స్త్రీ పర్వము - అధ్యాయము - 16
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (స్త్రీ పర్వము - అధ్యాయము - 16) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [వ]
ఏవమ ఉక్త్వా తు గాన్ధారీ కురూణామ ఆవికర్తనమ
అపశ్యత తత్ర తిష్ఠన్తీ సర్వం థివ్యేన చక్షుషా
2 పతివ్రతా మహాభాగా సమానవ్రతచారిణీ
ఉగ్రేణ తపసా యుక్తా సతతం సత్యవాథినీ
3 వరథానేన కృష్ణస్య మహర్షేః పుణ్యకర్మణః
థివ్యజ్ఞానబలొపేతా వివిధం పర్యథేవయత
4 థథర్శ సా బుథ్ధిమతీ థూరాథ అపి యదాన్తికే
రణాజిరం నృవీరాణామ అథ్భుతం లొమహర్షణమ
5 అస్ది కేశపరిస్తీర్ణం శొణితౌఘపరిప్లుతమ
శరీరైర బహుసాహస్రైర వినికీర్ణం సమన్తతః
6 గజాశ్వరదయొధానామ ఆవృతం రుధిరావిలైః
శరీరైర బహుసాహస్రైర వినికీర్ణం సమన్తతః
7 గజాశ్వనరవీరాణాం నిఃసత్త్వైర అభిసంవృతమ
సృగాలబడ కాకొల కఙ్కకాకనిషేవితమ
8 రక్షసాం పురుషాథానాం మొథనం కురరాకులమ
అశివాభిః శివాభిశ చ నాథితం గృధ్రసేవితమ
9 తతొ వయాసాభ్యనుజ్ఞాతొ ధృతరాష్ట్రొ మహీపతిః
పాణ్డుపుత్రాశ చ తే సర్వే యుధిష్ఠిరపురొగమాః
10 వాసుథేవం పురస్కృత్య హతబన్ధుం చ పార్దివమ
కురు సత్రియః సమాసాథ్య జగ్ముర ఆయొధనం పరతి
11 సమాసాథ్య కురుక్షేత్రం తాః సత్రియొ నిహతేశ్వరాః
అపశ్యన్త హతాంస తత్ర పుత్రాన భరాతౄన పితౄన పతీన
12 కరవ్యాథైర భక్ష్యమాణాన వై గొమాయుబడ వాయసైః
భూతైః పిశాచై రక్షొభిర వివిధైశ చ నిశాచరైః
13 రుథ్రాక్రీడ నిభం థృష్ట్వా తథా విశసనం సత్రియః
మహార్హేభ్యొ ఽద యానేభ్యొ విక్రొశన్త్యొ నిపేతిరే
14 అథృష్టపూర్వం పశ్యన్త్యొ థుఃఖార్తా భరత సత్రియః
శరీరేష్వ అస్ఖలన్న అన్యా నయపతంశ చాపరా భువి
15 శరాన్తానాం చాప్య అనాదానాం నాసీత కా చన చేతనా
పాఞ్చాల కుర యొషాణాం కృపణం తథ అభూన మహత
16 థుఃఖొపహత చిత్తాభిః సమన్తాథ అనునాథితమ
థృష్ట్వాయొధనమ అత్యుగ్రం ధర్మజ్ఞా సుబలాత్మజా
17 తతః సా పుణ్డరీకాక్షమ ఆమన్త్ర్య పురుషొత్తమమ
కురూణాం వైశసం థృష్ట్వా థుఃఖాథ వచనమ అబ్రవీత
18 పశ్యైతాః పుణ్డరీకాక్ష సనుషా మే నిహతేశ్వరాః
పరకీర్ణకేశాః కరొశన్తీః కురరీర ఇవ మాధవ
19 అమూస తవ అభిసమాగమ్య సమరన్త్యొ భరతర్షభాన
