సుందరకాండము - సర్గము 62

సర్గ – 62

తానువాచ హరిశ్రేష్ఠో హనూమాన్ వానరర్షభః | అవ్యగ్ర మనసో యూయం మధు సేవత వానరాః || 5.62.1

అహమావారయిష్యామి యుష్మాకం పరిపంథినః | శ్రుత్వా హనుమతో వాక్యం హరీణాం ప్రవరో ఞ్గదః || 5.62.2

ప్రత్యువాచ ప్రసన్నాత్మా పిబంతు హరయో మధు | అవశ్యం కృత కార్యస్య వాక్యం హనుమతో మయా || 5.62.3

అకార్యమపి కర్తవ్యం కిమఞ్గ పునరీదృశం | అంగదస్య ముఖాచ్ఛ్రుత్వా వచనం వానరర్షభాః || 5.62.4

సాధు సాధ్వితి సంహృష్టా వానరాః ప్రత్యపూజయన్ | పూజయిత్వాంగదం సర్వే వానరా వానరర్షభం || 5.62.5

జగ్ముర్మధు వనం యత్ర నదీ వేగ ఇవ ద్రుతం | తే ప్రహృష్టా మధువనం పాలానాక్రమ్య వీర్యతః || 5.62.6

అతిసర్గాచ్చ పటవో దృష్ట్వా శ్రుత్వా చ మైథిలీం | పపుస్సర్వే మధు తదా రసవత్ఫలమాదదుః || 5.62.7

ఉత్పత్య చ తతస్సర్వే వన పాలాన్ సమాగతాన్ | తాడయంతి స్మ శతశః సక్తాన్మధువనే తదా || 5.62.8

మధూని ద్రోణ మాత్రాణి బహుభిః పరిగృహ్య తే | పిబంతి సహితా స్సర్వే నిఘ్నంతి స్మ తథాపరే || 5.62.9

కేచిత్ పీత్వా ప్రవిధ్యంతి మధూని మధు పిఞ్గలాః | మధూచ్చిష్టేన కేచిచ్చ జగ్మురన్యోన్యముత్కటాః || 5.62.10

అపరే వృక్ష మూలేషు శాఖాం గృహ్య వ్యవస్థితః | అత్యర్థం చ మదగ్లానాః పర్ణాన్యాస్తీర్య శేరతే || 5.62.11

ఉన్మత్త భూతాః ప్లవగా మధు మత్తాశ్చ హృష్టవత్ | క్షిపంతి చ తథాన్యోన్యం స్ఖలంతి చ తథా పరే || 5.62.12

కేచిత్ క్ష్వేలాం ప్రకుర్వంతి కేచిత్ కూజంతి హృష్టవత్ | హరయో మధునా మత్తాః కేచిత్ సుప్తా మహీతలే || 5.62.13

కృత్వా కేచిద్ధసంత్యన్యే కేచిత్కుర్వంతి చేతరత్ | కృత్వా కేచిద్వదంత్యన్యే కేచిద్బుధ్యంతి చేతరత్ || 5.62.14

యే ప్యత్ర మధు పాలాః స్యుః ప్రేష్యా దధిముఖస్య తు | తే పి తైర్వానరైర్భీమైః ప్రతిషిద్ధా దిశో గతాః || 5.62.15

జానుభిస్తు ప్రకృష్టాశ్చ దేవమార్గం చ దర్శితాః | అబ్రువన్ పరమోద్విగ్నా గత్వా దధిముఖం వచః || 5.62.16

హనూమతా దత్త వరైర్హతం మధువనం బలాత్ | వయం చ జానుభిః కృష్టా దేవమార్గం చ దర్శితాః || 5.62.17

తతో దధి ముఖః క్రుద్ధో వనపస్తత్ర వానరః | హతం మధువనం శ్రుత్వా సాంత్వయామాస తాన్ హరీన్ || 5.62.18

ఇహాగచ్ఛత గచ్ఛామో వానరాన్ బలదర్పితాన్ | బలేన వారయిష్యామో మధు భక్షయతో వయం || 5.62.19

శ్రుత్వా దధిముఖస్యేదం వచనం వానరర్షభాః | పునర్వీరా మధువనం తేనైవ సహితా యయుః || 5.62.20

