అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 143

వ్యాస మహాభారతము (అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 143)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [య]
బరాహ్మణాన అర్చసే రాజన సతతం సంశితవ్రతాన
కం తు కర్మొథయం థృష్ట్వా తాన అర్చసి నరాధిప
2 కాం వా బరాహ్మణ పూజాయాం వయుష్టిం థృష్ట్వా మహావ్రత
తాన అర్చసి మహాబాహొ సర్వమ ఏతథ వథస్వ మే
3 [భ]
ఏష తే కేశచః సర్వమ ఆఖ్యాస్యతి మహామతిః
వయుష్టం బరాహ్మణ పూజాయాం థృష్టవ్యుష్టిర మహావ్రతాః
4 బలం శరొత్రే వాన మనశ చక్షుషీ చ; జఞానం తదా న విశుథ్ధం మమాథ్య
థేహన్యాసొ నాతిచిరాన మతొ మే; న చాతితూర్ణం సవితాథ్య యాతి
5 ఉక్తా ధర్మా యే పురాణే మహాన్తొ; బరాహ్మణానాం కషత్రియాణాం విశాం చ
పౌరాణం యే థణ్డ్థమ ఉపాసతే చ; శేషం కృష్ణాథ ఉపశిక్షస్వ పార్ద
6 అహం హయ ఏన వేథ్మి తత్త్వేన కృష్ణం; యొ ఽయం హి యచ చాస్య బలం పురాణమ
అమేయాత్మా కేశవః కౌరవేన్థ్ర; సొ ఽయం ధర్మం వక్ష్యతి సంశయేషు
7 కృష్ణః పృద్వీమ అసృజత ఖం థివం చ; వరాహొ ఽయం భీమబలః పురాణః
అస్య చాధొ ఽదాన్తరిక్షం థివం చ; థిశశ చతస్రః పరథిశశ చతస్రః
సృష్టిస తదైవేయమ అనుప్రసూతా; స నిర్మమే విశ్వమ ఇథం పురాణమ
8 అస్య నాభ్యాం పుష్కరం సంప్రసూతం; యత్రొత్పన్నః సవయమ ఏవామితౌజాః
యేనాచ్ఛిన్నం తత తమః పార్ద ఘొరం; యత తత తిష్ఠత్య అర్ణవం తర్జయానమ
9 కృతే యొగే ధర్మ ఆసీత సమగ్రస; తరేతాకాలే జఞానమ అనుప్రపన్నః
బలం తవ ఆసీథ థవాపరే పార్ద కృష్ణః; కలావ అధర్మః కషితిమ ఆజగామ
10 స పూర్వథేవొ నిజఘాన థైత్యాన; స పూర్వథేవశ చ బభూవ సమ్రాట
స భూతానాం భావనొ భూతభవ్యః; స విశ్వస్యాస్య జగతశ చాపి గొప్తా
11 యథా ధర్మొ గలాయతి వై సురాణాం; తథా కృష్ణొ జాయతే మానుషేషు
ధర్మే సదిత్వా స తు వై భావితాత్మా; పరాంశ చ లొకాన అపరాంశ చ యాతి
12 తయాజ్యాంస తయక్త్వాదాసురాణాం వధాయ; కార్యాకార్యే కారణం చైవ పార్ద
కృతం కరిష్యత కరియతే చ థేవొ; ముహుః సొమం విథ్ధి చ శక్రమ ఏతమ
13 స విశ్వకర్మా స చ విశ్వరూపః; స విశ్వభృథ విశ్వకృగ విశ్వజిచ చ
స శూలభృచ ఛొణిత భృత కరాలస; తం కర్మ భిర విథితం వై సతువన్తి
14 తం గన్ధర్వాప్సరసశ చ నిత్యమ; ఉపతిష్ఠన్తే విబుధానాం శతాని
తం రాక్షసాశ చ పరిసంవహన్తే; రాయః పొషః స విజిగీషుర ఏకః
