స్త్రీ పర్వము - అధ్యాయము - 1
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (స్త్రీ పర్వము - అధ్యాయము - 1) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [జ]
హతే థుర్యొధనే చైవ హతే సైన్యే చ సర్వశః
ధృతరాష్ట్రొ మహారాజః శరుత్వా కిమ అకరొన మునే
2 తదైవ కౌరవొ రాజా ధర్మపుత్రొ మహామనాః
కృపప్రభృతయశ చైవ కిమ అకుర్వత తే తరయః
3 అశ్వత్దామ్నః శరుతం కర్మ శాపశ చాన్యొన్య కారితః
వృత్తాన్తమ ఉత్తరం బరూహి యథ అభాషత సంజయః
4 [వ]
హతే పుత్రశతే థీనం ఛిన్నశాఖమ ఇవ థరుమమ
పుత్రశొకాభిసంతప్తం ధృతరాష్ట్రం మహీపతిమ
5 ధయానమూకత్వమ ఆపన్నం చిన్తయా సమభిప్లుతమ
అభిగమ్య మహాప్రాజ్ఞః సంజయొ వాక్యమ అబ్రవీత
6 కిం శొచసి మహారాజ నాస్తి శొకే సహాయతా
అక్షౌహిణ్యొ హతాశ చాష్టౌ థశ చైవ విశాం పతే
నిర్జనేయం వసుమతీ శూన్యా సంప్రతి కేవలా
7 నానాథిగ్భ్యః సమాగమ్య నానాథేశ్యా నరాధిపాః
సహితాస తవ పుత్రేణ సర్వే వై నిధనం గతాః
8 పితౄణాం పుత్రపౌత్రాణాం జఞాతీనాం సుహృథాం తదా
గురూణాం చానుపూర్వ్యేణ పరేతకార్యాణి కారయ
9 [వ]
తచ ఛరుత్వా కరుణం వాక్యం పుత్రపౌత్ర వధార్థితః
పపాత భువి థుర్ధర్షొ వాతాహత ఇవ థరుమః
10 [ధృ]
హతపుత్రొ హతామాత్యొ హతసర్వసుహృజ జనః
థుఃఖం నూనం భవిష్యామి విచరన పృదివీమ ఇమామ
11 కిం ను బన్ధువిహీనస్య జీవితేన మమాథ్య వై
లూనపక్షస్య ఇవ మే జరా జీర్ణస్య పక్షిణః
12 హృతరాజ్యొ హతసుహృథ ధతచక్షుశ చ వై తదా
న భరాజిష్యే మహాప్రాజ్ఞ కషీణరశ్మిర ఇవాంశుమాన
13 న కృతం సుహృథొ వాక్యం జామథగ్న్యస్య జల్పతః
నారథస్య చ థేవర్షేః కృష్ణథ్వైపాయనస్య చ
14 సభామధ్యే తు కృష్ణేన యచ ఛరేయొ ఽభిహితం మమ
అలం వైరేణ తే రాజన పుత్రః సంగృహ్యతామ ఇతి
15 తచ చ వాక్యమ అకృత్వాహం భృశం తప్యామి థుర్మతిః
న హి శరొతాస్మి భీష్మస్య ధర్మయుక్తం పరభాషితమ
16 థుర్యొధనస్య చ తదా వృషభస్యేవ నర్థతః
థుఃశాసన వధం శరుత్వా కర్ణస్య చ విపర్యయమ
థరొణ సూర్యొపరాగం చ హృథయం మే విథీర్యతే
17 న సమరామ్య ఆత్మనః కిం చిత పురా సంజయ థుష్కృతమ
యస్యేథం ఫలమ అథ్యేహ మయా మూఢేన భుజ్యతే
18 నూనం హయ అపకృతం కిం చిన మయా పూర్వేషు జన్మసు
యేన మాం థుఃఖభాగేషు ధాతా కర్మసు యుక్తవాన
