అరణ్య పర్వము - అధ్యాయము - 30
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (అరణ్య పర్వము - అధ్యాయము - 30) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [య]
కరొధొ హన్తా మనుష్యాణాం కరొధొ భావయితా పునః
ఇతి విథ్ధి మహాప్రాజ్ఞే కరొధమూలౌ భవాభవౌ
2 యొ హి సంహరతే కరొధం భావస తస్య సుశొభనే
యః పునః పురుషః కరొధం నిత్యాం న సహతే శుభే
తస్యాభావాయ భవతి కరొధః పరమథారుణః
3 కరొధమూలొ వినాశొ హి పరజానామ ఇహ థృశ్యతే
తత కదం మాథృశః కరొధమ ఉత్సృజేల లొకనాశనమ
4 కరుథ్ధః పాపం నరః కుర్యాత కరుథ్ధొ హన్యాథ గురూన అపి
కరుథ్ధః పరుషయా వాచా శరేయసొ ఽపయ అవమన్యతే
5 వాచ్యావాచ్యే హి కుపితొ న పరజానాతి కర్హి చిత
నాకార్యమ అస్తి కరుథ్ధస్య నావాచ్యం విథ్యతే తదా
6 హింస్యాత కరొధాథ అవధ్యాంశ చ వధ్యాన సంపూజయేథ అపి
ఆత్మానమ అపి చ కరుథ్ధః పరేషయేథ యమసాథనమ
7 ఏతాన థొషాన పరపశ్యథ్భిర జితః కరొధొ మనీషిభిః
ఇచ్ఛథ్భిః పరమం శరేయ ఇహ చాముత్ర చొత్తమమ
8 తం కరొధం వర్జితం ధీరైః కదమ అస్మథ్విధశ చరేత
ఏతథ థరౌపథి సంధాయ న మే మన్యుః పరవర్ధతే
9 ఆత్మానం చ పరం చైవ తరాయతే మహతొ భయాత
కరుధ్యన్తమ అప్రతిక్రుధ్యన థవయొర ఏష చికిత్సకః
10 మూఢొ యథి కలిశ్యమానః కరుధ్యతే ఽశక్తిమాన నరః
బలీయసాం మనుష్యాణాం తయజత్య ఆత్మానమ అన్తతః
11 తస్యాత్మానం సంత్యజతొ లొకా నశ్యన్త్య అనాత్మనః
తస్మాథ థరౌపథ్య అశక్తస్య మన్యొర నియమనం సమృతమ
12 విథ్వాంస తదైవ యః శక్తః కలిశ్యమానొ న కుప్యతి
స నాశయిత్వా కలేష్టారం పరలొకే చ నన్థతి
13 తస్మాథ బలవతా చైవ థుర్బలేన చ నిత్యథా
కషన్తవ్యం పురుషేణాహుర ఆపత్స్వ అపి విజానతా
14 మన్యొర హి విజయం కృష్ణే పరశంసన్తీహ సాధవః
కషమావతొ జయొ నిత్యం సాధొర ఇహ సతాం మతమ
15 సత్యం చానృతతః శరేయొ నృశంసాచ చానృశంసతా
తమ ఏవం బహుథొషం తు కరొధం సాధు వివర్జితమ
మాథృశః పరసృజేత కస్మాత సుయొధన వధాథ అపి
16 తేజస్వీతి యమ ఆహుర వై పణ్డితా థీర్ఘథర్శినః
న కరొధొ ఽభయన్తరస తస్య భవతీతి వినిశ్చితమ
17 యస తు కరొధం సముత్పన్నం పరజ్ఞయా పరతిబాధతే
తేజస్వినం తం విథ్వాంసొ మన్యన్తే తత్త్వథర్శినః
18 కరుథ్ధొ హి కాయం సుశ్రొణి న యదావత పరపశ్యతి
న కార్యం న చ మర్యాథాం నరః కరుథ్ధొ ఽనుపశ్యతి
19 హన్త్య అవధ్యాన అపి కరుథ్ధొ గురూన రూక్షైస తుథత్య అపి
తస్మాత తేజసి కర్తవ్యే కరొధొ థూరాత పరతిష్ఠితః
20 థాక్ష్యం హయ అమర్షః శౌర్యం చ శీఘ్రత్వమ ఇతి తేజసః
గుణాః కరొధాభిభూతేన న శక్యాః పరాప్తుమ అఞ్జసా
21 కరొధం తయక్త్వా తు పురుషః సమ్యక తేజొ ఽభిపథ్యతే
కాలయుక్తం మహాప్రాజ్ఞే కరుథ్ధైస తేజః సుథుఃసహమ
22 కరొధస తవ అపణ్డితైః శశ్వత తేజ ఇత్య అభిధీయతే
రజస తల లొకనాశాయ విహితం మానుషాన పరతి
23 తస్మాచ ఛశ్వత తయజేత కరొధం పురుషః సమ్యగ ఆచరన
శరేయాన సవధర్మానపగొ న కరుథ్ధ ఇతి నిశ్చితమ
24 యథి సర్వమ అబుథ్ధీనామ అతిక్రాన్తమ అమేధసామ
