అనిరుద్ధచరిత్రము/చతుర్థాశ్వాసము
శ్రీరస్తు
అనిరుద్ధచరిత్రము
చతుర్థాశ్వాసము
| 1 |
| గీ. | అవధరింపుము శౌనకుం డాదియైన, మునివరేణ్యులతోడ నిట్లనియె సూతుఁ | 2 |
| వ. | ఇవ్విధంబున మాసచతుష్టయంబు గడచె నంత నొక్కనాఁడు. | 3 |
| సీ. | యాదవవృష్ణిభోజాంధకాన్వయవీరకోటు లిర్వంకలఁ గొలువు సేయ | 4 |
| సీ. | చిఱునవ్వుటమృతంబు చిలుకు చెక్కిళ్లపై నక్రకుండలకాంతి యాక్రమింప | 5 |
| వ. | ఉన్నసమయంబున. | 6 |
| సీ. | హంసపీఠికయందు ననువొందు వల్లకీతంత్రులు వల్లికాతతులు గాఁగ | |
| | రాజిల్లు తులసీపయోజాక్షమాలిక ల్ఫలశలాటులతోడిగెలలు గాఁగ | 7 |
| చ. | నయనయుగంబునందుఁ గరుణారసవృష్టి చెలంగ భూషణో | 8 |
| గీ. | కాంచి యానందహృదయుఁడై కదియవచ్చు, సంయమీంద్రునిఁ గని లేచి సపరివారుఁ | 9 |
| క. | శ్రీరస్తు కుశలమస్తు మ, నోరథసంసిద్ధిరస్తు నుత్యశ్రీమ | 10 |
| క. | తలిదండ్రు లన్నదమ్ములుఁ, గులసతులును బుత్త్రపౌత్త్రకోటియు నాప్తుల్ | 11 |
| వ. | అనిన నమ్ముకుందుండు మందస్మితముఖారవిందుం డగుచు శతానందనందనున కి ట్లనియె. | 12 |
| గీ. | కమలజాత్మజ మీయనుగ్రహమువలన, వర్తమానమునందు సర్వము శుభంబు | 13 |
| చ. | పరమమునీంద్ర మీచరణపద్మపవిత్రపరాగలేశ మె | 14 |
| వ. | అని మఱియుఁ దదీయమహిమానురూపంబు లగుమధురాలాపంబులు పలుకుచుండి | 15 |
| శా. | అయ్యా మాయనిరుద్ధుఁ డెం దరిగెనో యాకస్మికం బౌటచే | 16 |
| మ. | అనినం గృష్ణునిమోముఁ జూచి దరహాసాంచన్ముఖాంభోజుఁడై | 17 |
| వ. | నే నెఱింగినయర్థంబు విన్నవించెద నవధరింపుము. | 18 |
| సీ. | శోణపురీశుండు బాణాసురుం డనాహతశౌర్యశాలి సహస్రబాహుఁ | 19 |
| ఉ. | అంతట గర్భమయ్యె జలజాక్షికి నవ్విధ మెల్ల బాణుఁ డా | 20 |
| వ. | హతశేషులు పోయి విన్నవించిన నతండు. | 21 |
| ఉ. | చంపిన నాగ్రహంబున నిశాచరుఁ డార్చి యెదిర్చి పేర్చినం | 22 |
| వ. | జంబూద్వీపంబునం గల్గువిశేషంబులం జూచుటకై విశ్వంభరాభాగంబున సంచరించి | 23 |
| క. | భేరీధణంధణంధణ, భూరిధ్వానమున భూనభోభాగంబుల్ | 24 |
| ఉ. | పాపయుతత్రిషష్ఠము శుభస్థితకేంద్రము కార్యపూర్ణదృ | |
| | ద్దీపితపుష్కరాంశ గణుతించి విశేషముహూర్త మంచు మే | 25 |
| సీ. | అంతరాంతరనిబద్ధానూనఘంటికాఖండఘాణంఘణంఘణరవంబు | 26 |
| శా. | ఖేలత్తాళతరుధ్వజస్ఫురితమై క్రేంకారవత్కింకిణీ | 27 |