పృదగ ఏవాభ్యధావన్త పుత్రాన భరాతౄన పితౄన పతీన
20 వీరసూభిర మహాబాహొ హతపుత్రాభిర ఆవృతమ
కవ చిచ చ వీర పత్నీభిర హతవీరాభిర ఆకులమ
21 శొభితం పురుషవ్యాఘ్రైర భీష్మ కర్ణాభిమన్యుభిః
థరొణ థరుపథ శల్యైశ చ జవలథ్భిర ఇవ పావకైః
22 కాఞ్చనైః కవచైర నిష్కైర మణిభిశ చ మహాత్మనామ
అఙ్గథైర హస్తకేయూరైః సరగ్భిశ చ సమలంకృతమ
23 వీరబాహువిసృష్టాభిః శక్తిభిః పరిఘైర అపి
ఖడ్గైశ చ విమలైస తీక్ష్ణైః స శరైశ చ శరాసనైః
24 కరవ్యాథసంఘైర ముథితైస తిష్ఠథ్భిః సహితైః కవ చిత
కవ చిథ ఆక్రీడమానైశ చ శయానైర అపరైః కవ చిత
25 ఏతథ ఏవంవిధం వీర సంపశ్యాయొధనం విభొ
పశ్యమానా చ థహ్యామి శొకేనాహం జనార్థన
26 పాఞ్చాలానాం కురూణాం చ వినాశం మధుసూథన
పఞ్చానామ ఇవ భూతానాం నాహం వధమ అచిన్తయమ
27 తాన సుపర్ణాశ చ గృధ్రాశ చ నిష్కర్షన్త్య అసృగ ఉక్షితాన
నిగృహ్య కవచేషూగ్రా భక్షయన్తి సహస్రశః
28 జయథ్రదస్య కర్ణస్య తదైవ థరొణ భీష్మయొః
అభిమన్యొర వినాశం చ కశ చిన్తయితుమ అర్హతి
29 అవధ్యకల్పాన నిహతాన థృష్ట్వాహం మధుసూథన
గృధ్రకఙ్కబడ శయేనశ్వసృగాలాథనీ కృతాన
30 అమర్షవశమ ఆపన్నాన థుర్యొధన వశే సదితాన
పశ్యేమాన పురుషవ్యాఘ్రాన సంశాన్తాన పావకాన ఇవ
31 శయనాన్యూచితాః సర్వే మృథూని విమలాని చ
విపన్నాస తే ఽథయ వసుధాం వివృతామ అధిశేరతే
32 బన్థిభిః సతతం కాలే సతువథ్భిర అభినన్థితాః
శివానామ అశివా ఘొరాః శృణ్వన్తి వివిధా గిరః
33 యే పురా శేరతే వీరాః శయనేషు యశస్వినః
చన్థనాగురుథిగ్ధాఙ్గాస తే ఽథయ పాంసుషు శేరతే
34 తేషామ ఆభరణాన్య ఏతే గృధ్రగొమాయువాయసాః
ఆక్షిపన్త్య అశివా ఘొరా వినథన్తః పునః పునః
35 చాపాని విశిఖాన పీతాన నిస్త్రింశాన విమలా గథా
యుథ్ధాభిమానినః పరీతా జీవన్త ఇవ బిభ్రతి
36 సురూప వర్ణా బహవః కరవ్యాథైర అవఘట్టితాః
ఋషభప్రతిరూపాక్షాః శేరతే హరితస్రజః
37 అపరే పునర ఆలిఙ్గ్య గథాః పరిఘబాహవః
శేరతే ఽభిముఖాః శూరా థయితా ఇవ యొషితః
38 బిభ్రతః కవచాన్య అన్యే విమలాన్య ఆయుధాని చ
న ధర్షయన్తి కరవ్యాథా జీవన్తీతి జనార్థన
39 కరవ్యాథైః కృష్యమాణానామ అపరేషాం మహాత్మనామ
శాతకౌమ్భ్యః సరజశ చిత్రా విప్రకీర్ణాః సమన్తతః
40 ఏతే గొమాయవొ భీమా నిహతానాం యశస్వినామ
