అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 105

వ్యాస మహాభారతము (అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 105)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [య]
ఏకొ లొకః సుకృతినాం సర్వే తవ ఆహొ పితామహ
ఉత తత్రాపి నానాత్వం తన మే బరూహి పితామహ
2 [భ]
కర్మభిః పార్ద నానాత్వం లొకానాం యాన్తి మానవాః
పుణ్యాన పుణ్యకృతొ యాన్తి పాపాన పాపకృతొ జనాః
3 అత్రాప్య ఉథాహరన్తీమమ ఇతిహాసం పురాతనమ
గౌతమస్య మునేస తాత సంవాథం వాసవస్య చ
4 బరాహ్మణొ గౌతమః కశ చిన మృథుర థాన్తొ జితేన్థ్రియః
మహావనే హస్తిశిశుం పరిథ్యూనమ అమాతృకమ
5 తం థృష్ట్వా జీవయామ ఆస సానుక్రొశొ ధృతవ్రతః
స తు థీర్ఘేణ కాలేన బభూవాతిబలొ మహాన
6 తం పరభిన్నం మహానాగం పరస్రుతం సర్వతొ మథమ
ధృతరాష్ట్రస్య రూపేణ శక్రొ జగ్రాహ హస్తినమ
7 హరియమాణం తు తం థృష్ట్వా గౌతమః సంశితవ్రతః
అభ్యభాషత రాజానం ధృతరాష్ట్రం మహాతపాః
8 మా మే హార్షీర హస్తినం పుత్రమ ఏనం; థుఃఖాత పుష్టం ధృతరాష్ట్రాకృతజ్ఞ
మిత్రం సతాం సప్త పథం వథన్తి; మిత్రథ్రొహొ నైవ రాజన సపృశేత తవామ
9 ఇధ్మొథక పరథాతారం శూన్యపాలకమ ఆశ్రమే
వినీతమ ఆచార్య కులే సుయుక్తం గురు కర్మణి
10 శిష్టం థాన్తం కృతజ్ఞం చ పరియం చ సతతం మమ
న మే విక్రొశతొ రాజన హర్తుమ అర్హసి కుఞ్జరమ
11 [ధృ]
గవాం సహస్రం భవతే థథామి; థాసీ శతం నిష్కశతాని పఞ్చ
అన్యచ చ విత్తం వివిధం మహర్షే; కిం బరాహ్మణస్యేహ గజేన కృత్యమ
12 [గ]
తవామ ఏవ గావొ ఽభి భవన్తు రాజన; థాస్యః స నిష్కా వివిధం చ రత్నమ
అన్యచ చ విత్తం వివిధం నరేన్థ్ర; కిం బరాహ్మణస్యేహ ధనేన కృత్యమ
13 [ధృ]
బరాహ్మణానాం హస్తిభిర నాస్తి కృత్యం; రాజన్యానాం నాగకులాని విప్ర
సవం వాహనం నయతొ నాస్త్య అధర్మొ; నాగశ్రేష్ఠాథ గౌతమాస్మాన నివర్త
14 [గ]
యత్ర పరేతొ నన్థతి పుణ్యకర్మా; యత్ర పరేతః శొచతి పాపకర్మా
వైవస్వతస్య సథనే మహాత్మనస; తత్ర తవాహం హస్తినం యాతయిష్యే
15 [ధృ]
యే నిష్క్రియా నాస్తికాః శరథ్థధానాః; పాపాత్మాన ఇన్థ్రియార్దే నివిష్టాః
యమస్య తే యాతనాం పరాప్నువన్తి; పరం గన్తా ధృతరాష్ట్రొ న తత్ర
16 [గ]
వైవస్వతీ సంయమనీ జనానాం; యత్రానృతం నొచ్యతే యత్ర సత్యమ