15 తమ అధ్వరే శంసితారః సతువన్తి; రదంతరే సామగాశ చ సతువన్తి
తం బరాహ్మణా బరహ్మ మన్త్రైః సతువన్తి; తస్మై హవిర అధ్వర్యవః కల్పయన్తి
16 స పౌరాణీం బరహ్మ గుహాం పరవిష్టొ; మహీ సత్రం భారతాగ్రే థథర్శ
స చైవ గామ ఉథ్థధారాగ్ర్య కర్మా; విక్షొభ్య థైత్యాన ఉరగాన థానవాంశ చ
17 తస్య భక్షాన వివిధాన వేథయన్తి; తమ ఏవాజౌ వాహనం వేథయన్తి
తస్యాన్తరిక్షం పృదివీ థివం చ; సర్వం వశే తిష్ఠతి శాశ్వతస్య
18 స కుమ్భరేతాః ససృజే పురాణం; యత్రొత్పన్నమ ఋషిమ ఆహుర వసిష్ఠమ
స మాతరిశ్వా విభుర అశ్వవాజీ; స రశ్మిమాన సవితా చాథి థేవః
19 తేనాసురా విజితాః సర్వ ఏవ; తస్య విక్రాన్తైర విజితానీహ తరీణి
స థేవానాం మానుషాణాం పితౄణాం; తమ ఏవాహుర యజ్ఞవిథాం వితానమ
20 స ఏవ కాలం విభజన్న ఉథేతి; తస్యొత్తరం థక్షిణం చాయనే థవే
తస్య ఏవొర్ధ్వం తిర్యగ అధశ చరన్తి; గభస్తయొ మేథినీం తాపయన్తః
21 తం బరాహ్మణా వేథ విథొ జుషన్తి; తస్యాథిత్యొ భామ ఉపయుజ్య భాతి
స మాసి మాస్య అధ్వర కృథ విధత్తే; తమ అధ్వరే వేథ విథః పఠన్తి
22 స ఏకయుక చక్రమ ఇథం తరినాభి; సప్తాశ్వయుక్తం వహతే వై తరిధామా
మహాతేజాః సర్వగః సర్వసింహః; కృష్ణొ లొకాన ధారయతే తదైకః
అశ్నన్న అనశ్నంశ చ తదైవ ధీరః; కృష్ణం సథా పార్ద కర్తారమ ఏహి
23 స ఏకథా కక్షగతొ మహాత్మా; తృప్తొ విభుః ఖాణ్డవే ధూమకేతుః
స రాక్షసాన ఉరగాంశ చావజిత్య; సర్వత్ర గః సర్వమ అగ్నౌ జుహొతి
24 స ఏవాశ్వః శవేతమ అశ్వం పరయచ్ఛత; స ఏవాశ్వాన అద సర్వాంశ చకార
తరివన్ధురస తస్య రదస తరిచక్రస; తరివృచ ఛిరాశ చతురస్రశ చ తస్య
25 స విహాయొ వయథధాత పఞ్చ నాభిః; స నిర్మమే గాం థివమ అన్తరిక్షమ
ఏవం రమ్యాన అసృజత పర్వతాంశ చ; హృషీకేశొ ఽమితథీప్తాగ్నితేజాః
26 స లఙ్ఘయన వై సరితొ జిఘాంసన; స తం వజ్రం పరహరన్తం నిరాస
స మహేన్థ్రః సతూయతే వై మహాధ్వరే; విప్రైర ఏకొ ఋక సహస్రైః పురాణైః
27 థుర్వాసా వై తేన నాన్యేన శక్యొ; గృహే రాజన వాసయితుం మహౌజాః
తమ ఏవాహుర ఋషిమ ఏకం పురాణం; స విశ్వకృథ విథధాత్య ఆత్మభావాన
28 వేథాంశ చ యొ వేథయతే ఽధిథేవొ; విధీంశ చ యశ చాశ్రయతే పురాణాన
కామే వేథే లౌకికే యత ఫలం చ; విష్వక్సేనేన సర్వమ ఏతత పరతీహి
29 జయొతీంషి శుక్లాని చ సర్వలొకే; తరయొ లొకా లొకపాత్రాస తరయశ చ
తరయొ ఽగనయొ వయాహృతయశ చ తిస్రః; సర్వే థేవా థేవకీపుత్ర ఏవ
