థేవ చారిణామ
అగ్నిర వైశ్వానరొ మధ్యే సప్తధా విహితొ ఽనతరా
19 ఘరాణం జిహ్వా చ చక్షుశ చ తవక చ శరొత్రం చ పఞ్చమమ
మనొ బుథ్ధిశ చ సప్తైతా జిహ్వా వైశ్వానరార్చిషః
20 ఘరేయం పేయం చ థృశ్యం చ సపృశ్యం శరవ్యం తదైవ చ
మన్తవ్యమ అద బొథ్ధవ్యం తాః సప్త సమిధొ మమ
21 ఘరాతా భక్షయితా థరష్టా సప్రష్టా శరొతా చ పఞ్చమః
మన్తా బొథ్ధా చ సప్తైతే భవన్తి పరమర్త్విజః
22 ఘరేయే పేయే చ థేశ్యే చ సపృశ్యే శరవ్యే తదైవ చ
హవీంష్య అగ్నిషు హొతారః సప్తధా సప్త సప్తసు
సమ్యక పరక్షిప్య విథ్వాంసొ జనయన్తి సవయొనిషు
23 పృదివీ వాయుర ఆకాశమ ఆపొ జయొతిశ చ పఞ్చమమ
మనొ బుథ్ధిశ చ సప్తైత యొనిర ఇత్య ఏవ శబ్థితాః
24 హవిర భూతా గుణాః సర్వే పరవిశన్త్య అగ్నిజం ముఖమ
అన్తర వాసమ ఉషిత్వా చ జాయన్తే సవాసు యొనిషు
తత్రైవ చ నిరుధ్యన్తే పరలయే భూతభావనే
25 తతః సంజాయతే గన్ధస తతః సంజాయతే రసః
తతః సంజాయతే రూపం తతః సపర్శొ ఽభిజాయతే
26 తతః సంజాయతే శబ్థః సంశయస తత్ర జాయతే
తతః సంజాయతే నిష్ఠా జన్మైతత సప్తధా విథుః
27 అనేనైవ పరకారేణ పరగృహీతం పురాతనైః
పూర్ణాహుతిభిర ఆపూర్ణాస తే ఽభిపూర్యన్తి తేజసా