అరణ్య పర్వము - అధ్యాయము - 266
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (అరణ్య పర్వము - అధ్యాయము - 266) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [మార్క]
రాఘవస తు ససౌమిత్రిః సుగ్రీవేణాభిపాలితః
వసన మాల్యవతః పృష్ఠే థథర్శ విమలం నభః
2 స థృష్ట్వా విమలే వయొమ్ని నిర్మలం శశలక్షణమ
గరహనక్షత్రతారాభిర అనుయాతమ అమిత్రహా
3 కుముథొత్పల పథ్మానాం గన్ధమ ఆథాయ వాయునా
మహీధరస్దః శీతేన సహసా పరతిబొధిద
4 పరభాతే లక్ష్మణం వీరమ అభ్యభాషత థుర్మనాః
సీతాం సంస్మృత్య ధర్మాత్మా రుథ్ధాం రాక్షస వేశ్మని
5 గచ్ఛ లక్ష్మణ జానీహి కిష్కిన్ధాయాం కపీశ్వరమ
పరమత్తం గరామ్యధర్మేషు కేతఘ్నం సవార్దపణ్డితమ
6 యొ ఽసౌ కులాధమొ మూఢొ మయా రాజ్యే ఽభిషేచితః
సర్వవానరగొపుచ్ఛా యమ ఋక్షాశ చ భజన్తి వై
7 యథర్దం నిహతొ వాలీ మయా రఘుకులొథ్వహ
తవయా సహ మహాబాహొ కిష్కిన్ధొపవనే తథా
8 కృతఘ్నం తమ అహం మన్యే వానరాపసథం భువి
యొ మామ ఏవంగతొ మూఢొ న జానీతే ఽథయ లక్ష్మణ
9 అసౌ మన్యే న జానీతే సమయప్రతిపాథనమ
కృతొపకారం మాం నూనమ అవమన్యాల్పయా ధియా
10 యథి తావథ అనుథ్యుక్తః శేతే కామసుఖాత్మకః
నేతవ్యొ వాలిమార్గేణ సర్వభూతగతిం తవయా
11 అదాపి ఘటతే ఽసమాకమ అర్దే వానరపుంగవః
తమ ఆథాయైహి కాకుత్స్ద తవరావాన భవ మాచిరమ
12 ఇత్య ఉక్తొ లక్ష్మణొ భరాత్రా గురువాక్యహితే రతః
పరతస్దే రుచిరం గృహ్య సమార్గణ గుణం ధనుః
కిష్కిన్ధా థవారమ ఆసాథ్య పరవివేశానివారితః
13 సక్రొధ ఇతి తం మత్వా రాజా పరత్యుథ్యయౌ హరిః
తం సథారొ వినీతాత్మా సుగ్రీవః పలవగాధిపః
పూజయా పరతిజగ్రాహ పరీయమాణస తథ అర్హయా
14 తమ అబ్రవీథ రామవచొ సౌమిత్రిర అకుతొభయః
స తత సర్వమ అశేషేణ శరుత్వా పరహ్వః కృతాఞ్జలిః
15 సభృత్యథారొ రాజేన్థ్ర సుగ్రీవొ వానరాధిపః
ఇథమ ఆహ వచొ పరీతొ లక్ష్మణం నరకుఞ్జరమ
16 నాస్మి లక్ష్మణ థుర్మేధా న కృతఘ్నొ న నిర్ఘృణః
శరూయతాం యః పరయత్నొ మే సీతా పర్యేషణే కృతః
17 థిశః పరస్దాపితాః సర్వే వినీతా హరయొ మయా
సర్వేషాం చ కృతః కాలొ మాసేనాగమనం పునః
18 యైర ఇయం సవనా సాథ్రిః సపురా సాగరామ్బరా
విచేతవ్యా మహీ వీర సగ్రామ నగరాకరా
19 స మాసః పఞ్చరాత్రేణ పూర్ణొ భవితుమ అర్హతి
తతః శరొష్యసి రామేణ సహితః సుమహత పరియమ
20 ఇత్య ఉక్తొ లక్ష్మణస తేన వానరేన్థ్రేణ ధీమతా
తయక్త్వా రొషమ అథీనాత్మా సుగ్రీవం పరత్యపూజయత
21 స రామం సహ సుగ్రీవొ మాల్యవత పృష్ఠమ ఆస్దితమ
అభిగమ్యొథయం తస్య కార్యస్య పరత్యవేథయత
22 ఇత్య ఏవం వానరేన్థ్రాస తే సమాజగ్ముః సహస్రశః