30 సంవత్సరః స ఋతుః సొ ఽరధమాసః; సొ ఽహొరాత్రః సకలా వై స కాష్ఠాః
మాత్రా ముహూర్తాశ చ లవాః కషణాశ చ; విష్వక్సేనే సర్వమ ఏతత పరతీహి
31 చన్థ్రాథిత్యౌ గరహనక్షత్రతారాః; సర్వాణి థర్శాన్య అద పౌర్ణమాస్యః
నక్షత్రయొగా ఋతవశ చ పార్ద; విష్వక్సేనాత సర్వమ ఏతత పరసూతమ
32 రుథ్రాథిత్యా వసవొ ఽదాశ్వినౌ చ; సాధ్యా విశ్వే మరుతాం షడ గణాశ చ
పరజాపతిర థేవ మాతాథితిశ చ; సర్వే కృష్ణాథ ఋషయశ చైవ సప్త
33 వాయుర భూత్వా విక్షిపతే చ విశ్వమ; అగ్నిర భూత్వా థహతే విశ్వరూపః
ఆపొ భూత్వా మజ్జయతే చ సర్వం; బరహ్మా భూత్వా సృజతే విశ్వసంఘాన
34 వేథ్యం చ యథ వేథయతే చ వేథాన; విధిశ చ యశ చాశ్రయతే విధేయాన
ధర్మే చ వేథే వ బలే చ సర్వం; చరాచరం కేశవం తవం పరతీహి
35 జయొతిర భూతః పరమొ ఽసౌ పురస్తాత; పరకాశయన పరభయా విశ్వరూపః
అపః సృష్ట్వా హయ ఆత్మభూర ఆత్మయొనిః; పురాకరొత సర్వమ ఏవాద విశ్వమ
36 ఋతూన ఉత్పాతాన వివిధాన్య అథ్భుతాని; మేఘాన విథ్యుత సర్వమ ఐరావతం చ
సర్వం కృష్ణాత సదావరం జఙ్గమం చ; విశ్వాఖ్యాతాథ విష్ణుమ ఏనం పరతీహి
37 విశ్వావాసం నిర్గుణం వాసుథేవం; సంకర్షణం జీవభూతం వథన్తి
తతః పరథ్యుమ్నమ అనిరుథ్ధం చతుర్దమ; ఆజ్ఞాపయత్య ఆత్మయొనిర మహాత్మా
38 స పఞ్చధా పఞ్చజనొపపన్నం; సంచొథయన విశ్వమ ఇథం సిసృక్షుః
తతశ చకారావని మారుతౌ చ; ఖం జయొతిర ఆపశ చ తదైవ పార్ద
39 స సదావరం జఙ్గమం చైవమ ఏతచ; చతుర్విధం లొకమ ఇమం చ కృత్వా
తతొ భూమిం వయథధాత పఞ్చ బీజాం; థయౌః పృదివ్యాం ధాస్యతి భూరి వారి
తేన విశ్వం కృతమ ఏతథ ధి రాజన; స జీవయత్య ఆత్మనైవాత్మ యొనిః
40 తతొ థేవాన అసురాన మానుషాంశ చ; లొకాన ఋషీంశ చాద పితౄన పరజాశ చ
సమాసేన వివిధాన పరాణిలొకాన; సర్వాన సథా భూతపతిః సిసృక్షుః
41 శుభాశుభం సదావరం జఙ్గమం చ; విష్వక్సేనాత సర్వమ ఏతత పరతీహి
యథ వర్తతే యచ చ భవిష్యతీహ; సర్వమ ఏతత కేశవం తవం పరతీహి
42 మృత్యుశ చైవ పరాణినామ అన్తకాలే; సాక్షాత కృష్ణః శాశ్వతొ ధర్మవాహః
భూతం చ యచ చేహ న విథ్మ కిం చిథ; విష్వక్సేనాత సర్వమ ఏతత పరతీహి
43 యత పరశస్తం చ లొకేషు పుణ్యం యచ చ శుభాశుభమ
తత సర్వం కేశవొ ఽచిన్త్యొ విపరీతమ అతొ భవేత
44 ఏతాథృశః కేశవొ ఽయం సవయం భూర; నారాయణః పరమశ చావ్యయశ చ
మధ్యం చాస్య జగతస తస్దుషశ చ; సర్వేషాం భూతానాం పరభవశ చాప్యయశ చ