యత్రాబలా బలినం యాతయన్తి; తత్ర తవాహం హస్తినం యాతయిష్యే
17 [ధృ]
జయేష్ఠాం సవసారం పితరం మాతరం చ; గురుం యదా మానయన్తశ చరన్తి
తదావిధానామ ఏష లొకొ మహర్షే; పరం గన్తా ధృతరాష్ట్రొ న తత్ర
18 [గ]
మన్థాకినీ వైశ్రవణస్య రాజ్ఞొ; మహాభొగా భొగి జనప్రవేశ్యా
గన్ధర్వయక్షైర అప్సరొభిశ చ జుష్టా; తత్ర తవాహం హస్తినం యాతయిష్యే
19 [ధృ]
అతిదివ్రతాః సువ్రతా యే జనా వై; పరతిశ్రయం థథతి బరాహ్మణేభ్యః
శిష్టాశినః సంవిభజ్యాశ్రితాంశ చ; మన్థాకినీం తే ఽపి విభూషయన్తి
20 [గ]
మేరొర ఉగ్రే యథ వనం భాతి రమ్యం; సుపుష్పితం కింనరగీతజుష్టమ
సుథర్శనా యత్ర జమ్బూర విశాలా; తత్ర తవాహం హస్తినం యాతయిష్యే
21 [ధృ]
యే బరాహ్మణా మృథవః సత్యశీలా; బహుశ్రుతాః సర్వభూతాభిరామాః
యే ఽధీయన్తే సేతిహాసం పురాణం; మధ్వ ఆహుత్యా జుహ్వతి చ థవిజేభ్యః
22 తదావిధానామ ఏష లొకొ మహర్షే; పరం గన్తా ధృతరాష్ట్రొ న తత్ర
యథ విథ్యతే విథితం సదానమ అస్తి; తథ బరూహి తవం తవరితొ హయ ఏష యామి
23 [గ]
సుపుష్పితం కింనరరాజజుష్టం; పరియం వనం నన్థనం నారథస్య
గన్ధర్వాణామ అప్సరసాం చ సథ్మ; తత్ర తవాహం హస్తినం యాతయిష్యే
24 [ధృ]
యే నృత్తగీతకుశలా జనాః సథా; హయ అయాచమానాః సహితాశ చరన్తి
తదావిధానామ ఏష లొకొ మహర్షే; పరం గన్తా ధృతరాష్ట్రొ న తత్ర
25 [గ]
యత్రొత్తరాః కురవొ భాన్తి రమ్యా; థేవైః సార్ధం మొథమానా నరేన్థ్ర
యత్రాగ్నియౌనాశ చ వసన్తి విప్రా; హయ అయొనయః పర్వత యొనయశ చ
26 యత్ర శక్రొ వర్షతి సర్వకామాన; యత్ర సత్రియః కామచారాశ చచరన్తి
యత్ర చేర్ష్యా నాస్తి నారీ నరాణాం; తత్ర తవాహం హస్తినం యాతయిష్యే
27 [ధృ]
యే సర్వభూతేషు నివృత్తకామా; అమాంసాథా నయస్తథణ్డాశ చరన్తి
న హింషన్తి సదావరం జఙ్గమం చ; భూతానాం యే సర్వభూతాత్మభూతాః
28 నిరాశిషొ నిర్మమొ వీతరాగా; లాభాలాభే తుల్యనిన్థా పరశంసాః
తదావిధానామ ఏష లొకొ మహర్షే; పరం గన్తా ధృతరాష్ట్రొ న తత్ర
29 [గ]
తతః పరం భాన్తి లొకాః సనాతనాః; సుపుణ్యగన్ధా నిర్మలా వీతశొకాః
సొమస్య రాజ్ఞః సథనే మహాత్మనస; తత్ర తవాహం హస్తినం యాతయిష్యే
30 [ధృ]
యే థానశీలా న పరతిగృహ్ణతే సథా; న చాప్య అర్దాన ఆథథతే పరేభ్యః
యేషామ అథేయమ అర్హతే నాస్తి కిం చిత; సర్వాతిద్యాః సుప్రసాథా జనాశ చ