థిశస తిస్రొ విచిత్యాద న తు యే థక్షిణాం గతాః
23 ఆచఖ్యుస తే తు రామాయ మహీం సాగరమేఖలామ
విచితాం న తు వైథేహ్యా థర్శనం రావణస్య వా
24 గతాస తు థక్షిణామ ఆశాం యే వై వానరపుంగవాః
ఆశావాంస తేషు కాకుత్స్దః పరానాన ఆర్తొ ఽపయ అధారయత
25 థవిమాసొపరమే కాలే వయతీతే పలవగాస తతః
సుగ్రీవమ అభిగమ్యేథం తవరితా వాక్యమ అబ్రువన
26 రక్షితం వాలినా యత తత సఫీతం మధువనం మహత
తవయా చ పలవగశ్రేష్ఠ తథ భుఙ్క్తే పవనాత్మజః
27 వాలిపుత్రొ ఽఙగథశ చైవ యే చాన్యే పలవగర్షభాః
విచేతుం థక్షిణామ ఆశాం రాజన పరస్దాపితాస తవయా
28 తేషాం తం పరణయం శరుత్వా మేనే స కృతకృత్యతామ
కృతార్దానాం హి భృత్యానామ ఏతథ భవతి చేష్టితమ
29 స తథ రామాయ మేధావీ శశంస పలవగర్షభః
రామశ చాప్య అనుమానేన మేనే థృష్టాం తు మైదిలీమ
30 హనూమత్ప్రముఖాశ చాపి విశ్రాన్తాస తే పలవంగమాః
అభిజగ్ముర హరీన్థ్రం తం రామలక్ష్మణసంనిధౌ
31 గతిం చ ముఖవర్ణం చ థృష్ట్వా రామొ హనూమతః
అగమత పరత్యయం భూయొ థృష్టా సీతేతి భారత
32 హనూమత్ప్రముఖాస తే తు వానరాః పూర్ణమానసాః
పరణేముర విధివథ రామం సుగ్రీవం లక్ష్మణం తదా
33 తాన ఉవాచాగతాన రామః పరగృహ్య సశరం ధనుః
అపి మాం జీవయిష్యధ్వమ అపి వః కృతకృత్యతా
34 అపి రాజ్యమ అయొధ్యాయాం కారయిష్యామ్య అహం పునః
నిహత్య సమరే శత్రూన ఆహృత్య జనకాత్మజామ
35 అమొక్షయిత్వా వైథేహీమ అహత్వా చ రిపూన రణే
హృతథారొ ఽవధూతశ చ నాహం జీవితుమ ఉత్సహే
36 ఇత్య ఉక్తవచనం రామం పరత్యువాచానిలాత్మజః
పరియమ ఆఖ్యామి తే రామ థృష్టా సా జానకీ మయా
37 విచిత్య థక్షిణామ ఆశాం సపర్వతవనాకరామ
శరాన్తాః కాలే వయతీతే సమ థృష్టవన్తొ మహాగుహామ
38 పరవిశామొ వయం తాం తు బహుయొజనమ ఆయతామ
అన్ధకారాం సువిపినాం గహనాం కీట సేవితామ
39 గత్వా సుమహథ అధ్వానమ ఆథిత్యస్య పరభాం తతః
థృష్టవన్తః సమ తత్రైవ భవనం థివ్యమ అన్తరా
40 మయస్య కిల థైత్యస్య తథాసీథ వేశ్మ రాఘవ
తత్ర పరభావతీ నామ తపొ ఽతప్యత తాపసీ
41 తయా థత్తాని భొజ్యాని పానాని వివిధాని చ
భుక్త్వా లబ్ధబలాః సన్తస తయొక్తేన పదా తతః
42 నిర్యాయ తస్మాథ ఉథ్థేశాత పశ్యామొ లవణామ్భసః
సమీపే సహ్యమలయౌ థర్థురం చ మహాగిరిమ
43 తతొ మలయమ ఆరుహ్య పశ్యన్తొ వరుణాలయమ
విషణ్ణా వయదితాః ఖిన్నా నిరాశా జీవితే భృశమ
44 అనేకశతవిస్తీర్ణం యొజనానాం మహొథధిమ
తిమినక్ర ఝషావాసం చిన్తయన్తః సుథుఃఖితాః
45 తత్రానశన సంకల్పం కృత్వాసీనా వయం తథా
తతః కదాన్తే గృధ్రస్య జటాయొర అభవత కదా
46 తతః పర్వతశృఙ్గాభం ఘొరరూపం భయావహమ
పక్షిణం థృష్టవన్తః సమ వైనతేయమ ఇవాపరమ
