అరణ్య పర్వము - అధ్యాయము - 282

వ్యాస మహాభారతము (అరణ్య పర్వము - అధ్యాయము - 282)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [మార్క]
ఏతస్మిన్న ఏవ కాలే తు థయుమత్సేనొ మహావనే
లబ్ధచక్షుః పరసన్నాత్మా థృష్ట్యా సర్వం థథర్శ హ
2 స సర్వాన ఆశ్రమాన గత్వా శైబ్యయా సహ భార్యయా
పుత్ర హేతొః పరామ ఆర్తిం జగామ మనుజర్షభ
3 తావ ఆశ్రమాన నథీశ చైవ వనాని చ సరాంసి చ
తాంస తాన థేశాన విచిన్వన్తౌ థమ్పతీ పరిజగ్మతుః
4 శరుత్వా శబ్థం తు యత కిం చిథ ఉన్ముఖౌ సుత శఙ్కయా
సావిత్రీ సహితొ ఽభయేతి సత్యవాన ఇత్య అధావతామ
5 భిన్నైశ చ పరుషైః పాథైః సవ్రణైః శొణితౌక్షితైః
కుశకణ్టకవిథ్ధాఙ్గావ ఉన్మత్తావ ఇవ ధావతః
6 తతొ ఽభిసృత్య తైర విప్రైః సర్వైర ఆశ్రమవాసిభిః
పరివార్య సమాశ్వాస్య సమానీతౌ సవమ ఆశ్రమమ
7 తత్ర భార్యా సహాయః స వృతొ వృథ్ధైర తపొధనైః
ఆశ్వాసితొ విచిత్రార్దైః పూర్వరాజ్ఞాం కదాశ్రయైః
8 తతస తౌ పునర ఆశ్వస్తౌ వృథ్ధౌ పుత్ర థిథృక్షయా
బాల్యే వృత్తాని పుత్రస్య సమరన్తౌ భృశథుఃఖితౌ
9 పునర ఉక్త్వా చ కరుణాం వాచం తౌ శొకకర్శితౌ
హా పుత్ర హా సాధ్వి వధూః కవాసి కవాసీత్య అరొథతామ
10 [సువర్చస]
యదాస్య భార్యా సావిత్రీ తపసా చ థమేన చ
ఆచారేణ చ సంయుక్తా తదా జీవతి సత్యవాన
11 [గౌతమ]
వేథాః సాఙ్గా మయాధీతాస తపొ మే సంచితం మహత
కౌమారం బరహ్మచర్యం మే గురవొ ఽగనిశ చ తొషితాః
12 సమాహితేన చీర్ణాని సర్వాణ్య ఏవ వరతాని మే
వాయుభక్షొపవాసశ చ కుశలాని చ యాని మే
13 అనేన తపసా వేథ్మి సర్వం పరిచికీర్షితమ
సత్యమ ఏతన నిబొధ తవం ధరియతే సత్యవాన ఇతి
14 [షిస్య]
ఉపాధ్యాయస్య మే వక్త్రాథ యదా వాక్యం వినిఃసృతమ
నైతజ జాతు భవేన మిద్యా తదా జీవతి సత్యవాన
15 [రసయహ]
యదాస్య భార్యా సావిత్రీ సర్వైర ఏవ సులక్షణైః
అవైధవ్య కరైర యుక్తా తదా జీవతి సత్యవాన
16 [భారథ్వాజ]
యదాస్య భార్యా సావిత్రీ తపసా చ థమేన చ
ఆచారేణ చ సంయుక్తా తదా జీవతి సత్యవాన
17 [థాల్భ్య]
యదాథృష్టిః పరవృత్తా తే సావిత్ర్యాశ చ యదా వరతమ
గతాహారమ అకృత్వా చ తదా జీవతి సత్యవాన
18 [మాణ్డవ్య]
యదా వథన్తి శాన్తాయాం థిశి వై మృగపక్షిణః
పార్దివీ చ పరవృత్తిస తే తదా జీవతి సత్యవాన
19 [ధౌమ్య]
సర్వైర గుణైర ఉపేతస తే యదా పుత్రొ జనప్రియః
థీర్ఘాయుర లక్షణొపేతస తదా జీవతి సత్యవాన
20 [మార్క]
ఏవమ ఆశ్వాసితస తైస తు సత్యవాగ్భిస తపస్విభిః
తాంస తాన విగణయన్న అర్దాన అవస్దిత ఇవాభవత
21 తతొ ముహూర్తాత సావిత్రీ భర్త్రా సత్యవతా సహ
ఆజగామాశ్రమం రాత్రౌ పరహృష్టా పరవివేశ హ
22 [బరాహ్మణాహ]
పుత్రేణ సంగతం తవాథ్య చక్షుర మన్తం నిరీక్ష్య చ
