అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 144
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 144) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [య]
బరూహి బరాహ్మణ పూజాయాం వయుష్టిం తవం మధుసూథన
వేత్తా తవమ అస్య చార్దస్య వేథ తవాం హి పితామహః
2 [వా]
శృణుష్వావహితొ రాజన థవిజానాం భరతర్షభ
యదాతత్త్వేన వథతొ గుణాన మే కురుసత్తమ
3 పరథ్యుమ్నః పరిపప్రచ్ఛ బరాహ్మణైః పరికొపితః
కిం ఫలం బరాహ్మణేష్వ అస్తి పూజాయాం మధుసూథన
ఈశ్వరస్య సతస తస్య ఇహ చైవ పరత్ర చ
4 సథా థవిజాతీన సంపూజ్య కిం ఫలం తత్ర మానథ
ఏతథ బరూహి పితః సర్వం సుమహాన సంశయొ ఽతర మే
5 ఇత్య ఉక్తవచనస తేన పరథ్యుమ్నేన తథా తవ అహమ
పరత్యబ్రువం మహారాజ యత తచ ఛృణు సమాహితః
6 వయుష్టిం బరాహ్మణ పూజాయాం రౌక్మిణేయ నిబొధ మే
ఏతే హి సొమరాజాన ఈశ్వరాః సుఖథుఃఖయొః
7 అస్మిఁల లొకే రౌక్మిణేయ తదాముష్మింశ చ పుత్రక
బరాహ్మణ పరముఖం సౌఖ్యం న మే ఽతరాస్తి విచారణా
8 బరాహ్మణ పరముఖం వీర్యమ ఆయుః కీర్తిర యశొబలమ
లొకా లొకేశ్వరాశ చైవ సర్వే బరాహ్మణ పూర్వకాః
9 తత కదం నాథ్రియేయం వై ఈశ్వరొ ఽసమీతి పుత్రక
మా తే మన్యుర మహాబాహొ భవత్వ అత్ర థవిజాన పరతి
10 బరాహ్మణొ హి మహథ భూతమ అస్మిఁల లొకే పరత్ర చ
భస్మ కుర్యుర జగథ ఇథం కరుథ్ధాః పరత్యక్షథర్శినః
11 అన్యాన అపి సృజేయుశ చ లొకాఁల లొకేశ్వరాంస తదా
కదం తేషు న వర్తేయ సమ్యగ జఞానాత సుతేజసః
12 అవసన మథ్గృహే తాత బరాహ్మణొ హరి పిఙ్గలః
చీరవాసా బిల్వథణ్డీ థీర్ఘశ్మశ్రు నఖాథిమాన
థీర్ఘ్యేభ్యశ చ మనుష్యేభ్యః పరమాణాథ అధికొ భువి
13 స సమ సంచరతే లొకాన యే థివ్యా యే చ మానుషాః
ఇమా గాదా గాయమానశ చత్వరేషు సభాసు చ
14 థుర్వాససం వాసయేత కొ బరాహ్మణం సత్కృతం గృహే
పరిభాషాం చ మే శరుత్వా కొ ను థథ్యాత పరతిశ్రయమ
యొ మాం కశ చిథ వాసయేత న స మాం కొపయేథ ఇహ
15 తం సమ నాథ్రియతే కశ చిత తతొ ఽహం తమ అవాసయమ
16 స సమ భుఙ్క్తే సహస్రాణాం బహూనామ అన్నమ ఏకథా
ఏకథా సమాల్పకం భుఙ్క్తే న వైతి చ పునర గృహాన
17 అకస్మాచ చ పరహసతి తదాకస్మాత పరరొథితి
న చాస్య వయసా తుల్యః పృదివ్యామ అభవత తథా
18 సొ ఽసమథ ఆవసదం గత్వా శయ్యాశ చాస్తరణాని చ
కన్యాశ చాలం కృతా థగ్ధ్వా తతొ వయపగతః సవయమ
19 అద మామ అబ్రవీథ భూయః స మునిః సంశితవ్రతః
కృష్ణ పాయసమ ఇచ్ఛామి భొక్తుమ ఇత్య ఏవ స తవరః
20 సథైవ తు మయా తస్య చిత్తజ్ఞేన గృహే జనః
సర్వాణ్య ఏవాన్న పానాని భక్ష్యాశ చొచ్చావచాస తదా
భవన్తు సత్కృతానీతి పూర్వమ ఏవ పరచొథితః
21 తతొ ఽహం జవలమానం వై పాయసం పరత్యవేథయమ
తథ భుక్త్వైవ తు స కషిప్రం తతొ వచనమ అబ్రవీత
కషిప్రమ అఙ్గాని లిమ్పస్వ పాయసేనేతి స సమ హ
22 అవిమృశ్యైవ చ తతః కృతవాన అస్మి తత తదా
తేనొచ్ఛిష్టేన గాత్రాణి శిరశ చైవాభ్యమృక్షయమ
23 స థథర్శ తథాభ్యాశే మాతరం తే శుభాననామ
తామ అపి సమయమానః స పాయసేనాభ్యలేపయత
24 మునిః పాయసథిగ్ధాఙ్గీం రదే తూర్ణమ అయొజయత
తమ ఆరుహ్య రదం చైవ నిర్యయౌ స గృహాన మమ
25 అగ్నివర్ణొ జవలన ధీమాన స థవిజొ రదథుర్యవత