47 సొ ఽసమాన అతర్కయథ భొక్తుమ అదాభ్యేత్య వచొ ఽబరవీత
భొః క ఏష మమ భరాతుర జటాయొః కురుతే కదామ
48 సంపాతిర నామ తస్యాహం జయేష్ఠొ భరాతా ఖగాధిపః
అన్యొన్యస్పర్ధయారూఢావ ఆవామ ఆథిత్యసంసథమ
49 తతొ థగ్ధావ ఇమౌ పక్షౌ న థగ్ధౌ తు జటాయుషః
తథా మే చిరథృష్టః స భరాతా గృధ్రపతిః పరియః
నిర్థగ్ధపక్షః పతితొ హయ అహమ అస్మిన మహాగిరౌ
50 తస్యైవం వథతొ ఽసమాభిర హతొ భరాతా నివేథితః
వయసనం భవతశ చేథం సంక్షేపాథ వై నివేథితమ
51 స సంపాతిస తథా రాజఞ శరుత్వా సుమహథ అప్రియమ
విషణ్ణచేతాః పప్రచ్ఛ పునర అస్మాన అరింథమ
52 కః స రామః కదం సీతా జటాయుశ చ కదం హతః
ఇచ్ఛామి సర్వమ ఏవైతచ ఛరొతుం పలవగసత్తమాః
53 తస్యాహం సర్వమ ఏవైతం భవతొ వయసనాగమమ
పరాయొపవేశనే చైవ హేతుం విస్తరతొ ఽబరువమ
54 సొ ఽసమాన ఉత్దాపయామ ఆస వాక్యేనానేన పక్షిరాజ
రావణొ విథితొ మహ్యం లఙ్కా చాస్య మహాపురీ
55 థృష్టా పారే సముథ్రస్య తరికూటగిరికన్థరే
భవిత్రీ తత్ర వైథేహీ న మే ఽసత్య అత్ర విచారణా
56 ఇతి తస్య వచొ శరుత్వా వయమ ఉత్దాయ సత్వరాః
సాగరప్లవనే మన్త్రం మన్త్రయామః పరంతప
57 నాధ్యవస్యథ యథా కశ చిత సాగరస్య విలఙ్ఘనే
తతః పితరమ ఆవిశ్య పుప్లువే ఽహం మహార్ణవమ
శతయొజనవిస్తీర్ణం నిహత్య జలరాక్షసీమ
58 తత్ర సీతా మయా థృష్టా రావణాన్తఃపురే సతీ
ఉపవాసతపః శీలా భర్తృథర్శనలాలసా
జటిలా మలథిగ్ధాఙ్గీ కృశా థీనా తపస్వినీ
59 నిమిత్తైస తామ అహం సీతామ ఉపలభ్య పృదగ్విధైః
ఉపసృత్యాబ్రువం చార్యామ అభిగమ్య రహొగతామ
60 సీతే రామస్య థూతొ ఽహం వానరొ మారుతాత్మజః
తవథ్థర్శనమ అభిప్రేప్సుర ఇహ పరాప్తొ విహాయసా
61 రాజపుత్రౌ కుశలినౌ భరాతరౌ రామలక్ష్మణౌ
సర్వశాఖా మృగేన్థ్రేణ సుగ్రీవేణాభిపాలితౌ
62 కుశలం తవాబ్రవీథ రామః సీతే సౌమిత్రిణా సహ
సఖిభావాచ చ సుగ్రీవః కుశలం తవానుపృచ్ఛతి
63 కషిప్రమ ఏష్యతి తే భర్తా సర్వశాకా మృగైః సహ
పరత్యయం కురు మే థేవి వానరొ ఽసమి న రాక్షసః
64 ముహూర్తమ ఇవ చ ధయాత్వా సీతా మాం పరత్యువాచ హ
అవైమి తవాం హనూమన్తమ అవిన్ధ్య వచనాథ అహమ
65 అవిన్ధ్యొ హి మహాబాహొ రాక్షసొ వృథ్ధసంమతః
కదితస తేన సుగ్రీవస తవథ్విధైః సచివైర వృతః
66 గమ్యతామ ఇతి చొక్త్వా మాం సీతా పరాథాథ ఇమం మణిమ
ధారితా యేన వైథేహీ కాలమ ఏతమ అనిన్థితా
67 పరత్యయార్దం కదాం చేమాం కదయామ ఆస జానకీ
కషిప్రామ ఇషీకాం కాకస్య చిత్రకూటే మహాగిరౌ
భవతా పురుషవ్యాఘ్ర పరత్యభిజ్ఞాన కారణాత
68 శరావయిత్వా తథాత్మానం తతొ థగ్ధ్వా చ తాం పురీమ
సంప్రాప్త ఇతి తం రామః పరియవాథినమ అర్చయత