సర్వే వయం వై పృచ్ఛామొ వృథ్ధిం తే పృదివీపతే
23 సమాగమేన పుత్రస్య సావిత్ర్యా థర్శనేన చ
చక్షుషొ చాత్మనొ లాభాత తరిభిర థిష్ట్యా వివర్ధసే
24 సర్వైర అస్మాభిర ఉక్తం యత తదా తన నాత్ర సంశయః
భూయొ భూయొ చ వృత్దిస తే కషిప్రమ ఏవ భవిష్యతి
25 [మార్క]
తతొ ఽగనిం తత్ర సంజ్వాల్య థవిజాస తే సర్వ ఏవ హి
ఉపాసాం చక్రిరే పార్ద థయుమత్సేనం మహీపతిమ
26 శైబ్యా చ సత్యవాంశ చైవ సావిత్రీ చైకతః సదితాః
సర్వైస తైర అభ్యనుజ్ఞాతా విశొకాః సముపావిశన
27 తతొ రాజ్ఞా సహాసీనాః సర్వే తే వనవాసినః
జాతకౌతూహలాః పార్ద పప్రచ్ఛుర నృపతేః సుతమ
28 పరాగ ఏవ నాగతం కస్మాత సభార్యేణ తవయా విభొ
విరాత్రే చాగతం కస్మాత కొ ఽనుబన్ధశ చ తే ఽభవత
29 సంతాపితః పితా మాతా వయం చైవ నృపాత్మజ
నాకస్మాథ ఇతి జానీమస తత సర్వం వక్తుమ అర్హసి
30 [సత్యవాన]
పిత్రాహమ అభ్యనుజ్ఞాతః సావిత్రీ సహితొ గతః
అద మే ఽభూచ ఛిరొథుఃఖం వనే కాష్ఠాని భిన్థతః
31 సుప్తశ చాహం వేథనయా చిరమ ఇత్య ఉపలక్షయే
తావత కాలం చ న మయా సుప్త పూర్వం కథా చన
32 సర్వేషామ ఏవ భవతాం సంతాపొ మా భవేథ ఇతి
అతొ విరాత్రాగమనం నాన్యథ అస్తీహ కారణమ
33 [గౌతమ]
అకస్మాచ చక్షుర అః పరాప్తిర థయుమత్సేనస్య తే పితుః
నాస్య తవం కారణం వేత్ద సావిత్రీ వక్తుమ అర్హతి
34 శరొతుమ ఇచ్ఛామి సావిత్రి తవం హి వేత్ద పరావరమ
తవాం హి జానామి సావిత్రి సావిత్రీమ ఇవ తేజసా
35 తవమ అత్ర హేతుం జానీషే తస్మాత సత్యం నిరుచ్యతామ
రహస్యం యథి తే నాస్తి కిం చిథ అత్ర వథస్వ నః
36 [సావిత్రీ]
ఏవమ ఏతథ యదా వేత్ద సంకల్పొ నాన్యదా హి వః
న చ కిం చిథ రహస్యం మే శరూయతాం తద్యమ అత్ర యత
37 మృత్యుర మే భర్తుర ఆఖ్యాతొ నారథేన మహాత్మనా
స చాథ్య థివసః పరాప్తస తతొ నైనం జహామ్య అహమ
38 సుప్తం చైనం యమః సాక్షాథ ఉపాగచ్ఛత సకింకరః
స ఏనమ అనయథ బథ్ధ్వా థిశం పితృనిషేవితామ
39 అస్తౌషం తమ అహం థేవం సత్యేన వచసా విభుమ
పఞ్చ వై తేన మే థత్తా వరాః శృణుత తాన మమ
40 చక్షుర ఈ చ సవరాజ్యం చ థవౌ వరౌ శవశురస్య మే
లబ్ధం పితుః పుత్రశతం పుత్రాణామ ఆత్మనః శతమ
41 చతుర్వర్ష శతాయుర మే భర్తా లబ్ధశ చ సత్యవాన
భర్తుర హి జీవితార్దం తు మయా చీర్ణం సదిరం వరతమ
42 ఏతత సత్యం మయాఖ్యాతం కారణం విస్తరేణ వః
యదావృత్తం సుఖొథర్కమ ఇథం థుఃఖం మహన మమ
43 [రసయహ]
నిమజ్జమానం వయసనైర అభిథ్రుతం; కులం నరేన్థ్రస్య తమొ మయే హరథే
తవయా సుశీలే ధృతధర్మపుణ్యయా; సముథ్ధృతం సాధ్వి పునః కులీనయా
44 [మార్క]
తదా పరశస్య హయ అభిపూజ్య చైవ తే; వరస్త్రియం తామ ఋషయః సమాగతాః
నరేన్థ్రమ ఆమన్థ్ర్య సపుత్రమ అఞ్జసా; శివేన జగ్ముర ముథితాః సవమ ఆలయమ