అరణ్య పర్వము - అధ్యాయము - 1

వ్యాస మహాభారతము (అరణ్య పర్వము - అధ్యాయము - 1)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [జ]
ఏవం థయూతజితాః పార్దాః కొపితాశ చ థురాత్మభిః
ధార్తరాష్ట్రైః సహామాత్యైర నికృత్యా థవిజసత్తమ
2 శరావితాః పరుషా వాచః సృజథ్భిర వైరమ ఉత్తమమ
కిమ అకుర్వన్త కౌరవ్యా మమ పూర్వపితామహాః
3 కదం చైశ్వర్యవిభ్రష్టాః సహసా థుఃఖమ ఏయుషః
వనే విజహ్రిరే పార్దాః శక్ర పరతిమతేజసః
4 కే చైనాన అన్వవర్తన్త పరాప్తాన వయసనమ ఉత్తమమ
కిమాహారాః కిమాచారాః కవ చ వాసొ మహాత్మనామ
5 కదం థవాథశ వర్షాణి వనే తేషాం మహాత్మనామ
వయతీయుర బరాహ్మణశ్రేష్ఠ శూరాణామ అరిఘాతినామ
6 కదం చ రాజపుత్రీ సా పరవరా సర్వయొషితామ
పతివ్రతా మహాభాగా సతతం సత్యవాథినీ
వనవాసమ అథుఃఖార్హా థారుణం పరత్యపథ్యత
7 ఏతథ ఆచక్ష్వ మే సర్వం విస్తరేణ తపొధన
శరొతుమ ఇచ్ఛామి చరితం భూరి థరవిణ తేజసామ
కద్యమానం తవయా విప్ర పరం కౌతూహలం హి మే
8 [వ]
ఏవం థయూతజితాః పార్దాః కొపితాశ చ థురాత్మభిః
ధార్తరాష్ట్రైః సహామాత్యైర నిర్యయుర గజసాహ్వయాత
9 వర్ధమానపురథ్వారేణాహినిష్క్రమ్య తే తథా
ఉథఙ్ముఖః శస్త్రభృతః పరయయుః సహ కృష్ణయా
10 ఇన్థ్రసేనాథయశ చైనాన భృత్యాః పరిచతుర్థశ
రదైర అనుయయుః శీఘ్రైః సత్రియ ఆథాయ సర్వశః
11 వరజతస తాన విథిత్వా తు పౌరాః శొకాభిపీడితాః
గర్హయన్తొ ఽసకృథ భీష్మ విథుర థరొణ గౌతమాన
ఊచుర విగతసంత్రాసాః సమాగమ్య పరస్పరమ
12 నేథమ అస్తి కులం సర్వం న వయం న చ నొ గృహాః
యత్ర థుర్యొధనః పాపః సౌబలేయేన పాలితాః
కర్ణ థుఃఖాసనాభ్యాం చ రాజ్యమ ఏతచ చికీర్షతి
13 నొ చేత కులం న చాచారొ న ధర్మొ ఽరదః కుతః సుఖమ
యత్ర పాపసహాయొ ఽయం పాపొ రాజ్యం బుభూషతే
14 థుర్యొధనొ గురు థవేషీ తయక్తాచార సుహృజ్జనః
అర్దలుబ్ధొ ఽభిమానీ చ నీచః పరకృతినిర్ఘృణః
15 నేయమ అస్తి మహీకృత్స్నా యత్ర థుర్యొధనొ నృపః
సాధు గచ్ఛామహే సర్వే యత్ర గచ్ఛన్తి పాణ్డవాః
16 సానుక్రొశొ మహాత్మానొ విజితేన్థ్రియ శత్రవః
హరీమన్తః కీర్తిమన్తశ చ ధర్మాచార పరాయణాః
17 ఏవమ ఉక్త్వానుజగ్ముస తాన పాణ్డవాంస తే సమేత్య చ
ఊచుః పరాఞ్జలయః సర్వే తాన కున్తీ మాథ్రినన్థనాన
18 కవ గమిష్యద భథ్రం వస తయక్త్వాస్మాన థుఃఖభాగినః
వయమ అప్య అనుయాస్యామొ యత్ర యూయం గమిష్యద
19 అధర్మేణ జితాఞ శరుత్వా యుష్మాంస తయక్తఘృషైః పరైః
ఉథ్విగ్నాః సమ భృశం సర్వే నాస్మాన హాతుమ ఇహార్హద
20 భక్తానురక్తాః సుహృథః సథా పరియహితే రతాన
కురాజాధిష్ఠితే రాజ్యే న వినశ్యేమ సర్వశః
21 శరూయతాం చాభిధాస్యామొ గుణథొషాన నరర్షభాః