| చ. | నిరుపమపద్మరాగమణినిర్మితభూషణసంప్రయుక్తసుం | 28 |
| క. | కృతవర్ముఁడు దేహాలం, కృతవర్ముఁడు శిఖరకరపరిస్ఫుటసంధీ | 29 |
| ఉ. | సాత్యకిచారుధేష్ణుగదసాంబముఖు ల్యదువీరు లేగి రౌ | 30 |
| సీ. | చటులశుండాదండసంభూతఫూత్కారపవనాహతిని మేఘపఙ్క్తి చెదర | 31 |
| సీ. | లేళ్ళభంగిని జౌకళించి చౌపుటము లొక్కుమ్మడి పదినైద నుఱికియుఱికి | |
| | కఠినరింఖాముహర్ముహుర్లుఠితభూప, రాగధూసరితామలరమ్యచికుర | 32 |
| భుజంగప్రయాతము. | భ్రమచ్చక్రనిహితబాహుళ్యధాటిన్, క్షమామండలం బెల్ల సంక్షోభ మందన్ | 33 |
| శా. | చిల్లాడంబులమీఁదట న్బిగువుకాసె ల్జుట్టి పొంకంబు వా | 34 |
| చ. | గొడుగులు ఫేనము ల్తురగకుంజరము ల్తిమినక్రసంచయం | 35 |
| గీ. | క్షేమకారి దీర్చె చెలరేఁగి యనుకూల, మారుతంబు వీచె మాంసఖండ | 36 |
| వ. | మఱియుఁ గళ్యాణకరంబు లైనశకునంబు లెడనెడం బొడగనుచు ననుచు ముదంబున | |
| | వాహతటాకవాపీసమూహభూయిష్ఠంబును నైన మనోహరస్థలంబునఁ బటకుటీరం | 37 |
| క. | బాణాసురగర్వము సం, క్షీణం బగు నింక ననుచుఁ జెప్పినక్రియ గీ | 38 |
| వ. | అప్పు డమ్మురాంతకుండు తత్పురంబు దాడివెట్టంబంచిన. | 39 |
| సీ. | ప్రాకారములు ద్రవ్వి పడఁద్రోయువారును గోపురంబులు నేలఁగూల్చువారు | 40 |
| మ. | నటదుద్యద్భ్రుకుటీభయంకరముఖాంతశ్శోణదృక్కోణవి | 41 |
| మ. | రణభేరీప్రకటాంకభాంకరణసంరావంబు త్రైలోక్యభీ | 42 |
| గీ. | వాని మొగసాలఁ గాఁపున్నవాఁడు గాన, యుద్ధసాహాయ్యమునకు నుద్యుక్తుఁడయ్యె | 43 |
| వ. | అప్పుడు. | 44 |
| సీ. | ఘనవాలవిక్షేపజనితవాతాహతి దిగ్వలయంబు దిర్దిరను దిరుగ | 45 |
| సీ. | ఘనజటాజూటసంకలితగంగాతరంగచ్ఛటల్ గళగళంఘళ యనంగఁ | |
| తే. | శంకరుఁడు నందిపై నెక్కి హుంకరించి, యతిశయార్భటిఁ గెవ్వున నార్చి పేర్చి | 46 |
| క. | చంచత్కోమలపింఛో, దంచితకేకేంద్రవాహనారూడుండై | 47 |
| లయగ్రాహి. | తుండములు ఫూత్కరణచండపవనంబు ఘనమండలముఁ దాఁకి బహుఖండములు సేయన్ | 48 |
| స్రగ్ధర. | రింఖాసంఘాతజాతావతవితతధరారేణుపంకీకృతాబ్ధుల్ | 49 |
| | తోటకవృత్తము. పాటనబాహసభవ్యతనూధృ, చ్చాటుసురాలయశైలవిభాతిన్ | 50 |
| మ. | కృతనానావిధసాధనశ్రమసమిత్క్రీడాచమత్కారని | 51 |
| గీ. | అట్సు చతురంగసేనాసమేతుఁ డగుచు, నరిగె నెడనెడఁ బొడగాంచు నాపజయిక | 52 |
