2. శుకుఁడు పరీక్షిత్తునకు భక్తిమార్గంబె ముఖ్యంబని తెలుపుట

మ. విను మంభోజభవుండు మున్ను మదిలో వేదంబు ముమ్మాఱు మ

ర్మనయజ్ఞత్వము దోఁప నంతయుఁ బరామర్శించి మోక్షంబు ద

క్కిన మార్గంబులవెంట లేదనుచు భక్తిం జింతసేసెన్ జనా

ర్దను నాత్మకృతి నిర్వికారుఁ డగుచున్ దన్మార్గ నిర్ణేతయై. (35)

సీ. అఖిలభూతములందు నాత్మరూపంబున నీశుండు హరి యుండు నెల్ల ప్రొద్దు

బుద్ధ్యాది లక్షణంబులఁ గానఁబడు మహోసేనీయు డహర్నిశమ్ణూ

వందనీయుఁడు భక్తవాత్సల్య సంతతబు నియతబుద్ధి

నాత్మరూపకుఁ డగు హరి కథామృతములు గర్ణపుటంబుల గాంక్షదీరఁ

తే. గ్రోలుచుండెడి ధన్యులు గిటిల బహిళ, విషయ మలినీకృతాంగముల్ వేగ విడిచి

విష్ణుదేవుని చరణారవిందయుగము, కడకుఁ జనుదురు సిద్ధంబు కొరవేంద్ర. (36)

క. మనుషజన్మము నొందిన. మానవులకు లభ్యమానమరణులకు మహో

జ్ఞానులకుఁ జేయవలయు, విధానము నిగదొంపఁబడియె ధరణీనాథా ! (37)

వ. వినుము బ్రహ్మవర్చస కాముఁడైన వానికి వేదవిభుండగు చతుర్ముఖుండును, నింద్రియపాటవ కామునికి నింద్రుండును, ప్రజాకామునకు దక్షాది ప్రజాపతులును,

భోజనకామునకు నదితియు, స్వర్గకామునికి నాదిత్యులును, రాజ్యకామకుని విశ్వదేవతలును, దేశ ప్రజా సాధనకామునికి సాధ్యులును, , శ్రీకామునికి దుర్గయు,

తేజష్కామునకు నగ్నియు, ధనకామునకు వసువులును, వీర్యకామునకు వీర్యప్రదులగు రుద్రులును, నాయుప్కామునకు నశ్వినీదేవతలును, పుష్ఠికామునకు

భూమియు, ప్రతిష్టాకామునుకి లోకమాతలైన గగన భూదేవతలును, సౌందర్యకామునకు గంధర్వులును, కామినీకామున కప్పరసయగు నూర్వశియు, సర్వాదిపత్య

కామునకు బ్రహ్మయు, కీర్తికామునకు యజ్ఞోపాధికుండగు విష్ణువును, విత్తసంచయ కామునకుం బ్రచేతసుండును, విద్యాకామునకు నుమావల్లభుండును, దాంపత్యప్రీతి

కామునకు నుమాదేవియు, ధర్మార్థకామునకు నుత్తమ శ్లోకుండగు విష్ణువును, సంతానకామునకుఁ బితృదేవతలును, రాక్షాకామునకు యక్షులును, బలకామునకు

మరుద్గణంబులును,రాజత్వకామునకు మనురూప దేవతలును, శత్రుమరణ కామునకుఁ గోపాలకుండైన రాక్షసుండును, భోగ కామునకుఁ జంద్రుండును భజనీయు

లగుదురు. మఱియు. (38)

క. కామింపకయును సర్వము, హామించియునైన ముక్తిఁ గామించి తగన్

లోమించి పరమపురుషిని, నేమించి భజించుఁ దత్త్వనిపుణుం డధిపా ! (39)

మ. అమరేంద్రాదులఁ గొల్చుభంగి జనఁడా యబ్జాక్షు సేవింపఁగా

విమలజ్ఞాన విరక్తి ముక్తి లొదవున్ వేయేల భూనాథ ! త

త్కమలాధీశ కథా సుధారస నదీ కల్లోల మాలా పరి

భ్రమ మెవ్వారికి నైనఁ గర్ణయుగళీ పర్వంబు గాకుండునే ? (40)

వ. అని రాజునకు శుకుండుసెప్పె ననిన శౌనకుండు సూతున కిట్లనియె.(41)