31 యే కషన్తారొ నాభిజల్పన్తి చాన్యాఞ; శక్తా భూత్వా సతతం పుణ్యశీలాః
తదావిధానామ ఏష లొకొ మహర్షే; పరం గన్తా ధృతరాష్ట్రొ న తత్ర
32 [గ]
తతః పరం భాన్తి లొకాః సనాతనా; విరజసొ వితమస్కా విశొకాః
ఆథిత్యస్య సుమహాన్తః సువృత్తాస; తత్ర తవాహం హస్తినం యాతయిష్యే
33 [ధృ]
సవాధ్యాయశీలా గురుశుశ్రూషణే రతాస; తపస్వినః సువ్రతాః సత్యసంధాః
ఆచార్యాణామ అప్రతికూల భాషిణొ; నిత్యొత్దితా గురు కర్మ సవచొథ్యాః
34 తదావిధానామ ఏష లొకొ మహర్షే; విశుథ్ధానాం భావితవాన్మతీనామ
సత్యే సదితానాం వేథ విథాం మహాత్మనాం; పరం గన్తా ధృతరాష్ట్రొ న తత్ర
35 [గ]
తతః పరే భాన్తి లొకాః సనాతనాః; సుపుణ్యగన్ధా విరజా విశొకాః
వరుణస్య రాజ్ఞః సథనే మహాత్మనస; తత్ర తవాహం హస్తినం యాతయిష్యే
36 [ధృ]
చాతుర్మాస్యైర యే యజన్తే జనాః సథా; తదేష్టీనాం థశశతం పరాప్నువన్తి
యే చాగ్నిహొత్రం జుహ్వతి శరథ్థధానా; యదాన్యాయం తరీణి వర్షాణి విప్రాః
37 సవథారిణాం ధర్మధురే మహాత్మనాం; యదొచితే వర్త్మని సుస్దితానామ
ధర్మాత్మనామ ఉథ్వహతాం గతిం తాం; పరం గన్తా ధృతరాష్ట్రొ న తత్ర
38 [గ]
ఇన్థ్రస్య లొకా విరజా విశొకా; థురన్వయాః కాఙ్క్షితా మానవానామ
తస్యాహం తే భవనే భూరి తేజసొ; రాజన్న ఇమం హస్తినం యాతయిష్యే
39 శతవర్ష జీవీ యశ చ శూరొ మనుష్యొ; వేథ ధయాయీ యశ చ యజ్వాప్రమత్తః
ఏతే సర్వే శక్ర లొకం వరజన్తి; పరం గన్తా ధృతరాష్ట్రొ న తత్ర
40 [గ]
పరాజాపత్యాః సన్తి లొకా మహాన్తొ; నాకస్య పృష్ఠే పుష్లకా వీతశొకాః
మనీషితాః సర్వలొకొథ్భవానాం; తత్ర తవాహం హస్తినం యాతయిష్యే
41 [ధృ]
యే రాజానొ రాజసూయాభిషిక్తా; ధర్మాత్మానొ రక్షితారః పరజానామ
యే చాశ్వమేధావభృదాప్లుతాఙ్గాస; తేషాం లొకా ధృతరాష్ట్రొ న తత్ర
42 [గ]
తతః పరం భాన్తి లొకాః సనాతనాః; సుపుణ్యగన్ధా విరజా వీతశొకాః
తస్మిన్న అహం థుర్లభే తవాప్రధృష్యే; గవాం లొకే హస్తినం యాతయిష్యే
43 [ధృ]
యొ గొసహస్రీ శతథః సమాం సమాం; యొ గొశతీ థశ థథ్యాచ చ శక్త్యాః
తదా థశభ్యొ యశ చ థథ్యాథ ఇహైకాం; పఞ్చభ్యొ వా థానశీలస తదైకమ
44 యే జీర్యన్తే బరహ్మచర్యేణ విప్రా; బరాహ్మీం వాచం పరిరక్షన్తి చైవ
మనస్వినస తీర్దయాత్రా పరాయణాస; తే తత్ర మొథన్తి గవాం విమానే
45 పరభాసం మానసం పుణ్యం పుష్కరాణి మహత సరః