| వ. | అప్పుడు. | 53 |
| | పరమేశుల్ భగవంతు లవ్యయులు శుంభద్భాహుశౌర్యోజ్జ్వలుల్ | 54 |
| వ. | యాదవసైన్యంబును నిస్సామాన్యం బగునుత్సాహంబున దానవసేనాసమూహంబు | |
| | వీటంకారనినాదంబులు రోదసీకుహరంబు నిండ నాకర్షణసంధాన దృఢముష్టిలాఘవ | |
| | నైల్యంబైన బాణబాహుళ్యంబువలన మార్తాండమండలగోచరలక్షణంబులేమి | 55 |
| చ. | హరిహరులిద్దఱుం గదిసి యాహవకేళి యొనర్చి రుధ్ధతిన్ | 56 |
| మ. | హరుఁ డాకర్ణధనుర్గుణుం డగుచు బాహావిక్రమక్రీడ ని | 57 |
| క. | భగవంతుండగు శంభుఁడు, గగనదిశాపూరితముగఁ గడుఁదీవ్రతతో | 58 |
| మ. | గరుడాంకుం డరుణాంతనేత్రుఁ డగుచు న్గాలాగ్నిసంకాశభీ | 59 |
| చ. | మఱియు ననేకబాణములు మర్మము లంటఁగ నేసి హుంకృతుల్ | |
| | కఱకఱినేసె వేసినను గంజదళాక్షుఁడు వాని నన్నిటిన్ | 60 |
| శా. | ఆసంరంభముఁ జూచి సైఁపక హరుం డాగ్నేయబాణంబుఁ బ్ర | 61 |
| ఉ. | శర్వుఁ డఖర్వగర్వమున శౌరిపయి న్మరుదంబకంబు గం | 62 |
| శా. | ఆటోపంబున శంకరుం డపుడు బ్రహ్మాస్త్రంబు సంధించి మౌ | 63 |
| శా. | అత్యుగ్రాకృతియైన పాశుపతదివ్యాస్త్రంబు భూతేశుఁ డౌ | 64 |
| మహాస్రగ్ధర. | రాలె న్నక్షత్రపఙ్కుల్ రహి చెడియ నహోరాత్రిరాణ్మండలంబుల్ | 65 |
| క. | ఖండేందుధరజనార్దన, కాండము లొండొంటిఁ దాఁకి గగనంబున ను | 66 |
| తే. | తనదుదివ్యశరంబులు దైత్యదమను, చే నిరర్థక మగుటయు మానసమున | 67 |
| మ. | జలజాతాక్షుఁ డవక్రవిక్రమమున న్సమ్మోహనాస్త్రంబు భూ | 68 |
| వ. | రుక్మిణీకుమారుండును గుమారుండును నుద్దండపుండరీకంబులవిధంబునం గడంగి కోదండ | 69 |
| మ. | శరజన్ముండు ప్రదీప్తరోషముఖుఁడై శాతాశుగశ్రేణి నా | 70 |
| తే. | నారిఁ దెగనేసి యతనిమయూరవాహ, నంబు నెమ్మేన నిశితబాణములు చొనిపి | 71 |
| ఉ. | చండతరప్రతాపభుజశౌర్యధురంధరుఁడైన కామపా | 72 |
| గీ. | సాంబుఁ డక్షుద్రరౌద్రావలంబుఁ డగుచు, బాణనందను నధికదోర్బలుని బలుని | 73 |
| గీ. | గుఱ్ఱములఁ జంపి కేతువుఁ గూల నేసి, రథము చెక్కలు సేసి సారథిని ద్రుంచి | 74 |
| శా. | శైనేయుండును బాణుఁడున్ రణజయోత్సాహంబు లాస్యంబులన్ | 75 |
| వ. | ఉండి ర ట్లవ్వాసుదేవుండు సమ్మోహనబాణపాతంబున భూతేశు పరవశుం జేసి లబ్ధవిజ | 76 |
| సీ. | సారథు ల్వడిన నశ్వము లీడ్చుకొనిపోవ నందంద పడిపోవునరదములును | 77 |
| వ. | అప్పుడు. | 78 |