కణ్ఠాన్తర గతాన హారాన ఆక్షిపన్తి సహస్రశః
41 సర్వేష్వ అపరరాత్రేషు యాన అనన్థన్త బన్థినః
సతుతిభిశ చ పరార్ధ్యాభిర ఉపచారైశ చ శిక్షితాః
42 తాన ఇమాః పరిథేవన్తి థుఃఖార్తాః పరమాఙ్గనాః
కృపణం వృష్ణిశార్థూల థుఃఖశొకార్థితా భృశమ
43 రక్తొత్పలవనానీవ విభాన్తి రుచిరాణి వై
ముఖాని పరమస్త్రీణాం పరిశుష్కాణి కేశవ
44 రుథితొపరతా హయ ఏతా ధయాయన్త్యః సంపరిప్లుతాః
కురు సత్రియొ ఽభిగచ్ఛన్తి తేన తేనైవ థుఃఖితాః
45 ఏతాన్య ఆథిత్యవర్ణాని తపనీయనిభాని చ
రొషరొథన తామ్రాణి వక్త్రాణి కురు యొషితామ
46 ఆ సామ పరిపూర్ణార్దం నిశమ్య పరిథేవితమ
ఇతరేతర సంక్రన్థాన న విజానన్తి యొషితః
47 ఏతా థీర్ఘమ ఇవొచ్ఛ్వస్య విక్రుశ్య చ విలప్య చ
విస్పన్థమానా థుఃఖేన వీరా జహతి జీవితమ
48 బహ్వ్యొ థృష్ట్వా శరీరాణి కరొశన్తి విలపన్తి చ
పాణిభిశ చాపరా ఘనన్తి శిరాంసి మృథు పాణయః
49 శిరొభిః పతితైర హస్తైః సర్వాఙ్గైర యూదశః కృతైః
ఇతరేతర సంపృక్తైర ఆకీర్ణా భాతి మేథినీ
50 విశిరస్కాన అదొ కాయాన థృష్ట్వా ఘొరాభినన్థినః
ముహ్యన్త్య అనుచితా నార్యొ విథేహాని శిరాంసి చ
51 శిరః కాయేన సంధాయ పరేక్షమాణా విచేతసః
అపశ్యన్త్యొ పరం తత్ర నేథమ అస్యేతి థుఃఖితాః
52 బాహూరుచరణాన అన్యాన విశిఖొన్మదితాన పృదక
సంథధత్యొ ఽసుఖావిష్టా మూర్ఛన్త్య ఏతాః పునః పునః
53 ఉత్కృత్త శిరసశ చాన్యాన విజగ్ధాన మృగపక్షిభిః
థృష్ట్వా కాశ చిన న జానన్తి భర్తౄన భరత యొషితః
54 పాణిభిశ చాపరా ఘనన్తి శిరాంసి మధుసూథన
పరేక్ష్య భరాతౄన పితౄన పుత్రాన పతీంశ చ నిహతాన పరైః
55 బాహుభిశ చ స ఖడ్గైశ చ శిరొభిశ చ సకుణ్డలైః
అగమ్యకల్పా పృదివీ మాంసశొణితకర్థమా
56 న థుఃఖేషూచితాః పూర్వం థుఃఖం గాహన్త్య అనిన్థితాః
భరాతృభిః పితృభిః పుత్రైర ఉపకీర్ణాం వసుంధరామ
57 యూదానీవ కిశొరీణాం సుకేశీనాం జనార్థన
సనుషాణాం ధృతరాష్ట్రస్య పశ్య వృన్థాన్య అనేకశః
58 అతొ థుఃఖతరం కుం ను కేశవ పరతిభాతి మే
యథ ఇమాః కుర్వతే సర్వా రూపమ ఉచ్చావచం సత్రియః
59 నూనమ ఆచరితం పాపం మయా పూర్వేషు జన్మసు
యా పశ్యామి హతాన పుత్రాన పౌత్రాన భరాతౄంశ చ కేశవ
ఏవమ ఆర్తా విలపతీ థథర్శ నిహతం సుతమ