పుణ్యం చ నైమిషం తీర్దం బాహుథాం కరతొయినీమ
46 గవాం గయ శిరశ చైవ విపాశాం సదూలవాలుకామ
తూష్ణీం గఙ్గాం థశ గఙ్గాం మహాహ్రథమ అదాపి చ
47 గౌతమీం కౌశికీం పాకాం మహాత్మానొ ధృతవ్రతాః
సరస్వతీ థృషథ్వత్యౌ యమునాం యే పరయాన్తి చ
48 తత్ర తే థివ్యసంస్దానా థివ్యమాల్యధరాః శివాః
పరయాన్తి పుణ్యగన్ధాఢ్యా ధృతరాష్ట్రొ న తత్ర వై
49 [గ]
యత్ర శీతభయం నాస్తి న చొష్ణ భయమ అణ్వ అపి
న కషుత్పిపాసే న గలానిర న థుఃఖం న సుఖం తదా
50 న థవేష్యొ న పరియః కశ చిన న బన్ధుర న రిపుస తదా
న జరామరణే వాపి న పుణ్యం న చ పాతకమ
51 తస్మిన విరజసి సఫీతే పరజ్ఞా సత్త్వవ్యవస్దితే
సవయమ్భుభవనే పుణ్యే హస్తినం మే యతిష్యతి
52 [ధృ]
నిర్ముక్తాః సర్వసఙ్గేభ్యొ కృతాత్మానొ యతవ్రతాః
అధ్యాత్మయొగసంస్దానే యుక్తాః సవర్గగతిం గతాః
53 తే బరహ్మభవనం పుణ్యం పరాప్నువన్తీహ సాత్త్వికాః
న తత్ర ధృతరాష్ట్రస తే శక్యొ థరష్టుం మహామునే
54 [గ]
రదన్తరం యత్ర బృహచ చ గీయతే; యత్ర వేథీ పుణ్డరీకైః సతృణొతి
యత్రొపయాతి హరిభిః సొమపీదీ; తత్ర తవాహం హస్తినం యాతయిష్యే
55 బుధ్యామి తవాం వృత్రహణం శతక్రతుం; వయతిక్రమన్తం భువనాని విశ్వా
కచ చిన న వాచా వృజినం కథా చిథ; అకార్షం తే మనసొ ఽభిషఙ్గాత
56 [షక్ర]
యస్మాథ ఇమం లొకపదం పరజానామ; అన్వాగమం పథవాథే గజస్య
తస్మాథ భవాన పరణతం మానుశాస్తు; బరవీషి యత తత కరవాణి సర్వమ
57 [గ]
శవేతం కరేణుం మమ పుత్ర నాగం; యం మే ఽహార్షీర థశవర్షాణి బాలమ
యొ మే వనే వసతొ ఽభూథ థవితీయస; తమ ఏవ మే థేహి సురేన్థ్ర నాగమ
58 [షక్ర]
అయం సుతస తే థవిజముఖ్యనాగశ; చాఘ్రాయతే తవామ అభివీక్షమాణః
పాథౌ చ తే నాసికయొపజిఘ్రతే; శరేయొ మమ ధయాహి నమశ చ తే ఽసతు
59 [గ]
శివం సథైవేహ సురేన్థ్ర తుభ్యం; ధయాయామి పూజాం చ సథా పరయుఞ్జే
మమాపి తవం శక్ర శివం థథస్వ; తవయా థత్తం పరతిగృహ్ణామి నాగమ
60 [షక్ర]
యేషాం వేథా నిహితా వై గుహాయాం; మనీషిణాం సత్త్వవతాం మహాత్మనామ
తేషాం తవయైకేన మహాత్మనాస్మి; బుథ్ధస తస్మాత పరీతిమాంస తే ఽహమ అథ్య
61 హన్తైహి బరాహ్మణ కషిప్రం సహ పుత్రేణ హస్తినా
పరాప్నుహి తవం శుభాఁల లొకాన అహ్నాయ చ చిరాయ చ
62 [భ]
స గౌతమం పురస్కృత్య సహ పుత్రేణ హస్తినా
థివమ ఆచక్రమే వజ్రీ సథ్భిః సహ థురాసథమ