| ఉ. | విచ్చినయాత్మసేనఁ గని వీరుఁడు బాణుఁడు తెంపు చూపఱుల్ | 79 |
| శా. | బాణుం డప్పుడు రోషరక్తముఖుఁడై బ్రహ్మాండభీమాకృతిన్ | 80 |
| చ. | అనవుడు మందహాసముఖుఁడై హరి నీభుజశక్తి నీవె నె | 81 |
| మ. | అనునాలోననహస్తపంచశతకోద్యచ్ఛాపుఁడై నిల్చి త | 82 |
| సీ. | శతములు వేలు లక్షలు కోటు లర్బుదంబుల శరౌఘంబులఁ బోదివిపొదివి | 83 |
| వ. | మఱియును. | 84 |
| ఉ. | అత్తఱి నమ్ముకుందుఁడుఁ దదర్ధసహస్రశరాసనంబులున్ | |
| | నెత్తెడువిండ్లు నారిబిగు వెత్తెడువిండ్లు శరప్రయోగసం | 85 |
| చ. | తొలుతటియమ్ము పంచశతదోర్ధనురావళి ద్రుంచికొంచు న | 86 |
| శా. | కోపాటోపవిజృంభణారుణితచక్షుష్కోణసంజాతవీ | 87 |
| చ. | ధనువులు ద్రుంచి సూతుతల ధారుణీమీఁద నలంకరించి వా | 88 |
| క. | మతి బ్రమసినట్లు నిశ్చే, స్థితుఁడై బెగడొందు బాణుజీవము రక్షిం | 89 |
| ఉ. | అంబరహీనమైనవికృతాకృతితోడుత నాభిక్రేవలన్ | 90 |
| శా. | దానిం జూడఁగ రోయుచు న్విముఖుఁడై దైత్యాంతకుం డున్న నా | 91 |
| ఉ. | ఆహరిముందట న్నిలిచినట్టినిశాటియు నేగె నంత స | 92 |
| మ. | తనమీఁదం జనుదేర నవ్వుచును బద్మానేత తీవ్రజ్వరం | 93 |
| తే. | పోరిపోరి భుజాబలస్ఫురణ దక్కి, శాంభవజ్వర మాత్మలో సంచలించి | 94 |
| ఉ. | ఎక్కడఁ జొచ్చినం జుణుగనియ్యక వైష్ణవి వెంటనంటఁగా | 95 |
| శా. | శ్రీలక్ష్మీపతయేకృతాఖిలజగత్క్షేమాయదివ్యౌజనే | 96 |
| దండకము. | శ్రీమద్రమామానినీ మానసారామవాటీ వసంతాయమానా సమానాంగశృంగారభావా | |
| | గమ్యుం బరబ్రహ్మమూర్తి న్నినుం నామనోవీథి భావింతు సేవింతు నోస్వామి నన్నుం | 97 |
| శా. | నీతేజంబు మహోగ్రమై తఱుమఁగా నిల్వంగ శక్యంబు గా | 98 |
| క. | అనినం గృష్ణుఁడుమత్సా, ధన మనితరవార్య మగుటఁ దగఁ దెలిసి రయం | 99 |
| క. | మీయుభయజ్వరవాద, మపాయంబున నన్నుఁ గావుమని నీవు నుతుల్ | 100 |
| వ. | అని యాన తిచ్చెనని శుకుండు పలికిన నటమీఁదటి వృత్తాంతం బెఱింగింపుమని | 101 |
| శా. | సాష్టాంగానతసిద్ధసాధ్యమకుటాంచన్నూత్నరత్నావళీ | 102 |
| క. | లక్ష్మీకటాక్షకమలా, లాక్ష్మాంచితవదనహరిణలాంచనబింబా | 103 |
| కవిరాజనిరాజితము. | మలయజహారసుధాకరహీరసమాననుసారయశోవృతది | 104 |
| గద్య. | ఇది శ్రీమంగళాచలనృసింహకృపాప్రసాదసంప్రాప్తవిద్యావైభవ కనుపర్తి | |