మధ్యే చైషాం దధిముఖః ప్రగృహ్య తరసా తరుం | సమభ్యధావద్వేగేన తే చ సర్వే ప్లవంగమాః || 5.62.21

తే శిలాః పాదపాంశ్చాపి పర్వతాంశ్చాపి వానరాః | గృహీత్వా భ్యాగమన్ క్రుద్ధా యత్ర తే కపి కుఙ్జరాః || 5.62.22

తే స్వామి వచనం వీరా హృదయేష్వవసజ్య తత్ | త్వరయా హ్యభ్యధావంత సాల తాల శిలాయుధాః || 5.62.23

వృక్షస్థాంశ్చ తలస్థాంశ్చ వానరాన్ బల దర్పితాన్ | అభ్యక్రామంస్తతో వీరాః పాలాస్తత్ర సహస్రశః || 5.62.24

అథ దృష్ట్వా దధిముఖం క్రుద్ధం వానర పుంగవాః | అభ్యధావంత వేగేన హనూమత్ ప్రముఖాస్తదా || 5.62.25

తం సవృక్షం మహాబాహుమాపతంతం మహాబలం | ఆర్యకం ప్రాహరత్తత్ర బాహుభ్యాం కుపితో ఞ్గదః || 5.62.26

మదాంధశ్చ న వేదైనమార్యకో యం మమేతి సః | అథైనం నిష్పిపేషాశు వేగవద్వసుధాతలే || 5.62.27

స భగ్న బాహూరుభుజో విహ్వలశ్శోణితోక్షితః | ముమోహ సహసా వీరో ముహూర్తం కపి కుఙ్జరః || 5.62.28

స సమాశ్వస్య సహసా సంక్రుద్ధో రాజమాతులః | వానరాన్వారయామాస దణ్డేన మధుమోహితాన్ || 5.62.29

స కథంచిద్విముక్తస్తైర్వానరైర్వానరర్షభః | ఉవాచైకాంతమాశ్రిత్య భృత్యాన్ స్వాన్ సముపాగతాన్ || 5.62.30

ఏతే తిష్ఠంతు గచ్ఛామో భర్తా నో యత్ర వానరః | సుగ్రీవో విపుల గ్రీవః సహ రామేణ తిష్ఠతి || 5.62.31

సర్వం చైవాంగదే దోషం శ్రావయిష్యామి పార్థివే | అమర్షీ వచనం శ్రుత్వా ఘాతయిష్యతి వానరాన్ || 5.62.32

ఇష్టం మధు వనం హ్యేతత్పార్థివస్య మహాత్మనః | పితృ పైతామహం దివ్యం దేవైరపి దురాసదం || 5.62.33

స వానరానిమాన్ సర్వాన్ మధు లుబ్ధాన్ గతాయుషః | ఘాతయిష్యతి దణ్డేన సుగ్రీవస్ససుహృజ్జనాన్ || 5.62.34

వధ్యా హ్యేతే దురాత్మానో నృపాజ్ఞా పరిభావినః | అమర్ష ప్రభవో రోషస్సఫలో నో భవిష్యతి | 5.62.35

ఏవముక్త్వా దధిముఖో వన పాలాన్ మహాబలః | జగామ సహసోత్పత్య వనపాలైస్సమన్వితః || 5.62.36

షాంతర మాత్రేణ స హి ప్రాప్తో వనాలయః | సహస్రాంశు సుతో ధీమాన్ సుగ్రీవో యత్ర వానరః || 5.62.37

రామం చ లక్ష్మణం చైవ దృష్ట్వా సుగ్రీవమేవ చ | సమ ప్రతిష్ఠాం జగతీమాకాశాన్ ఇపపాత హ || 5.62.38

సన్నిపత్య మహావీర్య స్సర్వై స్తైః పరివారితః | హరిర్దధి ముఖః పాలైః పాలానాం పరమేశ్వరః || 5.62.39

స దీన వదనో భూత్వా కృత్వా శిరసి చాఙ్జలిం | సుగ్రీవస్య శుభౌ మూర్ధ్నా చరణౌ ప్రత్యపీడయత్ || 5.62.40

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయ ఆదికావ్యే సుందరకాణ్డే ద్విషష్టితమస్సర్గః