19 పరిణామశ చ వయసః సర్వబన్ధుక్షయశ చ మే
సుహృన మిత్ర వినాశశ చ థైవయొగాథ ఉపాగతః
కొ ఽనయొ ఽసతి థుఃఖితతరొ మయా లొకే పుమాన ఇహ
20 తన మామ అథ్యైవ పశ్యన్తు పాణ్డవాః సంశితవ్రతమ
వివృతం బరహ్మలొకస్య థీర్ఘమ అధ్వానమ ఆస్దితమ
21 [వ]
తస్య లాలప్యమానస్య బహు శొకం విచిన్వతః
శొకాపహం నరేన్థ్రస్య సంజయొ వాక్యమ అబ్రవీత
22 శొకం రాజన వయపనుథ శరుతాస తే వేథ నిశ్చయాః
శాస్త్రాగమాశ చ వివిధా వృథ్ధేభ్యొ నృపసత్తమ
సృఞ్జయే పుత్రశొకార్తే యథ ఊచుర మునయః పురా
23 తదా యౌవనజం థర్పమ ఆస్దితే తే సుతే నృప
న తవయా సుహృథాం వాక్యం బరువతామ అవధారితమ
సవార్దశ చ న కృతః కశ చిల లుబ్ధేన ఫలగృథ్ధినా
24 తవ థుఃశాసనొ మన్త్రీ రాధేయశ చ థురాత్మవాన
శకునిశ చైవ థుష్టాత్మా చిత్రసేనశ చ థుర్మతిః
శల్యశ చ యేన వై సర్వం శల్య భూతం కృతం జగత
25 కురువృథ్ధస్య భీష్మస్య గాన్ధార్యా విథురస్య చ
న కృతం వచనం తేన తవ పుత్రేణ భారత
26 న ధర్మః సత్కృతః కశ చిన నిత్యం యుథ్ధమ ఇతి బరువన
కషపితాః కషత్రియాః సర్వే శత్రూణాం వర్ధితం యశః
27 మధ్యస్దొ హి తవమ అప్య ఆసీర న కషమం కిం చిథ ఉక్తవాన
ధూర ధరేణ తవయా భారస తులయా న సమం ధృతః
28 ఆథావ ఏవ మనుష్యేణ వర్తితవ్యం యదా కషమమ
యదా నాతీతమ అర్దం వై పశ్చాత తాపేన యుజ్యతే
29 పుత్రగృథ్ధ్యా తవయా రాజన పరియం తస్య చికీర్షతా
పశ్చాత తాపమ ఇథం పరాప్తం న తవం శొచితుమ అర్హసి
30 మధు యః కేవలం థృష్ట్వా పరపాతం నానుపశ్యతి
స భరష్టొ మధు లొభేన శొచత్య ఏవ యదా భవాన
31 అర్దాన న శొచన పరాప్నొతి న శొచన విన్థతే సుఖమ
న శొచఞ శరియమ ఆప్నొతి న శొచన విన్థతే పరమ
32 సవయమ ఉత్పాథయిత్వాగ్నిం వస్త్రేణ పరివేష్టయేత
థహ్యమానొ మనస్తాపం భజతే న స పణ్డితః
33 తవయైవ స సుతేనాయం వాక్యవాయుసమీరితః
లొభాజ్యేన చ సంసిక్తొ జవలితః పార్ద పావకః
34 తస్మిన సమిథ్ధే పతితాః శలభా ఇవ తే సుతాః
తాన కేశవార్చిర నిర్థగ్ధాన న తవం శొచితుమ అర్హసి
35 యచ చాశ్రుపాత కలిలం వథనం వహసే నృప
అశాస్త్రథృష్టమ ఏతథ ధి న పరశంసన్తి పణ్డితాః
36 విస్ఫులిఙ్గా ఇవ హయ ఏతాన థహన్తి కిల మానవాన
జహీహి మన్యుం బుథ్ధ్యా వై ధారయాత్మానమ ఆత్మనా
37 ఏవమ ఆశ్వాసితస తేన సంజయేన మహాత్మనా
విథురొ భూయ ఏవాహ బుథ్ధిపూర్వం పరంతప