సుందరకాండము - సర్గము 59

సర్గ – 59

ఏతదాఖ్యానం తత్సర్వం హనూమాన్ మారుతాత్మజః | భూయస్సముపచక్రామ వచనం వక్తుముత్తరం || 5.59.1

సఫలో రాఘవోద్యోగస్సుగ్రీవస్య చ సంభ్రమః | శీలమాసాద్య సీతాయా మమ చ ప్రవణం మనః || 5.59.2

తపసా నిర్దహేల్లోకాన్ క్రుద్ధో వా నిర్దహేదపి | సర్వధాతిప్రవృద్ధో సౌ రావణో రాక్షసాధిపః || 5.59.3

తస్య తాం స్పృశతో గాత్రం తపసా న వినాశితం | న తదగ్నిశిఖా కుర్యాత్సంస్పృష్టా పాణినా సతీ || 5.59.4

జనకస్య సుతా కుర్యాద్యత్క్రోధకలుషీకృతా | జాంబవత్ప్రముఖాన్ సర్వాననుజ్ఞాప్య మహాహరీన్ || 5.59.5

అస్మిన్నేవం గతే కార్యే భవతాం చ నివేదితే | న్యాయ్యం స్మ సహ వైదేహ్యా ద్రష్టుం తౌ పార్థివాత్మజౌ || 5.59.6

అహమేకో పి పర్యాప్తస్సరాక్షసగణాం పురీం | తాం లఞ్కాం తరసా హంతుం రావణం చ మహాబలం || 5.59.7

కిం పున స్సహితో వీరైర్బలవద్భిః కృతాత్మభిః | కృతాస్త్రైః ప్లవగైః శూరైర్భవద్భిర్విజయైషిభిః || 5.59.8

అహం తు రావణం యుద్ధే ససైన్యం సపురస్సరం | సహపుత్రం వధిష్యామి సహోదరయుతం యుధి || 5.59.9

బ్రహ్మమైంద్రం చ రౌద్రం చ వాయవ్యం వారుణం తథా | యది శక్రజోతో స్త్రణి దుర్నిరీక్షాణి సంయుగే || 5.59.10

తాన్యహం విధష్యామి హనిష్యామి చ రావణం | భవతామభ్యనుజ్ఞాతో విక్రమో మే రుణద్ధి తం || 5.59.11

మయాతులా విసృష్టా హి శైలవృష్టిర్నిరంతరా | దేవానపి రణే హన్యాత్కిం పునస్తాన్నిశాచరాన్ || 5.59.12

సాగరో ప్యతియాద్వేలాం మందరః ప్రచలేదపి | న జాంబవంతం సమరే కంపయేదరివాహినీ || 5.59.13

సర్వరాక్షససఞ్ఘానాం రాక్షసా యే చ పూర్వకాః | అలమేకో వినాశాయ వీరో వాలిసుతః కపిః || 5.59.14

పనసస్యోరువేగేన నీలస్య చ మహాత్మనః | మందరోప్యవశీర్యేత కింపునర్యుధి రాక్షసాః || 5.59.15

సదేవాసురయక్షేషు గంధర్వోరగపక్షిషు | మైందస్య ప్రతియోద్ధారం శంసత ద్వివిదస్య వా || 5.59.16

అశ్విపుత్రౌ మహాభాగావేతౌ ప్లవగసత్తమౌ | ఏతయోః ప్రతియోద్ధారం న పశ్యామి రణాజిరే || 5.59.17

పితామహవరోత్సేకాత్పరమం దర్పమాస్థితౌ | అమృతప్రాశనావేతౌ సర్వవానరసత్తమౌ || 5.59.18

అశ్వినోర్మాననార్థం హి సర్వలోకపితామహః | సర్వావధ్యత్వమతులమనయోర్దత్తవాన్ పురా || 5.59.19

వరోత్సేకేన మత్తౌ చ ప్రమథ్య మహతీం చమూం | సురాణామమృతం వీరౌ పీతవంతౌ ప్లవంగమౌ || 5.59.20

ఏతావేవ హి సంక్రుద్ధౌ సవాజిరథకుఙ్జరాం | లఞ్కాం నాశయితుం శక్తౌ సర్వే తిష్ఠంతు వానరాః || 5.59.21

మయైవ నిహతా లఞ్కా దగ్ధా భస్మీకృతా పునః | రాజమార్గేషు సర్వత్ర నామ విశ్రావితం మయా || 5.59.22

జయత్యతిబలో రామో లక్ష్మణశ్చ మహాబలః | రాజా జయతి సుగ్రీవో రాఘవేణాభిపాలితః || 5.59.23

అహం కోసలరాజస్య దాసః పవనసంభవః | హనుమానితి సర్వత్ర నామ విశ్రావితం మయా || 5.59.24

అశోక వనికా మధ్యే రావణస్య దురాత్మనః | అధస్తాచ్ఛింశపా వృక్షే సాధ్వీ కరుణమాస్థితా || 5.59.25

రాక్షసీభిః పరివృతా శోక సంతాప కర్శితా | మేఘ లేఖా పరివృతా చంద్ర లేఖేవ నిష్ప్రభా || 5.59.26

అచింతయంతీ వైదేహీ రావణం బల దర్పితం | పతి వ్రతా చ సుశ్రోణీ అవష్టబ్ధా చ జానకీ || 5.59.27

అనురక్తా హి వైదేహీ రామం సర్వాత్మనా శుభా | అనన్య చిత్తా రామే చ పౌలోమీవ పురందరే || 5.59.28

తదేక వాసస్సంవీతా రజో ధ్వస్తా తథైవ చ | శోక సంతాప దీనాఞ్గీ సీతా భర్తృ హితే రతా || 5.59.29

సా మయా రాక్షసీ మధ్యే తర్జ్యమానా ముహుర్ముహుః | రాక్షసీభిర్విరూపాభిః దృష్టా హి ప్రమదా వనే || 5.59.30

ఏక వేణీ ధరా దీనా భర్తృ చింతా పరాయణా | అధశ్శయ్యా వివర్ణాంగీ పద్మినీవ హిమాగమే || 5.59.31

రావణాద్వినివృత్తార్థా మర్తవ్య కృత నిశ్చయా | కథంచిన్ మృగ శాబాక్షీ విశ్వాసముపపాదితా || 5.59.32

తతః సంభాషితా చైవ సర్వమర్థం చ దర్శితా | రామ సుగ్రీవ సఖ్యం చ శ్రుత్వా ప్రీతిముపాగతా || 5.59.33

నియతస్సముదాచారో భక్తిర్భర్తరి చోత్తమా | యన్న హంతి దశగ్రీవం సా మహాత్మా కృతాగసం || 5.59.34

నిమిత్త మాత్రం రామస్తు వధే తస్య భవిష్యతి | సా ప్రకృత్యైవ తన్వఞ్గీ తద్వియోగాచ్చ కర్శితా || 5.59.35

ప్రతిపత్పాఠశీలస్య విద్యేవ తనుతాం గతా | ఏవమాస్తే మహాభాగా సీతా శోక పరాయణా || 5.59.36 యదత్ర ప్రతికర్తవ్యం తత్సర్వముపపాద్యతాం |

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయ ఆదికావ్యే సుందరకాణ్డే ఏకోనషష్టితమస్సర్గః