పరతొథేనాతుథథ బాలాం రుక్మిణీం మమ పశ్యతః
26 న చ మే సతొకమ అప్య ఆసీథ థుఃఖమ ఈర్ష్యా కృతం తథా
తతః స రాజమార్గేణ మహతా నిర్యయౌ బహిః
27 తథ థృష్ట్వా మహథ ఆశ్చర్యం థాశార్హా జాతమన్యవః
తత్రాజల్పన మిదః కే చిత సమాభాష్య పరస్పరమ
28 బరాహ్మణా ఏవ జాయేరన నాన్యొ వర్ణః కదం చన
కొ హయ ఏనం రదమ ఆస్దాయ జీవేథ అన్యః పునాన ఇహ
29 ఆశీవిషవిషం తీక్ష్ణం తతస తీక్ష్ణతరం విషమ
బరహ్మాశీవిష థగ్ధస్య నాస్తి కశ చిచ చికిత్సకః
30 తస్మిన వరజతి థుర్ధర్షే పరాస్ఖలథ రుక్మిణీ పది
తాం నామర్షయత శరీమాంస తతస తూర్ణమ అచొథయత
31 తతః పరమసంక్రుథ్ధొ రదాత పరస్కన్థ్య స థవిజః
పథాతిర ఉత్పదేనైవ పరాధావథ థక్షిణాముఖః
32 తమ ఉత్పదేన ధావన్తమ అన్వధావం థవిజొత్తమమ
తదైవ పాయసాథిగ్ధః పరసీథ భగవన్న ఇతి
33 తతొ విలొక్య తేజస్వీ బరాహ్మణొ మామ ఉవాచ హ
జితః కరొధస తవయా కృష్ణ పరకృత్యైవ మహాభుజ
34 న తే ఽపరాధమ ఇహ వై థృష్టవాన అస్మి సువ్రత
పరీతొ ఽసమి తవ గొవిన్థ వృణు కామాన యదేప్షితాన
పరసన్నస్య చ మే తాత పశ్య వయుష్టిర యదావిధా
35 యావథ ఏవ మనుష్యాణామ అన్నే భావొ భవిష్యతి
యదైవాన్నే తదా తేషాం తవయి భావొ భవిష్యతి
36 యావచ చ పుణ్యా లొకేషు తవయి కీర్తిర భవిష్యతి
తరిషు లొకేషు తావచ చ వైశిష్ట్యం పరతిపత్స్యసే
సుప్రియః సర్వలొకస్య భవిష్యసి జనార్థన
37 యత తే భిన్నం చ థగ్ధం చ యచ చ కిం చిథ వినాశితమ
సర్వం తదైవ థరష్టాసి విశిష్టం వా జనార్థన
38 యావథ ఏతత పరలిప్తం తే గాత్రేషు మధుసూథన
అతొ మృత్యుభయం నాస్తి యావథ ఇచ్ఛా తవాచ్యుత
39 న తు పాథతలే లిప్తే కస్మాత తే పుత్రకాథ్య వై
నైతన మే పరియమ ఇత్య ఏవ స మాం పరీతొ ఽబరవీత తథా
ఇత్య ఉక్తొ ఽహం శరీరం సవమ అపశ్యం శరీసమాయుతమ
40 రుక్మిణీం చాబ్రవీత పరీతః సర్వస్త్రీణాం వరం యశః
కీర్తిం చానుత్తమాం లొకే సమవాప్స్యసి శొభనే
41 న తవాం జరా వా రొగొ వా వైవర్ణ్యం చాపి భామిని
సప్రక్ష్యన్తి పుణ్యగన్ధా చ కృష్ణమ ఆరాధయిష్యసి
42 షొడశానాం సహస్రాణాం వధూనాం కేశవస్య హ
వరిష్ఠా సహ లొక్యా చ కేశవస్య భవిష్యసి
43 తవ మాతరమ ఇత్య ఉక్త్వా తతొ మాం పునర అబ్రవీత
పరస్దితః సుమహాతేజా థుర్వాసా వహ్నివజ జవలన
44 ఏషైవ తే బుథ్ధిర అస్తు బరాహ్మణాన పరతి కేశవ
ఇత్య ఉక్త్వా స తథా పుత్ర తత్రైవాన్తరధీయత
45 తస్మిన్న అన్తర్హితే చాహమ ఉపాంశు వరతమ ఆథిశమ
యత కిం చిథ బరాహ్మణొ బరూయాత సర్వం కుర్యామ ఇతి పరభొ
46 ఏతథ వరతమ అహం కృత్వా మాత్రా తే సహ పుత్రక
తతః పరమహృష్టాత్మా పరావిశం గృహమ ఏవ చ
47 పరవిష్టమాత్రశ చ గృహే సర్వం పశ్యామి తన నవమ
యథ భిన్నం యచ చ వై థగ్ధం తేన విప్రేణ పుత్రక
48 తతొ ఽహం విస్మయం పరాప్తః సర్వం థృష్ట్వా నవం థృఢమ
అపూజయం చ మనసా రౌక్మిణేయ థవిజం తథా
49 ఇత్య అహం రౌక్మిణేయస్య పృచ్ఛతొ భరత రషభ
మాహాత్మ్యం థవిజముఖ్యస్య సర్వమ ఆఖ్యాతవాంస తథా
50 తదా తవమ అపి కౌన్తేయ బరాహ్మణాన సతతం పరభొ
పూజయస్వ మహాభాగాన వాగ్భిర థానైర్శ చ నిత్యథా
51 ఏవం వయుష్టిమ అహం పరాప్తొ బరాహ్మణానాం పరసాథజామ
యచ చ మామ ఆహ భీష్మొ ఽయం తత సత్యం భరతర్షభ