అతిక్రమొ మథ్విధస్య కదం సవిత సయాథ అనిన్థితే
25 యథి న సయుర మనుష్యేషు కషమిణః పృదివీసమాః
న సయాత సంధిర మనుష్యాణాం కరొధమూలొ హి విగ్రహః
26 అభిషక్తొ హయ అభిషజేథ ఆహన్యాథ గురుణా హతః
ఏవం వినాశొ భూతానామ అధర్మః పరదితొ భవేత
27 ఆక్రుష్టః పురుషః సర్వః పరత్యాక్రొశేథ అనన్తరమ
పరతిహన్యాథ ధతశ చైవ తదా హింస్యాచ చ హింసితః
28 హన్యుర హి పితరః పుత్రాన పుత్రాశ చాపి తదా పితౄన
హన్యుశ చ పతయొ భార్యాః పతీన భార్యాస తదైవ చ
29 ఏవం సంకుపితే లొకే జన్మ కృష్ణే న విథ్యతే
పరజానాం సంధిమూలం హి జన్మ విథ్ధి శుభాననే
30 తాః కషీయేరన పరజాః సర్వాః కషిప్రం థరౌపథి తాథృశే
తస్మాన మన్యుర వినాశాయ పరజానామ అభవాయ చ
31 యస్మాత తు లొకే థృశ్యన్తే కషమిణః పృదివీసమాః
తస్మాజ జన్మ చ భూతానాం భవశ చ పరతిపథ్యతే
32 కషన్తవ్యం పురుషేణేహ సర్వాస్వ ఆపత్సు శొభనే
కషమా భవొ హి భూతానాం జన్మ చైవ పరకీర్తితమ
33 ఆక్రుష్టస తాడితః కరుథ్ధః కషమతే యొ బలీయసా
యశ చ నిత్యం జితక్రొధొ విథ్వాన ఉత్తమపూరుషః
34 పరభావవాన అపి నరస తస్య లొకాః సనాతనాః
కరొధనస తవ అల్పవిజ్ఞానః పరేత్య చేహ చ నశ్యతి
35 అత్రాప్య ఉథాహరన్తీమా గాదా నిత్యం కషమావతామ
గీతాః కషమావతా కృష్ణే కాశ్యపేన మహాత్మనా
36 కషమా ధర్మః కషమా యజ్ఞః కషమా వేథాః కషమా శరుతమ
యస తామ ఏవం విజానాతి స సర్వం కషన్తుమ అర్హతి
37 కషమా బరహ్మ కషమా సత్యం కషమా భూతం చ భావి చ
కషమా తపః కషమా శౌచం కషమయా చొథ్ధృతం జగత
38 అతి బరహ్మవిథాం లొకాన అతి చాపి తపస్వినామ
అతి యజ్ఞవిథాం చైవ కషమిణః పరాప్నువన్తి తాన
39 కషమా తేజస్వినాం తేజః కషమా బరహ్మ తపస్వినామ
కషమా సత్యం సత్యవతాం కషమా థానం కషమాయశః
40 తాం కషమామ ఈథృశీం కృష్ణే కదమ అస్మథ్విధస తయజేత
యస్యాం బరహ్మ చ సత్యం చ యజ్ఞా లొకాశ చ విష్ఠితాః
భుజ్యన్తే యజ్వనాం లొకాః కషమిణామ అపరే తదా
41 కషన్తవ్యమ ఏవ సతతం పురుషేణ విజానతా
యథా హి కషమతే సర్వం బరహ్మ సంపథ్యతే తథా
42 కషమావతామ అయం లొకః పరశ చైవ కషమావతామ
ఇహ సంమానమ ఋచ్ఛన్తి పరత్ర చ శుభాం గతిమ
43 యేషాం మన్యుర మనుష్యాణాం కషమయా నిహితస తథా
తేషాం పరతరే లొకాస తస్మాత కషాన్తిః పరా మతా
44 ఇతి గీతాః కాశ్యపేన గాదా నిత్యం కషమావతామ
శరుత్వా గాదాః కషమాయాస తవం తుష్య థరౌపథి మా కరుధః
45 పితామహః శాంతనవః శమం సంపూజయిష్యతి
ఆచార్యొ విథురః కషత్తా శమమ ఏవ వథిష్యతః
కృపశ చ సంజయశ చైవ శమమ ఏవ వథిష్యతః
46 సొమథత్తొ యుయుత్సుశ చ థరొణపుత్రస తదైవ చ
పితామహశ చ నొ వయాసః శమం వథతి నిత్యశః
47 ఏతైర హి రాజా నియతం చొథ్యమానం శమం పరతి
రాజ్యం థాతేతి మే బుథ్ధిర న చేల లొభాన నశిష్యతి
48 కాలొ ఽయం థారుణః పరాప్తొ భరతానామ అభూతయే
నిశ్చితం మే సథైవైతత పురస్తాథ అపి భామిని
49 సుయొధనొ నార్హతీతి కషమామ ఏవం న విన్థతి
అర్హస తస్యాహమ ఇత్య ఏవ తస్మాన మాం విన్థతే కషమా
50 ఏతథ ఆత్మవతాం వృత్తమ ఏష ధర్మః సనాతనః
కషమా చైవానృశంస్యం చ తత కర్తాస్మ్య అహమ అఞ్జసా