క. వర తాత్పర్యముతో నిటు, భరతాన్వయ విభుఁడు శుకుని పలుకులు విని స

త్వరతా యుతుఁడై శ్రేయ, స్కరతామతి నేమి యడిగె ? గణుతింపఁగదే ! (42)

క. ఒప్పెడి హరికథ లెయ్యవి చెప్పెడినో యనుచు మాకుఁ జిత్తోత్కంఠల్

గుప్పలు గొనుచున్నవి రుచు, లుప్పతిల న్నీమనోహరోక్తులు వినఁగన్. (43)

వ. అనిన విని సూతుం డిట్లనియె. (44)

క. తూలెడి కూఁకటితోడన, బాలురతో నాడుచుండి బాల్యమున మహీ

పాలుఁడు హరిచరణార్చన, హేలల తోడుతను నుండె నెంతయు నియతిన్. (45)

వ. అట్టి పరమ భాగవతుండైన పాండవేయునకు వాసుదేవ పరాయణుండైన శుకుం డిట్లనియె. (46)

సీ. వాసుదేవ శ్లోక వార్త లాలింపుచుఁ గాల మే పుణ్యండు గడుపుచుండు

నతని యాయువు దక్క నన్యుల యాయువు నుదయాస్తమయముల నుగ్రకరుఁడు

వంచించి కొనిపోవువాఁ డది యెఱుఁగక జీవింతుఁ బెక్కేండ్లు సిద్ధ మనుచు,

నంగనా పుత్ర గేహారామ విత్తాది సంసార హేతుక సంగసుఖముఁ

తే. దగిలి నర్తింపఁ గాలము తఱి యెఱింగి, దండధర కింకరుల వచ్చి తాడనములు

సేసి కొనిపోఁవు బుణ్యంబు సేయనైతిఁ, బాపరతి నైతి బిట్టుఁ బలవరించు. (47)

వ. అది గావున, (48)

సీ. అలరు జొంపములో నభ్రంకషంబులై బ్రతుకవే ? వనములఁ బాదపములు

ఖాదన మేహనాకాంక్షలఁ బశువులు జీవింపవే ? గ్రామ సీమలంచు

నియతిమై నుచ్ఛ్వాస నిశ్శ్వాస పవనముల్ ప్రాపింపవే ? చర్మభస్త్రికలును

గ్రామసూకర శునక శ్రేణు లింటింటఁ దిరుగవే ? దుర్యోగ దీనవృత్తి

తే. నుష్ట్రఖరములు మోయవే యురుభరములు, పుండరీకాక్షు నెఱుఁగని పురుషపశువు

లడవులందు నివాసములందుఁ బ్రాణ, విషయ భర వృత్తితో నుంట విఫల మధిప ! (49)

సీ. విష్ణు కీర్తనములు నినని కర్ణంబులు కొండల బిలములు కువలయేశ !

చక్రి పద్యంబులు చదవని జిహ్వలు కప్పల నాలుకల్ కౌరవేంద్ర !

శ్రీమనోనాథు వీక్షింపని కన్నులు కేకి పింఛాక్షులు కీర్తిదయిత !

కమలాక్షు పజకుఁ గాని హస్తంబులు శవము హస్తంబులు సత్యవచన !

ఆ. హరి పద తులసీదళ మోదరతి లేని, ముక్కు పందిముక్కు మునిచరిత్ర !

గరుడగమను భజనగతి లేని పదములు, పాదపముల పాదపటల మనఘ ! (50)

సీ. నారాయణుని దివ్య నామాక్షరములపైఁ గరఁగని మనములు గఠిన శిలలు

మురవైరి కథలకు ముదితాశ్రు రోమాంచ మిళితమై యుండని మేను మొద్దు

చక్రికి మ్రొక్కని జడుని యౌఁదల నున్న కనక కిరీటంబు కట్టె మోఁపు

మాధవార్పితముగా మనని సిరి వన దుర్గ చంద్రికావైభవంబు

ఆ. కైటభారి భజన గలిగి యుండని వాఁడు, గాలిలోననుండి కదలు శవము

కమలనాభు పదము గనని వాని బ్రతుకు, పసిఁడికాయలోని ప్రాణిబ్రతుకు. (51).