శుభాశుభాధివాసేన సంసర్గం కురుతే యదా
22 వస్త్రమ ఆపస తిలాన భూమిం గన్ధొ వాసయతే యదా
పుష్పాణామ అధివాసేన తదా సంసర్గజా గుణాః
23 మొహజాలస్య యొనిర హి మూఢైర ఏవ సమాగమః
అహన్య అహని ధర్మస్య యొనిః సాధు సమాగమః
24 తస్మాత పరాజ్ఞైశ చ వృథ్ధైశ చ సుస్వభావైస తపస్విభిః
సథ్భిశ చ సహ సంసర్గః కార్యః శమ పరాయణైః
25 యేషాం తరీణ్య అవథాతాని యొనిర విధ్యా చ కర్మ చ
తాన సేవేత తైః సమాస్యా హి శాస్త్రేభ్యొ ఽపి గరీయసీ
26 నిరారమ్భా హయ అపి వయం పుణ్యశీలేషు సాధుషు
పుణ్యమ ఏవాప్నుయామేహ పాపం పాపొపసేవనాత
27 అసతాం థర్శనాత సపర్శాత సంజల్పన సహాసనత
ధర్మాచారః పరహీయన్తే న చ సిధ్యన్తి మానవాః
28 బుథ్ధిశ చ హీయతే పుంసాం నీచైః సహ సమాగమాత
మధ్యమైర మధ్యతాం యాతి శరేష్ఠతాం యాతి చొత్తమైః
29 యే గుణాః కీర్తితా లొకే ధర్మకామార్ద సంభవాః
లొకాచారాత్మ సంభూతా వేథొక్తాః శిష్టసంమతాః
30 తే యుష్మాసు సమస్తాశ చ వయస్తాశ చైవేహ సథ్గుణాః
ఇచ్ఛామొ గుణవన మధ్యే వస్తుం శరేయొ ఽభికాఙ్క్షిణః
31 [య]
ధన్యా వయం యథ అస్మాకం సనేహకారుణ్యయన్త్రితాః
అసతొ ఽపి గుణాన ఆహుర బరాహ్మణ పరముఖాః పరజాః
32 తథ అహం భరాతృసహితః సర్వాన విజ్ఞాపయామి వః
నాన్యదా తథ ధి కర్తవ్యమ అస్మత సనేహానుకమ్పయా
33 భీష్మః పితామహొ రాజా విథురొ జననీ చ మే
సుహృజ్జనశ చ పరాయొ మే నగరే నాగసాహ్వయే
34 తే తవ అస్మథ్ధితకామార్దం పాలనీయాః పరయత్నతః
యుష్మాభిః సహితైః సర్వైః శొకసంతాప విహ్వలాః
35 నివర్తతాగతా థూరం సమాగమన శాపితాః
సవజనే నయాసభూతే మే కార్యా సనేహాన్వితా మతిః
36 ఏతథ ధి మమ కార్యాణాం పరమం హృథి సంస్దితమ
సుకృతానేన మే తుష్టిః సత్కారాశ చ భవిష్యతి
37 [వ]
తదానుమన్త్రితాస తేన ధర్మరాజేన తాః పరజాః
చక్రుర ఆర్తస్వరం ఘొరం హా రాజన్న ఇతి థుఃఖితాః
38 గుణాన పార్దస్య సంస్మృత్య థుఃఖార్తాః పరమాతురాః
అకామాః సంన్యవర్తన్త సమాగమ్యాద పాణ్డవాన
39 నివృత్తేషు తు పౌరేషు రదాన ఆస్దాయ పాణ్డవాః
పరజగ్ముర జాహ్నవీతీరే పరమాణాఖ్యం మహావటమ
40 తం తే థివసశేషేణ వటం గత్వా తు పాణ్డవాః
ఊషుస తాం రజనీం వీరాః సంస్పృశ్య సలిలం శుచి
ఉథకేనైవ తాం రాత్రిమ ఊషుస తే థుఃఖకర్శితాః
41 అనుజగ్ముశ చ తత్రైతాన సనేహాత కే చిథ థవిజాతయః
సగ్నయొ ఽనగ్నయశ చైవ సశిష్య గణబాన్ధవాః
స తైః పరివృతొ రాజా శుశుభే బరహ్మవాథిభిః
42 తేషాం పరాథుష్కృతాగ్నీనాం ముహూర్తే రమ్యథారుణే
బరహ్మఘొషపురస్కారః సంజల్పః సమజాయత
43 రాజానం తు కురుశ్రేష్ఠం తే హంసమధురస్వరాః
ఆశ్వాసయన్తొ విప్రాగ్ర్యాః కషపాం సర్వాం వయనొథయన