                                                                                  ==  అధ్యాయము---౫ ==

వ. అని యిట్లు పలికిన వైయాసి వచనంబుల నౌత్తరేయుండు గందళిత హృదయుండై నిర్మలమతి విశేషంబున, (52)

ఆ. సుతుల హితుల విడిచి చుట్టాల విడిచి యి, ల్లాలి విడిచి పశు గృహాళి విడిచి

రాజు హృదయ మిడియ రాజీవనయనుపై, ధనము విడిచి జడ్డుఁదనము విడిచి. (53)

వ. ఇట్లు మృత్యుభయము నిరిసించి, ధర్మార్థకామంబులు సన్యసించి, పురుషోత్తమునందుఁ జిత్తంబు వివ్యసించి, హరిలీలా లక్షణంబు లుపన్యసింపు మను తలంపున

నరేంద్రుఁ డిట్లనియె.(54)

క. సర్వాత్ము వాసుదేవుని, సర్వజ్ఞుఁడవైన నీవు సంస్తుతిసేయన్

సర్వభ్రాంతులు వదలె మ, హోర్వీసురపర్య ! మానసోత్సవ మగుచున్.(55)

సీ. ఈశుండు హరి విష్ణుఁ డీ విశ్వమంతయుఁ బుట్టించు రక్షించు, బొలియఁజూచు

బహు శక్తియుతుఁ భగవంతుఁ డవ్యయు డాది నే శక్తుల నాశ్రయించి

బ్రహ్మ శక్రాది రూపముల వినోదించెఁ గ్రమముననో యే కాలముననొ

ప్రకృతిగుణంబులఁ బత్తి గ్రహించుత యేకత్వమున నుండు నీశ్వరుండు.

ఆ. భిన్న మూర్తి యగుచుఁ బెక్కువిధంబుల, నేల యుండు నతని కేమి వచ్చె

నుండకున్నఁ దాపసోత్తమ ! తెలుపవే ! వేడ్కతోడ నాకు వేదవేద్య ! (56)

వ. అనిన నుత్తరానందను వచంబులకు నిరుత్తరుండు గాక సదుత్తర ప్రదాన కుతూహలుండై లోకోత్తర గుణోత్తరుండైన తాపపోత్తముండు దనమనంబున. (57)

మ. పరుఁడై యీశ్వరుఁడై మహామహిముఁడై ప్రాదుర్భవ స్థాన సం

హరణ క్రీడనుఁడై త్రిశక్తి యుతుఁడై యంతర్గత జ్యోతియై

పరమేష్ఠి ప్రముఖామరాధిపులకున్ బ్రాపింప రాకుండు దు

స్తర మార్గంబునఁ దేజఱిల్లు హరికిం దత్త్వార్థినై మ్రొక్కెదన్.(58)

వ. మఱియు సజ్జన దురిత సంహణుండును, దుర్జన నివారకుండును, నఖిల సత్త్వ రూపకుండును, పరమహంసాశ్రమ ప్రవర్తమాన మునిజన హృదయ కమల కర్ణికా

మధ్యదీపకుండును, సాత్వత శ్రేష్ఠుండును, పరమ భక్తియుక్త సులభుండును, భక్తిహీన జన దుర్లభుండును, నిరతిశయ నిరుపమ నిరవధిక ప్రకారుండును, నిజస్వరూప

బ్రహ్మ విహారుండును నౌయప్పరమేశ్వరునకు నమస్కరించెద. (59)

ఉ. ఏ విభు వందనార్చనము లే విభు చింతయు నామకీర్తనం

బే విభు లీల లద్భుతము లెవ్వని సంశ్రవణంబు సేయ దో

షావలిఁ బాసి లోకము శుభాయతవృత్తిఁ జెలంగు నండ్రు నే

నా విభు నాశ్రయించెద నఘౌఘ నివర్తను భద్రకీర్తనున్. (60)

ఉ. ఏ పరమేశు పాదయుగ మెప్పుడుఁ గోరి భజించి నేర్పరుల్

లోపలి బుద్ధిలో న్నుభయలోకము లందుల సక్తిఁ బాసి యే

తాపము లేక బ్రహ్మగతిఁ దారు గతశ్రములై చరింతు రే

నా పరమేశు మ్రొక్కెద నఘౌఘ నివర్తను భద్రకీర్తనున్.(61)

చ. తపములు సేసియైన మఱి దానము లెన్నియుఁ జేసియైన నే

జనములు సేసియైన ఫలసంచయ మెవ్వనిఁ జేర్పకున్న హే

యపదములై దురంత విప దంచిత రీతిగ నొప్పుచుండు న

య్యపరిమితున్ భజించెద నఘౌఘ నివర్తను భద్రకీర్తనున్. (62)

మ. యవన వ్యాధ పుళింద హూణ శక కంకాభీర చండాల సం

భవులుం దక్కిన పాపవర్తనులు నే భద్రాత్ము సేవించి భా

గవత శ్రేష్ఠుల డాసి శుద్ధతనులన్ గల్యాణులై యుందు రా

యనికారుం బ్రభవిష్ణు నాదు మదిలో నశ్రాంతమున్ మ్రొక్కెదన్.(63)

మ. తపముల్ సేసిననో మనోనియతినో దానవ్రతప్రీతినో

జపమంత్రంబులనో శ్రుతిస్మృతులనో సద్భక్తినో యెట్లు ల

బ్ధపదుండౌ నని రుద్ర ముఖరుల్ భావంతు రెవ్వాని న

య్యపవర్గాధిపుఁ డాత్మమూర్తి సులభుం డౌఁ గాక నా కెప్పుడున్. (64)

క. శ్రీపతియు యజ్ఞపతియుఁ బ్ర, జాపతియున్ బుద్ధిపతియు జగదధిపతియున్

భూపతియు యాదవ శ్రే, ణీపతియుం గతియు నైన నిపుణు భజింతున్. (65)

మ. అణువో కాక కడు న్మహావిభవుఁడో యచ్ఛిన్నుఁడో ఛిన్నుఁడో

గుణియో నిర్గుణియో యటంచు విబుధుల్ గుంఠీభవ త్తత్త్వ మా

ర్గణులై యే విభు పాదపద్మ భజనోత్కర్షంబులన్ దత్త్వవీ

క్షణముం జేసెద రట్టి విష్ణుఁ బరమున్ సర్వాత్ము సేవించెదన్. (66)

మ. జగ దుత్పాదనబుద్ధి బ్రహ్మకు మదిన్ సంధింప నూహించి యే

భగవంతుండు సరస్వతిం బనుప నా పద్మాస్య దా నవ్విభున్

మగనింగా వరియించి తద్భువన సామ్రాజ్యస్థితిన్ సృష్టిపా

రగుఁ జేసెన్ మును బ్రహ్మ నట్టి ఘను నారంభింతు సేవింపఁగన్. (67)

సీ. పూర్ణుఁ డయ్యును మహాభూత పంచక యోగమున మేనులను బురములు సృజించి

పురములలోనుండి పురుష భావంబున దీపించు నెవ్వఁడు ధీరవృత్తిఁ

బంచభూతములను బదునొకం డింద్రియములఁ బ్రకాశింపించి భూరిమహిమ

షోడశాత్మకుఁ డన శోభిల్లి జీవత్వనృత్య వినోదంబు నెఱుపుచుండు

తే. నట్టి భగవంతుఁ డవ్యయుఁ డచ్యుతుండు, మానసోదిత వాక్పుష్ప మాలికలను

మంజు నవరస మకరంద మహిమ లుట్ట, శిష్ట హృద్భావలీలలఁజేయుగాత. (68)

ఉ. మానధనుల్ మహాత్ములు సమాధినిరూఢులు యన్ముఖాంబుజ

ధ్యాన మరంద పానమున నాత్మభయంబులఁ బాపి ముక్తులై

లూనత నొందు రట్టి మునిలోక శిఖామణికిన్ విశంకటా

జ్ఞాన తమో నభోమణికి సాధుజనాగ్రణి కేను మ్రొక్కెదన్. (69)

వ. అని యిట్లు హరి వందనంబు సేసి శుకయోగీంద్రుం డిట్లనియె. (70)

మ. అవిరోధంబున నీవు న న్నడుగు నీ యర్థంబు మున్ బ్రహ్మ మా

ధవు చేతన్ విని నారదుం డడిగినన్ దథ్యంబుగాఁ జెప్పె మా

నవ లోకేశ్వర ! నారదుండు వెనుకన్ నాకుం బ్రసాదించె, సం

శ్రవణీయంబు మహాద్భుతంబు విను మా సందేహ విచ్ఛేదమున్. (71)

                                                                                    సమాప్తము